Που έγκειται η επίδραση του;
Υπάρχουν μερικές ενδιαφέρουσες αντιφάσεις
Κατ’ αρχάς είναι ένας άριστος τηλεοπτικός ομιλητής. Ήρεμος με καλή άρθρωση και λογική στα επιχειρήματα του.
Δεύτερον στηρίζει όλα του τα επιχειρήματα σε μια αναπόδεικτη αλλά πολύ ελκυστική, παραδοχή. Οι ιδιορρυθμίες και δυσκολίες της Ελληνικής κοινωνίας έχουν την ρίζα τους σε λανθασμένες θεολογικές επιλογές που έγιναν στο παρελθόν
Τρίτον υποστηρίζει μια σειρά από προτάγματα που όντως έχουν ένα θετικό εκσυγχρονιστικό περιεχόμενο.
Με κάποιον τρόπο είναι αιρετικός όχι σε αυτά που προτείνει, αλλά στην επικύρωση τους από μια περιοχή των ανθρωπιστικών επιστημών που είναι εξαιρετικά αμφιλεγόμενη ,αυτή της θεολογίας.
Μόνο τυχαίο δεν είναι ότι τα τελευταία χρόνια οι σχέσεις κριτικής θεωρίας ,αριστεράς και θεολογίας γίνονται όλο και πιο πυκνές. Ο λόγος είναι προφανής.
Η θεολογία είναι μια εξαιρετικά γόνιμη «επιστήμη» με εγγενείς δυνατότητες δημιουργίας πλεγμάτων εννοιών , «παραδειγμάτων» που επιλύουν λογικά και άλλα προβλήματα με καινοφανή χαρακτηριστικά. Η θεολογία είναι μεταφυσική ως προς το αντικείμενο της αλλά εξαιρετικά δυναμική στις μεθόδους της. Με κάποιον τρόπο όλες οι σύγχρονες φιλοσοφικές αναζητήσεις «θεολογούν» ως προς την μεθοδολογία.
Σε προηγούμενη ανάρτηση προσπαθήσαμε να αναδείξουμε μερικά από τα σύγχρονα τεκταινόμενα στις σχέσεις αριστεράς θεολογίας, τα οποία και πολλαπλασιάζονται (Benjamin,Agamben, Negri ,Zizeck, Badiou,κλπ)
Σε αυτό λοιπόν το πρόσφορο περιβάλλον ο Ράμφος μας προσφέρει ένα σχεδόν ανακουφιστικό λόγο.
Κωδικά μας λέει ότι πάσχουμε ως κοινωνία από ένα παθολογικό συναισθηματισμό, μια συναισθηματική διαρκή εφηβεία, που μας εμποδίζει να δούμε τα ορθολογικά προβλήματα μας, μας καθηλώνει στο παρελθόν, και μας εμποδίζει να δούμε το μέλλον .
Η σωστή διάγνωση όμως γίνεται με ένα σχετικά ασύμμετρο τρόπο.
Καταρχάς συνδέεται με την τρέχουσα κρίση και δεύτερον τεκμαίρεται από θεολογικές έριδες του ασκητισμού.
Αν ακολουθούσαμε την μεθοδολογία του Ράμφου τότε, θα πρέπει να δούμε την συνάφεια Μπερλουσκόνι Θωμά Ακινάτη, Θαπατέρο Ιεράς Εξέτασης, κλπ αλλά και να εξηγήσουμε τον συγχρονισμό των κρίσεων. Είναι δυνατόν τόσο πολύπλοκοι μηχανισμοί που γεννιούνται στα βάθη των αιώνων να συγχρονίζονται ξαφνικά σε μια διετία;
Εδώ ας σημειωθεί ότι ενώ ο Ράμφος είναι τόσο παραστατικός στην περιγραφή της συγκυρίας όλο το συγγραφικό του έργο είναι φιλοσοφικό και θεολογικό, χωρίς πολιτικές αναφορές στην συγκυρία. Αυτό είναι κατανοητό και καλοδεχούμενο, αλλά η απουσία κειμένων του για την συγκυρία την οποία όμως σχολιάζει τόσο εύκολα, δημιουργεί ένα κενό συνέπειας και ελέγχου. Τα κείμενα παραμένουν αυστηρά ως αρχεία προς έλεγχο ενώ οι τηλεοπτικές παρουσίες κυρίως υπό την μορφή της προσωπικής συνέντευξης είναι αμφίβολης διαδικασίας ελέγχου.
