Αρχείο LLS:O πολυδαίδαλος αραβικός κόσμος.Οι αόρατες διαφορές

Με κλικ στoν τίτλο ή εδώ μια ανάρτηση του Μαρτίου 2009 για τον αραβικό κόσμο.

Ικεσία,Φυσική Καταστροφή,Μεταξάς,Ζαχαριάδης

Μέσα στο γενικό χαμό ,νομίζω πως υπάρχουν δύο διαφορετικής τάξης ζητήματα ,δύο διαφορετικές συζητήσεις που συγχέονται


Το πρώτο είναι η ηθική στάση προς τον Ικέτη .Τι κάνεις απέναντι στους μετανάστες; Σ'αυτό το ερώτημα είμαστε αντιμέτωποι μόνο με τη συνείδηση μας και τις αξίες μας , που δικαιούνται να είναι και τυπικά «παραβατικές».

Στο δεύτερο όλοι είμαστε αντιμέτωποι με την υπόθεση ότι από εμάς εξαρτάται το «γενικό καλό» ,έστω και αν στην έννοια δίνουμε διαφορετικό περιεχόμενο ο καθένας. Τι προτείνεις οτι πρέπει να κάνει το κράτος για τους μετανάστες; Το θέμα σε αυτό το δεύτερο ερώτημα είναι η κρατική διαχείριση ενός περίπλοκου ζητήματος.

Τα δύο ζητήματα έχουν διαφορετικό επίδικο  και διαφορετικούς πρωταγωνιστές

Το πρώτο:

Το ηθικό  ζήτημα που τίθεται από τον   Ικέτη, είτε τίθεται σε μια συλλογικότητα είτε σε ένα πρόσωπο , είναι πάντα ως πράξη , «πέραν» του νόμου, «πέραν» της γενικής πεποίθησης, γιατί τελικά ο μοναδικός κριτής είναι η συνείδηση του Οικοδεσπότη. Αν το αίτημα του  Ικέτη έρθει στην αντίληψη μου , τελικά δεν υπάρχει παρά μόνο η ηθική μου στάση και αυτή μόνο  έχει αξία. Δεν έχει αξία ούτε η έκκληση του Ικέτη  ,γιατί  ο οικοδεσπότης έχει να αντιμετωπίσει μόνο τη συνείδηση του. Και οι φίλοι των μεταναστών κέρδισαν το ηθικό στοίχημα με τον εαυτό τους. Τελεία και παύλα! Οι μοναδικοί   συνεπείς είναι οι εθελοντές αντι-ρατσιστές που βοήθησαν τους μετανάστες της Κρήτης. Είναι συνεπείς σε σχέση με την ηθική αυτοδέσμευση τους να βοηθήσουν κάθε μετανάστη - ικέτη  και οποιαδήποτε κριτική προς το «Δίκτυο» είναι εκ του πονηρού. Με την ίδια λογική θά έπρεπε να καταδικάσουμε και την εκκλησία που κοινωνεί τους καταδικασμένους παιδεραστές. Η ανθρωπιστική βοήθεια είναι πέραν των νόμων.

Συμπέρασμα:  όποιοι, όπως ,ό,τι και τσαπατσούλικο έκαναν, βοηθώντας μετανάστες, έπραξαν το καθήκον τους και ,εν ονόματι της ελληνικής κοινωνίας , ανέδειξαν μια ηθική στάση που μας αρμόζει ως στάση πολιτισμένης κοινωνίας. Έχω μόνο σεβασμό και ευχαριστίες στους εθελοντές της βοήθειας των μεταναστών.

Το δεύτερο :

Είναι το κρατικό, το  τεχνικό ζήτημα της διαχείρισης αυτού του επεισοδίου. Αυτό το ζήτημα έχει μια ειδική σχέση  με την Ικεσία. Είναι πάντα , γενετικά, δομικά «στενότερο» από το πρώτο , το ηθικό ζήτημα . Γιατί, όποια  τεχνικά και νομικά όρια και αν τεθούν , το ηθικό δίλλημα θα τα υπερβεί. Εξάλλου  αυτή είναι η καταξίωση της ηθικής επιλογής , δηλαδή να  είναι «επέκεινα» του νόμου. Ό,τι και να κάνουν οι νομικοί, οι κρατικοί υπάλληλοι, οι διαχειριστές, οι πολιτικοί, θα  ευρίσκεται πάντοτε  σε  υστέρηση .

Τα δύο αυτά ξεχωριστά επίπεδα ανάλυσης  συμφύρονται στον επίπεδο τηλεοπτικό λόγο και η σύγχυση επιτείνεται. Κατηγορείται το Δίκτυο για αυτό που πρέπει να κάνει- και ορθά έκανε-, γιατί κρίνεται σαν  κρατικός διαχειριστής  και οι κρατικοί διαχειριστές οχυρώνονται πίσω από μια ηθικολογία για να μην αποκαλυφθεί η αδυναμία τους.

Ωστόσο, όταν περνάμε στην τεχνική κρατική διεκπεραίωση υπάρχουν μια σειρά από ερωτήματα :

Υπάρχει μεταναστευτικό πρόβλημα στην Ελλάδα;

Όχι υπάρχει κάτι πολύ πιο σοβαρό. Υπάρχει ανθρωπιστική και γεωπολιτική κρίση σε μια χώρα της Ευρώπης. Μεταναστευτικό είναι το πρόβλημα στην εξωτερική ονομασία του, αλλά η ουσία του είναι ανθρωπιστική και γεωπολιτική. Η περιγραφή είναι περιττή. Οι αριθμοί σαφείς και οι προβλέψεις επίσης. Η Ελληνική επικράτεια βρίσκεται σε συνθήκες Νταρφούρ .Λόγω του μεγέθους του το ζήτημα δεν λύνεται με «έξυπνες» ,«φθηνές» λύσεις, μέσω ενός παραγωγικού management. Καμία από τις προτεινόμενες εθνικές λύσεις δεν το λύνει. Ο τοίχος πιθανόν να λειτουργήσει ως γενική αποθάρρυνση , αλλά θα μεγαλώσει το κόστος «εισόδου» για τους ίδιους τους απελπισμένους. Η γενικευμένη παροχή ασύλου  θα λειτουργήσει σαν  γενική ενθάρρυνση προς ένα τεράστιο, πολλαπλάσιο, δυνητικά ,αριθμό μεταναστών. Τεχνικά ,ολοκληρωμένη λύση της ανθρωπιστικής και γεωπολιτικής κρίσης δεν υπάρχει. Δεν την έχει το Ελληνικό Κράτος. Είναι απλό, όσο απλό είναι ότι οι εφορίες δεν εισπράττουν  και ότι τα αυθαίρετα κτίζονται. Γιατί είναι κακό να το παραδεχθούμε; Τα κράτη είναι μηχανήματα με εξαρτήματα, αυτοματισμούς, ροές, διαδικασίες, μετατροπείς  και "εξόδους". Αν κάτι δεν πάει καλά το μηχάνημα δεν δουλεύει. Ε ,λοιπόν το Ελληνικό μηχάνημα «χάνει λάδια».

Θα ήταν ανοησία , εμείς οι ιστολόγοι, να παριστάνουμε το Ελληνικό Κράτος  και να προτείνουμε λύσεις. Ωστόσο νομίζω ,πως μπορούμε να προσεγγίσουμε το πρόβλημα μέσω μιας μεταφοράς .

Η πρώτη ιδέα που μου έρχεται είναι η μεταφορά  της φυσικής καταστροφής.Η Αυστραλία, μια χώρα με καλύτερη οργάνωση ,σχεδόν, επιβάλλει τρομερούς φόρους για να συνέλθει από μια φυσική καταστροφή. Η καταιγίδα στην Ορλεάνη διάλυσε μια πολιτεία με ΑΕΠ σχεδόν όσο το μισό της Ελλάδας. Η κρατική αδυναμία δεν είναι ταμπού , γι 'αυτό το αδύναμο κράτος καλεί σε βοήθεια τους πάντες.

Από την άλλη πλευρά ,όταν μιλάμε για κρατικές πολιτικές αντιμέτωπες με ανθρωπιστικά και γεωπολιτικά ζητήματα , ασθενεί και η πόλωση δεξιά  - αριστερά. Γιατί αυτή η πόλωση προϋποθέτει την ύπαρξη ρήξης εντός ενός πεδίου που σταθεροποιεί τους πόλους της ρήξης  και το πεδίο αυτό είναι ό,τι εννοούμε "εθνος -κράτος"  Εδώ τίθενται σε αμφιβολία τα όρια και οι δυνατότητες υπεράσπισης αυτού του "έθνους-κράτους". Το υφιστάμενο πρόβλημα μπορεί να λυθεί μόνο με μια ακόμα μεταφορά.

Η δεύτερη ,λοιπόν, ιδέα που μου έρχεται είναι η  μεταφορά της «άτυπης συμφωνίας Μεταξά Ζαχαριάδη» και  δεν είναι άλλη από την  άρρητη ,ελάχιστη συναίνεση για την υπεράσπιση του έθνους- κράτους  επί του οποίου διεξάγεται η αντιπαράθεση δεξιάς αριστεράς.

Το λεγόμενο μεταναστευτικό υπερβαίνει τα δικά μου εργαλεία προσέγγισης. Δεν το κατέχω. Ως ηθικό ζήτημα είναι λυμένο από την ηθική στάση των αντιρατσιστών φίλων των μεταναστών. Ως κρατικό ζήτημα , μόνο σαν σεισμό μπορώ να το δω .Σε ό,τι  αφορά την ευρύτερη του διάσταση, το ζήτημα της κυριαρχίας ένος "εθνους κράτους", θα μπορούσα να το δω μέσω της  ειρωνικής, αδιανόητης ταύτισης ενός δικτάτορα και του φυλακισμένου αντίπαλου του ,που τελικά συνεργάστηκαν για την διάσωση του κοινού επίδικου τους.

A.Badiou και μεταρρυθμιστική αριστερά:Μέρος πρώτο

Στο LLS ένα ιστολόγιο με σαφείς αναζητήσεις στον χώρο της φιλελεύθερης και μεταρρυθμιστικής αριστεράς, ασχολούμαστε , εδώ και καιρό, με την σκέψη και το έργο του ΑΒ. Θα έλεγα ότι το ενδιαφέρον μας αποκτά εκθετική μορφή, καθώς όσο περισσότερο βλέπουμε αυτήν την σκέψη ,τόσο πιστεύουμε ότι η ανανεωτική «αναθεωρητική» αριστερά έχει να κερδίσει.


