LEFT LIBERAL SYNTHESIS

Οι θεσμοί της ιδιοκτησιας, οπως υφισταται επι του παροντος, ειναι δύσκολα αποδεκτοί ως τελειοι.

Δεν υπαρχει κανένας λογος να υποθεσουμε οτι οι ιδιαιτερες μορφες τις
οποίες εχει λάβει η ιδιοκτησία στο συγχρονο κοσμο ειναι τελεσιδικη.

Οι παραδοσιακες εννοιες των δικαιωματων ιδιοκτησιας, επιδεχόνται αλλαγές , των οποίων ο περίπλοκες δεσμες και οι πιο αποτελεσματικοί συνδυασμοι δεν εχουν ακομη ανακαλυφθει σε ολους τους τομεις.

K.Marx (H Αγια Οικογένεια σελ 88)

Και βέβαια τέτοιο τσιτάτο του Μαρξ δεν υπάρχει,αλλά δε θα έπαιρνε και κανένας χαμπάρι ότι είναι ένας αυτούσιος ύστερος Hayek (Fatal Conceit 1988 σελ 39 στο πρωτότυπο) ,τον οποίο σε ευρεία ερμηνεία θα μπορούσε κάποιος να θεωρήσει ως μια ριζική κριτική προς την ατομική ιδιοκτησία,και την ανάγκη (κατά Μαρξ) ή την πιθανότητα (κατά Χάγιεκ) να πάρει ριζικά διαφορετική μορφή.

Αυτού του είδους οι εξυπνάδες μπορούν να καταλάβουν ένα μεγάλο κείμενο αλλά τέλος πάντων το ιστολόγιο λίγο από έρευνα λίγο από την απρουπόθετη οπτική του (κατα Κονδύλη «απόφαση») είναι πεπεισμένο ότι:
Η Αριστερά στην πιο κλασσική Μαρξιστογεννή εκδοχή της είναι ριζικά φιλελεύθερη,αλλά και ο Φιλελευθερισμός στις πιο αυθεντικές νέες εκοδοχές του (Hayek,Nozick) είναι εγγενώς μια ριζοσπαστική προοδευτική θεωρία

Το πρόβλημα είναι ότι ενώ οι ιδέες ,η θεωρία,είναι πολυδαίδαλη ,πολυπρισματική αλλά ουσιαστικά αυτόνομη, η πολιτική πράξη αναζητώντας εκ των υστέρων μια «απολογιτική» τεκμηρίωση διαβάλει και απλουστεύει την θεωρία,οικειοποιούμενη ότι θέλει.Και καλώς γίνεται.
Μια απόλυτη πραγματοποιημένη θεωρία είναι ζοφερή τρομοκρατία.Οι παραδρομές και οι αποκλήσεις δημιουργούν τις συνθέσεις και τα συμβάντα.

Διάβασα σε κατα τα άλλα εξαιρετικό και τεκμηριωμένο κείμενο ότι η φτώχεια αυξάνει στις ΗΠΑ,ως απόδειξη της κατάρευσης του φιλελευθερισμού. Δεν αμφισβητώ τον συλλογισμό,αλλα είναι ισόμορφος με τον συλλογισμό που θα έκανε κάποις στην Καμπότζη και έχει την εμπειρία Πολ Ποτ.Ο Μαρξισμός είναι η θεωρία της βίαιης κολλεκτιβοποίησης του αποχωρισμού παιδιών γονέων,του τρόμου.

Μια ημερίδα που ασχολείται με τον Φιλελευθερισμό και την Αριστερά δεν μπορούσε παρά να μας αφορά.

