Wednesday, May 18, 2011

Στον πολυχώρο «Τάρβος» παρουσιάζεται ο μονόλογος του νεοεμφανιζόμενου Ισλανδού συγγραφέα Stig Traff με θέμα την κατάθλιψη μιας Κινέζας εκτελωνίστριας

Πριν ακριβώς δεκαπέντε μέρες στην περιοχή των Εξαρχείων που παραμένει η πιο εκρηκτική γειτονιά από όλες τις «απόψεις» ,έπεσε το μάτι μου σε μια μικρή αφισσέτα. Το περιεχόμενο της μια διαδήλωση για την Πέμπτη 5/5 με αίτημα την υλοποίηση των μέτρων της κυβέρνησης μετά την απεργία της «Υπατίας». Το μέγεθος και η συχνότητα παρουσίας της αφίσας ήταν επιπέδου «στον πολυχώρο «Τάρβος» παρουσιάζεται ο μονόλογος του νεοεμφανιζόμενου Ισλανδού συγγραφέα Stig Traff με θέμα την κατάθλιψη μιας Κινέζας εκτελωνίστριας» .Δηλαδή το γεγονός είναι άφαντο.


Βρίσκω το θέμα αντιπροσωπευτικό της συγκυρίας.

Ένα μοναδικό κίνημα που διχάζει τους πάντες και τα πάντα, με αίτημα να ενταχθούν οι μετανάστες στο θεσμικό πλαίσιο της Ελληνικής Δημοκρατίας, και αυτή προφανώς τους εντάσσει μέσω της συνήθους διαδικασίας των ημίμετρων που δεν υλοποιούνται. Σκέφτομαι τους έντιμους υποστηρικτές των μεταναστών που προέβαλλαν ως υπόδειγμα αγώνα την Υπατία και τα πιθανά συναισθήματα τους. Τόσο κοινωνικό πολιτικό και ανθρώπινο δυναμικό έχει επενδυθεί σε μια υπόθεση τελικά αγνώστου αποτελέσματος.

Με ένα τρόπο αυτό είναι και το δυσεπίλυτο πρόβλημα της αριστεράς : πως αρθρώνει τα αιτήματα, εν γνώσει των ιδιομορφιών της ελληνικής κοινωνίας. Οι μετανάστες διετύπωσαν ένα οικουμενικό αίτημα , για την στοιχειώδη νομιμότητα της απλής ύπαρξης κάποιου, αλλά αυτό έπρεπε να ικανοποιηθεί στον συγκεκριμένο χώρο, τόπο και συνθήκες. Το ηθικό ,το αριστερό, το δέον πρέπει να «κάτσει» στο συγκεκριμένο περιβάλλον που είναι μοναδικό, ανεπανάληπτο ,συγκυριακό. Και επειδή κανείς δεν θέλει την δυσμορφία του συγκεκριμένου, του «πραγματικού» κάνει μια μεγαλοπρεπή απόδραση προς το γενικό, το αφηρημένο όπου όλα είναι προφανώς λυμένα .Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως το πιο ισχυρό κομμάτι της αριστεράς το ΚΚΕ είναι τόσο επιμελημένα εσχατολογικό, ενώ όλοι οι υπόλοιποι που προσπαθούν να παίξουν με την συγκυρία παραμένουν σε όρια επιβίωσης. Το υπερπέραν είναι ασφαλές αλλά το παρόν τόσο περίεργο.

Από ότι φαίνεται η περίοδος χάρητος που είχαν ο Γαπ και ο Σαμαράς από τους δανειστές τελείωσε. Το παιχνίδι του Open Gov και του δεξιού «αντινεοφιλελευθερισμού» ήταν μονοετές. Από την άλλη και η γόνιμη αριστερή αμφισβήτηση έχει και αυτή μερικά σταυροδρόμια. Η Πέμπτη δόση είναι υπό αμφισβήτηση και όποιος έχει τα κότσια , ευθέως τώρα χωρίς περιστροφές την αρνείται , κατεβάζει το λαό στους δρόμους, και προκαλεί πολιτική κρίση με σκοπό να διαμορφώσει και όχι να ακολουθήσει τις εξελίξεις. Hic Rodus Hic Salta.

Μη φοβάσαι αναγνώστη ,δεν πρόκειται να γίνει τίποτα που να εμπίπτει σε ορατό σενάριο. Αν κάτι δραματικό συμβεί , θα προέλθει από αυτό που είναι οργανικά απρόβλεπτο. Προσωπικά θα διακινδύνευα μόνο μια πρόβλεψη. Από όλα τα διακινούμενα σενάρια, το πιο πιθανό είναι ένα αναπάντεχα θετικό, ένα αδιανόητα ευνοϊκό. Γιατί ; Δεν υπάρχει γιατί, όπως δεν υπάρχει εξήγηση πως η ολόκληρη Υπατία έγινε ασήμαντη αφίσα ορατή μόνο σε περιπατητές της οδού Βαλτετσίου.

