Saturday, March 29, 2008

Ελεύθερος Πολίτης,Κράτος,Ατομική Ευθύνη

Το τελευταίο τεύχος της Βιβλιοθήκης της Ελευθεροτυπίας ασχολείται με τα ζητήματα της Ελευθερίας του Κράτους και της Ατομικής Ευθύνης.

Μέσα από βιβλιοκριτικές αναπτύσεται ένας πλούσιος προβληματισμός,με σκοπό να διαυγάσει την έννοια της ατομικής ευθύνης ,νοούμενης ως ενεργετικής σχέσης με τους άλλους, και όχι ως τυφλός αυτιστικός εγωισμός

Οπως πάντα ο Ανδρέας Πανταζόπουλος με αφορμή μια βιβλιοκρτική προχωρεί σε μια σειρά από διεισδυτικές παρατηρήσεις , μακρυά από την ευκολία της γενικόλογης καταγγελίας του
ατομισμού.

Το blog μας έχει αναρτήσει και παλαιώτερη συμβολή του Πανταζόπυλου με αφορμή το συνέδριο του Γαλλικού Σοσιαλιστικού κόμματος,όπου ανλύονται τα ζητήματα του "νεου ατομισμού"

Το τεύχος εδω

http://www.enet.gr/online/online_issues?pid=51&dt=28/03/2008&id=89563440

Friday, March 28, 2008

Τι ακριβώς είναι το δημόσιο αγαθό και πως το επιτυγχάνουμε στις υπάρχουσες συνθήκες;

Το απόσπασμα που ακολουθεί δεν υπογράφεται από τον Mises ούτε τον Hayek

Το «δημόσιο αγαθό» ήταν εξ αρχής μια χίμαιρα: ουδέποτε υπήρξε αλλά ακόμη και όταν δηλώθηκε ως τέτοιο πάντοτε αποτελούσε ιστορική ιδιομορφία, μικρό προσάρτημα στο εμπόρευμα και την κατανάλωση με σκοπό το κέρδος.

Γιατί τελικά με βάση τις κρατούσες αντιλήψεις του πλειοψηφούντος κοινωνικού ρεαλισμού, υπάρχει «καλύτερο» μέσο διασφάλισης του «κοινού οφέλους» από την αγορά, την κοινωνική οργάνωση της παραγωγής εμπορευμάτων για το κέρδος, την «αόρατη χείρα» που διασφαλίζει ότι η επιδίωξη του εγωιστικού ατομικού οφέλους από τον παραγωγό - κεφαλαιοκράτη οδηγεί, μέσω της «συνισταμένης των εγωισμών», στη μεγιστοποίηση της «κοινωνικής ωφέλειας» μέσω της αγοράς;

Είναι απο το editorial περιοδικού "Θέσεις" του τεύχους 208 (τεύχος 102)

Το πλήρες άρθρο ακολουθεί εδώ.

http://www.theseis.com/editorial102.htm

Το σχόλιο του blog είναι:

Οταν μια προσέγγιση είναι έντιμη με τις καταστατικές αρχές της ,έστω και άν κινείται εντός ενός διαφορετικού λογοπλαίσιου (discours) δεν μπορεί παρά να αγγίξει την πραγματικότητα.

Thursday, March 27, 2008

Είναι η αγορά ταυτόσημη με τον Καπιταλισμό;

Ενα από τα καίρια ζητήματα της αντι-καπιταλιστικής κριτικής είναι η υπόρρητη ταύτιση αγοράς και καπιταλισμού

Η αγορά ως δημόσιος χώρος εθελοντικών και αβίαστων συναλλαγών προυπήρξε του καπιταλισμού.

Ο "χύδην" αντικαπιταλισμός του συρμού , δεν ασχολείται καθόλου με την αγορά ως κοινωνική και ιστορική κατάκτηση που ενσωματώνει δημοκρατικές και πολιτικές κατακτήσεις, καταλήγει δε σε υστερική αγοραφοβία ,όπως στην περίπτωση μεγάλων τμημάτων της Ελληνικής Αριστεράς.

Υπάρχουν βέβαια και οι κριτικές προσεγγίσεις,που εντοπίζουν την θετική υπέρβαση της αγοράς μέσω μιας διαρκούς επινόησης νέων μορφών δημοσίου χώρου εθελοντικών συναλλαγών ,αλλά παρά το διανοητικό τους ενδιαφέρουν παραμένουν ουσιαστικά στο περιθώρειο (Negri,The Empire,The Multitude)

Η συστηματική αποστροφή για την κατανόηση και εμβάθυνση της αγοράς ,δημιουργεί ακριβώς αυτό το στρατηγικό κενό των "αντικαπιταλιστικών" στρατηγικών ,και μετατρέπει την κριτική επέμβαση στις ατέλειες της αγοράς, σε μετακομμουνιστική σωτηριολογία του τύπου "ενας άλλος κόσμος είναι εφικτός".

Μήπως είναι τυχαία η απουσία νέων αυτοδιαχειριστικών και συνεταιριστικών εγχειρημάτων (όχι στην λογική του κολλεκτιβισμού,αλλά στην λογική του συλλογικού επιχειρηματία) ,αλλά ούτε καν η διερεύνιση τέτοιων στρατηγικών;

Στο αγαπημένο ιστολόγιο "παραπατώντας και τραυλίζοντας" (stumbling and mubling) που κινείται ιδεολογικά στο χώρο του "αριστερού φιλελευθερισμού" και του αμερικανικού mutualism ,βρήκαμε την ανάρτηση που ακολουθεί και θέτει σοβαρά στοιχεία και ερωτήματα.

Το τσιτάτο του Hayek που αναφέρεται ,έχει μεγάλο ενδιαφέρον και αποτελεί σίγουρα ερεθιστική ιδέα. (αναφορά στην διαρκή ανάγκη κριτικής προς τις μορφές της ατομικής ιδιοκτησίας)

Η ανάρτηση εδώ:

http://stumblingandmumbling.typepad.com/stumbling_and_mumbling/2008/03/pro-and-anti-ca.html#trackback

Monday, March 24, 2008

Δ.Σκάλκος ενας αυθεντικός "Left Liberal Synthesis" διανοούμενος

Κατά την γνώμη του blog o Δ.Σκάλκος είναι ένας συνοδοιπόρος του LLS εγχειρήματος ,που εκκινεί από το Liberal και συναντά το Left.

Η προσέγγιση του έχει ακαδημαική αρτιότητα,και στέρεη οικοδόμηση,η οποία υπερβαίνει τον εμπειρισμό της δικιάς μας προσπάθειας.

Περιδιαβάζοντας το blog του "libertatia" βρίσκουμε ενάς συνεχές φλερτ με τον πυρήνα των ιδεών της χειραφέτησης και αμφισβήτησης που συμβατικά θα ονομάζαμε "ανανεωτική αριστερά" αν και αυτός επιμένει στην σοσιαλδημοκρατία ως το ακραίο σημείο της διανοητικής διαδρομής του ,ωσάν να κοντοστέκεται.

Θα τον δικαιολογήσουμε για αυτό τον δισταγμό καθόσον η σοσιαλδημοκρατία υπάρχει ως εφαρμοσμένη πολιτική,ενώ η ανανεωτική αριστερά δεν αποτελεί σήμερα παρά ένα πολυ ευρύ και σχετικό πλέγμα ιδεών και αναφορών που ίσως πλέει τα λοίσθια ως τέτοιο.

Παρα ταύτα, η γνώμη του blog είναι ο Σκάλκος εύκολα μπορεί να αφομοιώσει προβληματισμούς της μεταμαρξιστικής αριστεράς κυρίως της Mouffe ,του πληθωρικού αναγνώσιμου αλά κάρτ Zizek ,ακόμη και του Negri.

Το βιβλιο του "Φιλελεύθερη Σοσιαλδημοκρατία" αποτελεί "must" για όποιον ασχολείται με το θέμα.


To "Προσεγγίζοντας τη φιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία" είναι η τελευταία του ανάρτηση όπου αναδιατυπώνει προηγούμενες θέσεις του.
http://libertatia.blogspot.com/2008/03/blog-post.html

Saturday, March 22, 2008

Οι απόψεις ενός Μαρξιστή και ενός Τραπεζίτη,για την χρηματοοικονομική κρίση

Η τρέχουσα κρίση,έχει δημιουργήσει ένα γενικώτερο προβληματισμό για την αγορά των χρηματοοικονομικών προιόντων,τους μηαχανισμούς ελέγχου και τις επιπτώσεις.

Οπως κάθε κρίση έχει ένα χαρακτήρα "καινοφάνειας" και καθιστά την ανάλυση εν θερμώ ,αδύνατη.

Παραθέτουμε τις απόψεις του γνωστού Μαρξιστή οικονομολόγου καθηγητή Κ.Λαπαβίτσα και του γνωστού Α.Greenspan

Η αναλυτική ικανότητα ενός μαρξιστή και η πρακτκότητα και διαύγεια ενός κεντρικού τραπεζίτη μπορούν να μας φωτίσουν το ζήτημα από διαφορετικές γωνίες

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=7879&subid=2&tag=3452&pubid=711097

http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=7879&subid=2&tag=6686&pubid=1331137

Friday, March 21, 2008

Προσοχή αυστηρά ακατάλληλη ανακοίνωση για υστερικούς αντι νεο φιλέλευθερους

Για όσους ηδονίζονται με την αντι νεο φιλελευθερη υστερία,η ανακοίνωση της ΦΣ,(όπως της ΑΡΣΗ για το ασφαλιστικό) προσφέρουν μια ισχυρή θεραπεία σοκ με ισχυρές δόσεις λογικής.


Η Φιλελεύθερη Συμμαχία σε ανακοίνωσή της καταγγέλλει την διακοπή της χρηματοδότησης των Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών, με την μη-ένταξή τους στο ΕΣΠΑ 2009-2013. Οι Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες είναι απαραίτητο και αναπόσπαστο συστατικό της προώθησης του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου των ελληνικών ΑΕΙ και ΤΕΙ και η υποβάθμισή τους θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη απαξίωση τα ήδη προβληματικά κρατικά τριτοβάθμια ιδρύματα.

Η Φιλελεύθερη Συμμαχία προτείνει σε πολλούς τομείς δραστικό περιορισμό των κρατικών δαπανών. Όμως στον τομέα της Παιδείας οι πόροι που διατίθενται είναι από τους χαμηλότερους στις χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου παρά τις διακηρύξεις των εκάστοτε κυβερνήσεων ότι η επένδυση στη γνώση αποτελεί το σημαντικότερο συγκριτικό πλεονέκτημα μιας χώρας στο διεθνή ανταγωνισμό.

Σε αντίθεση με την Ιρλανδία, που επένδυσε το μεγαλύτερο μέρος των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων στην εκπαίδευση, τη τεχνική κατάρτιση, την έρευνα και τη τεχνολογία, στην Ελλάδα μόνο μικρό μέρος των σχετικών κονδυλίων επενδύθηκαν σε αυτούς του τομείς ενώ τεράστια ποσά σπαταλήθηκαν και συνεχίζουν να σπαταλώνται.

Γόνιμες Left Liberal Synthesis αναζητήσεις για την οικονομία

Παραθέτω αμέσως το τελευταίο μέρος του άρθρου του Phillip Blond - University of Cumbria στην Herald Tribune.

Ολίγον γενικευμένη χρήση του όρου Neo Liberalism ,και μερικές υπερβολές,αλλά η αναζήτηση του άκρως ερεθιστική ,στην κατέυθυνση του Αμερικάνικου Mutualism (free market anti capitalism)

Οχι στα μονοπώλια !!
Οχι στο κράτος πρόνοιας!!

Γιατί όχι??

Ολο το άρθρο στο τέλος της ανάρτησης

This in a nutshell is the problem: Both Left and Right seem incapable of challenging monopoly capitalism.

Neither welfarism nor statism can transform the lives of the poor, and neither, it seems, can neo-liberalism. Only a shared economy can correct the natural tendency of the free market to favor monopolies.