Την παρακολουθήσαμε και ανακαλύψαμε ότι τα στερεότυπα δυστυχώς διατηρούνται

Οι έγκριτοι καλεσμένοι αναφέρονται στις έννοιες Αριστερά Φιλελευθερισμός ως συμπαγή ενιαία σώματα ιδεών ,τα οποία πρέπει να διαλεχθούν αντιστικτικά,ενώ το LLS (εν γνώσει ότι κυκλοφορούν εισαγγελείς και το Αιγινήτειο διανυκτερέυει κάποιες μέρες) θεωρεί ότι μια ενδόρρηξη και στα δύο αυτά σώματα έχει ήδη διετελεστεί,και αναζητούμε νέα μαγματα ιδεών και πολιτικών προοπτικών.


Ο Ζιζεκ στο τελευταίο κεφάλαιο του “Lost Causes” περιγράφει αναλυτικά τις οκτώ περίπου στρατηγικές που διαμορφώνει η Αριστερά (πολλοί δεν προσεξαν ότι σ’αυτές περιλαμβάνει και τον Μπλαιρικό τρίτο δρόμο,για τον οποίο οι Δραγασάκης Μουζέλης κα απεφάνθηκαν ότι τελείωσε..)ενώ για τους φιλελεύθερους το χάος είναι απόλυτο.

Ας δούμε μερικές όμως αντιφατικές συνάφειες Αριστεράς Φιλελευθερισμού.

Κατ’αρχάς για να αποφορτίσουμε την κουβέντα ,αίροντας οποιαδήποτε υποψία ότι καταθέτουμε δα κάτι το πρωτότυπο,η Φιλελεύθερη Αριστερά υπήρξε στην Ελλάδα,νομίμως ως κόμμα με βουλευτές στο κοινοβούλιο από το 1950 έως το 1958.Είναι το μεγαλύτερο νόμιμο κόμμα εντος της πολυτασικής ΕΔΑ ,με πιο ονομαστούς τους Χατζήμπεη και στρατηγό Μαντακα επιφανέστατους ηγέτες του ΕΑΜ.

Αφού λοιπόν ηρεμήσουμε και δούμε ότι οι συνθετότηες δεν προέκυψαν και πρόσφατα ας δούμε τα εξής.

Και τα δύο ρεύματα έχουν μια εκλεκτική συγγένεια με τις κρίσεις.

Με μια έννοια και οι δύο βλέπουν τις κροινωνικές κρίσεις από την αποφορτιστική λυτρωτική πλευρά τους.Είναι κατα περίεργο τρόπο τα δύο ρεύματα που θα δεν βασισθούν στο αξιακό πλαίσιο μιας σταθερότητας ,μιας «νοικοκυροσύνης».Είναι ρεύματα δυναμικής συγκρουσιακής λογικής.
Η αριστερά το έχει ως ιστορική παρακαταθήκη στο πολιτικό επίπεδο,που όμως αμβλύνεται καθώς έχουν αρθεί οι πολιτικές ανωμαλίες ,και ο φιλελευθερισμός έχει τέτοιες πλευρές στην Αμερικάνικη αναρχοφιλελευθερη μουτουαλιστική εκδοχή του,αλλά και στον τρόπο που αντιμετωπίζει την οικονομία,ως εγγενώς κρισιακή κατάσταση.

Αλλα ρεύματα όπως η Σοσιαλδημοκρατία ή Συντηρητική Κεντροδεξιά, αναγκαστικά αναπνέπουν πάνω στην ατμόσφαιρα τηε μέγιστης δυνατής γαλήνης,της ισσρροπίας ,των συμβιβασμών.

Τέλος η Ακρα Δεξιά φλερτάρει και αυτή με την απόλυτη πολιτικοποίηση αλλά ,το αξιακό της πλαίσιο είναι στον αντίποδα.

