Saturday, May 31, 2014

Το γιγαντιαίο ως αόρατη σκιά




Το γιγαντιαίο είναι μάλλον αυτό του οποίου το ποσοτικό γίνεται μια ειδική ποιότητα και επομένως ένα ιδιόμορφο είδος μεγαλοσύνης. Κάθε ιστορική εποχή δεν είναι μόνο μεγάλη με ένα διακριτό τρόπο σε σχέση με άλλες: έχει, σε κάθε στιγμή, τη δική της έννοια του μεγάλου. Όμως όταν το γιγαντιαίο του σχεδιασμού και του υπολογισμού , της προσαρμογής και της ασφάλειας, υπερβαίνει το ποσοτικό, τότε αυτό  γίνεται μια ιδιαίτερη ποιότητα δηλαδή τότε το υπολογισμένο γιγαντιαίο γίνεται τελικά μη μετρήσιμο. Αυτό το μη μετρήσιμο παραμένει η αόρατη σκιά η οποία ορίζει όλα τα πράγματα τριγύρω και μετατρέπει τον άνθρωπο σε subjectum και τον κόσμο σε εικόνα. Με αυτή η σκιά ο σύγχρονος κόσμος εξέρχεται από την αναπαράσταση και δωρίζει  στο μη μετρήσιμο ένα προσδιορισμό και την ιστορική μοναδικότητα της εποχής του.M.Heidegger "The Age of the world Picture".

Ο Godzilla του 2014 έχει σοβαρές διαφορές από αυτόν του 1998.

Κατ' αρχάς είναι πολύ πιο σκοτεινός: Οι μάχες διεξάγονται το βράδυ ή το ημίφως, σε αντίθεση με το πολύχρωμο "ημερήσιο " Godzilla του 1998.Η σκόνη και οι σκιές επικαλύπτουν τα πάντα, έτσι που παίρνει πολύ ώρα για να υπολογίσει ο θεατής το μέγεθος των τριών τεράτων της υπόθεσης. Τα τέρατα τελικά είναι " ανυπολόγιστα μεγάλα".

Ενώ στο 1998 έχουμε ένα τέρας με βλέμμα, με συσπάσεις, μια τερατική προσωπικότητα από το Jurassic Park, εδώ τα τέρατα δεν έχουν βλέμμα , κινούνται ως ασαφείς όγκοι που επισκιάζουν τα πάντα. 

Το 1998 έχουμε μια μονομαχία με όλα τα στερεότυπα των αντιπάλων που αντιπαρατίθενται ισότιμα, τώρα τέρατα δεν ενδιαφέρονται για τους ανθρώπινους αντιπάλους αλλά μόνο για την φυσική τους αντιπαλότητα και την αναπαραγωγή τους. Με μια έννοια στην ταινία 2014   ο κόσμος είναι  η "φύση" των τεράτων δεν είναι η "φύση" των ανθρώπων.

Το 1998 οι κωμικές αυτοσαρκαστικές στιγμές είναι άφθονες, ενώ τώρα επικρατεί το δράμα, η ηρωική απώλεια, το μελό και η απόγνωση.

Τέλος το 2014 ο Godzilla, αφού τα κάνει όλα "λίμπα" είναι σωτήριος αφού εξολοθρεύει τα ραδιενεργά Mutu και εξαφανίζεται για να επανέλθει ως ευεργέτης στο sequel.

Μέσα στην δηλητηριώδη απλοϊκότητα τους τα χολιγουντιανά μεγαθεάματα είναι πάντοτε μικρά δοκίμια της εποχής. Το 1998 ο Godzilla είχε πλάκα, ήταν ένας ανάλαφρος παλιμπαιδισμός ισόμορφος του αφροδισιακού Clinton ενώ σήμερα είναι σκοτεινός απροσμέτρητος ισοδύναμος  της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.

Στο «The Age of the world Picture»  ο Heidegger κάνει μια ενδιαφέρουσα παρατήρηση: ο Αμερικανισμός είναι μια Ευρωπαϊκή επινόηση. Οι ευρωπαίοι ονομάζουν Αμερικανισμό τον  γιγαντισμό  στις διαφορές εκδοχές του, χωρίς να μπορούν να δουν το μεταφυσικό του περιεχόμενο. Ταυτόχρονα οι Αμερικάνοι εννοούν ως Αμερικανισμό τον "πραγματισμό" δηλαδή μια άλλη μη μεταφυσική κατεύθυνση. Όμως ο Godzilla είναι Ιαπωνική επινόηση δηλαδή προέρχεται από ένα κόσμο με  επαναλαμβανόμενες τελετουργίες χωρίς νόημα , σύμφωνα με την γνωμάτευση του Agamben .Δηλαδή το τέρας θα ξαναέρθει οσονούπω.

Ξεκίνησε ως παιδικό τέρας, επανήλθε ως σκιώδης απροσμέτρητος όγκος.


Ο Godzilla , ως  θέαμα, στην μικρομεσαία κατακερματισμένη Ελλάδα της κρίσης, φαίνεται κατ' αρχάς ως καραμπινάτη "αμερικανιά": ένα τεχνολογικό υπερκιτς που εισέβαλε στα σινεμά λόγω της δύναμης των δικτύων διανομής. Μήπως όμως η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν έχει πλήξει την Ελληνική κοινωνία ως εξωγενής τεχνολογική κατασκευή; Ποια είναι η λογική δομή που συνδέει  την καθημερινή οικονομική δυσπραγία με το γιγαντιαίο όγκο του χρέους; Μάλλον ο Heidegger δίκιο. Το γιγαντιαίο έχει πάρει ποιοτικά χαρακτηριστικά, και έχει γίνει μια αόρατη σκιά. Ο Godzilla του 2014 δεν είναι άγνωστος μας. 

4 comments:

Leo Kastanas said...

ΜΑρέσει. Σήμερα τα τέρατα είναι η οικονομική κρίση της ΔΥΣΗΣ επειδή ο κινέζικος , ο ινδικός και ο βραζιλιάνικος Godzilla είπαν να σηκώσουν κεφάλι και να πάρουν την τύχη τους και τη ζωή τους σοβαρά. Τελικά ο κομμουνισμός της ΚΙΝΑΣ και το αδέσμευτο των άλλων έσσωζαν τη ΔΥΣΗ, Τώρα αυτό μας τέλειωσε. Και τα τέρατα βγήκαν από τη σκηνή στους δρόμους.

Left Liberal Synthesis said...

Ειπαμε, η ταινια εχει και sequel.Ο Godzilla επανερχεται. Αραγε πως θα ειναι προσεχως...

Elias said...

"Ποια είναι η λογική δομή που συνδέει  την καθημερινή οικονομική δυσπραγία με το γιγαντιαίο όγκο του χρέους; "

Η κατασκευή του χρεωμένου ανθρώπου.Homo debitor.Είναι έξοχη η ανάλυση στο ομώνυμο βιβλίο του Mazzarato,( εκδ Αλεξάνδρεια)

Left Liberal Synthesis said...

Elias
Ευχαριστω για την παραπομπη
Σε παρακολουθω παντα