Saturday, March 8, 2008

Ομοιότητες μεταξύ Φιλελεύθερου Εκσυχρονιστικού και Μεταεθνικού Πληθυντικού Αντιεθνικισμού

Απόσπασμα από τη Αυγή 7/6/08
Πολεμική του Ν.Σεβαστάκη στον Α.Γαβριηλίδη

Κατά τη γνώμη μου, αυτό το συμπέρασμα και η συλλογιστική που το παράγει επιβραβεύουν τον πλέον εγκεφαλικό αντιεθνικισμό, έναν αντιεθνικισμό του εργαστηρίου. Ακόμα και αν εμφανίζεται ως φωνή των νέων απόκληρων και του νομαδικού "προλεταριάτου", ο μεταεθνικός λόγος δεν λειτουργεί παρά ως το αντικομφορμιστικό και εξεγερσιακό συμπλήρωμα του πραγματικά κυρίαρχου λόγου των τελευταίων χρόνων στην Ευρώπη και βεβαίως στη χώρα μας: του φιλελεύθερου και εκσυγχρονιστικού αντιεθνικισμού, αυτής της ισχνής ιδεολογίας που επιλέγοντας μιαν άλλην κοινωνιολογική αφετηρία --τα δυναμικά και καινοτομικά μεσαία στρώματα ή τη νέα επιχειρηματικότητα-- καταλήγει σε μια παραπλήσια αποκωδικοποίηση του ελληνικού προβλήματος. Γιατί τι άλλο είναι άραγε εδώ και χρόνια η φιλελεύθερη εκσυγχρονιστική κριτική στην ελληνική "κλειστή κοινωνία" αν όχι μια συστηματική επίθεση στις καθηλώσεις, στην καχυποψία των παραδοσιακών στρωμάτων για τις αλλαγές, στους φόβους ενός εικαζόμενου αρχαϊκού λαού για τον υπέροχο κόσμο των ανοιχτών συνόρων και οριζόντων; Τι άλλο είναι παρά μια φορτική έκκληση στο υποκείμενο να αποδεχτεί την αιώνια εκκρεμότητα των ταυτοτήτων του, την ευέλικτη αποδιάρθρωση των βιωματικών του διαδρομών, τη συνεχή κινητικότητα που αποδομεί όλες τις εργασιακές, σεξουαλικές, πολιτισμικές, κομματικές μονογλωσσίες των "παραδοσιακών" υποκειμένων; Και τι διαφορετικό κομίζει η ελευθεριακή εικόνα του σύγχρονου νομαδικού εαυτού παρά την παραπλανητική κολακεία σε ένα άνοιγμα δίχως όρια, στην επιτρεπτική ψευδαίσθηση αλλεπάλληλων και διασταυρούμενων αποσταθεροποιήσεων που υποτίθεται ότι καθιστούν τη χειραφέτηση μια υπόθεση βίου, μια υπαρξιακή και σωματική εμπειρία και όχι πλέον ένα γενικό (επομένως κακό και δυνάμει ολοκληρωτικό) μεταφυσικό πολιτικό σχέδιο; Ο ίδιος ακραίος εμπειρισμός, η ίδια σαγήνη την οποία ασκούν οι μητροπολιτικές πολυδύναμες πραγματικότητες, η ίδια η λατρεία των έκκεντρων και των αποσχίσεων από κάθε ενσώματο συμβολικό τόπο, η ίδια απέχθεια για τον "ολοκληρωτικό" ιακωβινισμό - λενινισμό των δημοκρατικών και σοσιαλιστικών παραδόσεων, όλα αυτά τα στοιχεία ενώνουν τους μεταεθνικούς, ριζοσπάστες και μεταρρυθμιστές, αυτόνομους και νεοσοσιαλδημοκράτες, κινηματικούς και δικτυακούς, αντιθεσμικούς και θεσμικούς.

Φιλελεύθερος - ελευθεριακός λόγος ή ο Νίτσε στην Αριστερά;