Προκύπτει όμως ένα εύλογο ερώτημα

Είναι δυνατόν ένας φιλόσοφος με ρητή αναφορά στον Μαοϊσμό, με διακηρυγμένη αντίθεση με τις διαδικασίες της φιλελεύθερης δημοκρατίας, να αποτελεί πηγή έμπνευσης και προβληματισμού για ένα συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο; Για το ενδιαφέρον αυτό , και την λογική του παραθέτω μερικές σκέψεις

Στην σύγχρονη ελληνική ιδεοκίνηση , σημειώνονται ενδιαφέρουσες και σημαντικές αναζητήσεις. Οι αναζητήσεις αναδύονται σε περιοδικά και εφημερίδες με αξιοπρόσεκτη παραγωγή . Παρά ταύτα αυτές οι αναζητήσεις σπάνια μετατρέπονται σε δομημένο διάλογο, σε μια στοιχειωδώς θεσμισμένη αντιπαράθεση, σε μια εμπλουτιστική αντιμαχία. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι ο διανοητικός δυναμισμός , εξαντλείται σε μοναχικές αναζητήσεις , σε μια πολλαπλότητα εξαιρέσεων. Γιατί; Παρά τις κατά καιρούς διακηρύξεις δημιουργικότητας, ανοικτού διαλόγου, αναζητήσεων κλπ κλπ ο διάλογος , ως δομή, ως αρχιτεκτονική, ως άρθρωση απόψεων και επιχειρημάτων παραμένει καθηλωμένος στο 1930. Είναι δέσμιος μιας εκδοχής Ιστορικού Υλισμού αλά ΕΣΣΔ, όπου η αναζήτηση των ιδεών έχει μια διπλή μορφή:

Αφ’ ενός μεν, αναζητείται ένα ενιαίο, συμπαγές, σχεδόν ολοκληρωτικό πλέγμα ιδεών το οποίο επικαθορίζει τα πάντα

Αφ’ ετέρου αναζητούνται διαδικασίες καθαρισμού, αποστείρωσης αυτού του συμπαγούς πλέγματος ιδεών από ανώφελες μολύνσεις παρανοήσεις , διαστρεβλώσεις .

Στην διπλή αυτή μορφή σκέψης, τα πάντα συμπιέζονται , πακετάρονται στην φόρμα ενός «ισμού». Πχ. Η σκέψη του ΑΒ δεν υπάρχει, ως ανοικτό πλέγμα εξελισσόμενων ιδεών, προσεγγίσεων μεθοδολογιών, αλλά ως ενιαίος «Μπαντουισμός» ο οποίος περιλαμβάνει το έργο του εννοούμενο ως «σώμα», τις δηλώσεις του που είναι επέκταση αυτού του «σώματος», τις δράσεις του που το υλοποιούν κλπ κλπ. Είναι φανερό πως μια περιοριστική και αμυντική ανάγνωση του «μεταμοντέρνου» του μερικού, του περιστροφικού έχει οδηγήσει ανακλαστικά σε μια ιδεολογική περιχαράκωση αναζήτησης μιας ολικής αυθεντίας.

Κι’ όμως όποιος προσέξει σήμερα η σύγχρονη αριστερά είναι συνεχώς περιστροφική, ερευνητική, ακομπλεξάριστη, και έτσι οφείλει να είναι. Αλλιώς ουσιαστικά θα αναμασά ιδεολογήματα που αν τα μεταφράσεις στην καθομιλουμένη παραπέμπουν απ’ ευθείας και μονοσήμαντα στην Β.Κορέα. Τα παραδείγματα πάμπολλα. Ο Negri καταδύεται στο Σπινοζικό πλήθος ο Ζιζεκ έχει χάσει και ο ίδιος τον λογαριασμό με τις περιδινήσεις του. Απέναντι σε αυτές τις γόνιμες αναζητήσεις η ενδογενής ιδεοκίνηση στέκεται αμήχανη. «Ρονταρισμένη» στους «ισμούς» του 1930, αναζητά ανύπαρκτες συνέπειες, φαντασιακές ολικές λύσεις, και κατασκευάζει ιδεολογικά φαντάσματα τα οποία αμέσως μετά μπορεί να κατακεραυνώσει εκ του ασφαλούς. Τα κλισέ επικρατούν. Ο Negri μεταφράζεται από αναρχικές εκδόσεις ενώ ο ίδιος μας κάλεσε να ψηφίσουμε Ναι στην πρώτη Ευρωπαική συνθήκη τοποθετούμενος στα «δεξιά» ακόμα και του Γαλλικού Σοσιαλιστικού κόμματος , ο Ζιζεκ μιλά προσκεκλημένος του Αριστερού Βήματος, όταν ο ίδιος τοποθετεί τον Μπλαιρικό τρίτο δρόμο στις νόμιμες αριστερές ευρωπαϊκές αναζητήσεις ,για να πούμε μια από τις δεκάδες αντιφατικές προσεγγίσεις του. Τα παραδείγματα δεν τίθενται για να τοποθετήσουν τους ανωτέρω κάπου αλλά για να αναδείξουν το εύρος , την ευρηματικότητα, και την γονιμότητα των αναζητήσεων. Δεν υπάρχουν «ισμοί» δεν υπάρχουν συμπαγή σώματα ιδεών, και αν δεν υπάρχουν οφείλουν να μην υπάρχουν, γιατί αλλιώς τα βασικά μιας «συνεπούς» αριστεράς , τα λέει καλύτερα από τον καθένα το ΚΚΕ .Για αυτό άλλωστε επιβραβεύεται, για αυτό υπάρχει τόσο δυνατό και ζωντανό, όσο τα δημοτικά τραγούδια . Έχουν μεγάλη και ρέουσα σημασία για την ανακούφιση της καθημερινότητας, αλλά και την απόλαυση, αλλά αποτελούν το ένα μέρος της μουσικής μας ζωής που οφείλει να έχει μια άγκυρα στο παρελθόν. Η σύγχρονη μουσική όμως έχει ανάγκη από όλα τα ρεύματα τα πιο σύγχρονα, τους πιο σημαντικούς πειραματισμούς έτσι για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε και να εξελίξουμε και το δημοτικό.

Με αυτήν την οπτική η σκέψη , το έργο του ΑΒ ,αλλά όχι ο ίδιος ο ΑΒ ως διαχειριστής του έργου του, μας αφορούν. Μας αφορούν γιατί δείχνει το δρόμο μιας σχεδόν εκκεντρικής, μιας εκρηκτικής αναθεώρησης, η οποία παράγει πολλά και ιδιότροπα προτάγματα. Αλίμονο αν εγκλωβιστεί η σκέψη του ΑΒ, στα συμπεράσματα και τις ιδέες που ο ίδιος ο ΑΒ αντλεί από το έργο του. Αυτό είναι τόσο σημαντικό που υπερβαίνει και τον ίδιο. Πρόκειται για κάτι ανάλογο με το έργο του Heidegger, το οποίο ευτυχώς η σύγχρονη σκέψη δεν άφησε να διαχειριστεί ένας δειλός, ποταπός αμετανόητος φιλοφασίστας, ένα ανάξιο ανθρωπάκι που ήταν ο ίδιος ο Heidegger.Ο ΑΒ δεν είναι αυτής της ποιότητας τύπος, αλλά και αυτός ουσιαστικά εκπτωχεύει το έργο του, με το να το μεταφράζει ως πολιτικό πρόταγμα για αποχή από τις εκλογές, αποχή από τον επίσημο συνδικαλισμό. Επειδή μας καλεί σε αποχή από τις εκλογές , αυτό δεν σημαίνει ότι το έργο μονοσήμαντα μας οδηγεί εκεί. Άλλωστε και κανένας από τους πιο θερμούς υποστηριχτές του ΑΒ δεν παραλείπει να παραθέσει μια σειρά από αντιρρήσεις, ενδοιασμούς και απορρίψεις μέρους και αποσπασμάτων του έργου αυτού. Αν ξεφύγουμε λοιπόν από τα κλισέ και τους μεσοπολεμικούς «ισμούς» ο ΑΒ αποτελεί μια πηγή έμπνευσης. Η ανάλυση του μπαντιουικού έργου εξελίσσεται στο παρόν και προφανώς θα ενταθεί στο μέλλον. Η ανανεωτική αριστερά οφείλει να δει τις γόνιμες πλευρές αυτής της αναζήτησης ως παράδειγμα τολμηρής και ρηξικέλευθης πορείας , χωρίς περιττούς εγκλωβισμούς. Αν ο ΑΒ τολμά αυτές τις τολμηρές αναζητήσεις , τότε που φτάνουν τα όρια της αναζήτησης;

Θα παραθέσω μερικά από τα σημεία , τα οποία εντυπωσιάζουν τον συντάκτη του ιστολογίου

Α.-Η μαθηματική θεμελίωση.

Στο Being and Event και λιγότερο στο πρόσφατο Logics of Worlds , οι έννοιες και οι κατηγορίες δεν απεικονίζονται, δεν μεταφράζονται απλά σε μαθηματικές έννοιες, αλλά ουσιαστικά εδραιώνονται ,εξαρτώνται από την μαθηματική απόδειξη. Η έννοια πχ του Συμβάντος, της Υφαίρεσης θα καταρρεύσουν αν αύριο κάποιος αποδείξει πως οι μαθηματικές αποδείξεις του Cohen για τα Generic Sets, και το Forcing έχουν και ένα στοιχειώδες λογικό , τυπικό ή μαθηματικό σφάλμα. Ακόμη και το πολιτικό πρόταγμα του ΑΒ για μια «πολιτική απόσταση» από το κράτος έχει στέρεα και απ’ ευθείας τεκμηρίωση από την θεωρία των συνόλων. Μάλιστα απεικονίζεται με την μορφή μιας συνάρτησης σε μαθηματική γλώσσα.

Η Μαθηματική κοινότητα έχει μάλλον αγνοήσει το μετα μαθηματικό έργο αυτό. Ωστόσο είναι φανερό ότι τόσο το B&E όσο και το LOW είναι μαθηματικά έργα τα οποία ,δεν γίνονται κατανοητά αν ο αναγνώστης δεν έχει ουσιαστική εμπλοκή με την θεωρία των συνόλων και την θεωρία των κατηγοριών.

Αυτή η δυναμική ,η προκλητική, η ζώσα διεπιστημονικότητα, η οποία φέρνει σε αμηχανία τόσο τους μονομερείς φιλόσοφους με κλασσικό υπόβαθρο όσο και τους μαθηματικούς της τεχνολογίας , δεν αποτελεί μια δυναμική ανανέωση των καλύτερων παραδόσεων της Μαρξιστικής σκέψης η οποία είναι πολυπρισματική, πολυεδρική, πολυεπιστημονική; Αυτός ο μετα μαθηματικός και μετα φιλοσοφικός δρόμος του ΑΒ , δεν μπορεί να γίνει η βάση για πιο εμπειρικές πολιτικές μεθοδολογίες, πρακτικές ανάλυσης , για όλα τα τεκταινόμενα της κοινωνίας;

Ο ΑΒ είναι εξοργιστικά πληθωρικός.