Friday, May 13, 2011

Πέραν του μύθου και του θείου:η τελετουργική βία

Πριν από ενενήντα περίπου χρόνια ο W.Benjamin έγραψε ένα κείμενο για την βία. Σήμερα όσοι ασχολούνται με το θέμα, αναφέρονται σε αυτό το κείμενο σχεδόν υποχρεωτικά με μια κουραστική μονομέρεια και ρουτίνα σχεδόν ως μόδα Ο Benjamin ταξινομεί την βία σε μυθική και θεία, αναφερόμενος περίπου στην επαναστατική και συνταγματική βία . Έτσι λοιπόν σε κάθε εκδήλωση πολιτικής βίας, οι σχολιασμοί αναγκαστικά αναδεικνύουν το αυτονόητο: καμία πολιτική ριζική αλλαγή ή καμία επιβολή του νόμου δεν γίνεται χωρίς την άσκηση κάποιας μορφής και έντασης βίας.


Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι η ανάλυση ή και δικαιολόγηση διαφόρων μορφών πολιτικής βίας. Αυτή είναι μια κουβέντα την οποία μάλλον ο Benjamin εξάντλησε , και αναμασούν μερικοί ράθυμοι αναγνώστες του. Το πραγματικό σύγχρονο πρόβλημα είναι τι γίνεται όταν η βία επανεισέρχεται στο πολιτικό κύκλωμα ως θέαμα και εξοικείωση .Τι γίνεται όταν η κοινωνία ασκείται σε μια συνθήκη εξοικείωσης, αποδοχής , προληπτικού συνυπολογισμού της βίας;


Είναι άλλη η εμπειρία της βίας όταν διαδηλώνεις μαζί με τον Κουμή και τον βλέπεις να πέφτει δίπλα σου, και άλλη η εμπειρία της βίας , όταν Τρίτη Πέμπτη και Σαββάτο κάποιος δολοφονείται και η περίπτωση του εισάγεται στον βίο ως αναπαράσταση και ως αίσθημα ως η αυτονόητη «δόση βίας» της εβδομάδας. Αυτή η δεύτερη είναι η βία που μένει αστόχαστη, προβληματική άγγιχτη και τελικά απροσπέλαστη.

Αυτή η βία έχει χαρακτηριστικά τελετουργίας. Είναι πέραν του μύθου και του θείου του Benjamin. Αν η πολιτική θεολογία είναι ίσως η μόνη ικανή να διαμορφώσει ένα πολιτικό ρεπερτόριο στοχασμού για το μέλλον, το σατανικό τελετουργικό της επανεισερχόμενης βίας μάλλον προηγείται καθώς διεξάγεται στο παρόν.Ας μην γελιόμαστε. Τις μέρες που ακολουθούν ο καθένας ανάλογα με τις πεποιθήσεις του θα λάβει μέρος σε διαδηλώσεις καταδίκης μιας μορφής βίας. Και ο καθένας θα ανασύρει από το ντουλαπάκι με τις πολιτικές ρετσέτες αυτή που του κάνει , για να επαναλάβει αυτά που επαναλαμβάνονται .Το ζήτημα είναι ότι αυτή η συνθήκη είναι επαναλαμβανόμενη , είναι σχεδόν θεσμισμένη, είναι σχεδόν ιεροτελεστία. Δηλαδή μια θεατρική συνθήκη εξορκισμού καλέσματος ή απώθησης φαντασμάτων που υποτίθεται γεννούν την βία. Όμως η κοινωνία , δεν λαμβάνει μέρος σε αυτές τις τελετές, αλλά τις υιοθετεί ως λυτρωτικές δράσεις, και κατόπιν έλλογα αναπροσαρμόζεται. Αν έχεις πιθανότητα να σκοτωθείς σε διαδήλωση, παίρνεις τα μέτρα σου, αν έχεις πιθανότητα να σκοτωθείς στην γειτονιά σου πράττεις αναλόγως. Δηλαδή έχεις ενσωματώσει την βία, σε όλες τις μορφές της και έχεις αναλύσει τις αιτίες της.

Αυτήν την τελετουργία της βίας παρατηρώ με μεγαλύτερη φρίκη και από την ίδια την βία. Αυτό γίνεται γιατί η τεχνολογία του θεάματος που επικρατεί , στηρίζεται στο ακραίο, στο σοκαριστικό. Άρα η πρωτογενής βία δεν είναι παρά το υλικό που καταναλώνεται, για να κινήσει το θέαμα. Με όρους του Negri η βία τροφοδοτεί την βιοπολιτική μηχανή, όχι ως δράση αλλά ως συναισθήματα, νοήματα, στάσεις και όψεις ζωής.

