Τα Δεκεμβριανά της Μεταμοντέρνας Ελλάδας

Πριν περίπου 50 χρόνια στην Αθήνα διεξάγεται μια μάχη,που έμελλε να μείνει στην ιστορία με τον όρο «Δεκεμβριανά».
Η μάχη έληξε και είχε νικητές και ηττημένους,γιατί διεξήχθη σε ένα βιοπολιτικό κόσμο διπολικό,απόλυτο που μπορούσες να αναλύσεις με την κλασσική ορολογία του «φίλος» «εχθρός».
Οι δύο παρατάξεις συστοιχήθηκαν μέσα στα όρια τους (ιδεολογικά,πολιτικά,εδαφικά) και ανέπτυξαν την επιθετικότητα τους στο έπακρο.
Δεν δε θέλω να αποφευγω την αποτίμηση του ιδεολογικου και ηθικού έρματος της κάθε παράταξης,αλλά πριν από την αποτίμηση του περιεχομένου της μάχης,υπάρχει η εκτίμηση της μορφής της σύγκρουσης.Και αυτή η μορφή είναι θεμελιώδης ,βασική,απρουπόθετη ή «εμείς» ή «εσεις».Την οντολογία αυτής της σύγκρουσης ανέλυσε πρωτος ο Καρλ Σμιτ ,και επεξεργάστηκε παραπέρα ο δικός μας Παναγιώτης Κονδύλης.
Τα Δεκεμβριανα της μεταμοντέρνας Ελλάδας,όμως διεξάγονται σε ένα άλλο κόσμο,σε ένα άλλο σύμπαν,σε μια συνθήκη καινοφανή,που το επίδικο διακύβευμα της μάχης,διαχέεται στην μορφή της.
Αυτή η νέα συνθετότητα ,μας είναι απροσπέλαστη,γιατί σκεφτόμαστε με τους όρους των Δεκεμβριανών του εμφυλίου,αναζητώντας το εμεις εσεις την στιγμή που το βιοπολιτικό έδαφος σχηματίζεται από άλλες τεκτονικές πλάκες,με άλλους σχηματισμούς.Την στιγμή που ο φίλος εχθρος του Σμιτ ,δεν λειτουργεί ως εργαλείο πολιτικής ανάλυσης,και ίσως μας βοηθήσει ο Homo Sacer του Τζορτζιο Αγκάμπεν.
Μας αρέσουν οι ιστολογικές αμπελοφιλοσοφίες,και συνεχίζουμε
Ο Αγκάμπεν μελέτησε τον Homo Sacer ,που ήταν μια νομική κατάσταση που νομοθετικά προσδιορίστηκε στην Ρωμαική Αυτοκρατορία,και αφορά αυτόν που ενώ είναι ένοχος δεν εκετελείται ,δεν θυσιάζεται,αλλά και όποιος τον φονεύσει δεν κατηγορείται για ανθρωποκτονία.
Ο Homo Sacer είναι σε μια γκρίζα ζώνη σε μια «μη περιοχή» του νομικού συστήματος,όπου η ζωή του δεν ορίζεται με σαφήνεια ως επίδικο ζήτημα,και άρα η αφαίρεση της δεν έχει απαξία.
Μην πάμε μακρυά,οι αιχμάλωτοι του Γκουαντανάμο,οι πρόσφυγες χωρίς χαρτιά, είναι HS,καθώς η ύπαρξη τους δεν διέπεται από κανένα σαφές δίκαιο που θα όριζε με σαφήνεια και την τιμωρία τους.Αρα η ζωή τους, η «γυμνή ζωή» που ονομάζει ο Αγκάμπεν είναι υπό αίρεση κάθε στιγμή,είναι ασήμαντη όχι ως εχθρική,αλλά ασήμαντη ως μη υπαγόμενη σε καμία ρύθμιση.
Αυτός ο «ιερός άνθρωπος» μας βοηθά να σκεφτούμε ότι ενω οι πολιτείες μας περιπλέκονται,οι θέσμοι μας διακλαδώνονται σαν ριζώματα,το νομικοπολιτικό έδαφος που συγκρατεί την κοινωνία μας παρουσιάζει όλο και περισσότερες γκρι ζώνες ασαφείς ζώνες όπου οι άνθρωποι απογυμνωνονται από δικαιώματα,όχι κρινόμενοι ένοχοι,αλλά καθιστώμενοι υποκείμενα αιωρούμενα,ταλαντευόμενα.
Ζούμε την εποχή που η κοινωνία μας παράγει συστηματικά όχι μόνο τους Homo Sacer ,αλλά την βιοπολιτική ζώνη της αιώρησης τους.
Ολοι δυνητικά μπορούμε να βρεθούμε σε αδιαφανή εδάφη ,αίρεσης της υπόστασης μας.Ο κίνδυνος ποικίλει ανάλογα με την εκκίνηση.
Ο πρόσφυγας χωρίς χαρτιά,μέχρι να καταγραφεί δεν «υπάρχει» στην κυριολεξία,αλλά και ο «νοικοκύρης» δανειολήπτης σε ένα βάθος χρόνου μπορεί να διολισθήσει στην ακρή του νομικού πλαισίου.

Προς θεού δεν είμαστε HS,αλλά η πολιτεία μας ρέπει ενδογεννώς,από μια δομή βάθους, στην αδιαφάνεια ,την πλαστικότητα,την ρευστότητα της νομικοπολιτικής της οργάνωσης.Και στα όρια αυτά όλο και περισσότεροι πλησιάζουν,φλερτάρουν άκοντες με την «γυμνή ζωή»,την ζωή που στερείται όχι δικαιωμάτων ,αλλά δικαίου.
Σ’αυτό το ρευστό περιβάλλον κινούμαστε άπαντες
Ο Αλέξανδρος χάνει την ζωή του από ένα πυροβολισμό, ο επαγγελματίας την στέγη του από εμπρησμό,έτσι από το αναπάντεχο,το ρευστό.
Η κοινωνία ,τα μέσα,η πολιτική βράζουν,κοχλάζουν ,και οι λάβες εκχύνωνται.
Προς τα που άραγε;
Ποιοι εναντίον ποιων άραγε;
Κερδίζουν ποιοι άραγε;
Ολοι κοιτάνε απορημένοι,παγωμένοι,έκθετοι στην ελαστικότητα των νοημάτων,των πολιτικών,των προταγμάτων.
Να πω την αμαρτία μου
Οσα διαβάζω,ακούω, αφουγκράζομαι κινούνται ,και κινητοποιούνται με τα νοηματικά εργαλεία των προηγούμενων Δεκεμβριανων.Αναζητουν «φίλους» «εχθρους».Δεν θα βγάλετε νόημα σύντροφοι μου,φίλοι μου.Δεν στέκεται το σχήμα.
Είμαστε όλοι δυνητικοί Homo Sacer, «ιεροί ανθρωποι» σε γκρι ζώνες ,και αυτές οι νέες περιοχές θέλουν νέα εραλεία κατανόησης,συμμετοχής ,πολιτικής.

Info

G.Agamber Homo Sacer 1995

Π.Κονδυλη Ισχυς και Απόφασφ 1991