Τα μαθηματικά του μοντέλα , χρησιμοποιούνται για να αναλύσουν, διαδηλώσεις, πολιτικά συμβάντα, μάχες, πόλεις, τομές τέχνης κλπ. Κανένας δεν απαγορεύει ,παρά η έλλειψη τόλμης, τα ίδια τα μοντέλα και οι μετα μαθηματικές εξισώσεις να αποτυπώσουν την σημερινή συγκυρία , της κρίσης, της αμηχανίας. Στον τομέα αυτό υπάρχει μια πραγματική υστέρηση. Εκτός από διάφορες νηπιακές υμνωδίες προς δόξαν του ανύπαρκτου Μπαντιουσμού, απουσιάζουν απελπιστικά οι γόνιμες επεκτάσεις του πολιτικομαθηματικού φορμαλισμού , η χρήση των εννοιών αυτών , για την αναδιατύπωση των ζητημάτων της συγκυρίας.

Ο μετα μαθηματικός λογισμός του ΑΒ προς το παρόν προκαλεί αμηχανία , και απορία. Λίγες προσπάθειες γίνονται για την εμβάθυνση του ενώ το σώμα των main stream πολιτικών φιλοσόφων το προσπερνά ή το προσεγγίζει μέσω διαφόρων απλοποιήσεων. Εξ’ άλλου ο συνδυασμός Αριστεράς, Μαθηματικών, Φιλοσοφίας , αρθρωμένος στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο , δεν είναι και εύκολος να ξαναβρεθεί.

Το Ελληνικό αναγνωστικό κοινό αδικείται κατάφορα από την έλλειψη μεταφράσεων του Being and Event και του Logic of Worlds ,καθώς δεν είναι δυνατόν να περιγραφεί η επινοητικότητα των έργων η οποία φλερτάρει με την εκκεντρικότητα και ίσως και τις «ψευδοεπιστήμες».

Αλλά για το θέμα θα συνεχίσουμε προσεχώς.


Συνδέσεις:
Ανύπαρκτος Μπαντιουισμός: Κριτική του Alberto Toscano
 
Ανύπαρκτος Μπαντιουισμός: Κριτική του S Zizek για το Logic of Worlds
 
Ανύπαρκτος Μπαντιουισμός: Κριτική του Peter Hallward
 
Ομιλίες του Α Badiou στην Αθήνα
 
Σημειώσεις για τον μαθηματικό λογισμό του A.Badiou
 
Logics of Worlds
 
Being and Event
 
LLS : Αναρτήσεις για τον Α Badiou

Οι ομιλίες του Α Μπαντιού στην Αθήνα και ένα εισαγωγικό σημείωμα του Δ.Βεργέτη

Οι ομιλίες του Αλέν Μπαντιού στην Αθήνα


• Πέμπτη 27 Ιανουαρίου, στις 7.30 μ.μ., στο Γαλλικό Ινστιτούτο,
«Μορφές της γυναικείας υποκειμενικότητας στο σύγχρονο κόσμο». Από τις 5.30 μ.μ. έως τις 7 μ.μ. θα διεξαχθεί στρογγυλή τράπεζα με τους: Φιλίπ Πετί, Δήμητρα Πανοπούλου και Δημήτρη Βεργέτη.

• Παρασκευή 28 Ιανουαρίου, στις 6.30 μ.μ., αμφιθέατρο ΜΑΧ, Πολυτεχνείο
«Η κρίση του καπιταλισμού και η ιδέα του κομουνισμού»
• Σάββατο 29 Ιανουαρίου, στις 11.30 π.μ.

Θεωρητικό σεμινάριο με θέμα «Εισαγωγή στις Λογικές των Κόσμων»

Στις ομιλίες θα υπάρχει παράλληλη μετάφραση στα ελληνικά.


Ο πυρήνας της πολιτικής σκέψης του Μπαντιού


Του Δ. Βεργέτη*

Ο Μπαντιού είναι ο στοχαστής που εισήγαγε στην πολιτική τη διάσταση του υποκειμένου, συναρθρώνοντας αυτές τις δύο έννοιες τις οποίες ο εμπειρισμός, ο οικονομισμός, η ιδεολογία του εργατισμού και ο φιλοσοφίες της συνείδησης είχαν αποσυνδέσει. Διόλου τυχαία η κατηγορία για υποκειμενισμό αποτελούσε αιτία προγραφής σε όλα τα ΚΚ. Η λέξη δεν ήταν τελείως άγνωστη στο κλασικό λεξιλόγιο. Στον Μπαντιού, όμως, δεν παραπέμπει σε κάποιο κοινωνιολογικό δεδομένο ή μια οργανωμένη συλλογικότητα, που θα προϋπήρχαν της πολιτικής, αλλά σε ένα ετερογενές και εύθραυστο μετασυμβαντικό μόρφωμα με μεταβλητή γεωμετρία. Το υποκείμενο συγκροτείται μέσα από πολιτικές χειραφέτησης, που έχουν ως γενέθλιο λίκνο όχι την τοπική της παραγωγής και τις συστημικές αντιθέσεις της, αλλά μια συμβαντική ρήξη, της οποίας η εστία δεν είναι δομικά προδιαγεγραμμένη. Το υποκείμενο δεν έχει ως υπόστρωμα μια ομοιογενή κοινωνική κατηγορία ή μια λειτουργική συνιστώσα των τρόπων παραγωγής, που θα τελούσε σε κατάσταση ιδεολογικής ύπνωσης και θα ενεργοποιείτο πολιτικά με έγχυση ταξικής συνείδησης αναλαμβάνοντας τον τελεολογικά καθορισμένη ιστορική αποστολή της.

Το πολιτικό υποκείμενο δεν προκύπτει από την αφύπνιση της συνείδησής του και την ταύτισή του με τα δεδομένα της. Δεν είναι μια μορφή συνείδησης, αλλά μια διαδικασία που υλοποιεί και επεκτείνει μέσα στον κόσμο τις δυνητικές και ανατρεπτικές συνέπειες ενός συμβάντος. Επ’ αυτού οι θέσεις του Μπαντιού συνιστούν τη σημαντικότερη αναγεννητική τομή στην ιστορία της μαρξιστικής σκέψης. Ο Μπαντιού οδηγήθηκε σ’αυτές διαπιστώνοντας ότι ο απολογισμός των επαναστάσεων και των πρωτοποριών, εντός και εκτός της Ευρώπης, δεν αφήνει περιθώρια επιστροφής στις σωτηριολογικές προσδοκίες της αφυπνισμένης ταξικής συνείδησης. Από μια άποψη, το συμβάν αποτελεί απάντηση στη μελαγχολία αυτού του απολογισμού αλλά και στα νεοφιλελεύθερα ιδεολογήματα για το τέλος της ιστορίας και της πάλης των τάξεων μετά το κλείσιμο της ιστορικής περιόδου των κλασικών επαναστάσεων υπό την καθοδήγηση των ΚΚ.

Πολιτική, κράτος, κοινοβουλευτισμός

Η συμβαντική σύζευξη της πολιτικής και του υποκειμένου στον Μπαντιού αναδεικνύει την ανεξάλειπτη αντινομία ανάμεσα στην πολιτική και το κράτος όσο και ανάμεσα στην πολιτική και την κοινοβουλευτική δημοκρατία δυτικού τύπου, «τον καπιταλο-κοινοβουλευτισμό». Η αμφισβήτησή της έχει πυροδοτήσει διεθνώς περιπαθείς συζητήσεις, αλλά και μαινόμενες καταγγελίες συχνά βασισμένες σε παραχαραγμένα στοιχεία, που θυμίζουν σταλινικές δίκες-όπως διαπιστώσαμε και στην εγχώρια αρθρογραφία. Επιβάλλεται να αντιληφθούμε το στρατηγικό διακύβευμα της διαφοράς. Ελλείψει χώρου ο διπλός αντίλογος θα είναι συνεπτυγμένος.

1. Στον Μπαντιού έχουμε μια φιλοσοφική επανάσταση που η επίπτωσή της δεν εξαντλείται στην αποδέσμευση της πολιτικής από την υπερβατική εγγύηση της Ιστορίας και την κοινωνιολογική ουσιοποίηση των τάξεων. Προεκτείνεται σε μια ρηξικέλευθη σύλληψη της πολιτικής ως «γενολογικής διαδικασίας σε ρήξη με τις προγραμματικές εμμονές του κόμματος – κράτους. Συναντάμε εδώ τον αξιωματικό πυρήνα της πολιτικής σκέψης του Μπαντιού, όπου διακυβεύεται η ιστορική επανενσωμάτωση της πρωταρχικής, αυθεντικής έμπνευσης του Μαρξ: η ετεροτοπία της πολιτικής σε σχέση με το κράτος ως Γη της επαναστατικής Επαγγελίας. Ως γενολογική διαδικασία η πολιτική στοιχειοθετείται σε ατέρμονη υφαίρεση από τις συντεταγμένες του κράτους. Αντίθετα αποσυντίθεται και απονεκρώνεται μέσα στην υπονομευτική αλληλεγγύη, που της προσφέρουν οι μηχανισμοί του κράτους, αντί να απονεκρώνεται αυτό από την ανατρεπτική εμβέλειά της. Ανάμεσα στη γενολογικότητα (gιnιricitι) της πολιτική και τη δομικότητα του κράτους η ασυμβατότητα αποδείχτηκε ιστορικά διαλυτική για το πολιτικό υποκείμενο. Όπως σημειώνει αλλού ο Μπαντιού, «το φιάσκο όλων των παραλλαγών του κόμματος-κράτους που προήλθαν από την τρίτη Διεθνή, ανοίγει έναν ορίζοντα επανεξέτασης σ’ ό,τι αφορά την ουσία του πολιτικού υποκειμένου».

2. Για τον Μπαντιού η δημοκρατία, και στις πλέον εξιδανικευμένες και ριζοσπαστικές εκδοχές της, με μόνη εξαίρεση την άμεση δημοκρατία, δεν παύει να αντιστοιχεί σε μια μορφή κράτους. Παραμένει μη αποσυνδέσιμη από μορφές θεσμικής κωδικοποίησης της άσκησής της. Το ζητούμενο για τον Μπαντιού είναι η πρόταξη μιας αξίωσης ισότητας. Η ισότητα, αντιτείνουν οι θεματοφύλακες του νεοφιλελευθερισμού , είναι ανεύρετη, ανέφικτη, ανεντόπιστη. Πράγματι, συνηγορεί ο Μπαντιού, και γι αυτό το λόγο δεν μπορεί να υπάρξει παρά ως διακύβευμα μιας συμβολικής και επιτελεστικής θέσμισης υπό μορφή «διακήρυξης». Μόνο η σημαίνουσα κατάφαση αφήνει το διατρητικό ίχνος της διαφοράς, και ειδικότερα της συμβαντικής διαφοράς, μέσα στην εμπεδωμένη ομοιοστασία της πραγματικότητας. «La postulation ιgalitaire», όπως την ονομάζει, έχει ως ορίζοντα όχι τη δημοκρατική ή σοσιαλιστική θέσμιση του κράτους, αλλά την οριακή απορρόφησή του μέσα στην «κοινότητα των ίσων», μέσα στον «ελεύθερο συνεταιρισμό» των πολιτών που οραματιζόταν ο Μάρξ. Ουτοπική εμμονή; Απομένει ότι οι σύγχρονες πολιτικές χειραφέτησης που φέρνουν στο προσκήνιο τα νέα κινήματα θα ήταν αδιανόητο να έχουν ως πυξίδα τους ένα φαλκιδευμένο ιδεώδες αποδεκτής ανισότητας. Οι πολιτικές χειραφέτησης είναι ασυμβίβαστες με τον πραγματισμό των ήπιων ανισοτήτων, που ευαγγελίζονται οι λάτρεις της σοσιαλδημοκρατικής συναλλαγής.