Το αίνιγμα είναι λοιπόν διπλό : Πως αντιμετωπίζεις την βία και πως τις τελετουργίες της. Μέχρι στιγμής περίσσευσαν οι στάσεις για την βία, αλλά απουσιάζουν εκκωφαντικά σχεδόν τρομακτικά οι ενστάσεις για την τελετουργία της. Ίσως γιατί αυτή η τελετουργία είναι πλέον τόσο αφομοιωμένη όσο και τα αυγά του Πάσχα.

Tuesday, May 10, 2011

"To νέο μου τηλέφωνο είναι....."


Το προηγούμενο Σάββατο 7/5 πήρα ένα SMS από τον φίλο μου Λέανδρο:


-Το νέο μου επαγγελματικό τηλέφωνο είναι αυτό, γιατί μόλις χθες φύγαμε μαζί με τον Ευκλείδη από τον «Όμιλο».

Μου ήρθε ο ουρανός σφοντύλι. Ο Λέανδρος και ο Ευκλείδης εργάζονταν μαζί στον «Όμιλο» μια μικρομεσαία εταιρεία Τεχνικών Προϊόντων, επί σχεδόν δεκαπέντε χρόνια. Ήταν μετά τους ιδιοκτήτες η ψυχή της εταιρείας .Η ίδια η ζωή τους συνυφασμένη με το μέλλον του «Ομίλου» . Και οι δύο σε κρίσιμη φάση με μικρά παιδιά , υποχρεώσεις και χωρίς άλλες «αβάντες». Δούλευαν όσο δουλεύουν οι άνθρωποι του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα, δηλαδή σωματικά καμιά δεκαπενταριά ώρες την ημέρα και νοητικά όλο το βράδυ. Οι απολαβές αυτού του δρομολογίου ήταν όσο η αμοιβή ενός καλού trader την εβδομάδα στο City ή όσες οι ετήσιες ενός τυπικού Πασοκοτραφούς μέσης εκπαίδευσης που χώθηκε σε καμιά καλή ΔΕΚΟ την χρυσή εποχή του «μαζί τα φάγαμε».

Σε δέκα λεπτά είχα πάρει μια μικρή περίληψη των συμβάντων.

Η καθημερινή τριβή με τους δυο ιδιοκτήτες του Ομίλου, είχε δημιουργήσει μια κατάσταση δυσανεξίας πριν από την κρίση. Ταυτόχρονα η συγκυρία δημιούργησε ένα περιβάλλον με μειούμενες αποδοχές. Γκρίνια, αίσθηση αδικίας και κακές αμοιβές δεν είναι και το καλύτερο περιβάλλον. Και τότε οι δύο παίρνουν την απόφαση. Αποφασίζουν στην κορύφωση της κρίσης , να φύγουν από την εταιρεία και να δημιουργήσουν την δική τους, παίρνοντας ένα τεράστιο ρίσκο. Την εβδομάδα που μάλλον μπαίνουμε σε ένα νέο μνημόνιο, με όλους τους δείκτες της οικονομίας στα τάρταρα, οι φίλοι ξεκινάνε την νέα τους εργασία.

Ήταν ένα από τα λίγα νέα του περίγυρου μου τελευταία. Μια αίσθηση αντεπίθεσης, επανέναρξης ,reboot σε ένα περιβάλλον που ο ήχος του shut down είναι ο κυρίαρχος.

Γνωρίζοντας από κοντά την δουλειά τους και το περιβάλλον της είμαι σίγουρος πως οι δύο φίλοι θα μπορούσαν να παραμείνουν εκεί με μια αίσθηση του «μπόρα είναι» και να είναι σχετικά ασφαλείς με αμοιβές στα πλαίσια της λογικής. Ωστόσο τόλμησαν κάτι που ειλικρινά δεν ξέρω , από ποιες βαθύτερες πηγές τροφοδότησαν. Ένας ιδιότυπος βολονταρισμός «κόντρα στο ρεύμα» και μια αίσθηση της επιβεβλημένης επιτυχίας, υπερκέρασαν μια σειρά από έλλογες ενστάσεις που κάθε λογικός θα είχε στην περίπτωση τους.Ο Λέανδρος και ο Ευκλείδης αυτή την εβδομάδα, έκαναν κάτι που οι ασφαλείς, οι εξασφαλισμένοι , οι μικρομεσαίοι insiders αυτής της κοινωνίας δεν κάνουν εδώ και χρόνια. Αντί να χαλαρώσουν σε ένα εύλογο γογγυσμό της συγκυρίας , όπου υποκριτικά θα παριστάνουν τους outsiders, τόλμησαν, επιχείρησαν κοιτώντας αναπόδραστα προς το μέλλον με μια υποχρεωτική αισιοδοξία. Ρε Γαπ δε κάνεις και κανένα workshop μαζί τους;

Για αυτήν τους την στάση τους εύχομαι από καρδιάς καλή επιτυχία και ένα μεγάλο ευχαριστώ για την παραγωγή ενός ζωντανού παραδείγματος.