Θα πει κανείς, και εύλογα, ότι η ιδέα μιας φιλελεύθερης - ελευθεριακής πλατφόρμας μοιάζει να ολισθαίνει στο ίδιο σφάλμα με αυτό που διαπράττουν όσοι βλέπουν εθνικισμό σε οποιαδήποτε πρόταση λαμβάνει σοβαρά υπόψη τη συμβολική παραγωγικότητα των δημόσιων χώρων που συγκροτήθηκαν στο εθνικό κρατικό επίπεδο. Για να μην αδικούμε τα πράγματα, οφείλει κανείς να διακρίνει ανάμεσα στον νεορομαντικό "α-εθνισμό" των ανατρεπτικών και στον τεχνοκρατικό ή νεοφιλελεύθερο υπερ-εθνισμό των εκσυγχρονιστών της δεξιάς και της μετριοπαθούς αριστεράς. Οι πρώτοι δηλώνουν προς πάσα κατεύθυνση τον αντικαπιταλισμό τους ενώ οι δεύτεροι στοιχηματίζουν στη δυνατότητα της "ευτυχούς παγκοσμιοποίησης" μέσα στον αξεπέραστο ορίζοντα της οικονομίας της αγοράς. Αλλά και οι δυο θεωρούν ότι το μεγάλο εμπόδιο στη χειραφέτηση της κοινωνίας και του ατόμου είναι ο εθνοκρατικός συντηρητισμός και εν γένει η μεταφυσική της πολιτικής καθοδήγησης των κοινωνικών διαδικασιών. Και οι δυο αντιλαμβάνονται την κοινωνία ως κατά βάση απροσδιόριστη και ασχεδίαστη χώρα συμβάντων, γλωσσικών παιχνιδιών, ανταγωνιστικών ενεργειών ή λιβιδινικών δυνάμεων.

10 comments:

Anonymous said...

Αποβάλλοντας αυτό που εσείς αντιλαμβάνεστε και αποκαλείτε εθνοκρατικό συντηρητισμό, αποβάλλετε κάθε έννοια ανορθολογισμού από την κοινωνία μας, μετατρέποντας, μέσω της απρόσωπης και άνευ οράματος κοινωνικής μηχανικής σας, την κοινωνία μας σε συνονθύλευμα ατόμων και γενικότερα σε σκουπιδοτενεκέ. Ξεκινάτε με βάση το αντί: το μίσος σας κατά της θρησκείας, της ιδέας του έθνους, των συγκροτημένων δηλαδή ομάδων βάσει κοινών πολιτισμικών στοιχείων, και των παραδόσεων, είναι η κινητήρια δύναμή σας. Όσο για τον φιλελευθερισμό και τον εκσυγχρονισμό τους οποίους επαγγέλλεστε, κοιτάξτε γύρω σας για να δείτε τα αδιέξοδά τους: εξαχρείωση και διαφθορά. Με λίγα λόγια: ο φιλελευθερισμός αποτελεί την απόπειρα της Αριστεράς να ελέγξει τις κοινωνίες με οικονομίστικο τρόπο, με τον οικονομικό διεθνισμό, κοινώς την παγκοσμιοποίηση. Γειά και χαρά, τα έθνη και οι θρησκείες δεν πεθαίνουν! Αφήστε μας ήσυχους να ονειρευόμαστε, να πιστεύουμε, να ανάβουμε τα κεράκια μας, να γονατίζουμε μπροστά στη Μεγαλόχαρη και να δακρύζουμε στην όψη της γαλανόλευκης! Γειά και χαρά!

Anonymous said...

Και κάτι άλλο: οι φιλελεύθεροι, δεν αποτελούν κομμάτι της Δεξιάς, από τη στιγμή τουλάχιστον που απορρίπτουν τις παραδοσιακές αξίες και τον ανορθολογισμό των συμβολισμών & εθνικών ιστοριών και μύθων, στο σύνολό του. Τι δεξιός είναι αυτός που απορρίπτει τον πατριωτισμό, τις θρησκευτικές αξίες, την θυσία υπέρ του κοινού καλού;

Left Liberal Synthesis said...

Ανωνυμε
Το σχόλειο σου ήρθε από μια κατεύθνση που δεν περίμενα.
Αντιλαμβάνομαι ότι υπερασπίζεσαι παραδοσιακές αξίες όπως θρησκεία οικογένεια ,σαν ανάχωμα προς μια μαζοποιημένη κοινωνία "σκουπιδότοπο" .
Νομίζω παρεξηγείς την παρεμβαση.
Αναζητά την προτεραιότητα του ατόμου μακρυά από μαγικές και φαντασιακές συλλογικότητες (πχ,τάξη,θρησκεία).
Οι σκουπιδότοποι φιάχνονται πολλές φορές από ομαδοποιημένα απορρίματα.

Anonymous said...