* Ο Δημήτρις Βεργέτης είναι ψυχαναλυτής, διευθυντής του περιοδικού αληthει

Πηγή : "Εποχή" σύνδεση εδώ

Γιωταχής , ένας ασυνεπής θεατής του Dario Fo .Κατασκευαστής δρόμων , ένας ασυνεπής entrepreneur

Τελικά το μοναδικό κίνημα πολιτών που διογκώνεται είναι αυτό των Γιωταχήδων .Με αυθεντικές λειτουργίες αυθόρμητης οργάνωσης εξαπλώνονται παντού και «σηκώνουν μπάρες».


Αν υποθέσουμε ότι Γιωταχής είναι ένας τίτλος που ο καθένας αποκτά αν οδηγά αυτοκίνητο, τότε μπορώ να πω με ασφάλεια πως την βάψαμε. Στατιστικά ο μέσος ανώνυμος Γιωταχής είναι ένα άτομο εγωπαθές στα όρια της παράνοιας, ακοινώνητο , ρυπαρό και αυτοκαταστροφικό. Καταλαβαίνει μόνο από μπάτσους, βρίζει τους πεζούς και τους ποδηλάτες, δεν παραχωρεί προτεραιότητα, πετάει τσιγάρα και αποτσίγαρα στους δρόμους, και οδηγά αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες για να πλουτίσουν τα καταστήματα ειδών αναπηρίας και τα γραφεία τελετών. Ο μέσος ανώνυμος Γιωταχής δεν φτάνει που υπάρχει, θέλει να κάνει και πολιτική…. Αν υποθέσουμε όμως ότι Γιωταχής που δεν πληρώνει είναι ένα υποσύνολο της μεγάλης ομάδας, μια εξαίρεση του κανόνα ,και δεν είναι παρανοϊκός ,ρυπαρός, ακοινώνητος όπως οι λοιποί, τότε μπορούμε να συζητήσουμε την περίπτωση του.

Τυγχάνει να είμαι από αυτούς που δεν πληρώνουν διόδια τακτικά. Εννοείται πως εκουσίως ακουσίως ανήκω στην γενική κατηγορία των Γιωταχήδων .Τα διόδια για μένα είναι ένα έκτακτο έξοδο. Έμαθα όμως προχθές από ένα φίλο μου ότι για την διαδρομή Αθήνα Καλαμάτα , όταν περατωθεί, θα πληρώνει διόδια σε έξι σημεία, και θα έχει συνολικό κόστος περίπου 35 Ευρώ. Καθώς ο φίλος μου πάει τουλάχιστον δυο φορές το μήνα στην Καλαμάτα, τότε ο λογαριασμός του γίνεται αξιοπρόσεκτος καθώς θα θέλει περίπου 1000 Ευρώ τον χρόνο διόδια! Αν υποθέσουμε τώρα ότι πολλοί λόγω εργασίας πληρώνουν διόδια καθημερινά τότε αυξήσεις 20 ή 30 % σημαίνουν σημαντικές δαπάνες επιπλέον .Η αντίδραση είναι εύλογη.

Ακόμα πιο εύλογη γίνεται καθώς οι ροές χρήματος που δημιουργούν οι νέοι δρόμοι είναι περίεργοι. Οι κατασκευαστές με «έξυπνα» συμβόλαια στο χέρι, δηλαδή με συμβόλαιο που εξασφαλίζουν τα έσοδα τους από το κράτος, προσέρχονται στις τράπεζες και δανειοδοτούνται για τα έργα, τα οποία όμως παράλληλα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ με κρατική συμμετοχή. Ωραία «μπίζνα». Το κράτος βάζει ένα μέρος από τα λεφτά, τα υπόλοιπα η ΕΕ, και με το συμβόλαιο ανά χείρας ο κατασκευαστής παίρνει τα υπόλοιπα δάνειο, κατασκευάζει το δρόμο, και ξεπληρώνει σε τριάντα χρόνια. Καπιταλισμός της « καινοτομίας» , της «επινόησης», και των «γνήσιων entrepreneurs» , δηλαδή αλά Ελληνικά. Τα λεφτά βγαίνουν με το τσουβάλι μόνο και μόνο από μια κρατική ρύθμιση και τίποτα άλλο. Τι ακριβώς ρισκάρει ο υποτιθέμενος επενδυτής αδυνατώ να καταλάβω.

Έρχονται λοιπόν οι «καλοί» Γιωταχήδες , ως υποσύνολο του λούμπεν υπόκοσμου που ονομάζεται Γιωταχής και δεν πληρώνουν. Ουσιαστικά αυτό που κάνουν είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και ευπρόσδεκτο από την σκοπιά μιας οικονομίας της αγοράς. Εκεί που ο υποτιθέμενος κατασκευαστής «επένδυσε» με ένα ρίσκο Χ (όλοι ξέρουμε ότι είναι μηδέν) οι «δεν πληρώνω» αυξάνουν το ρίσκο αυτό σε Χ+Ψ .Ας πούμε είσαι εισαγωγέας κλιματιστικών έχεις στοκάρει για το καλοκαίρι και το καλοκαιράκι είναι δροσερό. Φίλε τι να κάνουμε “this is business” .Όταν είσαι στην αγορά των κλιματιστικών εξαρτάσαι και από τον καιρό. Ομοίως λοιπόν και οι κατασκευαστές και τελικά ιδιοκτήτες δρόμων , αν θέλουν να παριστάνουν τους σύγχρονους “entrepreneurs” ευρίσκονται αντιμέτωποι με κάτι αναπάντεχο, απρόβλεπτο, εκτός σεναρίου. Καλούνται λοιπόν να το λύσουν , να το αντιμετωπίσουν.

Το κίνημα των «δεν πληρώνω» έχει μια ιδιαιτερότητα γιατί θα αναδείξει και τα όρια , τις δυνατότητες ενός ολόκληρου πλέγματος συμφερόντων που κινείται γύρω από τον κατασκευαστικό τομέα. Είναι πιθανόν να καταφύγουν σε κλασσικές κλεπτοκρατικές κρατικιστικές λύσεις του τύπου, δεν αυξάνω τα διόδια αλλά αυξάνω τον χρόνο εκμετάλλευσης. Δηλαδή εισπράττουμε τα ίδια, αλλά με μικρή καθυστέρηση. Πρόκειται για την πιο πιθανή λύση γιατί είναι και αυτή που «θα μασήσουν» πιο εύκολα οι Γιωταχήδες. Θα δουν ακυρωμένες αυξήσεις ,δεν θα δουν περίεργους όρους σε νέα συμβόλαια. Εξ’ άλλου οι κλεπτοκρατικές κρατικιστικές λύσεις είναι και οι πιο εύπεπτες από την κοινή γνώμη γιατί είναι εθισμένη σε αυτού του τύπου το «επιχειρείν». Το λιγότερο πιθανό είναι ο «κατασκευαστής επενδυτής» να λειτουργήσει ως σύγχρονος επιχειρηματίας που θα ανασταθμίσει το ρίσκο , θα το επιμερίσει χρονικά, θα ανασχεδιάσει και θα δράσει. Πχ Αν αντί για διόδια έβγαζε συσκευές διοδίων , όπως αυτές της αττικής οδού, που να είχαν ένα πρόγραμμα επιπέδου α δημοτικού για μικρή εταιρείας πληροφορικής όπου το ποσό της κάθε διόδου θα μειωνόταν με αλγόριθμο όσο πυκνές είναι οι δίοδοι σε ένα διάστημα 2 μηνών, τότε θα τα «έπαιρνε» από μένα που ταξιδεύω που και που και δεν θα χρέωνε τον «τακτικό» πελάτη του που διαμαρτύρεται. Έδωσα ένα παράδειγμα, και προφανώς άμα βάλουν το μυαλό τους κάτι θα βρουν.

Ωστόσο όλο το κλίμα, και η τοποθέτηση του ζητήματος από τους «δεν πληρώνω» , δεν ευνοούν καμία ορθολογική λύση. Οσονούπω ο Μπόμπολας θα τα πετάξει κανένα προβοκατόρικο ρεπορτάζ στο Έθνος, θα το αναπαράγει το Mega, ο Ρέπας θα καταλάβει το υπονοούμενο, θα ανακοινώσει το πάγωμα των αυξήσεων, δεν θα ανακοινώσει την επιμήκυνση της σύμβασης και ούτε γάτα ούτε ζημιά.

Διακριτές διαφωνίες,αφανείς συμφωνίες και η ελπίδα διάψευσης μιας ετικέτας.

Την Κυριακή (16/1) παρακολουθήσαμε με ενδιαφέρουσα εκπομπή στην Νετ με οικοδεσπότη τον Φυντανίδη.Από την μια πλευρά οι Θεοδωρόπουλος, Μανδραβέλης,Παπαβασιλείου, Μάρκαρης και από την άλλη οι Βαρουφάκης ,  ο αναπληρωτής καθηγητής συνταγματικού δικαίου Σταύρος Τσακυράκης και η αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών, Μαρία Λιακοπούλου.