But we can only share if all own. Thus there is a radical and as yet unexplored possibility - that of a general and widely distributed ownership and use of assets, credit and capital.

This would dissolve the conflict between capital and labor since it would be a market without monopoly and a state where waged labor - since it was the owner of capital - did not need state welfare.


http://www.iht.com/articles/2008/01/22/opinion/edblond.php?page=2

Τι είναι δημόσιο και τι κρατικό?

Στο editorial του Athens Voice ,ο Φ.Γεωργελές ,προσφέρει μια ανάλυση για την νεοελληνική κουτοπονηρά (?) σχιζοφρένεια (?) σύγχιση (?) για την θεμελιώδη διαφορά Δημόσιου και Κρατικού "χώρου"

Για τους ενδιαφερόμενους για πιο "βαριές" εκδοχές του προβληματισμού αυτού , ο δικός μας Μουζέλης και ο αγαπημένος του blog βραζιλιάνος Unger συνίστανται


http://www.athensvoice.gr/editorial/

Wednesday, March 19, 2008

"ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΣΗΜΕΡΑ" - "ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ" ΟΧΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΗ ΣΥΜΠΤΩΣΗ ΑΠΟΨΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ

Η Συνάντηση - Συζήτηση της ΑΡΣΗ για το Ασφαλιστικό

Στις 28 Ιανουαρίου 2008 πραγματοποιήθηκε μια πρώτη συνάντηση – συζήτηση μελών και φίλων της ΑΡ.ΣΗ για το Ασφαλιστικό (συνταξιοδοτικό) σε αίθουσα κτιρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών (Ευριπίδου 14).Οι ομιλητές (Γιάννης Μπασιάκος, Ελίζα Παπαδάκη και Μάνος Ματσαγγάνης) καθώς και η συζήτηση που ακολούθησε επιβεβαίωσαν πως η μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού επείγει και από τη σκοπιά της βιωσιμότητας (αλληλεγγύη των γενών) και από τη σκοπιά της ισονομίας (κοινωνική αλληλεγγύη).

Αναδείχθηκε, επίσης, ότι η επιθυμητή μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού είναι κυρίως πολιτικό και δευτερευόντως τεχνικό ζήτημα.Το πρόβλημα, συνεπώς, εντοπίζεται στο ποιά μεταρρύθμιση, ποιοί, πως και πότε θα μπορούσαν να τη φέρουν εις πέρας. Αυτό δεν μπορεί παρά να σημαίνει διάλογος για όλα και με όλους – ακόμη και με μία κυβέρνηση που με τους χειρισμούς της σε μια σειρά ζητήματα της συγκυρίας έχασε την εμπιστοσύνη των πολλών. Οποιος αρνείται την ανάγκη μεταρρύθμισης και διαλόγου, όποιος υπερασπίζεται το σημερινό άδικο και χρεωκοπημένο σύστημα συντάξεων, παρέχει κάκιστες υπηρεσίες στους εργαζόμενους (σημερινούς και αυριανούς).

Η αρνητική στάση του αντικυβερνητικού μπλοκ, η άγονη ρητορεία της μικροπολιτικής ιδιοτέλειας κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, καθώς και ο αντικοινωνικός συντεχνιασμός των βολεμένων της τωρινής κατάστασης, επιτείνουν τη σύγχιση αντί να φωτίζουν το ζήτημα, αποσιωπούν αλήθειες και αναπαράγουν παλαιούς μύθους.

Διευκολύνουν, στην πράξη, την ανεπιθύμητη φιλελεύθερη διέξοδο στα αδιέξοδα του συνταξιοδοτικού: σταδιακή μείωση του κόστους των συντάξεων, μετεξέλιξη του συστήματος σε κεφαλοποιητικό, σταδιακή μετατροπή της δημόσιας συνταξιοδότησης σε προνοιακού τύπου πυλώνα, κυρίως για τους απόρους.

Αποσιωπούν και δεν καλλιεργούν υπάρχουσες προτάσεις προς την κατεύθυνση της ισονομίας των ασφαλισμένων και τη συγκράτηση των ελλειμμάτων.Μια τέτοια πρόταση σκιαγραφήθηκε κατά τη διάρκεια της ανωτέρω συνάντησης – συζήτησης. Συγκεκριμένα, προτάθηκε ο συνδυασμός βασικής και ανταποδοτικής σύνταξης, ένα μεικτό σύστημα, το οποίο:- Διανέμει εξίσου την κρατική χρηματοδότηση, συγκεντρώνοντάς την σε μία Σύνταξη του Πολίτη, η οποία παρέχει μια κοινή εισοδηματική βάση σε κάθε ηλικιωμένο, ανεξαρτήτως εισφορών, και επιπλέον-

Παρέχει Συμπληρωματική Σύνταξη ανάλογη με το ποσό των εισφορών που καταβλήθηκαν στη διάρκεια του εργάσιμου βίου από τον ασφαλισμένο και τον εργοδότη του, διατηρώντας άθικτη την ανταποδοτικότητα των εισφορών (προϋπόθεση για τη δραστική μείωση της συναινετικής εισφοροδιαφυγής)

.Η Ομάδα Ασφαλιστικού της ΑΡ.ΣΗ. δεσμεύτηκε να επεξεργαστεί περαιτέρω αυτή την πρόταση και να την παρουσιάσει σε μια επόμενη συνάντηση – συζήτηση μέσα στο Μάρτιο 2008.Υ.Γ. Οι εισηγήσεις των ομιλητών υπάρχουν στην ιστοσελίδα της ΑΡ.ΣΗ


Η Πρόταση της Φιλελευθερης Συμμαχίας εδώ

http://www.greekliberals.net/civilaction/documents/asfalistiko.pdf

Ανασημασιοδοτηση της Φιλελεύθερης Σοσιαλδημοκρατιίας ,του Δ.Σκάλκου

http://eeep.pspa.uoa.gr/WP-B0207.pdf

Φιλελεύθερος,δηλαδή Αριστερός ,του Μ.Μητσού

http://diastaseis.blogspot.com/2006/06/blog-post_08.html

Tuesday, March 18, 2008

ΕΚΛΕΚΤΙΚΕΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ

Οι εκλεκτικές συγγένειες αριστεράς φιλελευθερισμού (ρήξη φ.24)

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ζαν-Κλωντ Μισεά: “To αδιέξοδο Άνταμ Σμιθ, Οι εκλεκτικές συγγένειες αριστεράς και φιλελευθερισμού

Αριστερά, νεωτερικότητα και σοσιαλισμός

Hαντίληψη σύμφωνα με την οποία η σοσιαλιστική ευαισθησία συνδέεται, στο φιλοσοφικό πεδίο, με τις θεωρίες της Αριστεράς είναι ένας κοινός τόπος, ο οποίος στη Γαλλία ανάγεται κατ’ ουσίαν στην υπόθεση Ντρέυφους. Μέχρι τότε, δηλαδή μέχρι την Παλινόρθωση, η «αριστερή πτέρυγα» –όπως ονομαζόταν τότε– προσδιοριζόταν κυρίως ως το «Κόμμα της Προόδου, της Γνώσης και του Ορθού Λόγου» (αναπαράγω εδώ μια πρόσφατη διατύπωση –κατ’ αυτόν εξυμνητική– του φουκαρά Ζαν Γκλαβανύ [1]). Αυτό σημαίνει ότι η Αριστερά παρουσιάστηκε πάντα στην ιστορία ως η μοναδική νόμιμη κληρονόμος της φιλοσοφίας του Διαφωτισμού και, ως εκ τούτου, ως η πιο αποφασισμένη πρωτοπορία όλων των δυνατών εκσυγχρονισμών, τεχνολογικής, πολιτικής ή ηθικής φύσεως.

Αλλά η σοσιαλιστική ευαισθησία έχει διαφορετική και πολύ πιο σύνθετη καταγωγή. Σφυρηλατείται πραγματικά στις αρχές του 19ου αιώνα, ξεκινώντας από τους πολυάριθμους αγώνες που διεξάγουν οι Άγγλοι (και Ιρλανδοί) εργάτες εναντίον του υποβαθμισμένου τρόπου ζωής που τους επιβάλλει ο πρώτος βιομηχανικός εκσυγχρονισμός. Όντως, σε αυτές τις συγκεκριμένες ιστορικές συνθήκες, όπως γράφει και ο Ένγκελς, το 1845,
«τα ήθη και οι συνθήκες ζωής του παλιού καλού καιρού καταστρέφονται με τον πιο ριζικό τρόπο. τότε φτάσαμε στο σημείο όπου η έκφραση “Old merry England” δεν έχει πλέον κανένα νόημα, γιατί δεν γνωρίζουμε πια αυτή την παλιά Αγγλία ούτε καν από τις αναμνήσεις και τις διηγήσεις των παππούδων μας». [2]

Ο εργατικός σοσιαλισμός, λοιπόν, οικοδομείται, ήδη από τις απαρχές του, σε μια σχέση εξόχως κριτική απέναντι στη νεωτερικότητα, και πρωτίστως απέναντι στον καταστροφικό ατομικισμό της (αρχικώς, ο όρος «σοσιαλισμός» διατυπώθηκε από τον Πιερ Λερού [3] για να υποδηλώσει το αντίθετο του απόλυτου ατομικισμού), καθώς και απέναντι σε αυτήν την ιδιότυπη βιομηχανική κατήχηση, που είναι σύνηθες επακόλουθό της. Γι’ αυτό και οι πρώτες φιλοσοφικές θεωρητικοποιήσεις της εργατικής αμφισβήτησης της νεωτερικότητας, που προτάθηκαν από τον Ένγκελς, θεμελιώνονται κατ’ αρχάς, και πολύ λογικά, στη ριζική κριτική του ατομικισμού των Φώτων.

«Αν η απομόνωση του ατόμου, αυτός ο στενοκέφαλος εγωισμός, αποτελεί παντού το θεμελιακό στοιχείο της σημερινής κοινωνίας, πουθενά αλλού δεν εκδηλώνεται με τέτοια αναισχυντία, με τόσο απόλυτη σιγουριά, όσο στην οχλαγωγία των μεγάλων πόλεων. Η αποσύνθεση της ανθρωπότητας σε μονάδες, καθεμιά από τις οποίες έχει έναν ιδιαίτερο κανόνα ζωής και έναν ιδιαίτερο στόχο, αυτή η εξατομίκευση του κόσμου, εδώ, ωθείται στα άκρα».[4]
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το σοσιαλιστικό πρόταγμα, από τη γέννησή του, εκφράζει έντονα την επιθυμία που έχουν οι πρώτοι σύγχρονοι εργάτες να προστατεύσουν, απέναντι στις απανθρωποποιητικές συνέπειες του βιομηχανικού φιλελευθερισμού, κάποιες μορφές κοινοτιστικής ύπαρξης (τόσο αστικές όσο και αγροτικές), αντιλαμβανόμενοι ενστικτωδώς –και όχι χάρη σε μια επιστήμη που «εισάγεται από τα έξω» από πρόθυμους κηδεμόνες– ότι αυτές αποτελούσαν τον αξεπέραστο πολιτισμικό ορίζοντα κάθε ανθρώπινης ζωής άξιας του ονόματός της.

…η Αριστερά παρουσιάστηκε πάντα στην ιστορία ως η μοναδική νόμιμη κληρονόμος της φιλοσοφίας του Διαφωτισμού και, ως εκ τούτου, ως η πιο αποφασισμένη πρωτοπορία όλων των δυνατών εκσυγχρονισμών, τεχνολογικής, πολιτικής ή ηθικής φύσεως…
Φυσικά, αυτή η πρωταρχική φροντίδα να διατηρηθεί «ένας κοινός κόσμος» (σύμφωνα με την έκφραση της Χάνα Άρεντ) δεν μπορεί, σε καμία περίπτωση, να ταυτιστεί με οποιαδήποτε νοσταλγία για τις κοινωνικές ιεραρχίες του Παλαιού Καθεστώτος.

