Friday, April 16, 2010

Ο κουραστικός ιδεολογικός τουρισμός του Ignacio Ramonet


Ο Ignacio Ramonet διευθυντής της «Monde Diplomatique” είναι εξαιρετικά δημοφιλής στην Ελλάδα. Η Ελευθεροτυπία δημοσίευσε το τελευταίο άρθρο του με τίτλο « το τέλος του κύκλου της σοσιαλδημοκρατίας» το οποίο αναπαράγεται.


Πρόκειται για αυτόν τον τυπικό νυσταλέο αναχρονιστικό πολιτικό λόγο ,που αναπαράγουν διάφοροι mainstream σχολιαστές της κεντροαριστεράς ,και ο οποίος όσο υιοθετείται τόσο συσκοτίζει την σχετική συζήτηση. Τώρα αν αυτός που τα λέει είναι και ο διευθυντής της «MD» , η αδράνεια του κύρους του προκαλεί πολλαπλά αποτελέσματα.

Εδώ όλο το άρθρο

Εδώ αναπαράγεται το γνωστό κλισέ το οποίο αρθρώνεται στα εξής σημεία

Α.-Κάποτε υπήρξε η καλή σοσιαλδημοκρατία ,με το ευρύ κοινωνικό κράτος και τις παροχές που λειτουργούσε

Β.-Για κάποιο άγνωστο συνωμοτικό λόγο ένα συμπαγές ιδεολογικό πολιτικό παγκόσμιο ρεύμα ονομαζόμενο «νεοφιλελευθερισμός» αναλαμβάνει την εξουσία ,και παρασέρνει την ανθρωπότητα σε ένα φαύλο κύκλο.

Γ.-Η σοσιαλδημοκρατία δεν μπορεί να αναγεννηθεί «όπως παλιά» ,και το μέλλον μας είναι μια νέα ουτοπία, την οποία μπορούμε να εμπνευστούμε από την Λ.Αμερική.

Το σχήμα είναι απλό, βολικό, κολακεύει τον μέσο κεντροαριστερό αναγνώστη ,και ο IR απολαμβάνει την επιβεβαίωση του.

Αυτά που δεν μας λέει ο IR είναι

1.-Η σοσιαλδημοκρατία κατέρρευσε αφού οι προϋποθέσεις χρηματοδότησης του κοινωνικού κράτος ανατράπηκαν, καθώς οι οικονομίες της Δ.Ευρώπης έχασαν ανταγωνιστικότητα από την Ασία

2.-Η σοσιαλδημοκρατία κατέρρευσε γιατί δεν μπόρεσε να υποστηρίξει τις ιδεολογικές και φιλοσοφικές απαιτήσεις των πολιτών που απόλαυσαν την ανάπτυξη μετά τον πόλεμο, οι οποίοι απαιτούσαν μια νέα συνθήκη ατομικής και προσωπικής αυτοπραγμάτωσης πέραν της γενικευμένης κρατικής προστασίας.

3.-Τα κενά αυτά καλύφθηκαν από συντηρητικές κυβερνήσεις

4.-Η έννοια του «νεοφιλελευθερισμού» ως συμπαγούς ρεύματος συσκοτίζει την πραγματικότητα καθώς αποκρύπτει ότι η υιοθέτηση δομών αγοράς, ροής κεφαλαίων ,επιχειρηματικότητας έβγαλε από την φτώχεια 500-600 εκατομμύρια στην Ασία. Ταυτόχρονα υποκρύπτει ότι όλα τα προοδευτικά κινήματα του Γ κόσμου, δεν απαιτούν μια παγκόσμια «σοσιαλδημοκρατική» συνθήκη αλλά μεγαλύτερη παγκοσμιοποίηση, πρόσβαση στις αγορές, στα κεφάλαια ,στην παιδεία.

5.-Ο όρος «νεοφιλελευθερισμός» στερημένος από οποιοδήποτε σαφές κριτικό περιεχόμενο νοηματοδοτεί το «κακό» της εποχής μας ,και έτσι χρησιμοποιείται σωρηδόν κατά περίπτωση.