Η αντίστιξη ήταν ενδιαφέρουσα. Ακούσαμε δυο διαφορετικές αφηγήσεις για την κρίση. Από την μια η κρίση αναγνώστηκε ως απότοκο της ευρύτερης Νεοελληνικής καχεξίας, ως αποτέλεσμα των αναχρονιστικών δομών , ως παράγωγο της έλλειψης οποιασδήποτε αυτοκατανόησης των Ελίτ για τον ρόλο τους, και τελικά το επακόλουθο των στρεβλών φαντασιώσεων της κοινωνίας. Από κάποιον ομιλητή η κρίση χαρακτηρίστηκε ευκταία ,γιατί είναι δυνατόν να λειτουργήσει ως μηχανισμός κάθαρσης. Από την άλλη πλευρά του τραπεζιού ,η κρίση αναλύθηκε ως ευρύτερο οικονομικό παγκόσμιο φαινόμενο, που εδράζεται σε άνισες ανταλλαγές, στην υπερδιόγκωση της χρηματοοικονομικής σφαίρας, και αποσυνδέθηκε από ελληνικές ιδιομορφίες. Σύμφωνα με αυτήν την δεύτερη οπτική το Ελληνικό παράδοξο δεν μπορεί να εξηγήσει το Ιρλανδικό ούτε το Πορτογαλικό πρόβλημα. Για λόγους σύμβασης ας πούμε ότι η πρώτη είναι η κυρίαρχη αφήγηση , αυτή που ενοχοποιεί τις Ελίτ αλλά και τους πολίτες .Είναι η ανάλυση που εύλογα κάποιος θα υποψιαζόταν ότι με την οριζόντια ενοχοποίηση , τελικά αμβλύνει τις αντιστάσεις στην καταιγίδα των μέτρων, ενώ η δεύτερη η πιο πολιτική είναι ο καμβάς μιας οικονομικής προσέγγισης που επικεντρώνεται στην έννοια της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης. Η εκπομπή αυτή ήταν χρήσιμη γιατί όντως , γύρω από αυτές τις δύο αναγνώσεις συσπειρώνονται οι κυρίαρχες δημόσιες αναγνώσεις της εποχής ,βέβαια , με τις προφανείς εσωτερικές τους διαφοροποιήσεις και αντιφάσεις.

Ωστόσο παρά την φαινόμενη διαφορά στην ουσία ,οι δύο αναγνώσεις έχουν μια βαθύτερη συσχέτιση και αλληλοσυμπληρώνονται. Οι δύο πλευρές διατυπώνουν αρχικά μια ριζικά διαφορετική γνώμη, για να «συνεργαστούν» αναγκαστικά σε ένα «δεύτερο χρόνο».

Ας ελέγξουμε τις δύο αφηγήσεις για το πραγματολογικό υλικό τους. Και οι δύο αντλούν κύρος από εμπειρικά αδιάψευστα γεγονότα .

Η σχολή του «Ελληνικού δράματος» βλέπει τον κυνισμό, την αδιαφάνεια, την διαφθορά, την ναρκισσιστική αδράνεια , και την «αρπαχτή» απλωμένα σε κάθετες και οριζόντιες ταξινομήσεις, σαν ένα αποπνικτικό νέφος που τελικά μολύνει όλη την κοινωνία. Δεν έχει άδικο. Όμοια η σχολή της «χρηματοοικονομικής κρίσης» προσκομίζει ατράνταχτα στοιχεία της συγκυρίας, την διεθνή απορρύθμιση, την έρπουσα πτώχευση, την ανεργία, την ανισότητα, και ένα πλήθος οικονομετρικών δεδομένων. Η περιγραφή της επίσης είναι ισχυρή.

Όμως στον «δεύτερο» χρόνο , όταν αναγκαστικά θα διερευνήσουμε το μέλλον και για τις δύο αναγνώσεις αρχίζουν ενδιαφέρουσες περιπλοκές

Το «ελληνικό παράδοξο» νοούμενο ως ιδεολογικό, ηθικό, ζήτημα θα αναζητήσει την θεραπεία του ή σε ένα παλαιομοδίτικο διδακτισμό, ή σε μια ζωντανή κατάθεση παραδειγμάτων σε μια απαρχή δράσεων, υλοποιημένων αντιλήψεων και πρακτικών. Η αναδιάταξη των κωδίκων, των αξιών , των υποδειγμάτων κάπως κάπου πρέπει να γίνει, και πάντως όχι μέσω της Νετ. Αν απορρίψουμε τον διδακτισμό, τότε αναγκαστικά αναμένουμε από την σχολή του «παράδοξου» να γειωθεί στην οικονομική πραγματικότητα εντός της οποίας θα εμφυτεύσει , σπόρους μιας έμπρακτης αναγέννησης. Και τότε θα προκύψει το υπαρκτό πρόβλημα: είναι η ηθική και ιδεολογική ανάταξη ανεξάρτητη από το υλικό περιβάλλον της; Μέσα σε μια καλπάζουσα ανέχεια , είναι δυνατή η αντιστροφή του κλίματος χωρίς πρακτικές επεμβάσεις στην οικονομική σφαίρα ; Η σχολή του «νεοελληνικού παράδοξου» στηλιτεύει, απομυθοποιεί ένα ανθρώπινο τύπο της νεοελληνικής πραγματικότητας, ο οποίος λειτουργεί με πολλαπλά προσωπεία, ανομίες και παρανομίες επενδυμένες με αντιπλουτοκρατικές και άλλοτε αριστερές ρητορείες, ιδιοτελείς κυνισμούς που παίρνουν την μορφή ιδεαλισμού του «κοινού καλού» .Αναρωτιέμαι με ποιους υπαρκτούς ανθρώπινους χαρακτήρες θα οικοδομήσει την νέα ηθική στάση, όταν αυτοί οι πραγματικοί άνθρωποι θα στενάζουν από το βάρος της υλικής πραγματικότητας. Όσο θα ψηλαφούμε το μεσοπρόθεσμο μέλλον, τόσο θα υπάρχει μια αμείλικτη ανάγκη για οικονομικές δομικές αλλαγές.

Αντίστροφα

Η σχολή της «οικονομικής κρίσης» θα αντιμετωπίσει ένα αντίστοιχο εσωτερικό πρόβλημα όταν θα αναμετρηθεί με το μέλλον. Αν η οικονομική ανάλυση απαιτεί δράσεις και εφαρμογές ,πράξεις και αντιδράσεις, τότε αυτές θα είναι ανεξάρτητες από ηθικούς κώδικες και αξίες ; Αν η κρίση είναι «οικονομική» η λύση μπορεί να είναι και αυτή «ταμειακή»; Ας υποθέσουμε ότι η ανάλυση της «καπιταλιστικής κρίσης» γίνει αποδεκτή από την πλειοψηφία των πολιτών. Αν υποθέσουμε ότι όλοι προσέρχονται στα πολιτικά προτάγματα που προκύπτουν από αυτήν ανάλυση , όμως με τον ηθικό και ιδεολογικό εξοπλισμό της προ κρίσεως περιόδου, τότε αυτή η δράση ,αυτή η πρακτική πως μπορεί να είναι αποτελεσματική » ;Αν η οικονομική ανάλυση της κρίσης ως μηχανικό, ως υδραυλικό, ως μετεωρολογικό φαινόμενο ροών και ανισοκατανομών , είναι έγκυρη , τότε οι υπερασπιστές της , όταν θα κάνουν το βήμα στο «δια ταύτα» είναι ,προφανώς, αναγκασμένοι να αλλάξουν γήπεδο και να μεταφερθούν στον χώρο του προβληματισμού του «νεοελληνικού παράδοξου» . Η οικονομική καπιταλιστική κρίση ,αδυνατεί να λυθεί αν δεν μετατραπεί σε ιδεολογικό και ηθικό διερώτημα. Αλλιώς οι προσερχόμενοι στην λύση θα προσέλθουν με τον εξοπλισμό και τα εφόδια της ιδεολογίας του «νεοελληνικού παράδοξου» ,χωρίς καν την αίσθηση του δράματος, όπου απλά η «αντικαπιταλιστική» λύση θα μετατραπεί σε πεδίο πολλαπλασιασμένης ανάδυσης των ιδιοτελιών και των αδυναμιών που αναδεικνύουν , σωστά, οι θεωρίες του «παράδοξου».

Η διαμάχη ,λοιπόν, των αναγνώσεων της κρίσης είναι κάπως επιφανειακή.

Η κάθε ανάγνωση έχει ένα όριο, ένα κατώφλι, που μόλις το περάσει είναι αναγκασμένη να μεταπηδήσει στο έδαφος της άλλης εκδοχής. Η αντίφαση γίνεται φανερή αν υποθέταμε , σε ένα φανταστικό σενάριο, ότι η κάθε εξήγηση ήταν η μοναδική και γινόταν αποδεκτή από όλους. Τότε αυτόματα θα κατέρρεε ως μοναδική κατανόηση της συγκυρίας, γιατί στον μέλλοντα χρόνο αναγκαστικά θα εισήγαγε την αντίθετη της. Αν η κρίση είναι αυστηρά οικονομικά , έστω και αν όλοι πειστούμε για αυτό, τότε η οικονομική αναδιάταξη προϋποθέτει υπερπολλαπλάσιες ανατροπές στην σφαίρα της ηθικής. Αν η κρίση είναι ηθική αλλά και αν όλοι πειστούμε για αυτό, θα χρειαστεί αμέσως να πάρουμε μέτρα συγκεκριμένα και απτά.

Από αυτή την ιδιότροπη ισορροπία των αναγνώσεων, προκύπτει μια ελπίδα. Μάλλον κανείς δεν είναι σε θέση να «τραβήξει» στα άκρα την ανάλυση του και να επωμισθεί και τις συνέπειες της ,έτσι λοιπόν η λύση της κρίσης μάλλον θα έρθει χωρίς να μπορούμε να την κατανοήσουμε, χωρίς να της βάλουμε μια ετικέτα. Φαίνεται πως η υπαρκτή κοινωνία των πολιτών, θα δραπετεύσει από τις ταξινομήσεις , και θα αναζητήσει ταυτόχρονα και τις πρακτικές ρυθμίσεις και τις νέες αξίες. Και προφανώς η κοινωνία έχει μεγαλύτερη φαντασία από τους μελετητές της.



J Ranciere : Η ανατρεπική δύναμη της Δημοκρατίας

Τη Δευτέρα 24 Ιανουαρίου θα μιλήσει στην Αθήνα (στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, στις 6.30 μ.μ.) ο γάλλος φιλόσοφος Ζακ Ρανσιέρ, καθηγητής φιλοσοφίας στο European Graduate School της Ελβετίας και ομότιμος καθηγητής στο πανεπιστήμιο Παρίσι 8, προσκεκλημένος των εκδόσεων Πεδίο. Ο Ζακ Ρανσιέρ γεννήθηκε στο Αλγέρι το 1940 και υπήρξε στενός συνεργάτης του κύκλου του Λουί Αλτουσέρ και του σεμιναρίου «Να διαβάσουμε το Κεφάλαιο». Αργότερα διαχωρίστηκε από τον Αλτουσέρ, ασκώντας κριτική στο έργο του. Είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων στα οποία ασχολείται με ζητήματα της έννοιας του πολιτικού, αισθητικής, παιδαγωγικής και πολιτικής φιλοσοφίας.



Στα ελληνικά κυκλοφορούν δύο έργα του: «Ο αδαής δάσκαλος, Πέντε μαθήματα πνευματικής χειραφέτησης», 1987, μετάφραση Δάφνη Μπουνάνου, νήσος 2008 και «Το μίσος για τη Δημοκρατία», μετάφραση Βίκυ Ιακώβου, Πεδίο 2010 (σειρά Σύγχρονες Κοινωνίες, υπεύθυνη Ξένια Χρυσοχόου).