Ο εργατικός σοσιαλισμός –επειδή είναι, πάνω απ’ όλα, μια λαϊκή δημιουργία– θεώρησε φυσικό να κάνει δική του τη νεωτερική ιδέα για μια οικουμενική ισότητα, φροντίζοντας πάντα, βέβαια, να της δίνει όσο γίνεται πιο συγκεκριμένο περιεχόμενο. Επειδή, όμως, ο σοσιαλισμός, ως η κοινότητα που επιδιώκουν οι επιτέλους ελεύθεροι και ίσοι εργάτες, οφείλει επίσης, και πρωτίστως, να διατηρείται ως μια αληθινή κοινότητα (δηλαδή, ως ένα ιστορικό σύνολο με αυτόνομη ζωή, την οποία κανένα κράτος, έστω και «ορθολογικό», δεν νομιμοποιείται να οργανώνει έξωθεν ή άνωθεν), το γεγονός αυτό προστάτευε γενικά τις πρώτες, αρκετά ετερόκλητες άλλωστε, εργατικές αμφισβητήσεις, από τις περισσότερες πολιτικές αυταπάτες που προσιδιάζουν στον εκσυγχρονισμό.

Ένας Άγγλος θεωρητικός της εποχής –ο Έβανς– έχει δώσει, από αυτή την άποψη, τον καλύτερο, κατά τη γνώμη μου, δυνατό ορισμό αυτών των εργατικών και λαϊκών σοσιαλισμών, γράφοντας ότι οι δύο μόνιμοι εχθροί τους είναι, αφ’ ενός, «ο ατομικισμός της αγγλικής πολιτικής οικονομίας, ο οποίος, στο όνομα της ελευθερίας, μεταβάλλει τους ανθρώπους σε αρπακτικούς λύκους μεταξύ τους και περιορίζει την κοινωνία σε άτομα», και, αφ’ ετέρου, «ο σαινσιμονικός σοσιαλισμός, αυτή η νέα παποσύνη, που συντρίβει και απορροφά, και η οποία μπορεί να μετατρέψει την κοινωνία σε μια μηχανή όπου οι πραγματικά ανθρώπινες φύσεις, τα άτομα, δεν θ’ αποτελούν παρά μια χρήσιμη πρώτη ύλη αντί να είναι τα ίδια κύριοι της μοίρας τους».

Η αριστερά ως ιδεολογική εμπροσθοφυλακή του φιλελευθερισμού

Aυτό, λοιπόν, που, στις μέρες μας και στη Γαλλία, αποκαλούμε «Αριστερά», στην πραγματικότητα δεν είναι παρά το αποτέλεσμα ενός ιδιαίτερα ασταθούς ιστορικού συμβιβασμού, που επήλθε, την εποχή της υπόθεσης Ντρέυφους, ανάμεσα στον εργατικό σοσιαλισμό –που, άλλωστε, στη Γαλλία, ήταν περισσότερο προυντονικός παρά μαρξιστικός– και το στρατόπεδο των ρεπουμπλικανών, δηλαδή των κληρονόμων της φιλοσοφίας του Διαφωτισμού (κατά συνέπεια, και όλων των φιλοσοφικών αμφισημιών της), για τους οποίους ο μοναδικός εχθρός, σε κάθε περίπτωση, ήταν εξ ορισμού το «Παλαιό Καθεστώς»: με αυτό εννοούμε οτιδήποτε αντιπάλευε, με τη μία ή την άλλη μορφή, τις συνέπειες της επιστημονικής, βιομηχανικής και «ηθικής» προόδου, οι οποίες θεωρούνταν ασυζητητί απελευθερωτικές.
…τμήμα της σύγχρονης Αριστεράς μεταβλήθηκε, σε έναν απλό πολιτικό μηχανισμό, προορισμένο να νομιμοποιεί πολιτισμικά, στο όνομα της «προόδου» και του «εκσυγχρονισμού», κάθε φυγή προς τα μπρος του φιλελεύθερου πολιτισμού. …

Για να κατανοήσουμε, λοιπόν, τις περιπέτειες της σύγχρονης Αριστεράς, αρκεί να αναρωτηθούμε ποια θα ήταν η εξέλιξη αυτού του ασταθούς ιδεολογικού μορφώματος, από τη στιγμή και μετά που οι βασικές δυνάμεις του Παλαιού Καθεστώτος θα εξέλειπαν ιστορικά (όπως και έγινε μετά την Απελευθέρωση) και όταν, με πρόσχημα τους σιδερένιους νόμους της οικονομίας, το μόρφωμα αυτό θα είχε πια οριστικά απαρνηθεί, στα επίσημα προγράμματά του, «την ουτοπία» μιας ριζικής κριτικής του σύγχρονου καπιταλισμού (όπως επίσης συμβαίνει από τις αρχές της δεκαετίας του 80). Η απάντηση φαίνεται απλή.


Η εξέλιξη δεν μπορούσε να είναι άλλη από αυτή που πράγματι συνέβη: να μεταβληθεί, δηλαδή, σε έναν απλό πολιτικό μηχανισμό, προορισμένο να νομιμοποιεί πολιτισμικά, στο όνομα της «Προόδου» και του «εκσυγχρονισμού», κάθε φυγή προς τα μπρος του φιλελεύθερου πολιτισμού. Και είναι φανερό ότι, σε αυτόν τον ρόλο, η Αριστερά διαθέτει απείρως πιο αποτελεσματικά διανοητικά εφόδια από όλα τα δεξιά σχήματα του πλανήτη. Διότι, εάν το ζητούμενο είναι απλώς, όπως και είναι σήμερα πια, η θεμελίωση της ψυχολογικής και φαντασιακής υποδομής ενός απόλυτα «ελεύθερου» και εκσυγχρονισμένου κόσμου (ο οποίος, δηλαδή, αποτελείται από αενάως κινούμενα άτομα, με μοναδικό μεταφυσικό πρόγραμμα «να ζουν χωρίς νεκρούς χρόνους και να απολαμβάνουν χωρίς αναστολές»), τότε οι κληρονόμοι του Σαντ και του στιρνερικού εγωισμού θα είναι πάντα πιο ανταγωνιστικοί και πιο αποτελεσματικοί από τους κάθε είδους «συντηρητικούς».
Δεν έχουμε, επομένως, κανένα λόγο να εκπλησσόμαστε (τώρα που κάθε ιδέα ρήξης με την καταστροφική λογική του καπιταλισμού παρουσιάζεται παντού ως «ουτοπική», «ολοκληρωτική», ακόμα και «λαϊκιστική» – ύψιστο έγκλημα της σκέψης) εάν αυτή η σύγχρονη, ή «φιλελεύθερη-ελευθεριακή», Αριστερά, που, τώρα πια, κατέχει τον αποκλειστικό έλεγχο στη βιομηχανία της αποενοχοποιημένης συνείδησης (και δεσπόζει, ως εκ τούτου, σε όλους τους τομείς του Θεάματος και της «νεολαιίστικης κουλτούρας», που αποτελεί την ενοποιητική της αρχή), αποτελεί, από δω και στο εξής, την πιο αποτελεσματική και την πιο κατάλληλη ιδεολογική μορφή για να προετοιμάζει, να συνοδεύει και να εκθειάζει τις τρομακτικές εξελίξεις που αναμένεται να προκύψουν από την Οικονομία, όταν αυτή αναπτύσσεται για τον εαυτό της.

Απόσπασμα από το βιβλίο του Ζαν-Κλωντ Μισεά: “To αδιέξοδο Άνταμ Σμιθ, Οι εκλεκτικές συγγένειες αριστεράς και φιλελευθερισμού”που θα κυκλοφορήσει από τις Εναλλακτικές Εκδόσεις το Δεκέμβρη του 2007 σε μετάφραση της Χριστίνας Σταματοπούλου.

Σημειώσεις[1]. Βουλευτής του γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος (σ.τ.μ.).[2]. Ένγκελς, Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία (Éditions sociales, 1975), σ. 58 ελλην. έκδ. Μπάυρον, (σ.τ.μ.)].[3]. Pierre Leroux (1797-1881): Γάλλος ουτοπικός σοσιαλιστής, οπαδός του κοινοτισμού (σ.τ.μ.).[4]. Ένγκελς, ό.π., σ. 60.

Monday, March 17, 2008

MARKET AND LEFT.INERVIEW WITH ROBERTO UNGER

http://www.law.harvard.edu/faculty/unger/english/pdfs/binder1.pdf

O Roberto Unger ,Βραζιλιάνος καθηγητής του Harward δίνει μια συνέντευξη ,αναλύοντας την σχέση της Αριστεράς με την Αγορά

