Paolo Virno Multitude between Innovation and Negation.Η Αριστερά στοχάζεται (επιτέλους) για την επιχειρηματικότητα

Ενα από τα θέματα του ιστολογίου μας είναι η σωρευτική και ιδεολογικά ύποπτη απόρριψη της έννοιας του επιχειρείν που χονδροειδώς ταυτίζεται με τις αγριευτικές μορφές εκμετάλευσης της καπιταλιστικής οικονομίας στην ελληνική κοινωνία.

Το σχήμα είναι απλό

Οικονομία χαμηλής παραγωγικότητας και ανύπαρκτης τεχνολογίας,παράγει θέσεις εργασίας χαμηλού επιπέδου,και ωθεί τους εργαζομένους στην ασφάλεια των κρατικών θέσεων ,όπου η εργασιακή ασφάλεια αυτομάτως αντιδιαστέλλεται όχι προς την μορφή του λεγόμενου «ιδιωτικού τομέα» αλλά προς το επιχειρείν αυτό καθ’εαυτό.Αυτομάτως η πλαστικότητα ,η εγγενής ευελιξια της ανοικτής οικονομίας εκλαμβάνεται στην εργασιακή της εκδοχή,και η εργασιακή ασφάλεια «κλειδώνει» με τις άκαμπτες σκληρές δομές του κράτους,και δημιουργείται ένας ιδεολογικός πόλος όπου η στασιμότητα,η άκαμπτη γραφειοκρατία ,η εγγενής κρατική αυθαιρεσία ,λειτουργεί σαν αναγκάιο κακό για την εργασιακή εξασφάλιση.

Αυτό άλλωστε είναι και το άλυτο πρόβλημα διαφόρων εκδοχών της Αριστεράς που φλερτάρουν με την κυβέρνηση.

Θέλουν να χρησιμοποιήσουν ένα αγκυλωμένο ενδογεννώς μηχανισμό ,για να πυροδοτήσουν μια νέου τύπου επιχειρηματικότητα,δηλαδή περίπου σαν να παίρνεις αθλητή του Σούμο να παροτρύνει μπαλαρίνες.

Η ανυπάρκτη στα Ελληνικά δεδομένα,διερώτηση για το επιχειρείν ως αυτόνομη λειτουργία,αγγιστρώνει όλες τις πρωτοβουλίες ή αντιρρήσεις της Αριστεράς σε μορφές κρατικοδιαίτου καπιταλισμού τύπου ΔΕΚΟ,όπου όλοι βεβαίως αρέσκονται να εργάζονται σε επιχείρηση ,αλλά αρκεί αυτή να είναι μονοπωλιακή και στα δύσκολα να την σώζει το κράτος.

Ο Λαναράς βαράει κανόνι,και όλοι σιωπηλώς συναινούν για να του δίνουν δάνεια,δεν ακούγεται λέξη για αυτοδιαχείριση (προηογούμενη ανάρτηση μας) ,ενώ για την Ολυμπιακή δεν ακούγεται ούτε σαν ιδέα οι εργαζόμενοι,τα πλούσια ταμεία των πιλότων ,το ΤΕΕ, κλπ να αναλάβουν επιχειρηματικά την σωτηρία της.

Η Αριστερή κριτική υπόρρητα και διαγώνια κοιτά προς τα κρατικά ταμεία.

Αυτά περίπου τα πληκτικά συμβαίνουν στην γειτονιά μας.
Ευτυχώς όμως επειδή τα πράγματα εξελίσσονται,καταπληκτικά συμβαίνουν γύρω μας.

Ο Paolo Virno είναι ιστορική φυσιογνωμία της Ακρας Αριστεράς στην Ιταλία με παρελθόν και παρόν στο εργατικό κίνημα αυτοδιαχείρισης αλλά και πλούσιο συγγραφικό έργο.Παράλληλα με τον Negri έχει επεξεργαστεί στην Σπινοζική έννοια του πλήθους και έχει εμπλουτίσει τον σχετικό προβληματισμο.

Στο τελευταίο του όμως βιβλίο Multitude between Innovation and Negation 2008,επιφυλάσσει μια θαυμάσια έκπληξη ,κυρίως για όσους από εμάς προσπαθούμε (τρομάρα μας) να στοχαστούμε για μια ενεργή σχέση ανοικτής οικονομίας και αριστεράς ,πριν το 2300 μχ (για το οποίο εργάζονται πολλές χιλιαστικές αριστερές πολιτικές).

