Monday, December 15, 2008

Ουτε Γατα Ουτε Ζημιά.Ο σταθεροποιητικός ρόλος της συνενοχής

Η αφοιμοίωση της πραγματικότητας αυτής,η αποκωδικοποίηση των νοημάτων της συνεχίζει να μας βραχυκυκλώνει.Θα προσπαθήσουμε να την δούμε και πάλι μεσα από την ανάλυση μιας κωμωδίας του 50.

Αυτό που μας βραχυκυκλώνει είναι η τυφλή ,βανδαλική βία,που ενώ εκκινεί από μαι απόλυτη ηθική προσταγή,την υπεράσπιση της ζωής του Αλέξανδρου,διολισθαίνει σε μια «μαυρη» ανευ νοήματος έκρηξη.Δεν είναι τυχαίο που κάποιοι παρατήρησαν ότι αυτήν την βδομάδα έλλειψε ένα κωδικό σήμα ,ένα τραγούδι, που θα πολλαπλασίαζε την συλλογική επιθυμία,ως θετική καταφατική προσταγή ενός άλματος.

Και παρατηρήσαμε όλοι την α νοηματική βία,με μια αίσθηση συνενοχής.

Είμασταν όλοι κάπου και σε κάποιον βαθμό εμπλεκόμενοι ,σιωπηλοί συνένοχοι ,παρόντες και κυρίαρχοι ΜΟΝΟ από τον άρρητος δεσμό της συνενοχής.
Παίζουμε όλοι το δίλλημα του φυλακισμένου,και ξέρουμε ότι η βελτιστη λύση είναι η σιωπή,και μέσω αυτής θα διασωθούμε.

Δεν έχουμε όλοι την ίδια ή της ιδιας ποιότητας ευθύνη.Την κουτσουλία μας όμως κάπου την αφήσαμε.

Οι κυβερνολάγνοι και κυβερνολόγοι,παριστάνουν τον ανήξερο για τον εγγενή κρυφτοφασισμό των σωμάτων ασφαλείας
Οι αντιπολιτευόμενοι ή συστημικά διαμαρτυρώμενοι σφυρίζουν αδιάφορα όταν όλα τους τα αιτήματα ένουν κατά βάθος ένα μηχανισμό επίλυσης.Κρατικά χρήματα σε όλους και για όλα.
Ο κατάλογος μπορεί να πάει πολύ μακρυά.
Υποστηρίζω πως η άρρητη συνενοχή μας κρατάει μαζί,έτσι που κανένας δεν έχει το ηθικό ανάστημα να τα βάλει με όλους.Ολοι μιλούν με προυποθέσεις,αιρέσες, κλπ.

Η ταινία που αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο πως η συλλογική συνενοχή σώζει είναι το «Ουτε Γάτα Ουτε Ζημιά»

Ο Λαλάκης Μακρυκώστας, (Λογοθετίδης) διευθύνων σύμβουλος σε μια μεγάλη εταιρία, επικαλείται τη θέση του για να πάει στη Θεσσαλονίκη για έναν έλεγχο στο εκεί υποκατάστημα, αφήνει μόνη στο σπίτι τη γυναίκα του Πόπη (Λυβικού) και παίρνει μαζί του στο τρένο την ερωμένη του Λόλοτα. Υποψιασμένη η γυναίκα του ότι την απατά, αποφασίζει να τον πληρώσει με το ίδιο νόμισμα. Δέχεται την πρόταση του γοητευτικού Νίκου Κουτρουμπά (Κωνσταντάρα) να περάσουν μαζί ένα Σαββατοκύριακο στη Θυμαριά, φιλοξενούμενοι του σταθμάρχη Στελιου Μολφέτα

Οι απαραίτητες εξωφρενικές συμπτώσεις φέρνουν τα ζεύγη να συγκατοικήσουν ,για ένα βράδυ ,και τότε αναπτύσσεται ένα μεγαλιώδες παιχνίδι συνενοχών,λεπτων μυνημάτων ανάμεσα στον Λαλακη Λογοθετίδη και την Ποπη Λυβικού.

Η σκηνοθεσία,δηλαδή το μάτι του θεατή ,εμείς,αενάως παίζει με την υπόθεση ότι η Ποπη δεν είναι η Πόπη,και μέχρι το τέλος της ταινίας αυτό είναι σχεδόν αιωρούμενο

Ας ξεκινήσουμε όμως με μερικά άλλα στοιχεία της ταινίας.