Κοινωνίες που δεν σέβονται τα ατομικά δικαιώματα, αποτελούν αναμφίβολα κόλαση. Όμως, υπάρχει η μέση οδός. Μπορούμε να προφυλάσσουμε τα ατομικά δικαιώματα, υιοθετώντας όμως παράλληλα μέριμνες, γιατί και τα σύνολα και οι πλειοψηφίες έχουν δικαιώματα. Σε μια Δημοκρατία μάλιστα αστικού τύπου, οι πλειοψηφίες αποφασίζουν και τα κράτη πορεύονται βάσει των επιθυμιών και οραμάτων τους, όπως αυτά εκφράζονται πολιτικά, με σεβασμό φυσικά στις μειοψηφίες και τις απόψεις τους. Προσοχή: οι λεγόμενες θετικές διακρίσεις (positive discrimination), είναι ανήθικες, πικραίνουν πολύ κόσμο, ενεργοποιούν υπερσυντηρητικά αντανακλαστικά και διαιρούν.

Είμαι δεξιός συντηρητικός, μπορείς να με αποκαλέσεις και χριστιανοδημοκράτη και δυσκολεύομαι να κατανοήσω τι εννοείς με τους όρους "φαντασιακές" και "μαγικές". Ελπίζω εκεί να μην εντάσσεις τα έθνη. Αναγνωρίζω ότι στην πάροδο του χρόνου, τα κλασικά και παραδοσιακά μέτρα και πρίσματα έχουν αλλάξει. Όμως: είναι "ομαδοποιημένο απόρριμα" τα δισεκατομμύρια πιστών, που ακολουθούν τα διδάγματα των λεγόμενων αρχαίων θρησκειών; Αν δεν εννοείς αυτούς, ποιους εννοείς; Δεν ρωτάω για να σε φέρω σε δύσκολη θέση ή απέναντι από μια πλειοψηφία. Απλά προσπαθώ να κατανοήσω το επιχείρημά σου, που μου δίνει την εντύπωση πως έχει δογματικό χαρακτήρα.

Left Liberal Synthesis said...

Ανώνυμε
Το ύφος της παρέμβασης σου,σε καμία περίπτωση θα το κατηγοροιοποιούσα ως δεξιο συντηρητικό.Σέβομαι όμως τον αυτοπροσδιορισμό σου.
Αδικείς το εαυτό σου με το να προασπίσεσαι συλλήβδην τις αρχαίες θρησκείες.
Δεν νομίζω ότι μπορείς να υπερασπιστείς την Ιερά Εξέταση, τον Ισλαμικό Φανατισμό,την παγανιστική δυσιδαιμονία.
Αυτές οι μορφές της θρησκευτικότητας όταν γίνονται υστερία ,είναι μαγικές.
Το ίδιο όταν η ταξική υποστήρίξη μεταβάλλεται σε κατηγορητήριο για τις δίκες της Μόσχας,ή η εθνικιστική μισσαλοδοξία απαγορεύει στους Αλβανούς να γιορτάσουν μια ποδοσφαιρική νίκη.
Όλα αυτά έίναι αρχαικά ,οπισθοδρομικά,γιατί δεν βλέπουν άτομα,γιατί δεν βλέπουν "ΠΡΟΣΩΠΑ" (με την ορθόδοξη χριστιανική έννοια)
Νομίζω ότι καταλαβαίνεις ότι άν ορίζουμε αενάως το τι δεν είναι μαγεία,τότε κινδυνεύουμε να γίνουμε άγριοι σαν τους Αμερικάνους,που βλέπουν διαβόλους στο Ιρακ και επεμβαίνουν στα πλαίσια της "πνευματικού ευγονικής"
Η μεγαλύτερη απογοήτευση μου είναι να μην βλέπεις την "ανοικτότητα" και την συνεχή διερώτηση του εγχειρήματος μου
Αναμένω την απάντηση σου

Anonymous said...

Ο διάλογος μαζί σου έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς η μόρφωση και η καλλιέργειά σου είναι παραπάνω από εμφανείς.

Ένα-ένα: ο αυτοπροσδιορισμός μου προκαλεί περισσότερη αμηχανία στους δεξιούς, παρά στους αριστερούς, σε μια χώρα όπου μια δογματική και δυστυχώς αδιάβαστη αριστερά έχει επικρατήσει, χωρίς μάλιστα να κοπιάσει, δεδομένου ότι οι φιλελεύθεροι ή η συντηρητική δεξιά απέφυγαν να δώσουν μετά τη Μεταπολίτευση την ιδεολογική μάχη, αφήνοντας τα τριτοβάθμια ιδρύματα της χώρας βορά στα χέρια μισαλλόδοξων αριστεριστών.

Δεύτερον: δεν μπορώ να υπερασπιστώ και δεν θα το κάνω, ακραίες θρησκευτικές εκδηλώσεις, που οδηγούν σε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μεγάλωσα ο ίδιος σε οικογένεια με δύο αλλόδοξους γονείς και έτσι, μπολιάστηκα με μια έννοια που εσείς οι φιλελεύθεροι εκτιμάτε πολύ, την ανοχή. Την έννοια αυτή, την έχω και εγώ καταστήσει τρόπο ζωής.

