Διολισθαίνοντες “Insiders” – απελπισμένοι “Outsiders”

Αν κάτι έδειξε η ψήφιση του μεσοπρόθεσμου είναι ο εγκλειστικός ερμητικός χαρακτήρας της πολιτικής ζωής. Οι ίδιες παθολογίες που συγκρότησαν τον ανοδικό κύκλο της οικονομίας, εμφανίζονται και στον καθοδικό κατήφορο. Τα βασικά ισοζύγια παρέμεινα άθικτα, ή ενίσχυσαν τον ισχυρό πόλο:To Κεφάλαιο υπερισχύει της εργασίας και το κράτος της κοινωνίας πολιτών .Η επιθετική κλεπτοκρατία του ανοδικού κύκλου, μετεξελίχθηκε σε ένα αμυντικό προστατευτισμό των ολίγων. Οι αδύνατοι διολισθαίνουν πέραν κάθε ορίου ασφαλείας, οι σχετικά προστατευμένοι χάνουν πολλά από τα αποθέματα ασφαλείας και οι ισχυροί χάνουν και την πιο μικρή ανοχή.


Η αριθμητική του μεσοπρόθεσμου είναι τόσο προφανής : Μια βραχύχρονη συμβολική κίνηση προς τις αγορές, μια σύντομη επιμήκυνση του τέλους του δράματος, με μοναδικά θύματα τους εκάστοτε αδύναμους. Τεχνικά είναι μια δραματική απόφαση που όμως είχε τα λιγότερα πολιτικά προαπαιτούμενα. Όλες οι άλλες εναλλακτικές είχαν τεχνικές αρετές ίσως μεγαλύτερες ελπίδες στους αδύναμους, αλλά απαιτούσαν πολιτικά προαπαιτούμενα με τεράστιες δυσκολίες. Το μεσοπρόθεσμο ψηφίστηκε περίπου ως φυσικό επακόλουθο μιας αρχιτεκτονικής μιας δεκαετίας.

Η κοινωνική άλγεβρα ισορροπεί σε ένα ενδιαφέρον σημείο: Οι απελπισμένοι outsiders αυξάνουν και πλησιάζουν μια κρίσιμη μάζα ικανή να ανατρέψει τα πάντα, αλλά ο φυσικοί σύμμαχοι τους οι διολισθαίνοντες insiders , παραμένουν δέσμιοι της κουλτούρας του insider : “Οχι στην Αυλή μου”, “Μακρυά από μένα και όπου θέλει ας πάει” . H ιδεολογία της ανόδου ,αμόλυντη , αυθεντική συνοδεύει ρυθμίζει και τις συμπεριφορές της καθόδου. Οι διολισθαίνοντες κοιτάνε σταθερούς μισθούς να μειώνονται, μικροιδιοκτησίες να απαξιώνονται, κοινωνικές παροχές να φθίνουν, αλλά τελικά αυτορίζονται ως “ενταύθα” από το “εκείθεν” της απελπισίας. Η φθορά ελπίζει να μην γίνει κατάρρευση, και έτσι εμφανίζεται ανεκτική ακόμη και στο μαθηματικό αδιέξοδο του μεσοπρόθεσμου. Οι οιονεί αδύνατοι, οι διολισθαίνοντες προς το όριο, ανέχονται μια δυσμένεια υπό έλεγχο περισσότερο από την αβεβαιότητα μιας ανύπαρκτης εναλλαγής

Το ταξινομικό όριο του κόσμου της διολίσθησης και του κόσμου της απελπισίας , πήρε δύο αντιθετικές μορφές. Ως τομή ήταν η πλατεία , το Σύνταγμα , η αγανάκτηση. Ως κενό ήταν το αβέβαιο μιας τυπικής αριστερής πολιτικής εναντίον του μεσοπρόθεσμου. Το αριστερό Όχι ήταν συμβολικά έντιμο παρέμενε τεχνικά αδύναμο να προστατέψει τα στοιχειώδη που απέμειναν για τους διολισθαίνοντες. Και μόνο η κατάσταση των τραπεζικών καταθέσεων μετά από ένα πετυχημένο Όχι προκαλεί ίλιγγο στους ταλαντευόμενους «διολισθαίνοντες». Από την άλλη η υβριδικότητα και ο πολιτικός υπερβατισμός της πλατείας ουσιαστικά σηματοδότησε την αναγκαία ισορροπία μεταξύ ολικής απώλειας στηριγμάτων και κινδύνου απώλειας.

Τελικά η μοναδική τακτική πολιτική καινοτομία της συγκυρίας είναι η Σαμαρική αστική “ανταρσία”. Πρόκειται για μια επιλογή που υπερβαίνει την απλή διάσωση του δικομματισμού έχει στρατηγικό βάθος σε συνάρτηση με την κοινωνία των παρατεταμένων μνημονίων. Η θεωρία μιας κατά βάθος υπαρκτής συναίνεσης η οποία θα αποκαλυφθεί οσονούπω είναι ανακουφιστική μελωδία, που εκπληρώνει αναλύσεις που γίνονται με έννοιες – κλειδιά ενός παρωχημένου οικονομισμού. Οι Ελίτ δεν υπάγουν τις πολιτικές δυνάμεις μέσω εντολών, αλλά μέσω διαρκών ανασυνθέσεων και διαθλάσεων που προσιδιάζουν προς την βιολογία των μεταμορφώσεων παρά προς την μηχανική των μοχλών. Η δυναμική μιας κατάρρευσης του μακροπρόθεσμου δεν οδηγεί σε οικουμενική αλλά σε μια αυθεντική δεξιά παλινδρόμηση. Η πολιτική πόλωση είναι μηχανισμός αναπαραγωγής δεν είναι απλή αντανάκλαση μιας κοινωνικής έντασης.

