Avatar vs Blade Runner .Δυστοκίες για το αριστερό υπερθεάμα

O Gilles Deleuze τοποθετεί το τέρας εντός της ανθρωπότητας.Ισχυρίζεται ότι ο άνθρωπος είναι το ζώο που μεταβάλλει το είδος του.Ας πάρουμε τον ισχυρισμό στα σοβαρά.Τα τέρατα εξελίσσονται και η επιστήμη κάνει αυτό ακριβώς.Η ανθρωπότητα μετασχηματίζεται,αλλά μετασχηματίζει την ιστορία και την φύση της.Το πρόβλημα δεν είναι πλέον να αποδεκτούμε τις ανθρώπινες τεχνικές του μετασχηματισμού ,αλλά να μάθουμε από αυτές να τις προσέξουμε,και να αποφασίουμε αν θα τις χρησιμοποιήσουμε ως πλεονέκτημα ή ως βάρος


(A.Negri The Multitude,p 194 ,μτφ LLS)

Αυτήν την χρονιά είδαμε μια από τις πιο συντηρητικές ταινίες. Η παγκόσμια επιτυχία της είναι ανησυχητική καθώς όσο και ο απλοϊκός τρόπος με τον οποίο η ταινία αυτή αντιμετωπίστηκε από κριτικούς της Αριστεράς. Αναφέρομαι στο Avatar.

Για τους ελάχιστους που δεν το έχουν δει, η υπόθεση αφορά ένα ιθαγενή εξωγήινο πολιτισμό ,μου επιβιώνει σε αρμονία με την φύση και οποίος απειλείται από την επέλαση ενός στρατιωτικού επιχειρηματικού ομίλου που θέλει να εξολοθρεύσει τους ιθαγενείς για να προσποριστεί τα πολύτιμα υπεδάφη. Ένας στρατιώτης του ¨κεφαλαίου» μέσω μιας τεχνολογίας διασπάται ψυχοσωματικά και ενώ το ανθρώπινο σώμα του παραμένει ζωντανό σε στοιχειώδη οργανική ζωή, ο ίδιος μετακομίζει εντός ενός εξωγήινου σώματος. Ακολουθεί η συνειδησιακή σύγκρουση και ο στρατιώτης τελικά αποφασίζει να πολεμήσει με τους ιθαγενείς τους εισβολείς και τελικά να ηγηθεί και να νικήσουν. H υπόθεση διανθίζεται με το απαραίτητο love story, και τους απόλυτους μανιχαισμούς καλών κακών.

Σε πρώτη ανάγνωση η υπόθεση παραπέμπει σε καπιταλιστική επέλαση απέναντι στην φύση ,και με αυτό την ανάγνωση υπνώτισε τους πάντες.

Κατά βάθος αποτελεί μια βαθιά συντηρητική αντιδραστική συναισθηματική αναδίπλωση προς τις πιο παραδοσιακές αξίες της σύγχρονης δεξιάς.

Το κεφάλαιο είναι το πρόσχημα το προκάλυμμα για την οριοθέτηση της ανθρώπινης θετικότητας της επινοητικότητας, της τεχνολογίας, ενώ η ιθαγένεια ,έστω και εξωγήινη, στην «φυσική» αρχαϊκή κοινότητα.

Ο Cameron μας λέει, μακριά από την θετική αναζήτηση, την επινόηση την αμφισβήτηση των παραδομένων, των φυσικών νόμων ,και των «φυσικοποιημένων» κοινωνικών νόμων, και επιστροφή στην παράδοση της «φύσης», και στις παγιοποιημένες αρχαϊκές κοινωνικές δομές. Βεβαίως για αυτό επιστρατεύει την πιο εύπεπτη τεχνολογία ,και τα κλασσικά κλισέ.

Στον αντίποδα του υπέρ αντιδραστικού Avatar πριν αρκετές δεκαετίες είδαμε το αριστουργηματικό Blade Runner .

Εδώ η υπόθεση παραπέμπει απ’ ευθείας στην θετική επινοητικότητα που φτάνοντας στα όρια της δημιουργεί «σχεδόν» ανθρώπους τις «ρέπλικες» .Η ταινία ουσιαστικά παρακολουθεί την τραγική μοίρα των «ανθρωποειδών» που ενώ αρχικά υπερασπίζονται την υβριδική αλλά ελλιπή φύση τους, στο τέλος μέσα από τον ανταγωνισμό τους με τον άνθρωπο διώκτη και κατασκευαστή «ανθρωποποιούνται» δηλαδή αποκτούν συνείδηση της τραγικής ελλειμματικότητας, και τραυματίζονται ψυχικά. Σε μια μοναδική κλασσική σκηνή ο Roy Batty (Rutger Hauer), αυτοκτονεί, ως μια απόλυτη αποδοχή της ανθρώπινης συνείδησης του που ασφυκτιά στο σώμα μιας «ρέπλικας»

Μέσα λοιπόν από το κινηματογραφικό υπερθέαμα , εκβάλουν στην δημοσιότητα οι στρατηγικές ,οι οπτικές ,οι συντεταγμένες του κοινωνικού ανταγωνισμού ,της κοινωνικής πόλωσης.