Στον «Αδαή δάσκαλο» ο Ρανσιέρ αποκαλύπτει το θέμα της ισότητας στην παιδαγωγική πρακτική ενώ στο «Μίσος για τη δημοκρατία» αναδεικνύει την ανατρεπτική δύναμη της δημοκρατίας αποσπώντας την από τον κυρίαρχο λόγο.


Στο «Μίσος για τη δημοκρατία» περιλαμβάνεται μια συνέντευξη του Ζακ Ρανσιέρ στη Βίκυ Ιακώβου από την οποία δημοσιεύουμε δύο ερωτήσεις – απαντήσεις, χαρακτηριστικές των προσεγγίσεων του συγγραφέα στις έννοιες της ισότητας και της δημοκρατίας.

Τι εννοείτε όταν λέτε ότι η ισότητα είναι «η βασική αρχή της πολιτικής δράσης» ή «μια προϋπόθεση της πολιτικής»;

Στα χνάρια του Ζακοτό, σκέφτηκα την ισότητα ως μια προϋπόθεση από την οποία θα πρέπει να ξεκινάμε. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα: καταρχάς, πρέπει να παίρνουμε την ισότητα ως αφετηρία και όχι ως στόχο· κατά δεύτερον, το θέμα δεν είναι να διακηρύσσουμε αφηρημένα ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, είναι να υποθέτουμε την ύπαρξη μιας ίσης ικανότητας, μιας ικανότητας που δεν είναι κτήμα καμίας καθορισμένης ομάδας, και να επιζητούμε να την επαληθεύσουμε. Δεν πρόκειται για μια απλή αφηρημένη υπόθεση. Μπορούμε εύκολα να επαληθεύσουμε την αναγκαιότητά της. Καμία αυθεντία δεν λειτουργεί εάν δεν υπάρχει μια ελάχιστη ισότητα που να την καθιστά αποτελεσματική: πρέπει κανείς να κατανοεί την εντολή του κυρίου για να την εκτελέσει, πρέπει να κατέχει την ίδια γλώσσα με τον καθηγητή για να παρακολουθήσει το μάθημά του. Και πρέπει να υποθέτουμε αυτή την ικανότητα, εάν θέλουμε να διακρίνουμε μια πολιτική κοινότητα από μια αγέλη που την καθοδηγεί ο ποιμένας της. Τούτο σημαίνει πως η σχέση ισότητας και η σχέση ανισότητας παντού διαπλέκονται η μία με την άλλη. Στην τάξη που αποκαλώ αστυνομική, η ισότητα χρησιμεύει για τη λειτουργία της ανισότητας. Το πολιτικό ερώτημα είναι αν είναι δυνατόν να αυτονομηθούν ετούτες οι μορφές ισότητας, να αυξήσουμε την εμβέλειά τους, να συγκροτήσουμε γι' αυτές έναν κόσμο που να τους προσιδιάζει. Το σημαντικό σημείο είναι ότι αυτή η αύξηση της ισότητας καθορίζει μια δυναμική που αντιτίθεται στο στρατηγικό σχήμα των μέσων και των σκοπών. Δεν οδεύει κανείς προς την ισότητα με τα μέσα της ανισότητας.


Κομμουνισμός και δημοκρατία

Θα θέλατε να αναπτύξετε τη συσχέτιση των ιδεών του κομμουνισμού και της δημοκρατίας την οποία προτείνατε στην παρέμβασή σας στο συνέδριο για την ιδέα του κομμουνισμού; Είστε της άποψης ότι η μαρξιστική παράδοση, τουλάχιστον μια ορισμένη, μάλλον κυρίαρχη μαρξιστική παράδοση, έχει συμβάλει στη συγκάλυψη της «αιχμηρότητας» της ιδέας της δημοκρατίας;

Προσπάθησα να σκεφτώ έναν κομμουνισμό θεμελιωμένο στην ιδέα της χειραφέτησης. Η βασική ιδέα της χειραφέτησης είναι εκείνη της αυτοχειραφέτησης, η ιδέα ότι οι καταπιεσμένοι μπορούν οι ίδιοι να είναι τα υποκείμενα [agents] της απελευθέρωσής τους, με το να οικειοποιούνται την ικανότητα που είναι κοινή σε όλους. Έτσι εννοούμενη, η χειραφέτηση είναι η δυναμική της κατάφασης της ισότητας, η οποία επιζητεί να κατασκευάσει έναν αισθητό κόσμο που της προσιδιάζει, στο ίδιο το εσωτερικό του κόσμου της κυριαρχίας. Στα εργατικά κινήματα του 19ου αιώνα βλέπουμε πώς μια ορισμένη ιδέα της κοινής ικανότητας αποτελεί τη βασική αρχή τόσο της δημοκρατικής μάχης στο παρόν όσο και της προεικόνισης ενός κομμουνιστικού μέλλοντος. Μολονότι υποστήριζε την αυτοχειραφέτηση των εργατών, ο μαρξισμός αμέσως αντιπαρέθεσε την ψευδαίσθηση της δημοκρατικής μορφής προς την πραγματικότητα της κυριαρχίας και του ταξικού αγώνα. Απέρριψε έτσι τη δημοκρατία, εξοβελίζοντάς την στην πλευρά της κρατικής μορφής και της κατασταλτικής της δύναμης. Επίσης, όμως, με τη θεωρία της ιδεολογίας, υιοθέτησε με τον τρόπο του τη σκέψη ότι οι κοινωνικοί δρώντες είναι ανίκανοι να κατανοήσουν την κοινωνική μηχανή. Γύρισε, λοιπόν, την πλάτη του στη χειραφετική αρχή -να ξεκινάμε από την ισότητα και από ό,τι αυτή μπορεί να κάνει- και υιοθέτησε την κυρίαρχη παιδαγωγική σκοπιά, τη σκοπιά σύμφωνα με την οποία οι κυριαρχούμενοι είναι ανίκανοι και υπάρχει η αναγκαιότητα να διαπαιδαγωγηθούν, ώστε να καταστούν ικανοί να απελευθερωθούν. Γνωρίζουμε τις συνέπειες του συλλογισμού αυτού στο εσωτερικό του εργατικού κινήματος. Τις βλέπουμε και σήμερα, με την αναγωγή της έννοιας της δημοκρατίας στη μορφή κράτους που κυβερνά τις κοινωνίες μας ή σε μια κοινωνία που περιγράφεται ως κοινωνία της μαζικής κατανάλωσης. Είτε επιδιώκει κανείς να σκεφτεί εκ νέου την ιδέα του κομμουνισμού μετά την κατάρρευση είτε επιδιώκει να αποκαταστήσει ένα νόημα της δημοκρατίας που να υπερβαίνει το νόημα που της δίνεται σήμερα, βρίσκεται μπροστά στην ίδια θεμελιώδη απαίτηση: να ξαναδώσει όλη της τη δύναμη στην αρχή της ικανότητας όλων.


Ε.Π.

Πηγή
ΕΠΟΧΗ Κυριακή 16/1/11

Φωτογραφία: Αρχείο Εθνικού Θεάτρου.

Αβέβαιοι και επισφαλείς ετεροχρονισμοί

To φθινόπωρο του 2002 ο S.Zizek δημοσιεύει ένα άρθρο στο The Journal of Ayn Rand Studies.Στο ίδιο τεύχος συνυπάρχουν δυο γνώριμοι του LLS , ο Chris Sciabarra (συγγραφέας του θεμελιακού Marx Hayek and Utopia) και η εμβληματική φιγούρα του Αμερικανικού ρεύματος Left Libertarian Rodering Long.Το γεγονός  ότι τα άρθρα που δημοσιεύονται στο συγκεκριμένο περιοδικό προεγκρίνονται ,είναι κάτι που δύσκολα μπορεί να αξιολογηθεί με βάση τα ελληνικά δεδομένα άσκησης του δημοσίου διαλόγου. Είναι σαν να λέμε οτι Γ.Δελαστίκ στέλνει άρθρο στο υποτιθέμενο περιοδικό της Δημοκρατικής Συμμαχίας , αναμένοντας με υπομονή την έγκριση του.Και  πάλι  λίγα λέμε. Ετσι,ο Ζιζεκ μετά τα νυκτερινά talk show, γίνεται και ανάγνωσμα για την Sarah Palin  και το Tea Party.Η δημοσίευση του ΣΖ  στο συγκεκριμένο περιοδικό είναι προφανώς μια εκδήλωση πνευματικής και ιδεολογικής ανησυχίας, όσο και αν χιλιαστικές απόψεις εντός αριστεράς θα τη θεωρούσαν υπερβολή, ελεγχόμενο ιδεολογικό τουρισμό  ή μια ακόμη προσπάθεια marketing του ΣΖ στην τεράστια αγορά ιδεών στις ΗΠΑ. Anything goes.Ωστόσο αυτό είναι  ποιότητα διαλόγου.


Τα σημειώνω αυτά ως πρόλογο σε μια βιβλιοκριτική.

Επανεκδόθηκε ένα από τα λίγα βιβλία φιλελευθερισμού στην Ελλάδα: «Πορεία προς τον Φιλελευθερισμό» του Μ.Δραγούμη.

Θεωρώντας  δεδομένη την ανυπαρξία διερεύνησης των φιλελεύθερων ιδεών στην Ελλάδα, το εγχείρημα του Δραγούμη  είναι εκ των προτέρων θετικό, αλλά κοιτώντας πιο προσεκτικά γίνεται  φανερό ότι ο ΜΔ κινείται στη διερεύνηση αυτή πακτωμένος στο 1990.Και σε σχέση  με το θέμα που διαπραγματεύεται ,τα είκοσι χρόνια ,είναι τεράστιος χρόνος. Είναι τόσο σημαντική εικοσαετία, ώστε σαν αντιπροσωπευτικοί αντίπαλοι του φιλελευθερισμού αναφέρονται ο Λ.Κύρκος (!), ο Α Ζαχαρέας (ο υπερασπιστής της θεωρίας του Sraffa, μιας αυθεντικής αναθεώρησης της θεωρίας αξίας του Μαρξ) ,ενώ τσουβαλιάζονται ο μοντερνιστής και αναθεωρητικός Ράμφος με τον συντηρητικό Γιανναρά και τον ιδιότροπο Ζουράρη. Και δεν είναι μόνο αυτό. Οι ιδιαίτερα ισορροπημένες αποτιμήσεις του Γ.Βούλγαρη για τον Hayek και του Κ.Ψυχοπαίδη για τον Menger ,που έχουν δημοσιευθεί στο μεσοδιάστημα, αγνοούνται εντελώς. Από την μια πλευρά  παραθέτει αναλυτικά στοιχεία για τον φιλελευθερισμό  του Hayek, ενώ απουσιάζουν οποιεσδήποτε αναφορές για τους Nozick (ουτοπία των ουτοπιών, η αυτοδιαχείριση ως δικαίωμα) ,Rand (κριτική στις παραδοσιακές οικογενειακές αξίες)  και De Jeuvenel (μελαγχολικός φιλελευθερισμός) . O φιλελεύθερος Rawls αξιολογείται σχεδόν αρνητικά ,μόνο και μόνο για τη «λογιστική» αποτίμηση της αναδιανομής, ενώ αποσιωπάται η συνολική προβληματική του. Εκ των πραγμάτων είναι εκκωφαντική η απουσία οποιασδήποτε φιλελεύθερης οπτικής για το σύγχρονο χρηματοοικονομικό φαινόμενο, για την κρίση, για την ακύρωση οποιουδήποτε «ονομαστικού φιλελευθερισμού» μέσω των θηριωδών bail out.Όμως και η ιστορική ανασκόπηση εμπεριέχει και αμφισβητήσιμες πληροφορίες. Είναι τέτοια η φόρα του ΜΔ που ανακαλύπτει ιστορικά παράδοξα του 1953 ,όπου το ΚΚΕ ξέρει πριν από τον Παπάγο την υποτίμηση της δραχμής του Μαρκεζίνη ,λόγω «σχέσεων» του ΚΚΕ με την εξουσία!