Saturday, March 15, 2008

VENEZUELA 2008:A LIBERTARIAN PROPOSAL FOR THE CURRENT SITUATION

Venezuela 2008: A Libertarian Proposal for the Current Situation
* The Collective Editorship of El Libertario, www.nodo50.org/ellibertario, expounds its vision of which path to follow in the current situation in Venezuela, summed up in the slogan, “Against the (B)oligarchy, demagoguery and corruption: Autonomous struggle of the underdogs!
Positive transformations in society are produced by the actions of popular movements and not by governments. As has been clearly illustrated in the case of Venezuela, as well in other parts of Latin America, the will for change of the majority has been channelled and co-opted by a new bureaucracy which tries, by all available means, to tighten its grip on power. Since 1999 the survival at any cost of the new government has been its principle aim, and in the centralisation, militarization and personalisation that have been promoted under the euphemism ‘revolutionary process’, one of its principal tasks has been to pacify and co-opt the wide array of power structures and protagonists who, during the 1990’s, struggled to end the domination of Acción Democrática and COPEI, the two political parties who successively governed the country since 1958.
Believing themselves to be represented by the executive bandwagon that came to power at the end of 1998, dozens of social movements who had rejected neoliberalism, the privatisation of public services, the various massacres carried out by the Army (Yumare, El Amparo, etc), and the diverse exploitative and exclusivist policies of previous governments, decided to give president Chavez their full backing, literally handing him a blank cheque. The oppressed peoples of Venezuela decided to set aside their own issues and demands in order to assume, as their own, the policies of the new regime. Thus similarly, community and grass roots organisations abandoned their own reflections and ways of doing things, their autonomy of thought and action, in order to internalize and repeat the discourses and logic of those who proclaimed to be working in the interests of the people.
After nine years of this government, aided by the greatest economic boom in the last thirty years and the support of all public authorities, we start to discover and corroborate the fact that nothing has really changed. That we have changed the names of our leaders but continue to be as oppressed as we ever were. That those that have sullied the word ‘revolution’, and other similar ideas, have managed our misery in order to secure their place in the elite of the rich and privileged. In contrast, others, disenchanted by the ‘Bolivarian’ project and blinded by rage, have moved from supporting today’s oppressors to supporting those who oppressed us yesterday, apply the mistaken strategy of opting for the ‘lesser evil’. And like their Chavista opposites they have mortgaged their freedom in order to be led by another faction who decide, from above, what tasks must be undertaken. We appeal to both groups: It is now time to recuperate our autonomy as a first step towards constructing real change.
- What is Autonomy?
Autonomy is the capacity to create our own working structures and ways of doing things, and to question that which we have inherited from history. The term is constructed by combining two Greek words ‘autos’ and ‘nomos’ which together mean literally to make one’s own law. Autonomy, in political terms, is the possibility that human beings should be capable of defining, in a free way, their own projects in life, that it should be they who organise and decide, in the most democratic way possible, all of the elements that affect their daily lives, from work to sexuality, from how we use our free time to nutrition etc.
The opposite of autonomy is heteronomy, to live under rules that we don’t decide. Authority educates us in servitude, as it is always others who make the decisions, and these measures, as well as the institutions that enforce them, are called sacred and unquestionable. An individual starts to become autonomous when they begin to ask themselves if things must always be as they are, or if they could work better in other forms. Thus it is said that autonomy is an endless interrogation, that it not detained by anything, and that it even constantly questions its preliminary conclusions. If the State, Government, the Army and prisons are unjust, can they not be changed for something better? An autonomous individual never loses sight of the fact that the rules for the functioning of society are created by people, and that they can be substituted at any moment, by the very same people, when they plot against the common good. Individual autonomy is produced through free reflection and deliberation, made concrete through one’s own thought, and through being the sovereign agent of one’s self and one’s actions.
A Russian revolutionary, Mikhail Bakunin, affirmed that the freedom of others infinitely elevates one’s personal freedom. An autonomous individual understands that he/she cannot be independent if they live in an oppressive and unjust society, thus they organise with their counterparts in order to confront those who seek to limit the enjoyment of their rights and freedom. Autonomy proposes self-organisation, rejecting external influences, creating its own forms of organisation, that work for the objectives mapped out by the actual people involved. Thus it is that autonomous social movements are popular organisms that respond to the necessities voiced by their members, and not to the decrees of any authority. Because they develop in the margins of society, and against the institutions that dominate them, they realise practices of self-management and direct action. An autonomous social movement defines its own struggles which it does not defer, negotiate, subordinate or abandon due to any external influence. This doesn’t mean that they can’t coincide with other movements in the search for common objectives, but that these relations must be equal, preserving the identity of the different parts and strengthening, without any dilution, their original objectives. From another perspective, autonomous social movements generate their own resources, through self-management, thus rejecting the mechanism of subordination of subsidies from the government, political parties and businesses.
All governments need to control belligerent forces, thus they know that they need to reduce the autonomy of the group with the potential to generate real change. On creating by decree the so-called ‘popular power’, the current executive assures itself of channelling the efforts of those at the bottom of the heap in favour of reviving, legitimising and perpetuating the situation of domination, disguising it with pretty names. The resultant state organs, due to their fictitious independence and not having been born out of the peoples struggles, reproduce the vices of the State and of other oppressive institutions. All power, (be it State, municipal, military or popular), possesses an instinct for preservation at all costs, and sooner rather than later will create a new bureaucracy, as perverse as the one that has been replaced.
- Autonomous Struggle, now!
The creation of and experimentation with diverse organisational expressions seeks to generate, here and now, a different culture. Thus autonomy opts for a decision making process based in assemblies, direct democracy, in order to guarantee respect for diversity, slow down hierarchical structuring, authority and the loss of independence and sovereignty in the struggle. As we have alternative practices to those in power, the oppressed will struggle against hegemony as we construct, brick by brick, our own independent culture, a shared identity and imagination. In this process of learning the means should always be coherent with the ends.
The proposal for the current situation is for the creation of a constellation of diverse groups and autonomous movements, self governed by those involved, to fight for the conquest of rights that have been hijacked by authority: housing, worthwhile employment, health, education, personal security, public spaces and quality of life amongst other issues. Some recent experiences such as the indigenous and environmental movement against the mining industry in Zulia and the Committee of Victims in Lara are already moving in this direction. Then, for the creation of multiple spaces for survival and resistance that would be autonomous and completely free from the influence of government and private business, and that would be linked in a horizontal way and through leaderless cooperation. The existence of many social movements would counter the false polarization: neither chavistas nor opposition, these would be people struggling for their own rights and not for the privileges of those above.
The institutions of power will try to co-opt, without doubt, the free belligerence of the oppressed. But, on creating successive insurrectional situations through the autonomous movements, their connection, cohesion, amplification and radicalisation- due to the inability on the part of the government to satisfy their demands- will transform the movements of ephemeral revolt into revolutionary moments and generalised self-management. In this way the autonomous movements have the potential to transform themselves, through insurrection, into truly revolutionary movements. In this there are, however, no short cuts: no politicians with populist masks, nor strong leaders with ‘earthen feet’. This is the lesson that we must learn from the disastrous ‘Bolivarian Socialist government’.

Why the left should learn to love liberalism

Why the Left should learn to love liberalism
Alberto Alesina Francesco Giavazzi5 October 2007
Print EmailComment Republish
Anti-reformists in Europe claim to be protecting Europe’s weak and poor. Nothing could be further from the truth. Labour-market flexibility, deregulation of the service industry, pension reforms and greater competition in university funding might harm the interest of well-connected, privileged citizens but it would open up opportunities for Europe’s youth and disadvantaged groups. A real left-wing agenda would embrace reform.
Continental Europe is in the midst of a burning discussion about the pros and cons of market-friendly reforms and greater economic liberalism. We all know what the package contains – competition, labour-market flexibility, liberalisation of services, lower taxes, and privatisations.
The traditional debate runs as follows. These reforms are “right wing” policies. They may increase efficiency – perhaps even economic growth – but they also tend to increase inequality and to be detrimental for the poorest in society. Therefore – and here comes the typical “socially compassionate” European argument – be very careful moving in that direction. Governments should proceed cautiously and be ready to backtrack at any point.
Much of this reasoning is fundamentally wrong. Labour-market flexibility, deregulation of the service industry, pension reforms and greater competition in university funding is not anti-equality. Such reforms shift financing from taxpayers to the users themselves and, as such, tend to eliminate rents. They tend to increase productivity by basing rewards on merit rather than on being an insider. They tend to open up opportunities for younger workers who are not yet well-connected. Pursuing pro-market reforms does not imply facing a trade-off between efficiency and social justice. In this sense, pro-market policies are “left wing”, if that means reducing the economic privileges enjoyed by “insiders”.
Expanding on some of the messages of a book we published a year ago,1 this is the argument we make in our new short book – Il liberismo è di sinistra 2. The new book was written with Italy in mind, but most of our comments apply equally to other European reform-laggards, France above all. Our point is that the goals that are traditionally held dear by the European left – like protection of the economically weakest and aversion to excessive inequality and un-earned rewards to insiders – should lead the left to adopt pro-market policies. What has often been the norm in Europe from the 60s until recently – heavy market regulation, protection of the status quo, an enormous public sector which rewards not the very poor but the most-connected and requires highly distortionary taxation, universities which often produce mediocrity in the name of egalitarianism (while the very rich get a good education anyway, somehow) –all end up decreasing efficiency and justice at the same time.
A good example can be found in the labour market. In Italy, Spain, and France, the labour market is split. The young are hired with temporary contracts which offer no social security and no prospects. When the contract expires, the employer opts not to renew it, so as not to run the risk of having to convert temporary hires into permanent employees who would de facto immediately acquire the right never to be fired. Reforms that eliminate this duality by making the entire labour market flexible with an appropriate scheme of unemployment compensation would not only reduce unemployment but, most importantly, would favour the really poor and the young entry-level workers. This is an example of a pro-market policy that favours the poor.
Or think of public spending and consider again the case of Italy. The government there does very little to protect families from the risk of falling below the poverty line. Why? Because Italy spends too much on pensions and too little on other welfare programs. Guess who is against reducing pension expenditure by increasing the retirement age? The unions, supported by much of the left! By adopting this stance, unions are not helping the poor, just their members who are old workers from heavily unionised sectors and other retirees. During the Summer, the threat of a general strike – in which only the old, unionised and protected workers would have stopped working (certainly not the young with temporary contracts and no social security) – was enough to convince the left-wing government to lower the retirement age from 60 to 58. This will create an even bigger burden for today’s young. How can anybody claim that these unions and their political allies in the left still represent the young and the poor?
If there is no trade-off then between social justice and efficiency in today’s Europe, why are reforms so slow in coming to nations like Italy and France? Why is the typical “compassionate” European voter confused about the pro-poor features of pro-market reforms? The answer is the usual one in political economics – the “insiders” block reforms, although the political mechanisms vary from country to country. Alas, they can’t simply say no to reforms just because they would hurt their interests. They need the rhetoric of defending the weak and poor.
Consider for instance the case of the Italian State-owned airline, Alitalia. The company has been losing money now for more than 10 years, costing taxpayers a fortune. Pilots are paid as much as elsewhere, but fly half the hours. And a coffee served on an Alitalia flight is twice as expensive as on any other regular airline, not to mention low-cost carriers. The company’s unions fight to keep receiving state aid, and one can understand this. But why should a left-wing government be on their side and keep taxing the poor to transfer money to the relatively well-off Alitalia crews? By keeping Alitalia alive, it prevents creative destruction in the airline industry which would create more jobs, not fewer.
Reformists in Europe should refuse to be pushed in the corner of the equation: “more market equals more injustice”. It is exactly the opposite. Accepting this equation—and trying to apologise for it – is certainly not the way to win the battle. If the European left wants to be able to say honestly that it fights for the neediest members of our society, it must adopt as its battle cry the pursuit of competition, reforms and a system based on meritocracy.
Footnotes:
1 Alberto Alesina and Francesco Giavazzi, The Future of Europe, MIT Press, 2006.
2 Il Saggiatore, Milan, 2007.This article may be reproduced with appropriate attribution. See Copyright (below).
Topics: Politics and economics

Thursday, March 13, 2008

ROBERTO UNGER A LEFT LIBERAL FROM BRASIL

http://www.law.harvard.edu/faculty/unger/english/docs/MILIBAND_LECTURE.doc

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τα παράδοξα του φιλελευθερισμού
Του Γιωργου Παγουλατου* (Καθημερινή 9/3/08)

«Ευτυχώς που η εκπομπή είναι μεταμεσονύκτια κι έτσι μπορούμε να χρησιμοποιούμε κακές λέξεις, όπως φιλελευθερισμός!», αστειεύτηκε ένας προσκεκλημένος σε πρόσφατη συζήτηση για το θέμα αυτό στην ελληνική τηλεόραση.

Ο φιλελευθερισμός έχει περίεργη θέση στον ελληνικό δημόσιο διάλογο. Σε αντίθεση με άλλους όρους (δεξιός, κεντροδεξιός, κεντροαριστερός, αριστερός, σοσιαλιστής, κομμουνιστής) ελάχιστοι πολιτικοί πρώτης γραμμής αυτοπροσδιορίζονται ως φιλελεύθεροι. Μια μοναχική μειοψηφία πολιτικών της κεντροδεξιάς και κανείς αριστερότερα του κέντρου. Βοηθάει βέβαια το ότι η κυβερνώσα παράταξη δεν υπήρξε ακριβώς φιλόστοργος μητέρα προς τα λίγα διακεκριμένα φιλελεύθερα στελέχη της, όπως ο Στέφανος Μάνος.

Αυτό εξηγείται από τον εμπειρισμό της σημερινής κεντροδεξιάς. Οπως αρκετές αδελφές παρατάξεις της ευρωπαϊκής οικογένειας, προτιμάει και εκείνη τον ασφαλή πραγματισμό της πολιτικής κοινοτοπίας («πολιτικές που εξυπηρετούν καλύτερα τα συμφέροντα της χώρας») αποφεύγοντας ιδεολογικές αναφορές.

Η αλήθεια είναι ότι ο φιλελευθερισμός ενοχλεί πολλαπλά τη λαϊκή δεξιά - μείζονα συνιστώσα της κεντροδεξιάς παράταξης: την ενοχλεί με τον κοσμοπολιτισμό του, με την εμμονή στον διαχωρισμό εκκλησίας - κράτους και στα ατομικά δικαιώματα.

Και ενοχλεί τόσο τη λαϊκή δεξιά όσο και την αριστερά με την υποτιθέμενη κοινωνική αναλγησία που απορρέει από τη φιλελεύθερη υπεράσπιση της αγοράς.