Παρατηρείται εδώ και χρόνια μια καθήλωση της Αριστεράς σε μια δυσπιστία προς το υπερθέαμα, ένας φόβος ,που πολλές φορές φτάνει στην εχθρότητα την πολεμική.

Το υπερθέαμα εννοείται ως βιομηχανικό προϊόν του ανεπτυγμένου καπιταλισμού, που μαγεύει τα πλήθη, τα καθιστά άβουλα εισιτήρια μιας επαναλαμβανόμενης συνθήκης προσέλευσης και υπακοής.

Απέναντι στον τεχνολογικό γιγαντισμό ,προτιμείται το μικρό το χειροποίητο, το άμεσο ,το προσωπικό, το low budget .

Είναι μάλλον μια συνηθισμένη ρουτίνα ,υπόλειμμα μιας γενικότερης έλλειψης φαντασίας αλλά και αδικίας προς την ίδια την πραγματικότητα. Ο Αϊζενστάιν κάνει υπερπαραγωγές πολίτης Καίην είναι υπερθέαμα κλπ κλπ

Το πιο εξωφρενικό όμως είναι ότι η σύγχρονη αριστερά είναι ένας ακούσιος πρωταγωνιστής ενός αντιδραστικού συντηρητικού επαναλαμβανόμενου υπερθεάματος .Πρόκειται για την τηλεοπτική παραγωγή «αντικαπιταλιστικές κινητοποιήσεις». Δηλαδή το τεράστιο δωρεάν τηλεοπτικό προϊόν που παράγουν οι διαδηλώσεις και οικειοποιούνται μεταστρέφουν επανακατασκευάζουν οι τηλεοράσεις. Πρόκειται τεχνικά για ένα reality show υψηλών προδιαγραφών με ενσωματωμένα όλα τα κινηματογραφικά είδη. Καταδιώξη ,κυνηγητικό ,αγωνία, αίμα, θρίλερ, τρόμος, αθωότητα ,κλάμα. ,θρήνος ,σπλάτερ κλπ

Προσοχή!

Δεν αναφέρομαι σε μια έννοια «εκμετάλλευσης» μιας υποκλοπής ενός νοήματος από τους αυτουργούς του ,στον κόσμο της εικόνας. Δεν αναφέρομαι σε καμία «απαγωγή» του εμμενούς βιώματος της διαδήλωσης ,ως σωματικής εκούσιας δαπάνης, στον χωρόχρονο της πολιτικής συγκυρίας ,από το «πραγματικό» στο «εικονικό». Αναφέρομαι στην αδυναμία να μετατραπεί η σημερινή μιντιακή συνθήκη του γιγαντιαίου τηλεθεάματος προς όφελος των δυνάμεων της μαχόμενης εργασίας.

Αυτό που έγινε με τα θύματα της Marfin είναι μια τρομερή ήττα της Αριστεράς.

Η αντίδραση για την δολοφονία που εκφράστηκε με έγγραφα και ανακοινώσεις ήταν αμελητέα απέναντι στην γιγαντιαία εκστρατεία οικειοποίησης από τις πιο δεξιές συντηρητικές δυνάμεις

Προφανώς δεν αναφέρομαι στην πολιτική προσπάθεια συκοφάντησης της αριστεράς. Αυτή δεν παίζει ρόλο γιατί αυτή είναι πολιτικολογία

Η μιντιακή αντιδραστική αντεπίθεση εκφράστηκε με την περιστολή του γεγονότος στο «τηλεοπτικό» ανθρώπινο, στο μέγεθος που η τηλεόραση κατασκευάζει για τα πρόσωπα μέσα από τις τεχνικές της μελοδραματοποίησης. Μεσημεριανάδικα, κακορίζικοι πανελίστες, μουσικές επενδύσεις, γκρο πλαν, αγανακτισμένοι πολίτες κλπ. Ο συνειρμός απλός. Διαδηλώσεις ,αριστερά ,φόνοι

Εκεί έρχεται η αντίδραση και εξαπολύει μια ιδεολογική αντεπίθεση μεγατόνων γιατί στοχεύει το συναίσθημα

Και τι γίνεται

Έρχεται η αποιδεολογικοποιημένη αριστερά που θαύμασε το αντιδραστικό Avatar γιατί καταγγέλλει το κεφάλαιο!! (μεταξύ μας εδώ κοτζαμ Ζιζεκ μας είπε ότι σχεδόν καλό) ,και αδρανεί να επινοήσει να κατασκευάσει θετικά το δικό της «υπερθέαμα»

Δηλαδή 5,000 άνθρωποι με κεριά, σιωπηλοί, μαζεμένοι σε μια γωνιά θα περνούσαν απαρατήρητοι;

Θα μπορούσα να αραδιάσω δέκα ιδέες για ένα συμβάν που αναγκαστικά θα εισέβαλε στον τηλεοπτικό χρόνο, και να αποδιοργανώσει εκ των ένδον την μιντιακή συνθήκη, και τέλος πάντων όση φαιά ουσία ξοδεύεται για το συνέδριο του Συν θα μπορούσε να επενδυθεί στην «κατασκευή» ενός τηλεοπτικού Blade Runner του πλήθους των εθελοντών.