Για δες τε τα μαγικά ονόματα των κυρίων υπευθύνων της φάρσας .Ο Λαλάκης και η Λολότα .Αν μου βρήτε κανένα διευθύνοντα σύμβουλο που να διανοείται το πενήντα να αυτοαποκαλείται Λαλάκης,και καμία δεσποινιδούλα που νε φλερτάρει με τον Κοκότα παραλάσσοντας ένα γράμμα, τότε ας δούμε και το 08 κανένα CEO ως Μπούλη και την γραμματέα του ως Βιζιτίτσα.

Η επιλογή των ονομάτων ,απ’ευθείας απομαγεύει τους κυρίους υπευθύνους της παρεκτροπής.

Η κορύφωση όμως και το κρυμμένο δράμα,είναι άλλο.Η αιρούμενη φιγούρα της Πόπης Λυβικού,που μας ξεγλυστράει ως παρουσία ,συνεχώς ,ανασκαλεύοντας το ερώτημα ,μα τελικά είναι αυτή;Βλέπουμε λοιπόν ότι οι μεταμοντέρνες αμφισημίες ,οι ντερινατικές «διαφωρές» δεν είναι για PHD φιλοσοφίας.Είναι δίπλα μας μέσα μας,μέσα στο σπίτι μας.Είναι οι Πόπες που ο Σακελάριος υπονοεί πως μπορεί και να μην είναι.

Σιγα σιγά όμως εμείς οι θεατές,γινόμαστε συνένοχοι στην μικροαστική απάτη.Τα συναισθήματα μας γίνονται μεστά γόνιμα μόνο με την προυπόθεση ότι το ζέυγος ενω ξέρει τα πάντα,θα υποδυθεί πως δεν ξέρει,θα συναινέσει στην αμοιβαία απάτη,αλλοιώς το στόρυ δεν δένει.Αν η Πόπη δεν είναι η Πόπη,τότε η ταινία είναι άνοστη μπαλαφάρα.

Η μαστοριά του Σακελάριου είναι ότι μας σέρνει στο φοβερό πάρτυ Μασκέ,όπου άπαντες φορούν τις μάσκες του εαυτού τους για να γλυτώσουν,και ποτέ δεν θα καταλάβουμε τι αακριβώς παίζεται με τις μάσκες,γιατί αυτές είναι ο όρος σταθεροποίησης της μικροαστικής συντήρησης της οικογένειας του πενήντα (μόνο????) .Είναι γνωστό πως υπουργός της Αργεντινής βλέπει διαδήλωση στο υπουργείο του,όπου οι διαδηλωτές θέλουν να τον λυντσάρουν φορωντας αποκριάτικες μάσκες με το πρόσωπο του,και τελικά γλυτώνει γιατί φοράει την μάσκα του εαυτού του.

Αυτό γίνεται στην ταινία,και γι’ αυτό η ταινία στέκεται σχεδόν πενήντα χρόνια.Απόδραση από το άβολο Σαβατοκύριακο δια της συνενοχής και επιστυροφή στην τεχνική γαλήνη δια της σιωπής.

Αυτό θα γίνει και τώρα.Παρα τις κραυγές ,θα συναινέσουμε όλοι στην νεοελληνική συντηρητικούρα,με τους Λογοθετίδηδες να ταιριάζουνε με τις Λυβικές και κανένας στο τέλος μα κατάλαβε αν τα είχαν πραγματικά.

Ουτε Γάτα Ούτε Ζημιά.

19 comments:

Greek Rider said...

Νομίζω ότι αυτές οι ιστορίες με τις ταινίες είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Εμένα τουλάχιστον μου αρέσουν.

Για τις κινητοποιήσεις νομίζω ότι όντως οι ενοχλήσεις είναι μυστηριώδεις και πολλές φορές άρρητες. Αυτό συμβαίνει όχι επειδή δεν υπάρχουν ή έτσι τις εκλαμβάνουμε εμείς αλλά επειδή όλες οι μέθοδοι πίεσης είναι πλέον καμουφλαρισμένες.

Δηλαδή, δεν φταίει πλέον το καθεστώς δικτατορίας φταίει το καθεστώς π.χ. στοχευμένης διαφημιστικής δαπάνης και κατανάλωσης. Είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος ότι αυτό που φαίνεται ως λύση είναι ουσιαστικά το πρόβλημα.

Βιώνουμε μια κοινωνία άρρητων τρόπων καταπίεσης. Σε αυτό το κλίμα λογικό είναι να υπάρχει αντίδραση χωρίς τραγούδια.

Τα συνθήματα όμως των τοίχων νομίζω είναι φοβερά πετυχημένα και πιάνουν τα άρρητα μηνύματα στον αέρα. Τα συνθήματα στους τοίχους απογυμνώνουν το σύστημα μέχρι ακτινογραφίας.