6.-Αποτελεί σύμπτωμα μιας κουρασμένης Ευρωπαϊκής διανόησης η αναζήτηση ενός «εξωτικού» οράματος το αναζητά γεωγραφικά ,σαν τον καταναλωτή τουρίστα του συρμού που εντυπωσιάζεται από τα εξωτικά τοπωνύμια. Μπορεί ο IR να πηγαίνει για τουρισμό στην Βενεζουέλα ,αλλά να εμπνευστούμε από τον Τσάβες δηλαδή ένα συνηθισμένο πολιτικό χώρας με πετρέλαια ,δεν μας είναι κολακευτικό.

7.-Καμμία πολιτική δεν προχώρησε με νοσταλγίες ,ούτε με γεωγραφικές ζήλιες. Η Αριστερά καλείται να αναδείξει τα σύγχρονα προτάγματα που αντιστοιχούν στις ανάγκες που είναι και κοινωνική ασφάλεια και προσωπική ατομική εξέλιξη. Η απόδραση της αριστεράς προς ένα «εικαστικό» κολλεκτιβισμό προσπερνώντας την διερεύνηση μιας νέας «αριστερής» υποκειμενικότητας είναι η καλύτερη προσφορά στην συντήρηση. Η επικράτηση των συντηρητικών δυνάμεων (και όχι του ανύπαρκτου νέο φιλελευθερισμού) εδράζεται στην υπαρκτή αναζήτηση λύσεων στο αίτημα για μια νέα «μοναδικότητα» (singularity) ,κάτι για το οποίο η αριστερά καθεύδει.

Το θεωρητικό έργο-αντίδοτο του Α.Negri

Αν ο IR εκφράζει την κουρασμένη, άνευρη κεντροαριστερά που αναπαράγεται βυθισμένη στα κλισέ της, η θεωρητική αναζήτηση ενός διανοητή που «τοπολογικά» , «συμβατικά» κινείται στην Άκρα Αριστερά είναι σημαντική.

Ο ΑΝ κινείται δυναμικά σε ένα νέο πλαίσιο εννοιών και αναζητά τόσο τις νέες πολιτικές συλλογικές δομές όσο και τους νέους τρόπους που δομούνται οι σύγχρονες πολιτικές υποκειμενικότητες.

Ο Negri διακρίνει ανάμεσα στην «μοναδικότητα» (singularity) και την «ατομικότητα» (individuality).

H ατομικότητα είναι η υποκειμενικότητα του πολίτη καταναλωτή, που κινείται εντός υπαρκτών επιλογών, αλλά με κυρίαρχο το στοιχείο της επανάληψης, της επιστροφής, του εγκλεισμού .Η μοναδικότητα είναι η δυναμική υποκειμενικότητα του πολίτη που διαμορφώνεται εντός του κοινωνικού ανταγωνισμού, εντός της κοινωνικής δυναμικής του «πλήθους».

Είναι υποκειμενικά αδύνατο να μεταφερθεί όλος ο πλούτος αυτής της προβληματικής, αλλά εδώ ευρίσκεται το μέλλον της Αριστεράς, στην αναζήτηση ενός «αριστερού» πρωτείου του «ατόμου» και όχι στην αδύνατη οικονομικά ανασύσταση ενός κουρασμένου σοσιαλδημοκρατικού κράτους.

Ο κύριος IR μπορεί να συνεχίζει τον ιδεολογικό τουρισμό στην Λ.Αμερική ,και την κουραστική άνευρη φιλολογία του.

10 comments:

ο δείμος του πολίτη said...

Αν όμως δεις το άρθρο από άλλη σκοπιά ουσιαστικά λέει ότι η κοινωνική σοσιαλδημοκρατία ήταν φιλελεύθερη και στηριζόταν στην αποικιοκρατική λογική και τον ευρωπαϊκό οικονομικό ιμπεριαλισμό. Μόλις κατέρρευσαν αυτά έφτασε στο νεοφιλελευθερισμό. Επί της ουσίας οι επιχειρήσεις έκαναν μνημόσυνα στις πλάτες του Τρίτου λεγόμενου Κόσμου (υπεραξία και πληθώρα αδιάθετων κεφαλαίων) και τώρα πια στις πλάτες των εθνικών μαζών (λόγω στενότητας κεφαλαίων).

Left Liberal Synthesis said...