Τα περιστατικά είναι πραγματικά, τα ονόματα ελαφρότατα παραλλαγμένα

Εικόνα: butidontlikebeer.wordpress.com

Friday, May 6, 2011

D.Losurdo:Η αντι-ιστορία του Φιλελευθερισμού

«Ο φιλελευθερισμός είναι πολύ σημαντικός για να τον αφήσουμε στα χέρια των φιλελευθέρων» Εφ. IL GIORNALE


To LLS δημιουργήθηκε ως μια δημόσια διαπραγμάτευση των σχέσεων αριστεράς φιλελευθερισμού. Κατά την γνώμη μου και όσο προκύπτει την μικρή αυτή δημόσια έρευνα οι σχέσεις αυτές είναι ουσιαστικά αδιερεύνητες , διέπονται δε από μεγάλες αποσιωπήσεις και λογικές ασυνέπειες. Ας ξαναδούμε μερικά ερωτήματα τα οποία απασχολούν το ιστολόγιο και τελικά παραμένουν αναπάντητα.

-Πως είναι δυνατόν ενώ οι τυπικά κλασσικές φιλελεύθερες ιδέες να είναι ουσιαστικά αδημοσίευτες ,ενώ η βιβλιογραφία και εργασία της αριστεράς να είναι τόσο παραγωγική, να αντιμετωπίζουμε μια γενικευμένη κατάσταση ενός εγκλειστικού ατομισμού;

-Μήπως ο νεολογισμός του «νεοφιλελευθερισμού» ο οποίος θεωρείται ως κυρίαρχος δημόσιος λόγος, ουσιαστικά υποκρύπτει μια άρρητη αποδοχή ενός κοινωνικά αποδεκτού φιλελευθερισμού. Αν ναι, πότε , που, πως έγινε δημόσια και ρητά αυτή η αποδοχή από πλευράς της αριστεράς;

-Μήπως τελικά η καχεξία της κοινωνίας πολιτών, η ανυπαρξία των κοινωνικών στηριγμάτων των αδυνάτων ,αλλά και η μετατόπιση της πιθανότητας μιας αυθεντικής πολιτικής αριστερής επανάστασης στο υπερπέραν ,να συμβαδίζει με την εγγενή ατροφικότητα των φιλελεύθερων ιδεών και πρακτικών και όχι το αντίθετο;

-Πως είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται ως έννοια κλειδί η έννοια του «νεοφιλελευθερισμού» , όταν κανένας συντηρητικός διανοούμενος ή πολιτικός χώρος δεν την υιοθετεί όταν αντιστοίχως δεν διστάζουν να υιοθετήσουν φασιστικές , νεοναζιστικές, παιδοφιλικές πολιτικές πλατφόρμες;

-Είναι η αγορά ταυτόσημη με τον φιλελευθερισμό, και ο κεντρικός προγραμματισμός ταυτόσημος με την αριστερά;

Ο κατάλογος αυτός μπορεί να μεγαλώσει , όσο και οι απορίες του ιστολογίου.

Η δημόσια αναζήτηση στο ιστολόγιο, έχει όμως μερικά βασικά συμπεράσματα.

Όσο ενιαία φιλοσοφικά, πολιτικά ,ιδεολογικά είναι η αυτοριζόμενη αριστερά, άλλο τόσο είναι ενιαίο το σώμα όλων των αυτοριζόμενων φιλελεύθερων ή και ετεροκαθοριζόμενων νεοφιλελεύθερων ιδεών. Τούτου δοθέντος η καλύτερη μέθοδος για να μην αναζητηθεί καμία παραγωγική ιδέα είναι η συζήτηση να γίνει επί του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και «υπαρκτού φιλελευθερισμού». Και στο σημείο αυτό βρισκόμαστε τώρα. Η ανεργία στην Ευρώπη και η κατάσταση στην Βόρεια Κορέα, είναι από μόνες τους ικανές, να ανακυκλώνουν εσαεί μια ατέρμονη συζήτηση με τελετουργικό χαρακτήρα. Αν δεν σκεφτούμε γόνιμα , παραγωγικά, στην θετική τους όψη τόσο την «κομμουνιστική» όσο και την «φιλελεύθερη» ουτοπία ,δεν μπορούμε να δούμε καμία ορατή διέξοδο και λύση από τα προβλήματα. Η ατροφία του σχετικού διαλόγου για τις «μεγάλες αφηγήσεις» των δύο τελευταίων αιώνων, τροφοδοτεί μια πολιτική τεχνολογικού , διεκπεραιωτικού χαρακτήρα των κρατικών μηχανισμών και των στελεχών του, με μοναδική ριζοσπαστική πολιτική αντιπρόταση την λαικιστική ακροδεξιά. Με αυτές τις σκέψεις στο ιστολόγιο προσπαθούμε , κάποτε με άλματα και ασυνέχειες, να ασχοληθούμε με τις πιο αυθεντικές σύγχρονες εκφράσεις των αναζητήσεων των δύο ουτοπιών ,και έτσι παραθέτουμε ταυτόχρονα τους Hayek,Nozick,Negri,Badiou,Zizek κλπ. Είναι πολύ πιθανόν αυτό να συγκροτεί μια ιδεολογική τερατογέννηση , αλλά το πείραμα είναι δωρεάν ,είναι δημόσιο και η ευθύνη ανήκει στον διαχειριστή του ιστολογίου που εκφράζεται επώνυμα.