Ο ομιλητικός Ράμφος λοιπόν κινείται στην εξής διαδρομή. Εξοπλισμένος από ένα πλούσιο συγγραφικό έργο στην φιλοσοφία, το χρησιμοποιεί ως τεκμήριο μιας λογικής σειράς την οποία όμως δεν καταθέτει εγγράφως. Ψάξαμε αλλά δεν βρήκαμε τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι θεολογικές έριδες ,τελικά διαμόρφωσαν την τρέχουσα κρίση. Οι έριδες υπάρχουν όπως και άλλες αλλά ο συνεκτικός μηχανισμός στοιχειωδώς απουσιάζει.
Με την ίδια μεθοδολογία ας έρθουν οι γλωσσολόγοι να συνδέσουν την κρίση με το γλωσσικό ζήτημα, οι μουσικολόγοι με την κρίση στην οικονομία και την διαφορά βυζαντινής και δυτικής μουσικολογίας κλπ κλπ
Όσον αφορά το περιεχόμενο των σκέψεων του, ανεξάρτητα από τις σχέσεις αιτιότητας που προβάλει είναι κάπως αντιφατικοί.
Ορθά υπογραμμίζεται μια έρπουσα δυσανεξία προς την οργάνωση, ένας εγκλωβισμός στο εφήμερο, η απουσία κοινωνίας πολιτών .
Αυτό όμως γίνεται σε αντιδιαστολή προς μια γενική «Ευρώπη» .Μα ποια Ευρώπη τέλος πάντων ;Και πως εξηγείται ότι και αυτή η Ευρώπη πάσχει από οικονομική κρίση, συμπτώματα διαφθοράς (κοτζάμ πριγκίπισσα της Αγγλίας τα παίρνει)
Ο Ράμφος λοιπόν είναι γλυκύς και καλός ομιλητής. Προσφέρει μια σειρά από θετικά μηνύματα οργάνωσης αυτογνωσίας και ελπίδας. Ωστόσο η ερμηνεία του είναι τελείως ξεκρέμαστη. Δεν προκύπτει από πουθενά.
Ας τον απολαύσουμε λοιπόν ως τηλεοπτική προσφορά και ας ελπίσουμε στο πλούσιο έργο του θα προστεθούν και μερικές σελίδες που θα τεκμηριώνουν όλες τις αιτιώδεις σχέσεις που προφορικά περιγράφει.
Μερικές συνδέσεις εδώ
LLS: Αριστερά και Θεολογία
LLS:Negri και Ιωάννης Δαμασκηνός
Σ.Ράμφος:Συνεντευξη στην Ελευθεροτυπία
Σ.Ραμφος:Video συνεντευξη για Μηδενισμό
Posts
6 comments:
http://www.anixneuseis.gr/?p=6307&cpage=1#comments
Πιστεύετε ότι ο συνδικαλισμός είναι ο πρώτος εχθρός σε κάθε αλλαγή. Γιατί;
«Ο συνδικαλισμός είναι η μορφή ως κακοήθεια. Στην Ελλάδα είναι αρρώστια, γιατί ενώ κανονικά είναι τρόπος που επιλέγουν κοινωνίες ανθρώπων με εαυτό, εάν τον δανείζεσαι χωρίς εαυτό, δανείζεσαι κατευθείαν απόστημα».
Διαβασε τα σχολια του aspic
Βάλαν στο πιάτο ο ένας τον χάιντεγκερ,γιανναράς,ο άλλος τον νίτσε,ράμφος,λίγη σάλτσα απο χέγκελ,πιτσίλισαν γύρω γύρω και λίγο ψιλοκομένο νεορθόδοξο μαιντανό και έτοιμη η κουζίνα ενός τύπου νεοελληνικού ιδεαλισμού.