Τρίτον: το πρόβλημα με το τι είναι μαγεία ή όχι, υπόκειται δυστυχώς σε πολύ υποκειμενικές ερμηνείες. Το πρόβλημα με τους φιλελεύθερους διανοητές της Δύσης, έγκειται στο ότι θεωρούν τις αρχές τους "ανώτερες" από εκείνες των υπόλοπων πολιτισμών. Ακόμα ηχούν στα αυτιά μου τα λόγια του καθηγητή στη Θεωρία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Dr. Michael Freeman (Essex University), σε συζητήση για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Αφρική: είχε πει το εξής: "there are appalling culture" (εξαιρετικός επιστήμων, κανείς μαθαίνει πολλά ακούγοντας τις διαλέξεις του). Σίγουρα, αλλά δεν τους το λέμε! Ποιος τελικά αποφασίζει τι είναι και τι δεν είναι απαίσιο; Ο καθείς, με βάση το δικό του (υποκειμενικό) πολιτισμικό πρίσμα!

Που οδηγεί η αλαζονεία των διανοούμενων της Δύσης; Οδηγεί στην πολιτισμική παρέμβαση, που με τη σειρά της δημιουργεί συνθήκες σύγκρουσης ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς. Και βέβαια, στην ισοπεδωτική λογική, όπου η "κριτική", στο όνομα της ελευθερίας του λόγου (άραγε, που τελειώνει αυτή, αν τελειώνει κάπου...), αγγίζει "ευαισθησίες" και προκαλεί πίκρα και έχθρα, απειλώντας την διαδικασία "ομογενοποίησης" που οι ίδιοι οι φιλελεύθεροι στηρίζουν. Αυτό που έγινε στη Δανία με τα επίμαχα σκίτσα, είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα. Όπως και το θέμα της μαντήλας στα γαλλικά σχολεία και το θέμα της έκθεσης των θρησκευτικών συμβόλων γενικότερα. Είναι πραγματικά υποκριτικό οι φιλελεύθερες ελίτ να μιλούν συνεχώς για τα δικαιώματα του ατόμου και να προσπαθούν να του αποστερήσουν αυτό της ελεύθερης θρησκευτικής έκφρασης και της ομολογίας πίστεως.

Συμπέρασμα: αν και σύμφωνα με τις αρχές μας στη Δύση, οι κουλτούρες της Ανατολής δεν σέβονται καθόλου τα δικαιώματα του ατόμου, τα περιθώρια παρέμβασης της Δύσης και του πνευματικού της κόσμου, δεν είναι μεγάλα. Οποιαδήποτε παρέμβαση πρέπει να γίνεται με προσοχή και με σεβασμό στις τοπικές κουλτούρες και στη λογική "διόρθωσης" κάποιων απάνθρωπων υπερβολών, που έχουν το χαρακτήρα εγκλήματος (κλειτεριδοκτομή, λιθοβολισμός μοιχαλίδων, θανατική ποινή, μεταξύ άλλων). Αλλιώς, οι Δυτικοί θα γίνονται αντιληπτοί ως σύγχρονοι "σταυροφόροι" και η σύγκρουση των πολιτισμών θα γίνει κάποια στιγμή πραγματικότητα.

Τέλος, όσον αφορά στις κοινωνίες της Δύσης, η μετατόπιση της έμφασης από το έθνος στο άτομο, κρύβει παγίδες, στις οποίες αν πέσουμε, θα απειληθούν η συνοχή τους, η ασφάλειά τους και οποιαδήποτε, στοιχειώδης έστω, κοινωνική αλληλεγγύη. Δεν μπορώ να καταλάβω πως γίνεται στην εποχή της αποξένωσης, να μιλάμε ακόμα για το "εγώ", αντί για το "εμείς".

Left Liberal Synthesis said...