Φιλε Δείμο
Ο IR δεν λέει τίποτα τέτοιο.Αναπαράγει μια "ηθική" αντιμετώπιση με ορισμένα πολύ απλοικά σημεία.πχ η καταγγελεία της κατανάλωσης λες και αυτή δεν παράγει απασχόληση.(οπως γίνεται και στην Ελλάδα των 300,000 εργαζομένων στον χρηματοπιστοτικό τομέα)
Δεχομαι την επιχειρηματολογία ως δική σου.Η κρίση της σοσιαλδημοκρατίας δεν είναι οικονομική,αλλά ιδεολογικη.Τα πετυχημένα σκανδιναβικά παραδείγματα εμπεριέχουν ένα νέο "κοινωνικό" αλλά και απόλυτα λογοδοτικό επιχειρησιακό κράτος,που χρηματοδοτείται από την φορολογία ενός δυναμικού ιδωτικού τομέα.
Ειμένω ο IR απολαμβάνει μιας ασυλίας ενος ονόματος (Monde Diplomatique) και αναπαράγει κοινοτοπίες.

divein said...

Καλές οι ενστάνσεις σου, αλλα :
Η ανάλυση σου αναπαράγει αυτούσια τα επιχειρήματα
των νεοφιλελεύθερων .

1-Για κάποιο άγνωστο συνωμοτικό λόγο ένα συμπαγές ιδεολογικό πολιτικό παγκόσμιο ρεύμα ονομαζόμενο «νεοφιλελευθερισμός» αναλαμβάνει την εξουσία ,και παρασέρνει την ανθρωπότητα σε ένα φαύλο κύκλο.

Όχι για άγνωστο λόγο. Υπάρχουν μια αφήγηση που πειστικά
ερμηνεύει την μεταστροφή αυτή και την επέκταση
του υπέρσυσσωρευμένου κεφαλαίου σε παρθένες αγορές από την ίδια την φυσική ανάγκη της βιωσιμότητας και αναπαραγωγής του με πολύ ευνοϊκότερους ορους. Μακροσκοπικά επιβεβαιώνεται η Μαρξιστική προσέγγιση.
Οι υποστηρικτικές πολιτικές σε αυτή την κατεύθυνση αναπτύχθηκαν σε ένα απόλυτα ελεύθερο πεδίο μετά την πτώση
του Y.Σοσιαλισμού. Γεγονός κομβικής σημασίας που επιμελώς δεν αναφέρεται.

1.-Η σοσιαλδημοκρατία κατέρρευσε αφού οι προϋποθέσεις χρηματοδότησης του κοινωνικού κράτος ανατράπηκαν, καθώς οι οικονομίες της Δ.Ευρώπης έχασαν ανταγωνιστικότητα από την Ασία.

Αυτή πρόταση προϋποθέτει την αποδοχή του ελευθερου ανταγωνισμού. Αυτή όμως υπήρξε πολιτική επιλογή των
ηγεσιών του νέο-φιλελευθερισμού (πλήθος συμφωνιών και συνθηκών)και όχι αυθόρμητο φαινόμενο.


2.-Η σοσιαλδημοκρατία κατέρρευσε γιατί δεν μπόρεσε να υποστηρίξει τις ιδεολογικές και φιλοσοφικές απαιτήσεις των πολιτών που απόλαυσαν την ανάπτυξη μετά τον πόλεμο, οι οποίοι απαιτούσαν μια νέα συνθήκη ατομικής και προσωπικής αυτοπραγμάτωσης πέραν της γενικευμένης κρατικής προστασίας.

Σωστό το περί απαίτησης ατομικής και προσωπικής αυτοπραγμάτωσης, αλλα δεν κατέρρευσε για αυτό. Δεν υπήρξε
κανένα συλλογικό από τα κάτω ρεύμα που να εκφράζει τέτοια
αιτήματα από όσο ξέρω.
Οι νεοφιλελεύθεροι προέβαλλαν και διόγκωσαν το ατομικό
σε βάρους του κοινωνικού με μεθοδικό τρόπο, (υπάρχουν ντοκιμαντέρ που περιγραφει καμπάνιες της Θάτσερ για την εμπέδωση του), εκμεταλλευόμενοι εύπορα μεσοαστικά στρώματα που είδαν ότι με χρήματα τους μπορούν να απολαμβάνουν καλύτερες κοινωνικές υπηρεσίες από τις υποχρεωτικές
ενός παρηκμασμένου ισοπεδωτικού κρατικού τομέα.