Heil hitler! Ηeil ramfos! Ηeil giannaras!
Heil mme!
Τι παρακμή είναι αυτή που βιώνουμε πιά ρε πούστη μου;
Που σαι ρε βλάξ;
ΥΓ Ο ράμφος δέν ήταν αυτός που παλιά εκθείαζε τον έντιμο και προοδευτικό σημίτη και μας παρακινούσε να τον ακολουθήσουμε χωρίς δισταγμό ή κάνω λάθος;
.......
Γιάνος
25 May 2010 • 6:07 pm
11.
Είναι όπως τα λες aspic.
Η παραίτηση από το λογικοκράτικό (προτεσταντικού τύπου) άτομο, την οποία καταλογίζει ο Ράμφος στην Ορθοδοξία, δεν σημαίνει αναγκαστικά την παραίτηση από τον λόγο. Ίσα-ίσα το αντίθετο σημαίνει, όπως υπαινίσσεται ο Έλλην. Δεν οδηγεί αυτή η παραίτηση σε παραίτηση από το λόγο, αλλά στη συγκρότηση του σε συλλογικό, όχι μαζικό, αλλά κοινωνικό, δηλαδή προσωπικό (εδώ ο Γιανναράς κινείται σε πιο σωστό δρόμο, φίλε aspic) επίπεδο. Υπάρχει τεράστιο χάσμα ανάμεσα στο λογικοκρατικό άτομο της δυτικής διανόησης και στον προσωπικό λόγο του ανθρώπου που μετέχει στην κοινότητα. Η λογικοκρατία είναι στρεβλός δρόμος προσέγγισης του “κοινού” και της “κοινωνίας”, και βασίζεται σε δυο συναισθήματα επιβλαβή για τον άνθρωπο. Την αίσθηση ότι είναι δυνατή η σχέση με την αλήθεια σαν κατοχή της αλήθειας και την ανθρωπαρέσκεια.
Και τα δυο αυτά ψυχικά πάθη “διαφωτιστικού” τύπου δεν τα λαμβάνει υπόψη του ο Ράμφος. Αλλά ερμηνεύει την προσπάθεια να συγκροτείται ο ανθρωπινος λόγος σε προσωπικό, δηλαδή κοινωνιοκεντρικό, άξονα, που υπερβαίνει ατομικά τον άνθρωπο ως κοινός λόγος και κοινή ανθρώπινη προσπάθεια αλλά ολοκληρώνει όχι μόνο πνευματικά τον όλο άνθρωπο, σαν μόνο μια συναισθηματική έκλυση και χαλάρωση.
Η λύση που προτείνει ο Ράμφος είναι το κράτος-μηχανή, με την οποία η κοινωνία (εργαλειακή κι αυτή) επιτυγχάνει ως αποτέλεσμα το σκοπό που η κατεχόμενη λογικοκρατική αλήθεια επιβάλλει. Μα ευτυχώς αυτή η αντίληψη καταρρέει ραγδαία στη σημερινή Δύση, αποδεικνύοντας περίτρανα το “προτεσταντικό” και “διαφωτιστικό” της αδιέξοδο.
Για να μη μακρυγορήσω, θα ήθελα κύριε Σαββίδη, να ρωτήσετε τον καλεσμένο σας:
Γιατί η έννοια του ατόμου και της ατομικής ευθύνης, που κομίζει ο στοχασμός του ως γλαύκα εις Αθήνας, μοιάζει με ένα τοσοδά κεράκι που προσπαθεί να φωτίσει τον ήλιο και το ηλιόλουστο τοπίο του προσώπου και της προσωπικής σχέσης του καθ’ ημάς τρόπου;
ΥΓ. Το νεοελληνικό πρόβλημα δεν οφείλεται εκεί όπου το αποδίδει ο Ράμφος, αλλά στο ακριβώς αντίθετο. Είναι πρόβλημα που προκύπτει από την προσπάθεια να υποκατασταθεί το προσωπικό από το ατομικό. Και παρ’ όλο που το πρόσωπο είναι από αιώνες ο ανώτερος ανθρωπολογικός τύπος, τον οποίο διαμόρφωσε η επίμοχθη πνευματική προσπάθεια του ελληνισμού, επιχειρήθηκε η οπισθοδρομική του αντικατάσταση από το άτομο.