Η δε ανάπτυξη του αντιεξουσιαστικού κινήματος είναι ακριβώς αυτό το πράγμα. Δεν ξέρουμε τι ακριβώς μας καταπιέζει και αντιδρούμε ενάντια στο σύστημα (εξουσία) συνολικά. Λογική αντίδραση εφόσον η πίεση καμουφλάρεται.

Η δε αντιστάσεις που δέχεται τώρα το σύστημα είναι φοβερές. Νομίζω άρρητα όσοι συμφωνούν με την πορεία (πάνω κάτω) του συστήματος και είναι (λίγο πολύ) βολεμένοι θα βρουν τρόπους να καταδικάσουν μέσα τους αυτούς τους τρόπους διαμαρτυρίας.

Η ανησυχία στο εξωτερικό είναι ενδεικτική. Το μόνο που φοβούνται είναι αυτές οι διαδηλώσεις-μίνι εξεγέρσεις. Στις ΗΠΑ, οι πολεμικές βιομηχανίες ετοιμάζουν εξελιγμένα όπλα (με λέιζερ, με ήχο, με θερμότητα και με ό, τι φαντάζεσαι) για την αντιμετώπιση τέτοιων διαδηλώσεων.

Το μέλλον πιστεύω είναι στους δρόμους. Έτσι, χωρίς φαινομενική αιτία, επειδή και το σύστημα καταπιέζει χωρίς εμφανή τρόπο.

Όλα αυτά βέβαια νομίζω βαθύτερα ότι συμβαίνουν ως αποτέλεσμα μιας φάσης μετεξέλιξης σε κάτι άλλο που έχουμε μπει.

Νοσφεράτος said...

ΑΠΟ οπου βεβαια θυμαμαι την Περιφημη ατάκα ΄΄Ασε με ρε Λολότα ...aaaa''

Φοβερό Ποστ ..Και θυμιζει λίγο την ιστορια του κλεμμενου γραμματος του Πόε ''
λεφτ μου φαινεται οτι εισαι ο αλά ελληνικά Ζιζεκ

Homo Sapiens said...

αναπαραστάσεις του νεοελληνικού και κοινωνικού βίου (κουλτούρας)μέσα από τον ελληνικό κινηματογράφο!Αυτό που διδάσκεται σε αρκετά πανεπιστήμια μας το προσφέρεις απλόχερα...ιστολογικά!!

cynical said...

LLS, καιρό είχα να σε δω να γραφεις ενα τοσο ωραιο κειμενο. Εύστοχο και περιεκτκο.

Anonymous said...

Αγαπητέ LLS,


Είναι σίγουρο ότι έχεις δει το έργο; Και είσαι σίγουρος ότι κατάλαβες το σενάριο;

Επιπλέον: Αν εννόησα καλώς, στην Ελλάδα δεν "κουνιέται" τίποτα, επειδή όλοι είμαστε συνένοχοι; Και πώς εξηγείται το γεγονός, ότι αυτοί που "κουνιούνται" - και με το παραπάνω θα έλεγα - προωθώντας μιά χαρά τις θέσεις τους και τα συμφέροντά τους είναι οι πιό ένοχοι απ' όλους; Εδώ τι γίνεται με το "ερμηνευτικό" σου σχήμα;


Χαιρετώ.

ο δείμος του πολίτη said...

Σωστόοοος.

Νοσφεράτος said...

..Τωρα τι εγινε και αραδιαζονται απο κατω οι Συνδεσμοι με την σπηλια μου μπορει να μου εξηγησει κανεις; (εγώ παντως δεν ειμαι συν -ενοχος τουλαχιστον γι αυτό)..

Left Liberal Synthesis said...

GR
Ελπιζω να εχεις δίκιο,και όλα αυτά είναι θα είναι στόχος προς αντίκρουση και οχι συμβαντα προς αφομοίωση

Left Liberal Synthesis said...

HS
Cynical
Εκλαμβάνω τα σχόλια ως ευγενική αβροφροσύνη,και ευχαριστώ

Left Liberal Synthesis said...

Νοσφερατο
Ο έλληνας Ζιζεκ???Too much my friend.
Μια πρόχειρη ιστολογική εφαρμογή μερικων από τα τρυκ του ίσως...
Δηλαδή αν ο Ζιζεκ δημόσια ανακυρήσει την ταινία ΚουνκΦου Παντα,ως το ιδεολογικό μανιφεστο της συντηρησης ή τους 300 ως την αριστερή απαντηση,τότε δικαιούται ο πασα εις να αναλύει και τον Λογοθετίδη αναλόγως.