Τις σκέψεις αυτές ενός προσωρινού απολογισμού τροφοδότησε η ανάγνωση ενός βιβλίου, με θέμα τον φιλελευθερισμό. Η πρωτοτυπία του έγκειται στο εξής. Έχει γραφεί από ένα συνεπή , αριστερό, μαρξιστή, που δηλώνει δημόσια ως αντίπαλος του φιλελευθερισμού, και καταγράφει την ιστορία του. O Domenico Losurdo είναι ο συγγραφέας του “Liberalism a counter history”. Πρόκειται για μια πραγματική αντι-ιστορία η οποία αποδομεί ένα κυρίαρχο ιδεολόγημα το οποίο βολεύει τους απανταχού συντηρητικούς της αριστεράς. Το ιδεολόγημα του συμπαγούς, αδιαίρετου ,συνεχούς ,ενιαίου φιλελευθερισμού και σήμερα του "νέοφιλελευθερισμού". Είναι το αντίστροφο ιδεολόγημα , της ενιαίας, αμετανόητης, συμπαγούς αριστεράς ,που βολεύει τους συντηρητικούς της δεξιάς. Η ιστορική ενδελεχής έρευνα του Losurdo η οποία βασίζεται σε ένα κατακλυσμό πρωτογενών στοιχείων, αποδεικνύει πως η ετικέτα φιλελευθερισμός υποκρύπτει ένα ετερογενές σώμα ιδεών, πρακτικών, συγκυριών και ιστορικών γεγονότων. Με αυτήν την λογική αποδομείται η ταύτιση ή και οικειοποίηση συντηρητισμού φιλελευθερισμού, και αναδεικνύονται οι στρατηγικές της ιδεολογικής ανασυγκρότησης του συντηρητικού χώρου. Η στόχευση είναι ο «υπαρκτός φιλελευθερισμός» και βεβαίως αναδεικνύονται μελανές σελίδες της ιστορίας του ,αλλά ταυτόχρονα η κατάτμηση του ρεύματος , σε τάσεις, αναγνώσεις , ιστορικές συγκυρίες, ανοίγει διάπλατα την πόρτα σε μια πιο χειρουργική αντιμετώπιση από πλευράς της αριστεράς .Μακριά από την νυσταλαία νυχτωδία περί «νεοφιλελευθερισμού» που ασκεί τόσο ψυχοθεραπευτικό ρόλο, αλλά αποκρύπτει θεμελιώδη αναπάντητα ερωτήματα για την αριστερά.

Ποια είναι η σχέση δημοσίου ιδιωτικού ; Ποια είναι η σχέση «ελευθερίας» και ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων από μια αριστερή κοινωνική οπτική;

Στο “Liberalism a counter history” παρέχονται ένα πλήθος από ιστορικά γεγονότα, τα οποία ανάλογα με την κακότροπη στενοκεφαλιά, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως επιχειρήματα σε ένα ανόητο αντίλογο διαμάχης αριστεράς φιλελευθερισμού. Κάποιοι θα χαρούν με την τεκμηρίωση ότι η επικράτηση των φιλελευθέρων ιδεών, αυξάνει την  επαγγελματική άσκηση της δουλείας μέσω των εταιρειών των δούλων. O John Locke απολάμβανε των μερισμάτων του ,όντας μέτοχος σε μια τέτοια εταιρία, ο δε Stewart Mill δεν ήταν και τόσο σαφής στην αποκήρυξη της. Αλλά και άλλοι ίσως χαμογελάσουν με την κριτική προς το Marx για την ελλιπή κατανόηση του φαινομένου, χρήση λάθος εννοιών. Ακόμη οι λεπτές διακρίσεις μεταξύ φιλελευθερισμού, ατομισμού των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων , που τεκμηριώνονται ιστορικά, ή οι θεμελιώδεις διαφορές των ιδεών και πρακτικών του φιλελευθερισμού σε Αμερική, Γαλλία, Αγγλία, Ολλανδία διαυγάζουν και απομαγεύουν μια σχετικά απλουστευτική εικόνα της ιστορίας.