Αυτή η προσπάθεια αποσυντόνισε την κοινωνική πραγματικότητα της αδιαμεσολάβητης φυσικής κοινωνικής σχέσης και αναφοράς που συγκροτούσε την ελληνική κοινότητα και, αφού τείνει να παρουσιάσει το ρασιοναλισμό σαν την μόνη δυνατή λογική δραστηριότητα του ανθρώπου, προκάλεσε ευλόγως την υιοθέτηση του συναισθηματικού ως γραμμής αμύνης απέναντι στην επέλαση της ρασιοναλιστικής αυθεντίας.
Γιατί συγκεκριμένα επελέγη το συναίσθημα ως τέτοια άμυνα, πιθανώς να εξηγείται από το ότι αποτελούσε τη διαφορά. Από τον όλο άνθρωπο, το υποκείμενο της κοινωνίας στην προσωπική σχέση, αν αφαιρέσεις το λογικό (αφού το λογικό είναι το πεδίο σύγκρουσης με τη Δύση) μένει το σώμα και το συναίσθημα.
Σε σχέση με το ακόλουθο απόσπασμα:
«Εάν δεχθούμε ότι, για να φτάσουμε στον Θεό, όπως ήθελαν οι ασκητές, πρέπει να εξοντώσουμε κάθε στοιχείο λογικό από μέσα μας, να το αφανίσουμε, τότε μένουμε στη θεότητα ως απόλυτο αίσθημα και βρισκόμαστε ένα βήμα από το μηδέν. Γιατί αν το απόλυτο είναι κενό και δεν έχει καμία λογική, τότε δεν έχεις παρά να κυνηγάς σκιές. Η διαδικασία αυτή, που απορρίπτει τη λογική, διαμορφώνει ψυχολογίες ακράτητα συναισθηματικές, σαν αυτές που βλέπουμε στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Όλα είναι αντιδράσεις συναισθηματικές, άκριτες, απερίσκεπτες. Γιατί λείπει ο συντελεστής εκείνος που μορφώνει κάτι. Η λογική δεν είναι απλώς κρίση, είναι μηχανισμός που διαμορφώνει το αόριστο σε συγκεκριμένο για να κατανοήσω τη ζωή και να σχετιστώ μαζί της.»
Έχω να σχολιάσω τα εξής:
Είναι προφανής η φαυλότητα του συλλογισμού.
Το απόλυτο, όπως το ονομάζει ο Ράμφος, δεν είναι κενό, αλλά απείρως, ας πούμε, βαθύ, ανεξάντλητο. Και είναι Πατέρας του Λόγου.
Το αίσθημα, που λέει, δεν είναι αίσθημα, αλλά βίωμα.
Και φυσικά δεν είναι η λογική, που προσεγγίζει την αλήθεια, η ατομική λογική του «ένα κι ένα κάνει δύο» και του «Α=Α». Αλλά είναι ο λόγος ως το κοινό άθλημα της προσωπικής σχέσης και του «ορθοτομούντος τον Λόγον της αληθείας». Και βέβαια αυτός ο δεύτερος λόγος δεν είναι «μηχανισμός», όπως τον οραματίζεται ο προτεστάντης, αλλά ποιητικός νους, δημιουργικός λόγος, Τέχνη (δεν έχει δει ο Ράμφος τη ζωγραφική και την αγιογραφία και δεν έχει ακούσει το μέλος και την ποίηση;) και Μορφή. Μορφή όμως ένσαρκη και όχι αποστεωμένη.
Anonymous
Ευχαριστώ πολύ για την προσθήκη των σχολίων που λειτουργούν εμπλουτιστικά προς την ανάρτηση.