Left Liberal Synthesis said...

ΔΔ
Την είδα,τωρα τι καταλαβα αγνωστο.
Για πλήρη αποτύπωση,δεσ και το προηγούμενο ποστ,και όλες τις προηγούμενες
Την αναμονλή σου να δεις μια ολοκληρωμένη ανάλυση μεσω μιας ανάρτησης,την εκλαμβανω μόνο θετικά.Τι πιο πιθανό όμως να σε απογοητευσω

Left Liberal Synthesis said...

nosferato
Δεν καταλαβάινω τι γίνεται με τους συνδεσμους.
Δεν εχω χρησιμοποιήσει αυτήν την λειτουργία ποτέ..
Περίεργο

OnWine said...

Λοιπόν... Φίλε Ζιζεκ...

Γηράσκω αεί διδασκόμενος... μόλις πληροφορήθηκα από έγκυρο σχολιαστή σου ότι έχουμε ...δικτατορία...

Τι άλλο θα πει το στόμα του... μέχρι που σκέφτομαι να του αφιερώσω μιά ανάρτηση...

Λυπηθείτε μας, Χριστιανοί (ή ...Ναζί του Ernst Röhm... της πρώτης περιόδου... αυτοί είχαν και την ...αντικαπιταλιστική, αντιιμπεριαλιστική και ...αριστερή χροιά...)

OnWine said...

Δεν άντεξα, βρε ...Ζιζέκ, και το έγραψα....
-------------------
"Το ξύλο βγήκε απ' τον Παράδεισο"

Το περιβάλλον... ιδιωτικό σχολείο γιά πλουσιόπαιδα... η σάπια κοινωνία των πρωτεργατών της πρώιμης φάσης της ύστερης καπιταλιστικής περιόδου έχουν το δικό τους χώρο μάθησης όπου οι αντιδραστικές ιδέες διδάσκονται από τους "υπηρέτες" της τάξης τους, τους υποταγμένους "δασκάλους", που υποκύπτουν σε κάθε απαίτηση των κακομαθημένων γόνων της πλουτοκρατίας.... συμβολισμός σχεδόν φανερός της θέσης του λαού στην μεταμφυλιακή Ελλάδα, και του ρόλου που τους επιφυλάσσει η ανερχόμενη πλουτικρατία της εποχής...

Μέχρι που... εμφανίζεται ο "δάσκαλος" ...από την λαική τάξη, γόνος της ελληνικής εργατιάς... κατά βάθος γνήσιος μετεμφυλιακός αριστερός -το έργο βέβαια δεν το αναφέρει, αλλά εύκολα συνάγεται- που μέσα από την ακλόνητη ηθική και τις αξίες της τάξης του ξυπνά στους καταπιεσμένους και υποταγμένους δασκάλους το αίσθημα του καθήκοντος... τους συνεγείρει... και χρησιμοποιώντας την μαθήτρια σαν το "επαναστατικλό διάμεσο" τους αναγκάζει να επαναστατήσουν... και αντιδρούν, και εφαρμόζουν την "βία" σαν εργαλείο ανατροπης της ίδιας τους της μιζέριας, αψηφώντας την "ισχύ" των καπιταλιστών "πατεράδων", υποχρεώνοντας τους "γόνους" να γνωρίσουν με την "βία" τις αρχές που έχουν απεμπολήσει...

Το χαστούκι, συμβολική επαναστατική πράξη ειδωμένο σαν μεταφορική έννοια της "τιμωρίας" και συνάμα αντιπροσωπευτικό των εννοουμένων στο βάθος επαναστατικών εργαλείων, αποκαλύπτει τόσο τις δυνατότητες της επαναστατικής "βίας" όσο και την δικαίωσή της, από την "εκπαιδευτική" και λυτρωτική συνιστώσα της πράξης...

Ο έρωτας της πλούσιας μαθήτριας προς τον προλετάριο δάσκαλο και ταξικό εχθρό, συμβολίζει σαφώς τα ενυπάρχοντα ευγενή αισθήματα στις ψυχές των δεκαπεντάχρονων, που δεν διστάζουν να συνταχθούν και να "ερωτευτούν" αρχές, ιδανικά, όταν αυτά αποκαλυφθούν μπροστά τους... και να αποδεχθούν την "βία" του χαστουκιού, σαν απαραίτητη προυπόθεση της μαθησιακής τους διαδικασίας προς ένα αύριο διαφορετικό και επαναστατικό. Και η δράση του "καθοδηγητή"-δασκάλου, που ασφαλώς δεν υποκύπτει στα "θέλγητρα" της μεγαλοαστικής τάξης, είναι δράση "θυσίας", αποδεχόμενος την προσωπική του ταπείνωση, τον προσωπικό του γολγοθά στην τραγική του πορεια δίπλα της, μέχρι η επανάσταση να τον καλέσει να παιξει τον ρόλο του....