Για να παινέψουμε και τον κόπο μας, όταν μάθαμε για τον Losurdo μεταφράσαμε αμέσως μια συνέντευξη του.Η συνέντευξη εδώ

Ας ελπίσουμε στην καχεκτική ανύπαρκτη ελληνική βιβλιογραφία, να προστεθεί και μια μετάφραση της «αντι-ιστορίας» του φιλελευθερισμού.

Συνδέσεις:LLS:Μετάφραση συνέντευξης του D.Losurdo για το Φιλελευθερισμό

Wednesday, May 4, 2011

N.Σεβαστάκης: Γιατί δεν συγκινούν οι δημοκρατικές επαναστάσεις;



Δημοσιεύω το άρθρο του Ν.Σεβαστάκη γιατί είναι από αυτά που εγείρουν ερωτήματα περισσότερα από όσα προσπαθούν να λύσουν. Ο αρχικός προβληματισμός είναι για την μειωμένη συγκίνηση που προκάλεσαν οι αραβικές εξεγέρσεις, ωστόσο οι απαντήσεις μέσω της πολύ εκλεπτισμένης γλώσσας δημιουργούν εύλογα ερωτήματα:Ποιές άραγε είναι οι υπαρκτές πολιτικές δυνάμεις που υιοθετούν αυτόν τον "μαρξισμό" , και την "κομμουνιστική υπόθεση" που τόσο εναργώς αναλύονται;Ορθά ο Ν.Σεβαστάκης είναι ρητός και ακριβής όταν κρίνει πλευρές ενός Σημιτικού εκσυγχρονισμού όταν αυτός μεταμορφώνεται σε "αριστερή" απολογία του μνημονίου, αλλά δεν θα ήταν εξ΄ίσου ορθό , τουλάχιστον υπαινυκτικά να σημειωθούν αυτές οι πλευρές που υπερτιμούν την οικονομική διάσταση έναντι της πολιτικής; Μήπως αν αναδειχθούν ρητά αυτές οι δυνάμεις , τότε θα αποκαλυφθει πως η αριστερά δεν ταξινομείται σε μεταρρυθμιστική και ριζοσπαστική ή σε άνευρη μη αριστερή "αριστεροφωνία" και διακριτή μαχητική αριστερά , αλλά ουσιαστικά το σχίσμα του 68 διατηρείται ανάμεσα σε μια ουμανιστική πολιτιστική αριστερά των αξιών και μια οικονομιστική αριστερά των στερεοτύπων; Μήπως το συγκροτημένο εγχείρημα του ΝΣ για μια αριστερά των αξιών απέναντι στην "αποπνευμάτωση" του κόσμου έχει περισσότερους φυσικούς συμμάχους εκεί όπου εκάστοτε , κάπως τεχνητά , επιτίθεται;
  
Via : Rednotebook

Γιατί δεν συγκινούν οι δημοκρατικές επαναστάσεις;

Γιατί ένας κόσμος που διαθέτει ριζοσπαστικές αναφορές, ένας κόσμος ο οποίος κρατά ακόμα την ιδέα της κοινωνικής χειραφέτησης και της εξόδου των μαζών από το ημίφως, γιατί μοιάζει κάπως αδιάφορος για τα δημοκρατικά κινήματα των αραβικών λαών;

Του Νικόλα Σεβαστάκη

Μήνες τώρα οι αραβικές επαναστάσεις κρατούν σταθερό πόστο στη δημοσιότητα. Αρχίσαμε πια να το συνηθίζουμε το θέμα, σαν να πρόκειται για κάποια έκτακτη επικαιρότητα που ανεπαισθήτως μεταβλήθηκε σε τακτική. Τελευταίο από τα επείγοντα: η Συρία του Μπασάρ Αλ Άσαντ και της «αγίας οικογένειας». Η κτηνώδης καταστολή, οι δολοφονίες στη μέση του δρόμου, οι τρεμάμενες λήψεις από το κινητό συνδυασμένες με την πτώση των κορμιών στην άσφαλτο, το κροτάλισμα των πολυβόλων από τις ταράτσες των κτιρίων.

Εικόνες πραγματικής δικτατορίας. Όχι ενός, όπως λέγεται, «αυταρχικού» καθεστώτος αλλά ωμής δικτατορίας. Θα έπρεπε να είναι πρώτος τίτλος. Κυριολεκτικά και συμβολικά. Αλλά δεν είναι.