Ομως, το παράδοξο παραμένει: πώς γίνεται μια ιδεολογία, που η αριστερά την αποτάσσεται για την οικονομική παγκοσμιοποίηση και η δεξιά την αποκηρύσσει για την πολιτισμική παγκοσμιοποίηση, να μην έχει ανοιχτούς υπερασπιστές στο εσωτερικό του πολιτικού συστήματος; Αν ο φιλελευθερισμός της παγκοσμιοποίησης είναι τόσο κυρίαρχος όσο όλοι ισχυρίζονται, τότε πού βρίσκονται οι εγχώριοι εκπρόσωποί του;

Μια εξήγηση του φαινομένου παραπέμπει στο γεγονός ότι η σύγχρονη Ελλάδα τελεί ακόμα υπό την ιδεολογική ηγεμονία μιας εγχώριας αριστεράς που έλκει την καταγωγή της κυρίως από τα γαλλικά αμφιθέατρα των δεκαετιών ’60-’70. Ετσι, η πρόσληψη του όρου φιλελευθερισμός στον ελληνικό δημόσιο διάλογο διαμεσολαβείται από το γαλλικό πολιτικό λεξιλόγιο. Στα σύγχρονα γαλλικά συμφραζόμενα ο όρος libralisme εκφέρεται ως συνώνυμο του νεοφιλελευθερισμού. Συγκεντρώνει την μήνιν της αριστεράς ως υπεύθυνος για τις ανισότητες που παράγει η παγκοσμιοποίηση. Και παραμένοντας αντιδημοφιλής και στη δεξιά, όπως είδαμε παραπάνω, εξωθεί τους λίγους ενοχλητικούς φιλελεύθερους στα αζήτητα του κομματικού συστήματος.


Σκεφτείτε λοιπόν τώρα το δεύτερο παράδοξο: αυτός ο κυρίαρχος υποτίθεται φιλελευθερισμός, που αποτελεί την ιδεολογία των παγκοσμιοποιημένων αγορών, μιλάει αγγλικά και έχει ως κύριο μοχλό τον αμερικανικό καπιταλισμό, δεν προσδιορίζεται στην εγχώρια δημόσια συζήτηση από τα αγγλοσαξονικά συμφραζόμενα αλλά από τα γαλλικά!

Διότι στο αμερικανικό και εν μέρει στο βρετανικό πλαίσιο, ο φιλελεύθερος (liberal) είναι ακριβώς το αντίθετο. Είναι συνώνυμο του προοδευτικού, που αντιτίθεται στο αχαλίνωτο laissez-faire των συντηρητικών, υπερασπίζεται την προοδευτική φορολογία, τα κοινωνικά προγράμματα και βέβαια τα απαράγραπτα ατομικά δικαιώματα. Οι φιλελεύθεροι σε ΗΠΑ και Βρετανία είναι αντίπαλοι του Ρέιγκαν και της Θάτσερ, ήρωές τους είναι ο Ρούσβελτ και ο Κέινς! Ο φιλελευθερισμός εξέφραζε και εκφράζει την πραγματιστική δύναμη της ορθολογικής ανθρώπινης παρέμβασης στον συλλογικό βίο. Που ρυθμίζει τις αγορές εκεί όπου αποτυγχάνουν, αναδιανέμει τον πλούτο για να μην καταρρεύσουν οι κοινωνίες, στηρίζεται στο διεθνές κράτος δικαίου και όχι στο κράτος του ισχυρού, δαμάζει την παγκοσμιοποίηση προκειμένου να προστατεύσει οικουμενικά δημόσια αγαθά, όπως το περιβάλλον.
Επομένως, στην καθ’ ημάς χρήση ο φιλελευθερισμός παραποιείται διπλά. Ταυτίζεται σχεδόν αποκλειστικά με τον οικονομικό σε βάρος του πολιτικού φιλελευθερισμού. Και ταυτίζεται επίσης με τον φονταμενταλισμό της αγοράς, παρότι αρδεύεται από μια πλούσια παράδοση έλλογης παρέμβασης και ρύθμισης των αγορών.

Γιατί ο φιλελευθερισμός έχει κακοποιηθεί κατά τέτοιο τρόπο; Η απάντηση παραπέμπει σε ένα τρίτο παράδοξο: ο φιλελευθερισμός είναι πολιτικό θύμα της ευρύτατης ιδεολογικής ιστορικής του απήχησης.

Τις σημαντικότερες συμβολές του (φιλελεύθερες πολιτικές αξίες, επιχειρηματικότητα, έλλογη λειτουργία της αγοράς) έχουν οικειοποιηθεί και ενσωματώσει τόσο η κεντροδεξιά όσο και η κεντροαριστερά.

Η παράδοση του ρολσιανού (κατά Τζον Ρολς) φιλελευθερισμού, για παράδειγμα, είναι κτήμα της φιλελεύθερης σοσιαλδημοκρατίας.

Ετσι, ο φιλελευθερισμός κατέληξε να ταυτίζεται συσταλτικά με το μοναδικό εκείνο ρεύμα που κανείς δεν θέλησε να διεκδικήσει από αυτόν - δηλαδή την ακραία οικονομίστικη νεοφιλελεύθερη εκδοχή του.

Τρία παράδοξα, λοιπόν, να συνοψίσω.

Δεξιά και αριστερά διαλαλούν την κυριαρχία της φιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, αλλά φιλελεύθερους δεν βλέπουμε, η παγκοσμιοποίηση μιλάει αγγλικά, αλλά ο φιλελευθερισμός μας ορίζεται γαλλικά, και η κακοποίησή του είναι αποτέλεσμα της επιτυχίας του...

Αυτή και αν είναι μια ενδιαφέρουσα ιστορία!
* Ο κ. Γ. Παγουλάτος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, gpag@aueb.gr

ΣΥΡΙΖΑ ΚΑΙ ΛΑΙΚΙΣΜΟΣ

Ο νέος αριστερός λαϊκισμός

Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ*

Πέντε είναι νομίζω τα βασικά και αλληλοενισχυόμενα χαρακτηριστικά μιας βολονταριστικής κίνησης υπέρβασης, από την πλευρά του Συνασπισμού/ΣΥΡΙΖΑ, του δικομματικού συστήματος, το οποίο θεωρείται ανίκανο να ενσωματώσει αιτήματα που του απευθύνει ένα απορριπτικό περιβάλλον. Χωρίς καμία αξιολογική κρίση μπορούμε να καταγράψουμε τα ακόλουθα.

*Το πρώτο χαρακτηριστικό σχετίζεται με ένα «γενεακό ζήτημα». Εμπερικλείει, ως αφετηριακή στρατηγική στόχευση, τη νέα γενιά (των 700 ευρώ) και, ειδικότερα, τον φοιτητικό πληθυσμό. Οι φοιτητικές καταλήψεις και η εναντίωση στην αναθεώρηση του άρθρου 16 έδωσαν στον Συνασπισμό τη ζωτική δημοσιότητα-ορατότητα, αλλά και τον πίστωσαν με εργαλειακή χρησιμότητα, ώστε να κατορθώσει στο εξής να οικειοποιηθεί μέρος μιας διευρυμένης κοινωνικής διαμαρτυρίας στο «σύστημα» του δικομματισμού.


*Το δεύτερο χαρακτηριστικό αφορά, ακριβώς, την εκπροσώπηση αυτής της διαμαρτυρίας. Η υπεράσπιση του δημόσιου, που ενίοτε εκβάλλει στην πρόταση ενός «νέου κρατισμού», απηχεί την αγκίστρωση του νεο-αριστερού λόγου σε ό,τι αυτός αποκαλεί προαγωγή των «κοινωνικών αντιστάσεων» έναντι του διπόλου νεοφιλελευθερισμός/ιδιωτικοποίηση (ας σημειωθεί ότι η κεντρική φόρμουλα «κοινωνικές αντιστάσεις» απαντάται ατόφια και στο λόγο των γάλλων τροτσκιστών της Επαναστατικής Κομμουνιστικής Λίγκας του Ολιβιέ Μπενζανσνό, ο οποίος ηγείται αυτόν τον καιρό μιας πρωτοβουλίας διάλυσης της εργατιστικής Λίγκας και συγκρότησης ενός «ευρέως» νέου αντικαπιταλιστικού κόμματος, ανταγωνιστικού τόσο στο κομμουνιστικό όσο και στο σοσιαλιστικό κόμμα. Οι εντυπωσιακές ομοιότητες του εκφερόμενου λόγου ανάμεσα στις δύο πρωτοβουλίες, την ελληνική και τη γαλλική, δεν σταματούν εδώ).


*Το τρίτο χαρακτηριστικό παραπέμπει στη δραστική υποβάθμιση του ιστορικού (κομμουνιστικού και ευρύτερα αριστερού) παρελθόντος και στην εγκωμιαστική πριμοδότηση ενός νεοφιλικού παρόντος. Στο πλαίσιο αυτό εξυμνείται η «πολιτικοποίηση» της νέας γενιάς, την ίδια στιγμή που οι παλιότερες (αριστερές) γενιές καλούνται να περάσουν στο πάνθεον μιας τελετουργικής κληρονομιάς (υπενθυμίζοντας, ταυτόχρονα, και τα «λάθη» της). Παράλληλα, η επανερχόμενη υπόδειξη του γενεακού προσδιορισμού ως βασικού κριτηρίου συγκρότησης του νέου διευρυμένου κοινωνικού υποκειμένου καταδεικνύει την υπερβατική έξοδο από μια «παραδοσιακή» ταξική κουλτούρα/προοπτική.


*Το τέταρτο χαρακτηριστικό εντοπίζεται φυσιολογικά στη νεανική τηλεγενική φιγούρα του κομματικού ηγέτη. Χωρίς, για την ώρα τουλάχιστον, να μπορούμε να αναγνωρίσουμε ιδιότητες «χαρίσματος» στο πρόσωπό του, το νεανικό αναδιπλασιαζόμενο με το αδιάφθορο και το εξωσυστημικό στοιχείο στο επίπεδο της ηγεσίας εκμεταλλεύεται και πολλαπλασιάζει την ισχύ της δεδομένης μιντιακής προβολής.*Το πέμπτο χαρακτηριστικό αποτελεί το πολιτικά επιτελικό επιστέγασμα των υπολοίπων: ο λόγος περί κυβερνητικής προοπτικής συναρτημένος με την αλλαγή των κοινωνικο-πολιτικών συσχετισμών, θέτει θέμα εξουσίας και νομιμοποιεί μια αδιαμεσολάβητη απεύθυνση/φυγή στο κοινωνικό, εκεί όπου μπορεί να δικαιωθούν όλες οι υπερβάσεις (εσωκομματικές και συστημικές). Ανασυγκροτούμενο «οργανωτικά», το κόμμα καλείται να κοινωνικοποιηθεί/κινηματοποιηθεί, να γίνει συνοδοιπόρος της κοινωνικής διαμαρτυρίας ή, τουλάχιστον, να μην παρεμβάλλει «γραφειοκρατικά» εμπόδια στην ενσωμάτωσή της.


*Η απαρίθμηση αυτών των κεντρικών γνωρισμάτων πιστοποιεί την ανάδυση ενός νεο-αριστερού κοινωνιο-λαϊκισμού διαμαρτυρίας («αντίστασης») με διακηρυγμένη, αλλά μη υλοποιημένη ακόμα, θέληση ηγεμονίας. Νέου, γιατί εκφράζεται και σε νέους «τόπους», μιντιακά/διαδικτυακά, ενσωματώνοντας ταυτόχρονα σε περίοπτη θέση μετα-υλιστικά αιτήματα (π.χ. περιβάλλον, δικαιώματα, μπλόγκερ, κ.λπ.).Και λαϊκισμού, γιατί οι ποικίλες υπερβάσεις από την πλευρά της αδιάφθορης, νεοφιλικής, επιλεκτικά υπερ-προοδευτικής ηγεσίας εγκαλούν ευθέως το νέο-λαό μιας κινητοποιητικής κοινωνικής μεταπολίτευσης, και θέλουν να αρθρωθούν με αυτο-οργανωτικές πρακτικές στο επίπεδο των «αποκάτω», των «πολλών» ενάντια στους «λίγους», στους «μέσα» και τους «αποπάνω».

*Ενάντια, δηλαδή, όχι μόνο στο αποξενωμένο/διεφθαρμένο εποικοδόμημα του δικομματισμού (οι «μέσα»), αλλά και στο «κατεστημένο» (οι «αποπάνω») με το οποίο αυτός ταυτίζεται, μια χούφτα οικογενειών και τραπεζών που (υποτίθεται ότι) κυβερνούν. Πρόκειται για ένα ριζοσπαστικό αντι-συστημικό ρητορικό ύφος που θυμίζει κομμάτια του λόγου αλλά και αντίστοιχα συμμετοχικά οργανωτικά μοτίβα του τριτοσεπτεμβριανού ΠΑΣΟΚ.