4.-Η έννοια του «νεοφιλελευθερισμού» ως συμπαγούς ρεύματος συσκοτίζει την πραγματικότητα καθώς αποκρύπτει ότι η υιοθέτηση δομών αγοράς, ροής κεφαλαίων ,επιχειρηματικότητας έβγαλε από την φτώχεια 500-600 εκατομμύρια στην Ασία. Ταυτόχρονα υποκρύπτει ότι όλα τα προοδευτικά κινήματα του Γ κόσμου, δεν απαιτούν μια παγκόσμια «σοσιαλδημοκρατική» συνθήκη αλλά μεγαλύτερη παγκοσμιοποίηση, πρόσβαση στις αγορές, στα κεφάλαια ,στην παιδεία.

Το απόλυτο "ηθικό όπλο" των "Aνδριανοπουλων".
Η ροή κεφαλαίων ,επιχειρηματικότητα ktl θα μπορούσε να βγάλει από την πεινα τον Γ. κόσμο χωρίς την ανάγκη του σημερινού
πλαισίου ανταγωνισμού. Ένας σχετικός προστατευτισμός θα εξακολουθούσε να δίνει κίνητρα για επενδύσεις στις
χώρες αυτές (με μικρότερα βεβαια κέρδη),ψηλότερες τιμές προϊόντων μαζί με ψηλότερους μισθούς και τόνωση της εσωτερικής τους.κατανάλωσης. Ανάπτυξη δεν φέρνουν μονο η εξαγωγική μανία της Κίνας.

SS(Πολλά στατιστικά δείχνουν μείωση του επιπεδου φτώχειας
επειδή το εισόδημα πολλών αυξήθηκε από το 1 στα 2 ευρώ).


Επομένως υπάρχουν πολλές εναλλακτικές οδοί
που δεν καθιστούν την κοινωνική ευημερία στη Δύση αποτέλεσμα μονο της εξαθλίωσης του υπόλοιποu κόσμο.
Ίνα θέμα πολιτικών επιλογων και ισορροπιών δυνάμεων.

Η δικη σου ανάγνωση νομίζω παγιδεύεται στην κυρίαρχη αφήγηση των απολογητών της μετά-σοσιαλδημοκρατίας
ή μετά-κενσυανισμου.

SS.
Ίσως προτιμάς αυτούς τρούς ορους από το νεοφιλελευθερισμό

ο δείμος του πολίτη said...

LEFT LIBERAL SYNTHESIS, δεν εννοούσα ότι αυτός το έγραψε έτσι. Ερμήνευσα επί της ουσίας τα γραφόμενά του όπως τα κατάλαβα με την ανάγνωση της ανάρτησης-κριτικής σου και μία πολύ γρήγορη ανάγνωση του άρθρου. Φυσικά και συμφωνώ, δική μου ερμηνεία είναι.

Left Liberal Synthesis said...

Φίλε σκοπευτή
Φοβάμαι οτι δεν κατάλαβες τις ενστάσεις.
Φοβάμαι οτι δεν έχει συλλάβει την κύρια ενσταση για την έννοια του νεοφιλελευθερισμού.
Η συντηρητική επικυριαρχία οφείλεται και εν μέρει στην διανοητική ρουτίνα του λεγόμενου "νεοφιλελευθερισμού".
Θα συνιστούσα να δεις τι ακριβως ζητάνε οι προοδευτικές δυνάμεις του τριτου κόσμου.Ζητάνε άνοιγμα των αγορών ,προσβαση στα κεφάλαια ,παιδεία.
Τέλος θα ήθελα να ξέρω ποια πολιτική δύναμη της παγκόσμιας αριστεράς,είναι κατά του εμπορικού ανταγωνισμού.
Οι παρατηρήσεις σου θα είχαν αξία αν αντι της λέξης νεοφιλελευθερισμός χρησιμοποιούσες την λέξη "καπιταλισμός"
Και τότε θα ήθελα να μιλήσουμε για Μαρξ και πραγματικό αντικαπιταλισμό.

Left Liberal Synthesis said...

Δειμο
Ok

Greek Rider said...

lls καλησπέρα. Κάνεις ενδιαφέρουσα ανάλυση με την οποία δεν μπορώ ούτε να διαφωνήσω ούτε να συμφωνήσω.