Υπάρχουν όμως και άλλες ομοιότητες.Και αφορούν στον ελλειματικό τρόπο που η κάθε πλευρά αναγνωρίζει την άλλη

Ενώ η Αριστερά εξ’αιτίας του αντικειμενικά πιο κινητικού ακροατήριου της (που βεβαίως έχει μετακινηθεί από το βιομηχανικό προλεταριάτο,σε άλλες ομάδες)και της παράδωσης της ,έχει εγγενώς την τάση της σχισματικότητας της ενδοπολεμικής ,της θεωρητικής αναζήτησης, περιέργως πως ,αντι να μελετήσει φιλελεύθερες θεωρήσεις ως αυτόνομα περιγράμματα ιδεών ,που θα εμπλούτιζαν μια αμφισβητησιακή λογική,τα περιεργάζεται ως απολογητικά μιας πολιτικής.

Στο LLS εχουμε ανακαλύψει κείμενα και λογικές των Nozick Hayek ,που δεν μπορούν να αγνοηθούν και να παραδίδονται «αυτανδρα» στην κάθε κυρα Θάτσερ.

Επι παραδείγματι στον Hayek η ελεύθερη αγορά ,δεν ορίζεται μεταφυσικά ως προυπόθεση,αλλά απόλυτα εργαλειακά ως μηχανισμός εγγύησης της πολυμορφίας και κοινωνικής ποικιλότητας ,που αυτές ορίζονται ως επιδιωκόμενες.Αυτό είναι τελείως «αριστερό» και εξαιρετικά επίκαιρο



Τα ίδια και χειρώτερα ισχύουν για τον Nozick του οποίου η περιγραφή των δικαιωμάτων ως δέσμες τεχνικών διευθετήσεων πάνω σε άλλα δικιαώματα παρέχει μια τελέιως μαρξιστική υλιστική θεώρηση.Τέλος ο υλισμός της συνάντησης του ύστερου Αλτουσερ έχει πολλά μα πάρα πολλά με την «αυθορμησία» του Hayek,και έχει στείλει για το αρχείο όλες τις ντετερμινιστικές απόψεις.

Αντιστοίχως οι Φιλελεύθεροι ,εγκλωβισμένοι στην ιστορική πραγματικότητα της ΕΣΣΔ,αρνούνται να δουν την οδυνηρή περιπλοκή που βρέθηκε η νεαρή επανάσταση,και αυτομάτως χρεώνουν την πολιτική ανωμαλία στον Μαρξισμό,αποσιωπόντας τελείως τον εντυπωσιακά φιλελεύθερο Λενιν της ΝΕΠ και το καταπληκτικό του σχέδιο που έμεινε ημιτελές.

Είναι σαφές ότι οι πολυδαίδαλες πολυσχιδεις κοινωνίες που ζουμε είναι αδύνατο να βολευτούν με απλοικές αναγωγές και λατρίες της ευκολίας.

Μια ορισμένη κριτική των αριστεροφιλελεύθερων ιδεολογικών μαγμάτων που γίνεται από μια άλλη εξ’ίσου ενδιαφέρουσα (στην μορφή της,αλλά όχι στις αξίες που δεν μας αφορούν) συμβίωση των ιδεολογικών ρευμάτων της πρωτοκεθεδρίας της τοπικής κοινότητας ως εγγυητή της προόδου και της αλλαγής,κατα βάθος έχει δίκιο.

Οταν κατηγορεί την Αριστερά ως κοσμοπολίτικο φλέρτ του «νεοφιλελευθερισμού» έχει δίκιο στην εξωτερική περιγραφή,αλλά κάνει λάθος γιατί αδυνατεί να δει την εκρηκτική ικανότητα των δεσμών ιδεών.
Και βεβαίως η ίδια απλουστευτική λογική θα μπορούσε να απαξιώσει εκ προιμίου αφοριστικά τις αντιστροφες ιδεολογικές συγγένειες.

Υπάρχει βεβαίως το θεμελιώδες θέμα για την οικονομία,όπου η Αριστερά προφανώς διεκδικεί την ανατροπη του ΚΤΠ,ενώ οι φιλελεύθεροι αποζητούν την μόνο νευραλγικού χαρακτήρα εμπλοκή του κράτους.