Δεν έχω σκοπό να επαναλάβω εδώ απορίες που διατύπωσα ήδη με τη λιβυκή εξέγερση και τις περιπλοκές που δημιουργήθηκαν με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και τη σχετική συζήτηση περί ιμπεριαλιστικής επέμβασης. Για παράδειγμα μπορώ να καταλάβω –όχι φυσικά να συμμεριστώ– την επιφύλαξη και τη ψυχρότητα όσων κρίνουν και πολιτεύονται με όρους στυγνής real politik για τη μια ή την άλλη περιοχή του κόσμου. Η ανομολόγητη, τις περισσότερες φορές, πεποίθησή τους είναι ότι μια «λειτουργική» δικτατορία παρέχει ένα κάποιο ανάχωμα στις εθνοτικές και θρησκευτικές διαιρέσεις, στις δυνάμεις του φυλετικού χάους. Όταν τα πράγματα «πάνε καλά» –δηλαδή εκεί όπου, γι’ αυτούς, δεν υπάρχει αναβρασμός, εξεγέρσεις, ανακατωσούρα κλπ.– οι ίδιοι άνθρωποι υποστηρίζουν ότι η «πολιτική σταθερότητα» διευκολύνει την «οικονομική ανάπτυξη», τις νέες επενδυτικές ευκαιρίες, τις στρατηγικές συμμαχίες και τους αμοιβαία επωφελείς συνεταιρισμούς. Αυτή είναι βεβαίως η φιλοσοφία μιας Δύσης αλά Πούτιν ή αλά Xoυ Τζιντάο. Μιας Δύσης που το έσχατο όραμά της έχει πια γίνει ένας «ανώτερος κινεζισμός», όπως έγραφε ενάμιση αιώνα πριν ο διορατικός Νίτσε.

Γιατί όμως και ένας κόσμος που διαθέτει ριζοσπαστικές αναφορές, ένας κόσμος ο οποίος κρατά ακόμα την ιδέα της κοινωνικής χειραφέτησης και της εξόδου των μαζών από το ημίφως, γιατί μοιάζει κάπως αδιάφορος για τα δημοκρατικά κινήματα των αραβικών λαών;

Ίσως η λέξη αδιαφορία να είναι άδικη. Και υπερβολική. Ας πούμε καλύτερα ότι η διεθνιστική χορδή δεν δονείται όσο θα απαιτούσε η σοβαρότητα του γεγονότος.

Νομίζω ότι κάπου εδώ υπάρχει ένα βαθύτερο πρόβλημα. Και το πρόβλημα αυτό μπορεί να λέγεται… μαρξισμός. Εξηγούμαι: όταν μιλώ για «μαρξισμό» εννοώ την γοητευτικά παραπλανητική ιδέα μιας περιεκτικής εξήγησης των πάντων, ή σχεδόν των πάντων, με βάση ένα «υλιστικό/οικονομικό» λεξιλόγιο. Αυτή η ιδέα έχει επιστρέψει σε ορισμένους χώρους. Και είναι ευεξήγητο το ότι η κρίση και η πολιτική διαχείρισή της από τις κυρίαρχες δυνάμεις επαναφέρει το ενδιαφέρον για μια συνολική θεωρητική εποπτεία των μεγάλων μετασχηματισμών στο κράτος, στις κοινωνικές σχέσεις, στην εργασία, στους αναδιανεμητικούς μηχανισμούς. Η συγκυρία ευνοεί, και αυτό είναι καλό, την εκ νέου ανακάλυψη του γεγονότος ότι ο καπιταλισμός υπάρχει και γίνεται όλο και πιο επικίνδυνος, ότι το κοινωνικό ζήτημα έχει αποκτήσει και πάλι την ορατότητα που του πρέπει — και προφανώς δεν «λύθηκε» από τις τεχνολογικές επαναστάσεις, την άνοδο των μεσαίων τάξεων ή τον «θάνατο του κοινωνικού», όπως υποστήριζαν πολλοί τις τελευταίες δεκαετίες.