Θυμάμαι παλαιότερα που συζητούσα με γνωστούς για τα μαθηματικά μοντέλα που διδάσκονται στους προπτυχιακούς φοιτητές οικονομικών στο Γιέιλ σύμφωνα με τα οποία αποδεικνυόταν ότι υπάρχουν είτε 8 είτε 12 διαστάσεις στο σύμπαν.

Αλλά τις διαφορές μοναδικότητας (singularity) και ατομικότητας (individuality) δεν μπορώ ούτε να τις διανοηθώ.

Προσωπικά δεν συμφωνώ ούτε με τον αποτυχημένο σοσιαλισμό του Τσάβες, ούτε με τον αποτυχημένο σταλινισμό της ΕΣΣΔ, ούτε με τον σημερινό εξίσου αποτυχημένο καπιταλισμό.

Η σοσιαλδημοκρατία απέτυχε, αυτό δεν χρειαζόμαστε τον Ramonet για να μας το πει. Το διαπιστώνει ο κάθε ένας στην πράξη καθημερινά σε όλες τις χώρες του κόσμου.

Left Liberal Synthesis said...

GR
Ευπροσδεκτη και η μη διαφωνία,και η μη συμφωνία

divein said...

Αρνούμαι το μανιχαϊστικό δίπολο καπιταλισμός-αντικαπιταλισμός,παρα τις εσωτερικές και πολυεπίπεδες αντιφάσεις του καπιταλισμού.
Αφήνοντας κατά μέρος τον Μαρξισμό,Τα αιτήματα των "προοδευτικών" δυνάμεων του τριτου κόσμου δεν είναι εξ ορισμού αριστερά, ( Tα συμφέροντα των λαών τους , στη σημερινή συγκυρία βλέπουν ότι εξυπηρετούνται ευκολότερα με αιτήματα που είναι σε συμφωνία με την υπάρχουσα τάση των αγορών.)

Σε κάθε περίπτωση η αντίφαση που αναδεικνύεις με τα αιτήματα της "προοδευτικής",δύσης δεν είναι ούτε θεμελιακή και άρα μη βιώσιμη,ούτε,άγνωστη.
Δηλαδή δεν προκύπτει ότι η σοσιαλδημοκρατία είναι εγγενώς εις βάρος της ευημερίας του Γ κόσμου, τουλάχιστον όχι περισσότερο από τον νεοφιλελευθερισμό.

,,,"παγκόσμιας αριστεράς,είναι κατά του εμπορικού ανταγωνισμού"

Η λέξη εμπορικοσ ανταγωνισμοσ από μονη της δεν λέει τίποτα.Υπάρχουν πολλών ειδών ανταγωνισμοί με διαφορετικά επίπεδα ρυθμίσεων . Σε κάθε περίπτωση η Αριστερά δεν (πρέπει) να υπηρετεί αφηρημένες έννοιες αποσυνδεμeνες από κοινωνικό ,περιεχόμενο και τις συνέπειες του. Είναι προτιμότερο να μιλάμε λοιπόν για εμπορική συνεργασία.

Εν τελει μέχρι να περιμένουμε την κατάρρευση του καπιταλισμού, είναι προτιμότερο και επίκαιρα αναγκαια μια ήπια κοινωνική εκδοχή του
καπιταλισμού όπως αυτής της σοσιαλδημοκρατίας και όχι "καταναγκη" αυτής που προϋπήρξε.

Left Liberal Synthesis said...

Σκοπευτη
Συμφωνούμε σχεδόν σε όλα
Δεν είσαι υπέρ ενός εννοιολογικου μανιχαισμου ,αλλά το περίεργο είναι ότι είσαι πιο αρνητικός στην σαφέστατη πόλωση καπιταλισμού αντικαπιταλισμου και όχι στην νεφελωδη έννοια του αντινεοφιλελευθερισμου που στην ευρυχωρια της περιλαμβάνει τον Καρατζαφερη τον Σαμαρα κλπ
Προσεγγίσεις την περίπτωση του αναπτυσσόμενου κόσμου με συνθετοτητα μακρυά από ευκολίες
Τέλος αναζητας μια νέα σοσιαλδημοκρατια χωρίς ταβαρυδια της παλαιάς
Μα στην ανάρτηση απλώς επισήμαναν ότι ο IR με τους μανιχαικους απλοικους συλλογισμους του δεν βοηθά την διερεύνηση αυτή .Κάτι που από την επιχειρηματολογία σου φαίνεται να ασπαζεσαι.