Ας είμαστε ειλικρινείς

Το έργο του Μαρξ,ανήκει στις παραδώσεις της ανθρώπινης επινόησης και ιδιοφυίας, καθώς περιγράφει κριτικά τις ενδογενείς αρρυθμίες και ανισομέρειες του συτήματος,αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι δίνει οδηγίες για την κατεύθυνση της υπερβασης.Οσοι έχουν την ελάχιστη επαφή με την μαρξιστική μελέτη,βεβαίως γνωρίζουν ότι θεμελειώδεις εννοιολογικές βάσεις του μαρξισμού ευρίσκονται (εντός αριστεράς) υπο διαρκή αυτοέλεγχο και αναδιατύπωση.Τίποτε δεν είναι οριστικά τεκμηριωμένο.

Πέραν τούτου οποιος νομίζει ότι συμπωματικά οι δύο αυθεντικές σοσιαλιστικές επαναστάσεις ,μέσω ΝΕΠ ή Τενκ ,ασχολούνται με την ελεύθερη οικονομία,γιατί κάποιος «αναθεώρησε» μάλλον αρέσκονται σε ευκολίες.

Ας το πούμε με ένα παράδειγμα.Το ότι ο Νιτσε μας απέδειξε τον εξωτερικό και εν πολλοίς «εξωηθικό» χαρακτήρα της ηθικής,αυτό δεν σημαίνει ότι έχει άδικο ούτε ότι μπορεί να σταθεί μια κοινωνία χωρίς ηθική.Οι σύγχρονες κοινωνίες είναι ενδογεννώς αυτοκριτικές ,μεταλασσόμενες ,εσωτερικεύοντας ακριβώς τις οξείες απόλυτες κρτικές.Ο Ζιζεκ έχει ακριβως περιγράψει την φύση του καπιταλισμύ ως συστήματος που ενδογεννως υπερβαίνει τα εσωτερικά του εμπόδια,και τα οποία είναι ακριβώς η συνθήκη αναπαραγωγής του.

Αντιστοίχως το ότι ο ΚΤΠ έχει εγγενώς την τάση να διαφοροποιεί ,αυτό δεν σημαίνει ότι ένας αρχαικός εξισωτισμός μπορεί να μας σώσει.
Παράλληλα όμως ο Μαρξ είναι απόλυτα έγκυρος στην διατύπωση ενός πλαισίου ενοιών που εξηγεί τους εσωτερικούς νόμους

Στο LLS μας αρέσει πολύ ο Romberto Unger.Αξιοποεί όλη την Μαρξιστική οικονομική ανάλυση ,ως εργαλείο κατανόησης της σύγχρονης πραγματικότητας ,προσφέροντας λύσεις που αξιοποιούν τα επιτεύγματα των ανοικτών κοινωνιών και οικονομιών.Ακόμη και οι επεξεργασίες του Negri,του Ρούση ,στην κατεύθυνση του ορισμού του κομμουνισμού ως απότικο ενός «τεχνολογικού» momentum ,δείχνουν το δρόμο για την επεξεργασία επινόηση νευραλγικών θεσμών και διαδικασιών,μακρυά από την κοινότοπη αναφορά του σοσιαλισμού μιας χαλαρής απλότητας του μεγάλου κράτους..Ο Haeyk εχει δίκιο οι κοινωνίες είναι οργανισμοί και όχι οργανώσεις και οι συγχρονες εξελίσσονται προς συνθετότερες και πιο διαδραστικές μορφές,που απαιτούν νέες «λεπτές» ρυθμίσεις.

Με την έννοια αυτή η αναζήτηση του σοσιαλισμού μέσω της δημόσιας απρόσωπης ιδιοκτησίας,και όχι μέσω της ενεργητικής επινόησης υβριδιακών καινοφανών μορφών ατομικοτροπης ιδιοκτησίας,μάλλον αποτελεί ενός τύπου απόσυρση της αριστεράς από τον ορισμό του ορατου μέλλοντος.