Στα θετικά του βιβλίου συγκαταλέγεται η εκτεταμένη ανάλυση για το έργο του Κ.Τσουκαλά σχετικά με τις αναλύσεις του για την «πολυσθένεια» .

Για να επανέλθουμε στα αρχικά , όταν ο Λακανιστής και τελικά εισηγητής του Badiou στον αγγλοσαξονικό χώρο Ζίζεκ , ο μελετητής του Marx Sciabarra  και ο Left Libertarian Long δημοσιεύονται αντάμα στο The Journal of Ayn Rand , το να ασχολούμαστε με τον "αντιφιλελευθερισμό"  του Λ.Κύρκου αποτελεί κάτι ανάλογο με το «κρύο ανέκδοτο» του Ράδιο Αρβύλα.

Είναι φανερό ότι η καχεξία της φιλελεύθερης ιδεοκίνησης κάνει κακό ευρύτερα στην Ελληνική κοινωνία και τελικά στην Αριστερά. Η προσπάθεια του Δ.Σκάλκου να κατανοήσει τα τεκταινόμενα εντός αριστεράς παραμένει μοναχική . Παρ’ ότι μια νηπιακή ή νεοφώτιστη αριστερά δεν κατανοεί τη στρέβλωση που προκαλείται από την υποαντιπροσώπευση και τελικά ώσμωση του συντηρητικού φιλελευθερισμού με τις πιο κρατικοδίαιτες και συντεχνιακές αντιλήψεις, είναι φανερό ότι και ο φιλελεύθερος χώρος παραμένει εξαιρετικά «κλασικός» ,σχεδόν χωρίς γείωση με τα πιο σύγχρονα ρεύματα .Γι'αυτό  εξωθείται  να αναπαράγει τρόπους, ιδέες  και παραστάσεις βασισμένες στο 1950.

Συνδέσεις

The Journal of Ayn Rand Sudies Spring 2002

Chris Sciabarra:Marx Hayek and Utopia

LLS:Rodering Long

Πηγές
Μ.Δραγούμης "Πορεία προς τον Φιλελευθερισμό"
Σ.Μακρής "Φιλελυθερισμός.Φιλοσοφικές Απαρχές και Σύγχρονες Τάσεις"
Δ.Σκάλκος"Φιλελεύθερες Αλήθειες"
Γ.Βούλγαρης "Φιλελευθερισμός,Συντηρητισμός,Κοινωνικό Κράτος"
Μ.Αγγελίδης"Φιλελευθερισμός Κλασικός και Νέος"
Κ.Ψυχοπαίδης "Οροι,Αξίες,Πράξεις"

To πρώτο από 37 + 3 απλά μαθήματα Badioumathematics για αρχαρίους και μη μαθηματικούς

Κλικ στον τίτλο της ανάρτησης ή εδώ και μεταφορά στο Badioumathematics

Marcel Gauchet : o Επαναστατικός Σοσιαλισμός ως έσχατο όριο της Φιλελεύθερης Ανατροπής

Παραθέτουμε το ακόλουθο απόσπασμα γιατί ακριβώς υπογραμμίζει



α.- Την απαιτούμενη διαρκή επιμονή και ακρίβεια για την οριοθέτηση των όρων του φιλελευθερισμού αλλά κυρίως


β.-την κατανόηση των ρευμάτων της αριστεράς ως δυνάμεις που τουλάχιστον δεν αναιρούν το φιλελευθερισμό αλλά τον ωθούν στα έσχατα όρια


Όπως έχουμε αναφέρει πολλές φορές , ο υπολειμματικός «φιλελευθερισμός» των Ελληνικών συντηρητικών κομμάτων παρόλη την φιλελεύθερη ρητορεία τους , ανακλαστικά δημιουργεί ένα σύνδρομο αντιφιλελευθερισμού εντός αριστεράς. Παραλλάσσεται και διαστρέφεται λοιπόν η πολιτική πόλωση. Αντί να καταγγέλλονται οι συντηρητικές δυνάμεις γιατί δεν είναι φιλελεύθερες , καταγγέλλεται ο φιλελευθερισμός. Η σχετική προβληματική του Zizek για το «φιλελεύθερο παράδοξο» (εδώ) και την «αδελφική βοήθεια της ριζοσπαστικής αριστεράς προς τον φιλελευθερισμό» (εδώ) περνάει απαρατήρητη.


Πρέπει να κατανοήσουμε καλά, ακόμα μια φορά, το νόημα του όρου «φιλελευθερισμός» .

Πρέπει να επανερχόμαστε διαρκώς σε αυτό, επειδή το θέμα είναι τόσο συγκεχυμένο, από την φύση του, και έχει στρατηγική σημασία για την εξέλιξη που προσπαθούμε να περιγράψουμε. Αναφέρεται στο όνομα μιας παράταξης αλλά και στο αλλά και στο φαινόμενο-πηγή ,τη φιλελεύθερη ανατροπή ,δηλαδή την είσοδο της ελευθερίας στην οργάνωση της ανθρώπινης συγκρότησης ως αποτέλεσμα του ιστορικού προσανατολισμού.

Περιλαμβάνει τρεις διαστάσεις : τη χειραφέτηση της κοινωνίας των πολιτών ,τη χειραφέτηση των μελών αυτής της κοινωνίας (και της αγοράς που τα συνδέει) , την αντιστροφή της σχέσης ανάμεσα στην εξουσία και τη συλλογικότητα. Στον φιλελευθερισμό ανήκουν κυρίως, αλλά με πολύ διαφορετικό τρόπο , οι υποστηρικτές της φιλελεύθερης ανατροπής ,εκείνοι που επιδιώκουν την καθιέρωση της και την ανάπτυξη των συνεπειών της, εκείνοι που πιστεύουν ότι ορίζει με πλήρη και αξεπέραστο τρόπο τις βάσεις μιας κοινωνικής και πολιτικής συνθήκης , τους όρους της οποίας θα πρέπει στη συνέχεια να διαμορφώσουμε.

Αντιτίθεται στον φιλελευθερισμό εκείνοι που αρνούνται να συμβιβαστούν με τη φιλελεύθερη ανατροπή, είτε γιατί θέλουν να ανακτήσουν την κυριαρχία τους, είτε γιατί επιδιώκουν να την ξεπεράσουν. Οι συντηρητικοί ονειρεύονται την αποκατάσταση της αρχαίας πρωτοκαθεδρίας της εξουσίας και της ιεραρχικής οργανικότητας που τη συνόδευε: οι σοσιαλιστές επιθυμούν να δημιουργήσουν μια κοινότητα ίσων χάρη στην οργανωμένη ένωση των ατομικών ιδιοκτησιών και ενεργειών.

Θα πρέπει ωστόσο πρέπει να κάνουμε ορισμένες λεπτές διακρίσεις και να αναγνωρίσουμε την περιπλοκότητα των πραγμάτων. Υπάρχει ένας μετριοπαθής συντηρητισμός που επιθυμεί τον συμβιβασμό με την φιλελεύθερη ανατροπή. Υπάρχει ομοίως και μεταρρυθμιστικός σοσιαλισμός που θέτει ως στόχο να περιορίσει τις συνέπειες της φιλελεύθερης ανατροπής χωρίς να την αναιρέσει. Υπάρχει επίσης ,ένας επαναστατικός σοσιαλισμός που πηγάζει κατευθείαν από την ριζοσπαστικοποίηση της φιλελεύθερης ανατροπής και απλώς ωθεί τις ιδέες της στα έσχατα όρια τους.


Marcel Gauchet : Η άνοδος της Δημοκρατίας .Εκδόσεις Πόλις σελ 185,186


Ο Marcel Gauchet είναι διευθυντής στην Ανώτατη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών EHESS της Γαλλίας. Υπήρξε μαζί με τον Κ.Καστοριάδη συνιδρυτής του περιοδικού Libre, και μαθητής του Κλωντ Λεφόρ.

Το ιστολόγιο του Marcel Guachet εδώ

Εικόνα Richard Lindner

Κλειστά επαγγέλματα και η ιδεολογία της εξαίρεσης

Από ότι φαίνεται θα περάσουμε μια περίοδο υπόγειων και φανερών ρυθμίσεων για τα λεγόμενα «κλειστά επαγγέλματα». Αγνοώ τις τεχνικές λεπτομέρειες για καθένα από αυτά, αλλά κατανοώ ότι κλειστό επάγγελμα είναι αυτό, που έχει περιορισμό στην πρόσβαση και συνδυάζεται με κληρονομικό δικαίωμα , ακατανόητη υποχρεωτική χρήση του.


Εκείνο που είναι  εντυπωσιακό, είναι ότι διάφοροι εκπρόσωποι  επαγγελμάτων προσπαθώντας  να υπερασπισθούν τον χώρο τους μετέρχονται διάφορες μεθόδους,  οι οποίες διακρίνονται από κυνισμό ή επιλεκτική παρασιώπηση. Συμβολαιογράφοι επικαλούνται τον δημόσιο χαρακτήρα της εργασίας τους, αλλά δεν ολοκληρώνουν το αίτημα τους με την αυτό -κατάργηση τους. Αφού είναι δημόσιοι λειτουργοί που προστατεύουν την νομιμότητα, ας τους καταργήσουμε , να τους κάνουμε υπαλλήλους του υποθηκοφυλακείου και να περάσουν οι αρμοδιότητες τους στο κτηματολόγιο. Προφανώς οι συμβολαιογράφοι θέλουν να είναι επιχειρηματίες που λειτουργούν με κρατική προστασία. Στην ίδια κατευθυνση φαρμακοποιοί επικαλούνται την κληρονομικότητα γιατί το «ίδιο κάνουν οι βουλευτές, οι δικηγόροι, κλπ». Σωστά και η βασιλεία είναι κληρονομικό δικαίωμα.