Ανώνυμε
Με μπερδεύεις
Ο λόγος σου περιέχει διεισδυτικές παρεμβάσις αλλά και απροσδόκητες γενικεύσεις.
Δεν μπορώ να μιλήσω για γενικές δεξιές και γενικές αριστερές.
Σε παρακαλώ δες στον πυθμένα του μπλογκ,το σχόλιο μου για την πολιτική γεωγραφία.
Το δεξιός αριστερός δε σημαίνει τίποτα άν δεν το ορίσεις.
Ο Στάλιν είναι τόσο αριστερός όσο και ο Μ.Θεοδωράκης??
Ό Χατζηδάκης ήταν δεξιός??
Εχω την εντύπωση πως ομαδοποιείς τις απόψεις σου (που θα μπορούσα να συμφωνήσω πλύ) ως συντηρητικές δεξιές έτσι για να τις αντιδιαστείλεις προς υποτιθέμενες αριστερές
Εμαι υπέρ των ατόμων κατ των έλλογων συμφωνιών που κάνουν.Με την έννοια αυτή κατανοώ κάποιον να δώσει την ζωή του για την υπράσπιση του Συντάγματος της χώρας του ,αλλά είμαι απόλυτα σκεφτικός για την υπεράσπιση ενός αφηρημένου "έθνους"
Είμαι πατριώτης υπερασπιζόμενος μια συφμωνημένη και ρυθμισμένη "κοινωνία" αλλά όχι μια νεφελώδη "ποτρίδα" που ο καθ΄πενας ορίζει
Το Σύνταγμα που σε κοινή συμφωνία ορίζει την δικιά μου ελευθερία ,είναι αυτό που με ενδιαφέρει.
Δεν θέλω το εγωιστικό ακοινώνητο άτομο,ούτε την απρόσωπη υπερβατική και τελικά καταπιεστική κοινωνία.
Οι πατρίδες και τα έθνη γενικά προκάλεσαν και προκαλούν πολύ αίμα.Αδικαιολόγητο

Anonymous said...

Η άποψή σου είναι ορθολογιστική, συνάμα όμως, ρομαντική. Τι σημαίνει "έλλογες συμφωνίες"; Πόσο μπορούν να τηρηθούν αυτές από ομάδες κοινωνικές, με αντικρουόμενα συμφέροντα (για να μην κάνω λόγο για "τάξεις", καθώς δεν είμαι σοσιαλιστής ή μαρξιστής). Και πόσο αφηρημένη έννοια είναι το έθνος, η βάση των κρατών που απαρτίζουν τη Γηραιά Ήπειρο, όπου ζούμε; Νομίζω ότι όπου κι αν κοιτάξουμε γύρω μας, βιώνουμε, καλώς ή κακώς, τον θρίαμβο του εθνικισμού, που αποδεικνύεται πολύ ελκυστικός, ιδιαίτερα στις τάξεις των αναξιοπαθούντων, οι οποίοι φυσικά τείνουν, για ευνόητους λόγους, στον ανορθολογισμό (στο κάτω-κάτω, ας μην τους παραμελούν οι αστικές ελίτ). Αυτό που μένει να κάνουμε, είναι να εξορθολογίσουμε τον πατριωτισμό και να τον καταστήσουμε δύναμη λογικής, ανάπτυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης και όχι δύναμη διαίρεσης και πολέμων. Οι εθνικές και θρησκευτικές αξίες διατηρούνται διαχρονικά αναλλοίωτες, τα συντάγματα κάθε τόσο αναθεωρούνται.

Left Liberal Synthesis said...

Συνεχίζω να θεωρώ ότι έχεις βάλει όρια στην σκέψη σου που ανατρέπεις ο ιδιος (α)
Δες την φράση σου.
Αυτό που μένει να κάνουμε, είναι να εξορθολογίσουμε τον πατριωτισμό και να τον καταστήσουμε δύναμη λογικής, ανάπτυξης και κοινωνικής αλληλεγγύης και όχι δύναμη διαίρεσης και πολέμων.
Θέλεις να ορθολογίσεις τον πατριωτισμό εσύ ο ίδιος και βρίσκεις την ιδέα της συνταγματικής υπεράσπισης ρομαντική??
Επιμένεις σε μια γενκή οριοθέτηση θρησκειών και εθνών ,λες από καπρίτσιο για να κλείσεις το εαυτό σου σε μια ταυτότητα,που θα μπορεί να συγκρουστεί με τους αριστεροδεξιους εκσυγχρονιστές.
Διαφωνώ κάθετα μαζί σου ότι οι εθνικές και θρησκευτικές αξίες είναι σταθερές.
Η ανάγκη να ζήσουμε με αξίες παραμένει σταθερή και όχι το περιεχόμενο τους.Ο Νίτσε μας έδειξε πολλά για αυτό,δηλαδή την αυταπάτη μας για τις ηθικές αξίες.
Αλλά νομίζω ότι ο Νίτσε είναι πολύ μακρυά από σένα.
Δεν σε προβοκάρω αλλά διάβασε τον προσεκτικά .Θα σου κάνει καλό

Anonymous said...

Ποιος είναι ο Α. Γαβριηλίδης, και από πού προκύπτει ότι το άρθρο του Σεβαστάκη είναι πολεμική προς αυτόν;