Η ψήφιση του μεσοπρόθεσμου δεν είναι μια απλή τεχνική πράξη βίαιης μείωσης εισοδημάτων. Σηματοδοτεί μια νέα κοινωνική φάση με χαρακτηριστικά μιας βίαιης λιτότητας η οποία αναγκαστικά θα αναζητήσει μια ιδεολογική άρδευση από τις πηγές του αυταρχισμού και της τάξης. Δυστυχώς η μόνη εναλλακτική δυνατή λύση , η σχηματοποίηση μιας «αριστερής συμφωνημένης λιτότητας» των κινημάτων δεν ετέθη, δεν συζητήθηκε δεν οριοθετήθηκε. Αριστερή διέξοδος είναι εξ΄ ορισμού εθελοντική συγκροτημένη λιτότητα, αλλιώς όλα τα άλλα είναι ρουτινιάρικη φυσιολογική και αναμενόμενη τροφοδότηση του συστήματος διαφωνιών από την αριστερόφωνη παροχή την οποία άλλωστε όλα τα σύγχρονα πολιτικά υδραυλικά συστήματα έχουν προβλέψει. Το επόμενο λοιπόν διάστημα η οικονομία θα συρρικνωθεί , η «αριστερή κινηματική λιτότητα» θα απουσιάσει, και το κενό θα καλυφθεί από την επανεκκίνηση μιας δεξιάς ατζέντας με μια αναμόχλευση των παραδοσιακών προταγμάτων της .

Η οικουμενική είναι πλέον αδύνατη, και ίσως άχρηστη . Η φυσική τροπή είναι η πόλωση στην οποία η Σαμαρική αστική ανταρσία θα βρεθεί σε θέση ισχύος. Με την παρακαταθήκη των συνεχών «Όχι» θα αποταθεί σε μια νέα κοινωνική συμμαχία των ισχυρών με τους «διολισθαίνοντες» ,έχοντας τα κατάλληλα ιδεολογικά συγκολλητικά υλικά της «πατρίδας» που θα αποκτήσει και ένα σαφές μέτωπο προς την «Δύση». Ο Λαός προετοίμασε επί μια δεκαετία το έδαφος , αλλά άλλοι θα καρπωθούν την σπορά.

Η νεοπαγής Βενιζελική διακυβέρνηση θα επιδιώξει να σταθεροποιήσει τις τεχνικές λεπτομέρειες του μακροπρόθεσμου, και μετά θα παίξει με το momentum αναζητώντας μια ανασύνθεση του παραδοσιακού Πασοκ των ΔΕΚΟ με όσα «νέα τζάκια» μπορεί να παρέξει το μεσοπρόθεσμο. Τα νέα πακέτα μπορεί να αποδειχθούν πολύ ενδιαφέροντα για τον παραδοσιακό κρατικοδίαιτο καπιταλισμό με τον οποίο το Πασοκ έχει ιδιοφυείς τρόπους να συναλλάσσεται.

Η αριστερή κινηματική πολιτική χωρίς το όραμα μιας «αριστερής λιτότητας» χωρίς το «αριστερό μεσοπρόθεσμο» θα παραμείνει στον λειτουργικό ρόλο έκφρασης του γογγυσμού. Είναι μια χρήσιμη λειτουργία αποσυμπίεσης μέσω των κλασσικών ρεπερτορίων, μια γνωστή διαδικασία ανακούφισης που λειτουργεί άψογα εδώ και σχεδόν σαράντα χρόνια. Με στόχευση την «απελπισία» και στελέχωση από την «διολίσθηση» θα συνεχίσει την πετυχημένη πιρουέτα των μετωνυμιών και των αποσιωπήσεων.

Στο κοινωνικό επίπεδο οι ροές από την «διολίσθηση» στην «απελπισία» θα ενταθούν. Η πλατεία ο τόπος οριοθέτησης και συνάντησης των δύο διακριτών κόσμων , έχασε το τακτικό της στόχο και είναι ζητούμενο αν μπορεί να συνεχίσει έτσι χωρίς κοντοπρόθεσμο σκοπό.

Το καλοκαίρι ανοίγει με τις ίδιες παθογένειες σε μια νέα άρθρωση: Σαμαρική πολιτική αντεπίθεση, Βενιζελικό οικονομικό παιχνίδι με τα νέα «πακέτα» . Ο μοναδικός παράγων που θα μπορούσε να την διαταράξει ουσιαστικά , η «κινηματική αριστερή λιτότητα» απουσιάζει εκκωφαντικά. Με τα δεδομένα αυτά υπάρχει μια μόνο ελπίδα, αυτή της επιμονής.