Βέβαια, το τέλος του έργου με την "σύνταξη" του νέου δασκάλου στην τρέχουσα κοινωνική κουλούρα της εποχής και την τελική υποταγή του, είναι η "παρέμβαση" των -δήθεν- αναχρονιστικών και αντιδραστικών πιστεύω των δημιουργών της ταινίας... που δίνουν έτσι το άλλοθι γιά την χειρουργική διείσδυση των -κατά βάθος- αριστερών τους καταβολών και απόψεων, παρέχοντας στην ταινία την "μάσκα"... την "κουκούλα", αν θέλετε, που θα επιτρέψει την διασπορά της επαναστατικής "φωτιάς" μέσα στην καρδιά του συστηματος.... και ποιός αλήθεια πιστεύει, στο τέλος ότι ο δήθεν "υποταγμένος" δάσκαλος δεν αποτελεί την "βόμβα" στην καρδιά του συστήματος, το εν υπνώσει "πράκτορα" που όταν η στιγμή φτάσει, θα υπονομεύσει εν των έσω το σάπιο και σαθρό σύστημα?...

Μιά πραγματικά επαναστατική ταινία, "μεταμφιεσμένη" σε απλή, ανώδυνη κωμωδία ηθών....

-------------------------

Ετσι, γιά να κατεδείξω πως η ποιό αντιδραστική ταινία του αντιδραστικού και υποταγμένου Ελληνικού κινηματογράφου, μπορεί με τις κατάλληλες ...ερμηνίες και ...επεμβάσεις να γίνει ...επαναστατικό μανιφέστο...

Συγγνώμη, ελπίζω να ...διασκεδάσατε...

...και ...ΠΡΟΣ ΘΕΟΥ!... μην το πάρετε στα ...σοβαρά, σας έχω ικανούς!

Left Liberal Synthesis said...

sxoliasti
Αψογος!!!!!!
Αν και η ανάλυση σου διαπρατει μια σοβαρή ατασθαλία.
Το χαστουκι είναι ατομική βία (καμία σχέση με την Αριστερά),και έτσι ο Παπαμιχαήλ αποκαλύπτει προωρα τον αντιδραστικό του χαρακτήρα ,που αλλωστε επιβεβαιώνεται με τον τελικό ολικό συμβιβασμό
Welcome to the zizek club my friend!!!!

une enfant gâtée said...

Τι υπέροχο blog, πολιτικοκοιωνιολογική αναλυση ελληνικών ταινιών που προσφέρονταν στους παλαι ποτέ προλετάριους έναντι δραχμής στις Σαββατιάτικες εξόδους τους, ανοίγοντας τους μια χαραμάδα στην ζωή και στα "βάσανα" των αστών.

Left Liberal Synthesis said...

enfant gatee
Ας πουμε οτι προσπαθουμε να παιξουμε με τις ταινίες,την εποχή τους ,την εποχή μας.
Τι καταφερνουμε,αμφιβολο....

une enfant gâtée said...

Και μόνο το εγχειρημα της σύνθεσης ιδεοπολιτκών χώρων, κάποτε διαφορετικών, αλλά τόσο συγκινωνούντων πια, έχει ενδιαφέρον ιδιαίτερα οταν γίνεται σε ερασιτεχνικό επιπεδο.
Γιατί αγαπητέ μου, σε επαγγελματικό, κομματικό, είναι ήδη ξεπερασμένο απο την ιστορία.
Δηλαδή τα Κόμματα, έχουν πάψει προ πολλού να έχουν συνεκτικό ιδεολογικό πλαίσιο. Χρησιμοποιούν κατα περιπτωση, το συγκυριακά απαιτούμενο. ΄
Κλασικό, όσο και χιλιοειπωμένο το παράδειγμα για τη θέση του Γερμανου σοσιαλδημοκράτη κρατικιστή και του αμερικανου νεοφιλελευθερου.
Αρα το εγχειρημα σας, άχρηστο σαν πολιτικό εργαλείο, αλλά ενδιαφέρον σαν ερασιτεχνικό.

Left Liberal Synthesis said...

Καλά τα λόγια αυτά ίδίως οταν προέρχονται από "κακα παιδιά".Πειράζει βέβαια να παραμείνουμε ρομαντικοι και να ελπίζουμε σε μια πολιτική των αξιών και ιδεών????Μη νομίζεις και εμεις είμαστe "enfant"....