Προφανώς σε ανεπτυγμένες, πολύπλοκες κοινωνίες κανένα σχεδόν επάγγελμα δεν μπορεί να είναι τυπικά «ελεύθερο». Η ίδια η λειτουργία της κοινωνίας απαιτεί μια σειρά από πολύπλοκες ειδικότητες , οι οποίες απαιτούν έτσι και αλλιώς ρυθμίσεις. Οι ανεπτυγμένες κοινωνίες στηρίζονται σε ειδικότητες, τεχνολογίες, επιμερισμούς  και ταξινομήσεις διαδικασιών που ελέγχονται. Για όλα θα πρέπει να υπάρχει μια ρύθμιση, ένας έλεγχος ο οποίος πρέπει να αφορά τα προσόντα και την κατάρτιση των ειδικοτήτων. Εδώ όμως αρχίζει να καλλιεργείται η σύγχυση σκόπιμα .Ταυτίζεται το επαγγελματικό απαιτούμενο πρωτόκολλο με το επιχειρηματικό καρτέλ και με το πρόσχημα του επαγγέλματος ο καθένας διεκδικεί να είναι ένα καρτέλ με κρατική προστασία στον χώρο του.

Οι ενδιαφερόμενοι ασκούν μια διπλή πίεση. Αφ’ ενός επικαλούνται οτι δημόσια  αγαθά βρίσκονται σε κίνδυνο και αφ’ ετέρου διεκδικούν την εξαίρεση. Υψηλές αξίες της δημόσιας σφαίρας, όπως η υγεία, η νομιμότητα, η ασφάλεια, ο δημόσιος πλούτος  είναι το βάθρο πάνω στο οποίο στηρίζονται περίτεχνα νομικά οικοδομήματα μέσω των οποίων εξασφαλίζονται σταθερά και προστατευμένα εισοδήματα. Και όλα αυτά με την επίκληση της εξαίρεσης, της ειδικής συνθήκης, του κινδύνου μιας κατάρρευσης από μια ακατανόητη γενίκευση. Αλίμονο δεν μπορεί να είμαστε όλοι ίδιοι

Το φάρμακο δεν είναι σαν τα πλακάκια υγιεινής, το έννομο συμφέρον του δημοσίου δεν είναι σαν θεατρικό εισιτήριο ,η ασφάλεια του κτιρίου δεν είναι τραχανάς κλπ

Το χειρότερο με τα «κλειστά» επαγγέλματα δεν είναι  ότι είναι «κλειστά» οικονομικά και συνεπώς  δημιουργούν περιττά κόστη συναλλαγής στην οικονομία, αλλά ότι λειτουργούν και ενισχύουν μια συγκεκριμένη ιδεολογία την  ιδεολογία των «εξαιρέσεων».

Η ιδεολογία αυτή είναι πολύ απλή , προϋποθέτει όμως μια άρρητη ,διπλή αρχή

Κατ’ αρχάς υπάρχει ένας γενικός κανόνας που έχει θεσπισθεί και δεύτερον ο κανόνας λειτουργεί. Αλλιώς δεν υπάρχει εξαίρεση. Και τότε αναδύεται ένα οξύμωρο . Πολιτικές και ιδέες οι οποίες θεμελιώνονται στο καθολικό, το οικουμενικό, την ισότητα ευκαιριών , όταν εγγίζουν την πραγματικότητα υιοθετούν την ιδεολογία των εξαιρέσεων. Οι «εξαιρούμενοι» έχουν κάπου ,κάπως δίκιο. Να τους μειώσουμε τα προνόμια της «διαφοράς» τους αλλά να μην το παρακάνουμε …Οι προσφεύγοντες όμως στα επαγγέλματα εξαίρεσης αυξάνονται  και όλα τα επαγγέλματα διεκδικούν όλο και μεγαλύτερους βαθμούς εξαίρεσης. Αν το περιγράφαμε μαθηματικά θα λέγαμε , όταν η εξαίρεση γίνεται ο κανόνας  ή δεν λειτουργεί ο κανόνας, τελικά δεν δημιουργεί διαφορές , αλλά δημιουργεί ένα νέο σύνολο, μια νέα «τάξη» μια «συλλογή» εξαιρέσεων ,η οποία δρα ως  νέα κανονικότητα επί της οποίας θα αναζητηθούν νέες εξαιρέσεις β βαθμού.

Βέβαια΄, στη σημερινή συγκυρία  επιχειρείται μια «ταπείνωση» των εξαιρέσεων προς τα κάτω. Όλες οι ρυθμίσεις αποσκοπούν τελικά σε  μια μείωση των αποδοχών. Αυτό όμως δεν αλλάζει τίποτε, γιατί εαν, υποθετικά,   μια πολιτική έκανε το αντίστροφο , δηλαδή ανέβαζε το γενικό επίπεδο αμοιβών και ρυθμίσεων για να προσεγγίσει το επίπεδο των «κλειστών» επαγγελμάτων τότε οι «εξαιρούμενοι» θα αναζητούσαν το νέο bonus σε σχέση με την νέα κανονικότητα.

Η ιδεολογία της εξαίρεσης λειτουργεί ανεξάρτητα από την ονομαστική τιμή του επιπέδου κανονικότητας δεν σχετίζεται καν με το εισόδημα .Υποστηρίζω ότι σωστά ανοίγουν τα «κλειστά» επαγγέλματα ,αλλά αυτό δεν είναι παρά ένα επεισόδιο αλλαγής , το οποίο θα θίξει κάποιους , αλλά ο τρόπος που γίνεται το άνοιγμα των επαγγελμάτων και ο τρόπος που αντιδρούν οι ενδιαφερόμενοι έχουν κατά βάθος την ίδια λογική, την ίδια κατεύθυνση, την ίδια κινητήρια δύναμη,δηλαδή την εξαίρεση,  μια πρακτική η οποία αν γενικευόταν θα έφερνε το χάος.

Η κυβέρνηση λέει ανοίξτε το επάγγελμα του φορτηγατζή, οι φορτηγατζήδες αντιπροτείνουν το κράτος να τους αγοράσει τις άδειες πίσω. Φαντάζεται κανείς να γενικευθεί η αρχή και το κράτος να αποζημιώνει ταυτόχρονα και ολικά κάθε κλάδο με  εξαγορά όλων των αδειών ;Η κυβέρνηση λέει ας άρουμε τηνκληρονομικότητα στα φαρμακεία και οι φαρμακοποιοί αντιπροτείνουν τη διατήρηση της ήπιας κληρονομικότητας.

Ο μοναδικός παράγοντας που τελικά δεν εντάσσεται στη λογική της εξαίρεσης είναι η ανεργία. Αυτή παραμένει στο επίπεδο μηδέν της «διαφοράς» και ακριβώς μια μικρή βαθμίδα παραπάνω η μισθωτή εργασία . Αυτές είναι οι βαθμίδες «βάσης» του συστήματος των εξαιρέσεων .Η ιδεολογία λοπόν ,των εξαιρέσεων ,δεν είναι και τόσο αφηρημένη αλλά στηρίζεται στα βάθρα αυτά.

Είναι προφανές ότι στο επόμενο διάστημα θα ακούσουμε πολλά και θα μας αποσιωπήσουν  περισσότερα για τα κλειστά επαγγέλματα.

Στη σχετική συζήτηση όμως θα απουσιάσουν εντελώς αιτήματα καθολικότητας, ισοδυναμίας, επέκτασης δικαιωμάτων και ευκαιριών.


Θα ακούσουμε  για ιδιαιτερότητες, ειδικές συνθήκες, περιπλοκές, από τους οργανικούς διανοούμενους και τους πολιτικούς της «εξαίρεσης» . Νόμοι γραφές, τεχνικά ζητήματα και όροι θα αναδειχθούν ως επίδικα μιας σχεδόν ακατανόητης συζήτησης. Και όταν το ρεπερτόριο της πολυπλοκότητας τελειώσει επιστρατεύεται η αποσιώπηση, η απουσία, η επιμελημένη φυγή. Καθημερινά όλοι εμείς οι «κανονικοί» ανακαλύπτουμε δεκάδες ρυθμίσεις και κανονισμούς σαν λεπτομέρειες που παραμένουν άγνωστες αλλά τελικά είναι απόλυτα αναγκαίες για να υπάρξει η εξαίρεση .

Όσοι λοιπόν θέλουν μιλήσουν εξ’ ονόματος του ευρύτερου δυνατού συνόλου, του «γενικού καλού», ας παρατήσουν τη διάλεκτο και τη αποσιώπηση της «εξαίρεσης» γιατί δεν μας αφορά το κλειστό επάγγελμα ως οικονομικό στοιχείο αλλά μας αφορά και η ιδεολογία του κλειστού επαγγέλματος.


Και για όποιον ενδιαφέρεται για περαιτέρω έρευνα  εντός της παράταξης των «εξαιρέσεων» θα βρει όλες τις πτέρυγες της πολιτικής, με ελάχιστες λιγοστές τιμητικές εξαιρέσεις από την ευρύτερη νοήμονα αριστερά.

BADIOUMATHEMATICS: Οι τρεις πρώτες αναρτήσεις

Η ανάγνωση του έργου του Alain Badiou, και κυρίως των θεμελιωδών Being & Event και Logic of Worlds απαιτεί γνώσεις από σημαντικές περιοχής των μαθηματικών : Την Θεωρία Συνόλων, την Θεωρία Κατηγοριών, το έργο του Cantor και του Grothendieck.


O διαχειριστής του ιστολογίου δεν έχει σχέση με την επιστήμη των Μαθηματικών όπως και χιλιάδες άλλοι. Ωστόσο η μικρή έρευνα έδειξε ότι το μαθηματικό μέρος του έργου αυτού είναι προσβάσιμο με λίγη καλή θέληση.

Γεννήθηκε λοιπόν το BADIOUMATHEMATICS

 Στο ιστολόγιο θα αναρτηθούν μια σειρά από σημειώσεις ,μεταφράσεις , που ελπίζω να διευκολύνουν την κατανόηση αυτού του έργου. Η δημοσιοποίηση είναι ελάχιστη αντίδραση στην αίσθηση ότι μονομανείς τεχνοκράτες της φιλοσοφίας και των μαθηματικών ζουν στην «κοσμάρα» τους . Το μοναδικό έργο του Badiou άλλωστε είναι ζωντανή απόδειξη της ζώσας ερευνητικής ανήσυχης διεπιστημονικότητας.

Οι αναρτήσεις του BADIOUMATHEMATICS θα εμφανίζονται στο LLS σποραδικά και σωρευτικά
 
Υπάχουν ήδη τρεις και έπονται αρκετές ακόμη.

Είσοδος στο Badioumathematics εδω