Δεν είμαι σε θέση να κριτικάρω τον Ραμφο σε ένα σύνολο θεσεων το οποίο κυρίως εκφέρεται τηλεοπτικά.Το συγγραφικό του έργο εκτός απο τον τόμο για Μαρξ και Καστοριάδη δεν μου είναι προσπελάσιμο.
Για μένα έχει σημασία η παρούσια του στην συγκυρία,όπου επιμένω έχει πολλα στοιχεία μιας λογικής ασυνέχειας.
Η πολιτική θεολογία είναι πολύ ενδιαφέρουσα και σύγχρονη ,(εχω υπ'οψιν μου πλευρές του Negri και Ζιζεκ) αλλά δεν κινείται σε μια γραμμική λογική οπως στον Ραμφο όπου η θεολογική έριδα θεωρείται ως ΄βάση μιας σημερινής κρίσης.
Σ'αυτά που διαβάζω αναζητείται η αντιστοιχία του θεολογικού λόγου προς την εποχή και η εσωτερική του αρχιτεκτονική ως υπόδειγμα μιας επαναστατικης σκέψης (Σπινόζα στον Νεγκρι).Στον Ζιζεκ απο την άλλη γίνεται μια θετική απότίμηση του Ηθικού ζητήματος όπως θεμελιώνεται στον ιστορικό Χριστό θεάνθρωπο.
Ο Badiou αναλύει τον λόγο του Παύλου ως τον πρωτο οικουμενικό ΄πολιτικό λογο κλπ κλπ.Αφήνω τον μεσιανισμό του Benjamin.
Είναι λοιπόν η Πολιτική Θεολογία της αριστεράς πολύ γόνιμος δρόμος,αλλά σε μια άλλη κατευθυνση απο αυτή που εγω τουλαχιστον βλεπω στον Ραμφο.
καλησπέρα
μια φορά τον είδα - όσο μπορεσα γιατί τη Ετ1 είχε προβλήματα στον ήχο (παράξενο) εκείνη τη Παρασκευή
ο τύπος μοιάζει με λόγιο και μιλάει με λόγιο τρόπο
αυτό δημιουργεί κάποια σύγχυση σε όποιον τον ακούει και δεν γνωρίζει αρκετά καλά την ελληνική γλώσσα
από την άλλη, η γλώσσα του συγκινεί όσους έμαθαν γράμματα πριν 30-50 χρόνια και καταλαβαίνουν τι ακούν από το στόμα του – καταραμένη νοσταλγία
και ενώ μπορεί να μην είναι πρόβλημα η γλώσσα που χρησιμοποιεί όμως δυσκολεύει όποιον δεν είναι συγκεντρωμένος ή αποσπάται – όπως εγω που δεν είχα καλό ήχο λόγω Ετ1
το συμπέρασμα που απεκόμισα (sic) είναι ότι ο Ράμφος μπλέκει πράγματα που ίσως να είναι τόσο κοντά μεταξύ τους
ενδεχομενα να κάνει συνειρμούς που να ..απέχουν κάπως
επίσης συνειδητοποίησα ένα μπλέξιμο σωστών τοποθετήσεων που οδηγούν μάλλον σε υπερβολικά συμπεράσματα
για να το γράψω κάπως πιο συνολικά: ο τύπος ίσως χρησιμοποιεί ορθές βάσεις αλλά τα συμπεράσματά του μάλλον δεν στέκονται στις βάσεις αυτές αλλά είναι κάπως μετέωρα
Geokalp
Έίναι όντως μια ειδική περίπτωση αλλα καθόλου αμελητέα.
Καλως κακως στην δημοσιότητα όπου υποαντιπροσωπεύονται οι φωνές μιας καθολικής θεασης του κόσμου,ο Ραμφος μιλάει σχετικά συχνά.
Οι προτάσεις του πολλές φορες μου αρέσουν πολύ.
Δεν μπορώ όμως να παρακολουθήσω τον κυριάρχο συλλογισμό του ( η πηγη των προβληματων είναι στην Φιλοκαλία) και τις ταξινομήσεις του( Ελλάδα vs Ευρώπη)
Post a Comment