*Η δυναμική του πειράματος θα κριθεί σε δύο αλληλένδετα πεδία, στο κοινωνικό και το ιδεολογικό, αν εξαιρέσουμε την έκβαση της παρατεταμένης κρίσης του συστημικού ΠΑΣΟΚ. Στο κοινωνικό πεδίο, στο βαθμό που ο Συνασπισμός θα κατορθώσει να διευρύνει τη σημερινή γενεακή/μεσοστρωματική επιρροή του προς συντηρητικότερα λαϊκά στρώματα. Μια τέτοια διεύρυνση δεν περιορίζεται στην επεξεργασία ενός στοιχειώδους προγραμματικού λόγου που θα τέμνει το κοινωνικό ζήτημα, αλλά προϋποθέτει το ιδεολογικό πεδίο: ο μετασχηματισμός της «διαμαρτυρίας» σε «ένταξη» θα προκύψει αν ο κοινωνιο-λαϊκισμός ολοκληρωθεί σε «προοδευτικό» εθνοκεντρισμό, αποδίδοντας «ταυτότητα» στο εν δυνάμει ακροατήριό του.


*Για την ώρα, αυτός ο κοινωνιο-λαϊκισμός είναι ταυτοτικά ανολοκλήρωτος, άρα εύθραυστος. Η δικαιωμένη συντηρητική στρατηγική επιλογή υπέρ του «δημόσιου» είναι ατελής. Το δημόσιο δεν μπορεί από μόνο του να ενσαρκώσει το εθνικό, επομένως δεν αρκεί να εκπροσωπήσει αξιόπιστα ένα κοινωνικά εδραίο και «συντηρητικό» αίτημα εθνικού νοήματος. Στο εξής, η στόχευση θα έπρεπε να φαντάζει λιγότερο ως προοδευτική νεο-κινηματική εκδοχή μεσαίου χώρου (έστω και αν για την ώρα εμφανίζεται δημοσκοπικά επικερδής), και να προκρίνει στρατηγικά περισσότερο μια «συντηρητική» εθνικο-λαϊκή στροφή, περιθωριοποιώντας ταυτόχρονα τη σλογκανική σκέψη που εμφιλοχωρεί στον εθνοκεντρισμό, τα εγγενή και επικίνδυνα αντιδημοκρατικά/συνωμοτικά κλισέ του.


* Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ είναι επίκουρος καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ.

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 09/03/2008

Tuesday, March 11, 2008

A LEFT LIBERAL MANIFESTO BY "STUMBLING AND MUMBLING"

A liberal-left manifesto

Sunny's asking for a liberal-left manifesto for 2008.
We need one, if only for one purpose - to avoid being discredited by association with this government. In principle, of course, there's no should be no such link. The fact that it wants to bang people up without charge for 42 days shows the government isn't liberal. And the fact it prefers to cut inheritance tax than child poverty shows it isn't left. A liberal-left manifesto for 2008 should make clear the yawning gap between liberal-left principles and what the government does. This doesn't mean policy-wonking (yet), but rather influencing the intellectual climate. I mean five things:

1. Reclaim the concept of freedom. There's more to freedom than low taxes and a formal, legalistic absence of state intevention, important as these can be. Real freedom means the ability to control one's own life. And this sometimes requires state intervention, as Gracchi points out.

2. Argue intelligently for equality. One of the most damning indictments of New Labour is its failure to do just this. We can and should do better. We can point out that greater economic equality might actually be better for the economy than low taxes on the rich, and that there's a moral case for equality, partly as a form of pooling risk.

3. Exploit the economic slowdown sensibly. This doesn't mean calling for protectionism, immigration controls or old-style Keynesianism. It means pointing out that the big lesson of the sub-prime crisis is that the vulgar free market cheerleaders were wrong. Unfettered markets don't pool risks anything like as well as theory predicts they should. Financial innovation has taken a wrong turning. It's been a way for egomaniacs to gamble, not a way for real people to insure themselves against economic crises. There's perhaps a case for state intervention to encourage the development of insurance markets against recession or industrial or occupational shocks, as Robert Shiller has shown.

4. Challenge authority. The really big fraud uncovered this week at SocGen wasn't Jerome Kerviel's trading. It's the pretence of every boss everywhere that they are in control of their organization. They're not. Managerial effectiveness is a fiction. What looks like good management is either an illusion or the goodwill and competence of workers.

5. Lose faith in big government. A lot of the right's objections to the welfare state are based not so much upon hostility to redistribution as upon the belief that the state is too big, unwieldy and incompetent. They're right. The liberal-left should think how state services can be provided with less red tape. This doesn't mean blind privatization, not least because this can crowd out the altruistic motiviations of workers that keep schools and hospitals going. It just means thinking about organizational design.Points 3, 4 and 5 are of course connected. The job of the liberal left should be to argue that markets are often in some form better than state provision. And the job of the liberal left should be to argue that top-down management is as wrong in the private sector as public.

January 27, 2008 in Politics

Monday, March 10, 2008

Η Πολιτική Πλατφορμα της Gauche Liberal στην Γαλλία

Chers libéraux, membres d'Alternative LibéraleMilitants du parti et libéraux dans l'âme nous avons souhaité présenter à vos suffrages cette liste dénommée Gauche Libérale.Pourquoi cette liste ? Pourquoi accoler le mot gauche au mot libéral ? Quel est notre programme ? Quels sont nos buts en créant cette motion au sein d'un petit parti naissant ?C'est à ces questions que la présente profession de foi va tenter de répondre.

Disons-le d'emblée, notre liste ne cherche pas à promouvoir une quelconque "social-démocratie". Nous sommes des libéraux et nous le resterons. La gauche libérale n'est pas un libéralisme par défaut (Canto-Sperber,Valls etc.) qui voyant se décomposer l'idéologie socialiste dans l'opinion se replie sur le libéralisme pour le phagocyter. Le libéralisme n'est pas là pour sauver le socialisme.
La motion Gauche Libérale a en revanche plusieurs objectifs :

- "Dédroitiser" le courant de pensée libéral en lui faisant retrouver son positionnement originel.

- Rendre possible un recrutement de nouveaux militants venant de l'actuelle gauche, c'est à dire rappelons-le, de 50% de l'électorat.

- Promouvoir une alliance entre libéraux et démocrates et dénoncer l'alliance contre nature entre libéraux et conservateurs.

- Nous positionner sur plusieurs points du programme d'AL que par ailleurs nous approuvons dans ses grandes lignes.

La plupart des libéraux a beau affirmer que le libéralisme n'est ni de gauche ni de droite, il reste que le mouvement libéral a une forte connotation de droite dans l'opinion. Ce positionnement est une aberration historique et idéologique. Historique puisque le terme de gauche provient de l'aile du château de Versailles occupée par les premiers libéraux dotés d'un pouvoir : les physiocrates. Idéologique, puisque la philosophie libérale est en opposition frontale avec celle des conservateurs sur tous les sujets : l'individu, la connaissance, le social, les lois, le progrès.
Que les usurpateurs socialistes aient réussit au fil du temps à déloger les libéraux de la gauche ne nous fera pas renoncer à quitter le ghetto dans lequel ils veulent nous confiner !

Nous sommes convaincus que le réservoir de voix ou d'adhérents potentiels est au moins aussi important dans l'électorat "de gauche" que dans celui "de droite". Il existe donc un potentiel de croissance inexploité pour notre parti. La méfiance vis à vis de l'Etat dirigiste et répressif est facile à éveiller à gauche. Reste à combattre l'Etat-providence, cet État planiste qui par le jeu de la spoliation légale frappe et leurre avant tout les plus pauvres. Une motion Gauche Libérale forte au sein d'AL facilitera le recrutement de tous ces libéraux qui s'ignorent et qui n'attendent qu'une occasion pour s'intéresser à notre mouvement.

Gauche Libérale souhaite qu'AL se distingue clairement des "réformateurs" UMP qui n'ont à ses yeux aucune légitimité libérale. La voie de l'alliance ou la simple proximité affichée avec des conservateurs réformistes ne peut que saper la crédibilité du mouvement libéral. L'impasse politique à laquelle a aboutit feu Démocratie Libérale doit nous servir de leçon.

Nous souhaitons prendre exemple sur nos voisins libéraux et notamment le FDP allemand pour apparaître comme une troisième dimension de la vie politique, capable de trouver des alliances au centre, à droite ou à gauche suivant les circonstances.

Bien entendu nous ne négligeons pas le travail à accomplir. Nous avons conscience de la diversité des situations nationales et notamment du retard idéologique de la gauche française qui rend actuellement toute alliance improbable voire impossible, sauf au plan local.

La Gauche Libérale est foncièrement antiprogramme car un "programme politique" consiste à substituer une volonté oligarchique à celle de l'individu au nom de grand principes holistes (Nation, intérêt collectif, communauté, etc.). N'étant pas des "réformateurs", les "réformes" que nous proposons se bornent à garantir les libertés : enseignement, association, expression, assurance, solidarité, échange, etc.

Toutefois nous nous engageons à défendre les grands axes du programme actuel d'Alternative Libérale avec quelques nuances et en insistant sur certains points.
Face à la société du contrôle construite par les conservateurs et les socialistes nous proposons la société de la confiance.

En France, en Europe et dans le monde, partout nous défendrons la démocratie comme le système le mieux à même de garantir la liberté individuelle, surtout lorsque cette démocratie est associée à un principe de subsidiarité partant de l'individu.

Nous défendrons le mutualisme contre le collectivisme. Nous puiserons dans l'héritage mutualiste, soutenu dès le XIXème siècle par les libéraux, pour mettre en avant la solidarité choisie et engagée contre le "tout-social" de l'Etat-providence.

En tant que relais politique de la société civile, nous entendons défendre les associations non pas à coup de subventions mais en libéralisant leur régime afin qu’elles soient enfin autonomes à l’égard du pouvoir politique et que, revenant à l’essence libérale de la loi de 1901, elles deviennent le premier vecteur de la réforme sociétale.

La laïcité que nous défendons n'est pas seulement la coexistence pacifique entre toutes les confessions présentes en France. C'est une laïcité active qui affirme la prééminence du pouvoir séculier sur les pouvoirs religieux, qui garantit la liberté des athées et des agnostiques sans sacrifier au culte de l'Etat, qui considère d'un oeil neutre toutes les religions et garantit leur libre pratique.

Conclusion

Chers libéraux, membres d'AL, il n'est pas besoin d'être "de gauche" au sens actuel de ce terme ni même d'en être issu pour voter pour notre liste. Certains de nos colistiers viennent de "droite", d'autres viennent de "gauche", mais tous, nous nous reconnaissons dans les valeurs fondatrices du libéralisme : abolition des privilèges, propriété individuelle commençant par celle du corps, libre disposition de ses facultés, refus du néo-colonialisme et paix obtenue par le libre échange des services et des biens.

En votant Gauche Libérale aux élections internes d'AL vous contribuerez à replacer notre jeune parti à sa juste place sur l'échiquier politique. Vous susciterez l'étonnement et l'interrogation de ceux qui croient encore que le libéralisme c'est la droite de la droite, vous faciliterez le recrutement de nouveaux militants venant de tous les horizons. Vous contribuerez à l'émergence d'un libéralisme moderne, décomplexé, capable de se réapproprier son positionnement à gauche et d'en chasser le coucou socialiste.

Loin d'affaiblir le parti en le divisant vous l'enrichirez d'une composante capable d'interpeller les médias, capable de faire douter ceux-là mêmes qui pensaient avoir réglé son compte au libéralisme en le dissolvant dans la mouvance néo-conservatrice.
Le 28 octobre votez Gauche Libérale.