Υπάρχει όμως και μια προβληματική πλευρά σε αυτόν τον «γενικό» –κατά το γενική ιατρική—μαρξισμό, ο οποίος μετατρέπεται συχνά σε ένα είδος αφόρητου ακαδημαϊκού νεοσχολαστικισμού. Το κακό είναι ότι μεταφέρει ακόμα και σήμερα τη γνωστή και ακριβά πληρωμένη υποτίμηση της σημασίας των πολιτικών επαναστάσεων στον βωμό μιας ορισμένης ιδέας περί της πραγματικής, της μοναδικά αυθεντικής επανάστασης. Αυτή η υποτίμηση εμφανίζεται σε έναν βαθμό ακόμα και στον τρόπο με τον οποίο διαβάζονται οι τρέχουσες αναδιαρθρώσεις στην Ευρώπη και στην Ελλάδα. Οι νέες κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές θεωρούνται κατά κύριο λόγο ως επιθέσεις στον πολιτισμό της ισότητας και των κοινωνικών δικαιωμάτων, και μόνο δευτερευόντως ως προκλήσεις κατά του πολιτισμού των ελευθεριών και της ίδιας της δημοκρατικής εμπειρίας. Μια φιλόσοφος που δεν έχει καμιά σχέση με τη ριζοσπαστική Αριστερά,[1] το επισημαίνει στο τελευταίο της βιβλίο: η νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση και οι νόρμες τις οποίες επιδιώκει να εμπεδώσει σε όλα τα επίπεδα συνιστά μια διαστροφή της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Είναι μια διακυβέρνηση αντιδημοκρατική και κατά βάση αντι-φιλελεύθερη, καθώς επιδιώκει να «κατασκευάσει» την ενότητα κράτους, κοινωνίας και αγοράς στη βάση μιας καθορισμένης νόρμας και των μεταρρυθμίσεων οι οποίες την υπηρετούν: της ανταγωνιστικότητας και της μετρήσιμης «οικονομικής» αποτελεσματικότητας.

Επανέρχομαι όμως στο ζήτημα των δημοκρατικών κινημάτων. Αυτά λοιπόν τα απροσδιόριστα και ανοργάνωτα κινήματα, αυτές οι μεγαλειώδεις «συμμορίες» (κατά τους Καντάφι, Άσαντ και σία) επιβεβαιώνουν τα μεγάλα αποθέματα που διατηρεί ακόμα η ιδέα της δημοκρατίας. Διαψεύδουν τη ρηχή «δημοκρατική ρητορική» των ελίτ αλλά και την οξεία πολιτική απομάγευση που περνούν οι Ευρωπαίοι, η ίδια η οποία τους οδηγεί να ψηφίζουν τους… Αληθινούς Φιλανδούς και να επιδοκιμάζουν μια Μαρίν Λεπέν.

Για την ελληνική Αριστερά, η υπόθεση που κάνω είναι ότι η τσιγκούνικη, ψυχρή και κάποτε ασυγχώρητα καχύποπτη στάση απέναντι σε αυτές τις εξεγέρσεις συγκαλύπτει κυρίως ένα κενό πολιτικής παιδείας και μια μεγάλη ιστορική απώθηση. Αυτό το κενό καλύπτεται ενίοτε από μεγάλες δόσεις μαρξοφανούς παντογνωσίας, ενώ σε μια άλλη, και χειρότερη περίπτωση, από έναν περίεργο «στρατηγικό ρεαλισμό» αναδίπλωσης στο «δικό μας πρόβλημα».

Το κενό πάντως υπάρχει. Είναι η έλλειψη πρωτογενούς συγκίνησης γι’ αυτό καθαυτό το δημοκρατικό μυστήριο, έτσι όπως επανεμφανίζεται απροσδόκητα εκεί που δεν το περιμένεις. Γι’ αυτές τις αιφνίδιες αναδύσεις στην επιφάνεια, που πολλές φορές δείχνουν να παραβιάζουν τη φυσική τάξη των πραγμάτων, τους οδικούς χάρτες των αφεντικών του κόσμου αλλά και τις διανοητικούς μαιάνδρους των «κομμουνιστικών Υποθέσεων» επί χάρτου.

Επί του παρόντος η δημοκρατική μελαγχολία των μετριοπαθών δεν αφήνει περιθώρια ενθουσιασμού για το κουράγιο των άλλων, για το αξιοζήλευτο θάρρος που δείχνουν οι άνθρωποι μιας Μισράτα ή μιας Νταραά. Κατ’ αναλογία, η αντικαπιταλιστική αγανάκτηση ημών των ριζοσπαστικών δεν χωρά άλλες εμπειρίες θυμού και ηθικής εξέγερσης ενώπιον της σφαγής των άλλων, των κατοίκων μιας Μισράτα ή μιας Νταραά.

Μπορεί και να είναι έτσι. Το δικό μας επείγον, οι δικές μας εκκρεμότητες ίσως να μην αντέχουν πια το βάρος των άλλων, των πιο μακρινών. Είπαμε: καιρός της συντήρησης δυνάμεων, καιρός αποταμίευσης και οικονομίας αισθημάτων, καιρός μονοκαλλιέργειας της οργής. Φαίνεται όμως ότι κάπου αλλού η Ιστορία δεν έχει λήξει ακόμα…

Πηγή: Ενθέματα Κυριακάτικης Αυγής

Εικόνα:
Self-Portrait with Crystal Ball, 1936.Max Beckmann (1884-1950)