Πολλώ μάλλον που όλες οι εμπειρικές μελέτες δείχονουν (Sen) ότι η διαφάνεια στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα ,σε συνδιασμό με τον πολιτικό φιλελευθερισμό έχουν μόνο θετική επίπτωση στις αναπτυσσόμενες χώρες.Η ιδέα ενος αρχαικού κολλεκτιβιστικού σοσιαλισμού στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν είναι καν νοητή,η δε έσχατη λατινομανία της Αριστεράς,ξεχνά ότι η Βενεζουέλα (κύριος μόχλος) αντλει αυτήν την δυναμική εξ’αιτίας ενός μονοδιαστατου οικονομικού πλεονεκτήματος του πετρελαίου.

Ακόμα και στα θεμελιώδη ζητήματα των λεγομένων ιδιωτικοποιήσεων, υπηρεσιών που ανήκουν στο κράτος, οι διαφορές δεν είναι κάθετες.Καμία αριστερή δύναμη δεν αρνείται την επιχειρησιακή ανάπτυξη των υπηρεσιών στην αρχή της μέγιστης απόδοσης,και δυστυχώς η επιχειρησιακή οργάνωση είναι μια θεωρία που αναπτύχθηκε και αναπαράγει δομές που αναδύονται στην ελευθερη οικονομία.Η ίδια η φύση μιας οργανωτικής απόδοσης παραπέμπει στην εμπειρία της ιδιωτικής οικονομίας και όχι το αντίστροφο.Ο ισχυρισμός του Αλαβάνου για μια ανταγωνιστική Ολυμπιακή «οπως η Aegean» ,προφανώς προυποθέτει την αντίστοιχη δομή λειτουργία κλπ.και συνεχή ανταγωνισμό.Απο εκεί και πέρα το Δημόσιο ή Ιδιωτικό με μεγάλη φορολογία ή ελεγχόμενη αδειοδότηση είναι ψευδοδίλλημα.

Εχουμε δημοσιεύσει στο LLS ,μια καταπληκτική ανάλυση του P.Virno ,πρωταγωνιστή του κινήματος αυτονομίας στην Ιταλία και ενεργού αριστερού πολίτη,όπου ακριβώς αναδιεκνύεται η επιχειρηματικότητα ως αυτόνομη ανθρώπινη δράση,που προφανώς παραπέμπει και στο αναπάντητο ερώτημα,αν το επιχειρείν είναι έννοια της «συντήρησης»

Αρα λοιπόν και στον οικονομικό τομέα,δεν μπορούμε να δούμε ,αλληλοαποκλεισμούς αλλά μια τάση «εμβολιασμού» ενθεν κακειθεν.

Οι συντονισμοί είναι λοιπόν πολλαπλοί.

Βέβαια η τρέχουσα πολιτική καθορίζει και τις προσλήψεις των πολιτών.
Η ΦΙΣ εγκλωβισμένη από μια αφετηρία οικονομικού νεοελληνικού φιλελευθερισμού,είναι προφανώς αδύνατο ή δύσκολο να ψηλάφήσει τον ριζοσπαστικό χαρακτήρα ενός αριστερού φιλελευθερισμού.
Από την άλλη η Αριστερά και κεντροαριστερά ,αναπνέοντας και το γενικώτερο κρατικιστικό αέρα της ελληνικής κοινωνίας,δικαιολογώντας τα αδικαιολόγητα στα υπερκρατη του «υπαρκτού»,και προσβλέποντας στην εκλογική πελατεία ενός τεραστίου κράτους εργοδότη,έχει βολευτεί στα αυγά της.

Παρά ταύτα τα προβληματα και οι συνθήκες γίνονται ενδιαφερόντως σύνθετα.Και να μην θέλει κανείς θα βουτήξει τα πινέλα του σε πολλά χρώματα για να ζωγραφίσει το τελάρο.Εμείς θα τσαλαβουτήσουμε αφελώς.