Saturday, March 8, 2008

Ομοιότητες μεταξύ Φιλελεύθερου Εκσυχρονιστικού και Μεταεθνικού Πληθυντικού Αντιεθνικισμού

Απόσπασμα από τη Αυγή 7/6/08
Πολεμική του Ν.Σεβαστάκη στον Α.Γαβριηλίδη

Κατά τη γνώμη μου, αυτό το συμπέρασμα και η συλλογιστική που το παράγει επιβραβεύουν τον πλέον εγκεφαλικό αντιεθνικισμό, έναν αντιεθνικισμό του εργαστηρίου. Ακόμα και αν εμφανίζεται ως φωνή των νέων απόκληρων και του νομαδικού "προλεταριάτου", ο μεταεθνικός λόγος δεν λειτουργεί παρά ως το αντικομφορμιστικό και εξεγερσιακό συμπλήρωμα του πραγματικά κυρίαρχου λόγου των τελευταίων χρόνων στην Ευρώπη και βεβαίως στη χώρα μας: του φιλελεύθερου και εκσυγχρονιστικού αντιεθνικισμού, αυτής της ισχνής ιδεολογίας που επιλέγοντας μιαν άλλην κοινωνιολογική αφετηρία --τα δυναμικά και καινοτομικά μεσαία στρώματα ή τη νέα επιχειρηματικότητα-- καταλήγει σε μια παραπλήσια αποκωδικοποίηση του ελληνικού προβλήματος. Γιατί τι άλλο είναι άραγε εδώ και χρόνια η φιλελεύθερη εκσυγχρονιστική κριτική στην ελληνική "κλειστή κοινωνία" αν όχι μια συστηματική επίθεση στις καθηλώσεις, στην καχυποψία των παραδοσιακών στρωμάτων για τις αλλαγές, στους φόβους ενός εικαζόμενου αρχαϊκού λαού για τον υπέροχο κόσμο των ανοιχτών συνόρων και οριζόντων; Τι άλλο είναι παρά μια φορτική έκκληση στο υποκείμενο να αποδεχτεί την αιώνια εκκρεμότητα των ταυτοτήτων του, την ευέλικτη αποδιάρθρωση των βιωματικών του διαδρομών, τη συνεχή κινητικότητα που αποδομεί όλες τις εργασιακές, σεξουαλικές, πολιτισμικές, κομματικές μονογλωσσίες των "παραδοσιακών" υποκειμένων; Και τι διαφορετικό κομίζει η ελευθεριακή εικόνα του σύγχρονου νομαδικού εαυτού παρά την παραπλανητική κολακεία σε ένα άνοιγμα δίχως όρια, στην επιτρεπτική ψευδαίσθηση αλλεπάλληλων και διασταυρούμενων αποσταθεροποιήσεων που υποτίθεται ότι καθιστούν τη χειραφέτηση μια υπόθεση βίου, μια υπαρξιακή και σωματική εμπειρία και όχι πλέον ένα γενικό (επομένως κακό και δυνάμει ολοκληρωτικό) μεταφυσικό πολιτικό σχέδιο; Ο ίδιος ακραίος εμπειρισμός, η ίδια σαγήνη την οποία ασκούν οι μητροπολιτικές πολυδύναμες πραγματικότητες, η ίδια η λατρεία των έκκεντρων και των αποσχίσεων από κάθε ενσώματο συμβολικό τόπο, η ίδια απέχθεια για τον "ολοκληρωτικό" ιακωβινισμό - λενινισμό των δημοκρατικών και σοσιαλιστικών παραδόσεων, όλα αυτά τα στοιχεία ενώνουν τους μεταεθνικούς, ριζοσπάστες και μεταρρυθμιστές, αυτόνομους και νεοσοσιαλδημοκράτες, κινηματικούς και δικτυακούς, αντιθεσμικούς και θεσμικούς.

Φιλελεύθερος - ελευθεριακός λόγος ή ο Νίτσε στην Αριστερά;

Θα πει κανείς, και εύλογα, ότι η ιδέα μιας φιλελεύθερης - ελευθεριακής πλατφόρμας μοιάζει να ολισθαίνει στο ίδιο σφάλμα με αυτό που διαπράττουν όσοι βλέπουν εθνικισμό σε οποιαδήποτε πρόταση λαμβάνει σοβαρά υπόψη τη συμβολική παραγωγικότητα των δημόσιων χώρων που συγκροτήθηκαν στο εθνικό κρατικό επίπεδο. Για να μην αδικούμε τα πράγματα, οφείλει κανείς να διακρίνει ανάμεσα στον νεορομαντικό "α-εθνισμό" των ανατρεπτικών και στον τεχνοκρατικό ή νεοφιλελεύθερο υπερ-εθνισμό των εκσυγχρονιστών της δεξιάς και της μετριοπαθούς αριστεράς. Οι πρώτοι δηλώνουν προς πάσα κατεύθυνση τον αντικαπιταλισμό τους ενώ οι δεύτεροι στοιχηματίζουν στη δυνατότητα της "ευτυχούς παγκοσμιοποίησης" μέσα στον αξεπέραστο ορίζοντα της οικονομίας της αγοράς. Αλλά και οι δυο θεωρούν ότι το μεγάλο εμπόδιο στη χειραφέτηση της κοινωνίας και του ατόμου είναι ο εθνοκρατικός συντηρητισμός και εν γένει η μεταφυσική της πολιτικής καθοδήγησης των κοινωνικών διαδικασιών. Και οι δυο αντιλαμβάνονται την κοινωνία ως κατά βάση απροσδιόριστη και ασχεδίαστη χώρα συμβάντων, γλωσσικών παιχνιδιών, ανταγωνιστικών ενεργειών ή λιβιδινικών δυνάμεων.

Wednesday, March 5, 2008

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΑ ΣΥΝΔΙΚΑΤΑ-ΕΛΛΑΔΑ-Β.ΕΥΡΩΠΗ

3.170 συνδικάτα εργαζομένων!
Της Xριστινας Kοψινη (Καθημερινή 3/3/08)
Συχνά αναρωτιόμαστε γιατί στην Eλλάδα δεν μπορεί ποτέ να γίνει διάλογος για τα μεγάλα προβλήματα.
Συνήθως αναζητείται η ευθύνη στον τρόπο που χειρίζεται και χειραγωγεί τον διάλογο η εκάστοτε κυβερνητική εξουσία.
Oμως, αυτή είναι η μία πλευρά. Mια άλλη πλευρά αφορά τον τρόπο που εκπροσωπούνται ή που δεν εκπροσωπούνται, οι εργαζόμενοι μέσα από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Στο περίφημο βιβλίο-έρευνα για «Tα χαρακτηριστικά του συνδικαλιστικού κινήματος» (εκδόσεις Gutenberg), ο κ. Γ. Kουζής, αθόρυβος εργάτης της έρευνας, διδάκτωρ Kοινωνικού Δικαίου και Eργασιακών Σχέσεων, αναδεικνύει μια άλλη, πτυχή.
Υπάρχει πολυδιάσπαση των συνδικάτων σε μικρά «βιλαέτια», που αντιστοιχούν σε χιλιάδες μικρο-ομάδες συμφερόντων, όπως, άλλωστε, γίνεται, σε όλα τα επίπεδα της οικονομικής ζωής.
Eκτός από τις δύο τριτοβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις, (ΓΣEE και AΔEΔY), στον ιδιωτικό τομέα και τις Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς τα 472.304 μέλη που ψήφισαν για το 33ο Συνέδριο της ΓΣEE αντιπροσωπεύονται μέσω 74 Oμοσπονδιών, 83 Eργατικών Kέντρων και 2.245 πρωτοβάθμιων σωματείων. Aντιστοίχως, οι 289.469 δημόσιοι υπάλληλοι, μέλη της AΔEΔY αντιπροσωπεύονται μέσω 46 Oμοσπονδιών και 1.260 πρωτοβάθμιων Συλλόγων. Σύνολο συνδικάτων; Mόνο 3.710...
Για να κατανοήσουμε τον παραλογισμό των αριθμών αρκεί να τους συγκρίνουμε με το χαμηλό ποσοστό της συνδικαλιστικής πυκνότητας στη χώρα μας. Στην Eλλάδα το ποσοστό των μισθωτών που είναι συνδικαλισμένοι βρίσκεται στο 28%, όπως αναφέρει ο συγγραφέας.
Δηλαδή 739.629 σε σύνολο 2,6 εκατομμυρίων μισθωτών συμμετείχαν στην ανάδειξη αντιπροσώπων για τα συνέδρια της ΓΣEE και της AΔEΔY. Tο ποσοστό θεωρείται ως ένα από τα χαμηλότερα στον ευρωπαϊκό χώρο όπου ο μέσος όρος (για τους «15») καταγράφεται στο 44%.
Mάλιστα αυτό το 28% έχει ακόμη μικρότερο ειδικό βάρος γιατί αφορά τη μισθωτή εργασία που αντιπροσωπεύει μόλις το 63% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα.
Aντιθέτως, μπορεί και η Γερμανία να εμφανίζει σχετικά μικρό ποσοστό συνδικαλισμένων (περίπου 30%), αλλά αυτό το ποσοστό έχει μεγάλη βαρύτητα στο οικονομικο γίγνεσθαι της χώρας, διότι η μισθωτή απασχόληση αγγίζει το 90% του συνόλου της απασχόλησης στη χώρα.
Eξαιρετικα υψηλό επίπεδο συνδικαλισμού έχει η Σουηδία και η Δανία, με ποσοστά συνδικαλιστικής πυκνότητας 87% και 83% αντιστοίχως, η Φινλανδία, με 79% καθώς και το Bέλγιο με 56%.
Mέση πυκνότητα εφανίζουν το Λουξεμβούργο (47%),η Iρλανδία (45%), η Iταλία (41%), η Aυστρία (40%) και η M. Bρετανία (33%), ενώ στις χώρες με χαμηλή συνδικαλιστική συμμετοχή, εκτός από την Eλλάδα,εντάσσονται και εξής χώρες Πορτογαλία (31%), Γερμανία (30%),Oλλανδία (24%), Iσπανία (16%) και Γαλλία (9%).

Monday, March 3, 2008

Κομμουνιστικό Μανιφέστο,Τι συμβαίνει όταν ο φιλελευθερισμός αντικαθιστά τον Κομμουνισμο; Τότε όλα είναι επίκαιρα

Εισαγωγή
Ένα φάντασμα πλανιέται στην Ευρώπη: το φάντασμα του φιλελευθερισμού. Όλες οι δυνάμεις της γερασμένης Ευρώπης ενώθηκαν σε μια ιερή συμμαχία για να κυνηγήσουν αυτό το φάντασμα: η εκκλησιά και ο Πούτιν, η Μέρκελ κι ο Σαρκοζύ, γάλλοι ριζοσπάστες και γερμανοί αστυνομικοί.
Ποιο κόμμα της αντιπολίτευσης δεν έχει κατηγορηθεί σαν νεο φιλελεύθερο από τους αντιπάλους του που κυβερνούν, ποιο κόμμα της αντιπολίτευσης δεν αντέκρουσε με την κατηγορία του νεο φιλελευθερισμού τους πιο προοδευτικούς αντιπολιτευόμενους, καθώς και τους αντιδραστικούς αντιπάλους του;
Δυο πράγματα βγαίνουν απ' το γεγονός αυτό:
Ο φιλελευθερισμός αναγνωρίζεται πια απ' όλες τις ευρωπαϊκές δυνάμεις σαν μια δύναμη.
Είναι καιρός πια οι φιλελευθεροι να εκθέσουν ανοιχτά μπροστά σ' όλο τον κόσμο τις αντιλήψεις τους, τους σκοπούς τους, τις επιδιώξεις τους και ν' αντιπαραθέσουν στο παραμύθι του φιλελεύθερου φαντάσματος ένα Μανιφέστο του ίδιου του κόμματος.
Για το σκοπό αυτό συγκεντρώθηκαν στο Λονδίνο φιλελεύθεροι από τις πιο διαφορετικές εθνότητες και συντάξανε το παρακάτω Μανιφέστο που δημοσιεύεται στην αγγλική, γαλλική, γερμανική, ιταλική, φλαμανδική και δανική γλώσσα.