Σε ένα ολόκληρο κεφάλαιο αναλύει (ποιός ο Ιταλός αριστεριστής!!) ακριβώς την αυτονομία του entrepreneurship (το οποίο και αφήνουμε αμετάφραστο) ,και το απόσυνδέει τελείως από την καπιταλιστική ιδιοκτησία,αλλα και την αλά Σοβιετικού Μαρξισμού συρρίκνωση του σε «εφεύρεση»

Παραθέτουμε μια δική μας μετάφραση του κύριου μέρους του κεφαλαίου αυτού,και για τις πολιτικές και ιδεολογικές συνέπειες επιφυλασσόμεθα.
Στο τέλος δύο λινκ για τον Virno,και κριτική του βιβλίου



O Jojef Schumpeter ένας από τους λίγους συγγραφείς του 20 αιώνα που ήταν αρκετά γενναίος για αναλύσει την βιομηχανική οικονομία ως «ολικό κοινωνικό συμβάν» (στα πλαίσια μιας ευρύτερης ανθρωπολογικής ματιάς) ,επεξεργάστηκε μια σημαντική θεωρεία της καινοτομίας στην καρδιά της οποίας ευρίσκεται μια «επιχειρηματική λειτουργία» ειδωμένη βασικά ως ανθρώπινη ικανότητα.

Σύμφωνα με τον Schumpeter θα ήταν λάθος να συγχέουμε τον επιχειρηματία –entrepreneur με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο μιας καπιταλιστικής επιχείρησης ,ή ακόμα χειρότερα με τον ιδιοκτήτη της.Αυτό που έχουμε εδώ δεν είναι ένας κοινωνικός ρόλλος.Είναι ένα εξειδικευμένο πλέγμα ιδιοτήτων που ενεργοποιείται στις περιόδους κρίσεων ή στασιμότητας.Ειδώμενος διαφορετικά ο επιχειρηματίας –entrepreneur έναι ένα «γλωσσολογικό ζώο»,αλλά και κάθε «γλωσσολογικό ζώο» είναι σποραδικά αποσπασματικά entrepreneur. «το να είσαι entrepreneur δεν είναι επάγγελμα,και συνήθως ούτε μια διαρκής συνθήκη

.Ο Schumpeter υπογραμμίζει ένα καθαρό διαχωρισμό από την έννοια του εφευρέτη.Ενώ αυτός ( ο εφερεύτης) προσθέτει κάποια καινούργια στοιχεία στην παραγωγική διαδικασία ,ο entrepreneur βασίζει τα κλάσματα της σκέψης του στην πολυσημία των υπαρχόντων στοιχείων.

Ουσιαστικά θρυμματίζει την «κατάσταση ισορροπίας» και συνδιάζει στοιχεία που προυπήρχαν χωρίς όμως ιδιαίτερη σημασία.Εδώ δεν διακυβεύονται η ποσότητα και η ποιότητα των παραγωγικών συντελεστών αλλά η μορφή τους.Ο Schumpeter γράφει : «η ανάπτυξη συνίσταται στην χρησιμοποίηση υπαρχόντων πόρων με διαφορετικό τρόπο ,κάνοντας νέα πράγματα με αυτούς,ανεξάρτητα από το αν οι πόροι αυτοί αυξάνουν ή οχι».

Η πολλαπλή χρήση του ίδιου υλικού ,ανεξάρτητα από προηγούμενους απρόβλεπτους στόχους, σφυρηλατεί ένα νέο τρόπο δράσης. «η υπο εξέταση κατάσταση οδηγείται προς κάτι διαφορετικό και σηματοδοτεί μια διαφορά από κάθε άλλη κατάσταση»

Η επιχειρηματική λειτουργία ,όπως περιγράφεται από τον Schumpeter εμπεριέχει την αντιφατική χρήση μιας αμφιβολίας

(Paolo Virno Multitude between Innovation and Negation p 146,p147 μτφ LLS)
Για τον Paolo Virno
http://en.wikipedia.org/wiki/Paolo_Virno
Κριτική στο Multitude between Innovation and Negation
http://www.shaviro.com/Blog/?p=645