Συνηγορία για τον κοσμοπολιτισμό (A.Negri,M.Hardt "Αυτοκρατορία")

Μόνο ένας χώρος που ζωογονείται από την υποκειμενική κυκλοφορία και μόνο ένας χώρος που καθορίζεται που καθορίζεται από τις ανεπίσχετες μετακινήσεις (νόμιμες ή λαθραίες) των ατόμων και των ομάδων μπορεί να είναι πραγματικός.

Οι σημερινοί πανηγυρισμοί του τοπικού μπορεί να είναι οποσθοδρομικοί και αντιδραστικοί ,ακόμη και φασιστικοί ,όταν αντιτάσσονται στην κυκλοφορία ,και την μείξη ,ενισχύοντας έτσι τα τείχη του έθνους ,της εθνοτικής ταυτότητας,της φυλής του λαού.(σελ 480)
Οι πραγματικοί ήρωες της απελεύθερωσης του Τρίτου Κόσμου ίσως υπήρξαν οι μετανάστες και οι πληθυσμιακές ροές που κατέλυσαν παλιά και νέα σύνορα.Πράγματι ο μετααποικιακός ήρως είναι ένας ήρωας που συνεχώς παραβιάζει τα εδαφικά και φυλετικά στεγανά,που καταστρέφει τους τοπικισμούς και προοιωνίζεται έναν κοινό πολιτισμό.(σελ 481)

Sunday, March 2, 2008

Το λάθος του Μαρξ,S.Zizek

Το λάθος του Μαρξ
(Απόσπασμα από το “The Parallax View” του Slavoj Zizek σελίδα 266)

Το θεμελιώδες λάθος του Μαρξ είναι ήταν ότι συμπέρανε ,πως είναι δυνατή μια ανώτερη ανθρώπινη κατάσταση (Κομμουνισμός) ,η οποία όχι μόνο θα συντηρούσε αλλά θα απελευθέρωνε αποτελεσματικά το δυναμικό του αενάως αυξανόμενου ελατηρίου (spiral) της παραγωγικότητας.Το ελατήριο αυτό , εξ΄αιτίας των εσωτερικών εμποδίων του καπιταλισμού (αντιφάσεων) συνεχώς περιορίζεται από τις κοινωνικά καταστροφικές κρίσεις.

Εν συντομία αυτό που ο Μαρξ δεν είδε ,είναι (για να το ορίσουμε σε Ντερινταικούς όρους) οτι αυτό το εσωτερικό εμπόδιο (ο εσωτερικός ανταγωνισμός) ,ως «συνθήκη της αδυνατότητας» (condition of impossibility) της πλήρους ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων ,είναι ταυτόχρονα και η «συνθήκη δυνατότητας» (condition of possibility) του Καπιταλισμού.

Αν απομακρύνουμε τα εμπόδια ,την εσωτερική αντίφαση,του καπιταλισμού, δεν θα έχουμε την πλήρως ανεμποδιστη τάση της παραγωγικότητας απελευθερωμένη από τα όρια της, δηλαδή χάνουμε αυτήν την παραγωγικότητα η οποία ταυτόχρονα γεννάται και αναστέλεται από τοκ καπιταλισμό.Αν αφαιρέσουμε το εμπόδιο ,τότε αυτό το δυναμικό ,που αναστέλεται από το εμπόδιο ,διαλύεται

Μετάφραση “Left Liberal Synthesis”

Η ώρα των κοινωνικών επιχειρηματι'ων

του Τάκη Μίχα1 ,2
Οι φορείς της αλλαγής σήμερα δεν πιστεύουν στην πολιτική. Πιστεύουν στην αγορά. Γι’ αυτό οι επαναστάτες του μέλλοντος στρέφονται προς την επιχειρηματική δραστηριότητα. Αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο, αν θέλεις να πολεμήσεις την φτώχεια και το AIDS αν θέλεις να στηρίξεις τους μικροπαραγωγούς καφέ σε μια χώρα του Τρίτου Κόσμου, αν θες να διασφαλίσεις πόσιμο νερό σε μια περιοχή, τότε ξέχασε την πολιτική και τους πολιτικούς. Δημιούργησε μια επιχείρηση και εντάξου στον ολοένα αυξανόμενο αριθμό των «κοινωνικών επιχειρηματιών».
Αυτό ήταν το μήνυμα της πρόσφατης συνάντησης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. Εκεί φέτος τόσο οι παραδοσιακοί μεγαλοεπιχειρηματίες όσο και οι πολιτικοί επισκιάστηκαν από μια νέα ομάδα ανθρώπων: τους «κοινωνικούς επιχειρηματίες».
Οι φορείς της αλλαγής σήμερα δεν πιστεύουν στην πολιτική. Πιστεύουν στην αγορά. Γι’ αυτό οι επαναστάτες του μέλλοντος στρέφονται προς την επιχειρηματική δραστηριότητα
Ο κοινωνικός επιχειρηματίας βλέπει ένα πρόβλημα στον κόσμο και προσπαθεί να το λύσει φτιάχνοντας μια εταιρεία που ικανοποιεί τις ανάγκες της περιοχής. Τις περισσότερες φορές η επιχείρηση λειτουργεί στη βάση των μηχανισμών της αγοράς. Απ’ αυτή τη σκοπιά οι κοινωνικοί επιχειρηματίες δεν αρνούνται το κέρδος. Αντίθετα όλοι αναγνωρίζουν ότι προκειμένου να μπορεί η επιχείρηση να λειτουργεί και να εκτελεί το κοινωνικό έργο της θα πρέπει να είναι κερδοφόρα. Αυτό διασφαλίζει τη συνέχεια στις προσπάθειες να λυθεί το πρόβλημα μιας περιοχής ή μιας ομάδας ανθρώπων.
Η συζήτηση για το φαινόμενο των « κοινωνικών επιχειρηματιών» έχει πάρει τα τελευταία χρόνια εκρηκτικές διαστάσεις και αυτό άλλωστε εξηγεί τη σημαντική παρουσία που είχε αυτό το θέμα στην ατζέντα του Νταβός. Ο συνδυασμός της ανθρωπιστικής εργασίας με τους μηχανισμούς της αγοράς έχει καταστήσει τη φιλανθρωπία αποδοτική από οικονομικής άποψης.
Η πιο γνωστη κοινωνική επιχείρηση είναι αναμφίβολα η Τράπεζα Γκράμιν στο Μπανγκλαντές, την οποία δημιούργησε ο νομπελίστας Μοχάμεντ Γιανούς. Η τράπεζα είχε αρχικό στόχο να παρέχει μικροδάνεια σε τοπικούς μικροεπιχειρηματίες, τα οποία θα τους βοηθούσε να αυξήσουν τα εισοδήματά τους. Η προσπάθεια υπήρξε τόσο επιτυχής που σήμερα η Γκράμιν έχει 43 υποκαταστήματα σε διάφορα μέρη του κόσμου. Αυτά τα δάνεια βοήθησαν εκατομμύρια ανθρώπους να ξεφύγουν από τη φτώχεια. Παράλληλα η τράπεζα είχε ικανοποιητικές αποδόσεις για τους μετόχους της.
Ενας από τα άτομα που εμπνεύστηκε από το παράδειγμα του κ. Γιούνους ήταν η Ροζάνε Ζαφίρ, μία νεαρή Πακιστανή οικονομολόγος. Εγκατέλειψε τη δουλειά της και δημιούργησε την εταιρεία Κασφ. Πρόκειται για ένα πιστωτικό ίδρυμα που σήμερα δίνει σε εκατομμύρια Πακιστανές τη δυνατότητα να βελτιώσουν την οικονομική και κοινωνική κατάστασή τους.
Πρόσφατα άνοιξε και στη Δανία η τράπεζα MYC4, που λειτουργεί στο Διαδίκτυο. Η τράπεζα δημιουργήθηκε για να ενισχύσει τους παραγωγούς στην Αφρική. Τα δάνεια παρέχονται από τους χρήστες του δικτύου, που μόνοι τους αποφασίζουν ποιες δραστηριότητες θα χρηματοδοτήσουν και μπορούν να παρακολουθούν κάθε στιγμή την εξέλιξη του δανείου τους. Μέχρι σήμερα περίπου 3.000 επενδυτές -άτομα και εταιρείες- έχουν δώσει περίπου 500 δάνεια που έχουν βελτιώσει τις ζωές 10.000 ανθρώπων στην Αφρική. Το 96% των δανείων έχουν ξεπληρωθεί.
Στην Αφρική, όπου τα παιδιά πεθαίνουν από διάρροια και έλλειψη υγιεινής, ο Ισαάκ Ντουροσάγια λειτουργεί ένα σύστημα φραντσάιζ για κινητές τουαλέτες. Παρέχει κινητές τουαλέτες σε άνεργους νέους στις φτωχογειτονιές, τις οποίες χρησιμοποιούν οι κάτοικοι (που δεν έχουν τουαλέτες σπίτι τους) έναντι ενός μικροποσού. Οι νέοι, που λειτουργούν το σύστημα, κράτουν το 60% των εσόδων και δίνουν τα υπόλοιπα στον κ. Ντουροσάγια.
Δεν πρόκειται για ένα κίνημα διαμαρτυρίας.Υπάρχει η ελπίδα ότι μπορείς να αλλάξεις πολλά πράγματα μέσω του μηχανισμού της αγοράς
Στην Αυστραλία ο Νικ Φρανκ ηγείται μιας επιχείρησης με τίτλο «Easy Being Green». Στόχος της επιχείρησης είναι να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο 70% των νοικοκυριών της χώρας τα επόμενα δέκα έτη. Δίνει λοιπόν δωρεάν λάμπες χαμηλής ενέργειας και τηλέφωνα ντους ασθενούς ροής στα νοικοκυριά και σε αντάλλαγμα αυτά του παραχωρούν τα δικαιώματα στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που θα επιτύχουν χρησιμοποιώντας εργαλεία που τους παρέχει. Μετά η επιχείρησή του πουλάει αυτά τα δικαιώματα σε βιομηχανίες και με αυτό τον τρόπο συντηρείται.
Μια άλλη κοινωνική επιχείρηση, στον κλάδο της ψυχαγωγίας, είναι η μεξικανική Cinepop. Η εταιρεία αυτή έναντι ενός πολύ μικρού τιμήματος κάνει προβολές κινηματογραφικών έργων σε υπαίθριους χώρους στις φτωχογειτονιές της χώρας.
«Στο παρελθόν», λέει ο καθηγητής Κάι Χόκερτς από την Επιχειρηματική Σχολή της Κοπεγχάγης, «οι άνθρωποι διαμαρτύρονταν στους πολιτικούς για τις αδικίες του κόσμου. Θεωρούσαν ότι οι επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το κακό και ότι ο καπιταλισμός δημιουργεί μόνο προβλήματα. Ομως σήμερα η κατάσταση είναι η αντίστροφη. Η νέα γενιά έχει πολύ χαμηλές προσδοκίες από το κράτος. Δεν πιστεύουν ότι η πολιτική μπορεί να αλλάξει πολλά πράγματα, ενώ οι περισσότεροι έχουν πειστεί ότι οι επιχειρηματίες μπορούν να τα καταφέρουν. Δεν πρόκειται για ένα κίνημα διαμαρτυρίας.Υπάρχει η ελπίδα ότι μπορείς να αλλάξεις πολλά πράγματα μέσω του μηχανισμού της αγοράς».
Το κεντρικό χαρακτηριστικό των «κοινωνικών επιχειρηματιών» είναι ότι δεν θεωρούν ότι η αγαθοεργία και το κέρδος έρχονται σε αντίθεση. Δεν μπορείς να καταπολεμήσεις τη φτώχεια, αν δεν έχεις έσοδα τα οποία σου επιτρέπουν να συνεχίσεις τις δραστηριότητές σου.
——————————————————————
Σημειώσεις:
Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία στις 18/2/2008[πίσω]
www.tmichas.wordpress.com[πίσω]