Η Κρίση

Αναδημοσίευση από Koblopοulos blog

"Homo homini lupus"



Thomas Hobbes


Το βασικό χαρακτηριστικό της Κρίσης (της τωρινής και κάθε άλλης, οικονομικής, κοινωνικής, προσωπικής) είναι ότι απελευθερώνει το χειρότερο εαυτό των ανθρώπων. Εμφανίζεται το άσχημο πρόσωπό μας, η βάρβαρη πλευρά μας. Τον τελευταίο καιρό ζω συνεχώς περιστατικά που μου επιβεβαιώνουν αυτό το συμπέρασμα. Οι άνθρωποι γύρω μου, πέραν του ότι φαίνονται πιο δυστυχισμένοι απ' ότι παλιότερα, φέρονται και χειρότερα. Στους κοντινούς, στους μακρινούς και κυρίως στους εαυτούς τους...


Στην Κρίση λειτουργούν στο μέγιστο οι θεμελιώδεις εξελικτικοί μηχανισμοί: αυτοί της επιβίωσης. Οι μηχανισμοί αυτοί στις καλές περιόδους δουλεύουν στο ρελαντί. Είναι άχρηστοι και δημιουργούν περιττό άγχος. Στην Κρίση όμως αποκτούν αξία: όποιος τους έχει πιο ενισχυμένους αυξάνει τις πιθανότητες για επιβίωση και αναπαραγωγή. Οι μηχανισμοί αυτοί θυμίζουν στο άτομο ότι στο βάθος όλων είναι ένα αδύναμο πλάσμα που πρέπει να παλέψει για να ζήσει. Πρέπει να επιδοθεί σε έναν αγωνιώδη ανταρτοπόλεμο με το περιβάλλον- για να περάσει η καταιγίδα και να έρθει η γαλήνη.

Για να το κάνει αυτό ο άνθρωπος γίνεται λύκος. Βίαιος, βάρβαρος και βάναυσος. Πρέπει να προστατευθεί- και ο εαυτός του είναι πάνω απ' όλα. Χρησιμοποιώ καταχρηστικά γ' πρόσωπο: ο εαυτός μας είναι πάνω απ' όλα. Στις περιόδους πλούτου είναι εύκολο (όχι άχρηστο βέβαια) να το παίζεις φιλάνθρωπος και αβέρτος- αλλά στην Κρίση; Τότε που το ένστικτο κυριαρχεί και το ένστικτο του θανάτου σε οδηγεί, πώς θα νοιαστείς για τον Άλλον;

Κοιτάξτε τα πρόσωπα γύρω σας καθώς προχωράτε. Ακούστε την πόλη πώς ανασαίνει: η ανάσα είναι πηχτή και βαριά. Το βλέμμα του μετανάστη αρκεί για να σε τρομάξει. Η κραυγή του ανέργου για να σε σοκάρει. Το βάδισμα του συνταξιούχου σε τραυματίζει. Η Κρίση είναι στα πρόσωπα. Την βλέπεις, την ακούς, τη μυρίζεις. Για να σωθείς πρέπει να τρομάξεις. Αν τρομάξεις θα αγχωθείς, θα εκκρίνεις αδρεναλίνη και μπορεί να γλιτώσεις. Αλλιώς κάποιος άλλος θα προλάβει την τροφή και εσύ θα γίνεις ανάμνηση. Η μυρωδιά της Κρίσης είναι η μυρωδιά του άγχους και της αδρεναλίνης. Η αντίδραση της Κρίσης είναι η ένταση και ο καυγάς.

Τι τον νοιάζει τον άνεργο για το έλλειμμα και το χρέος; Το συνταξιούχο τα σπρεντ; Τον εργάτη οι τόκοι; Δεν ξέρω και δε με νοιάζει. Στην Κρίση σταματάς να είσαι οικονομολόγος ή οτιδήποτε άλλο και γίνεσαι άνθρωπος. Υπεύθυνος για την επιβίωση σου. Ούτε μια ροχάλα δε φτύνεις για τους άλλους, μακρινούς ή κοντινούς, πρέπει να εξασδαλιστείς. Η ανεργία σε νοιάζει μόνο αν είσαι θύμα της. Μέχρι να γίνεις απλά τρέχεις και κρύβεσαι από τις στρατιές ανέργων που φωνάζουν στους δρόμους. Μόλις η Κρίση μπει σπίτι σου γίνεσαι θηρίο ανήμερο. Τρέχεις, φωνάζεις, παλεύεις, ελπίζεις. Είπαμε απλή βιολογία: αυτοσυντήρηση.

Θα το δείτε και μέσα σας. Όποιος κι αν είσαι, έχεις αλλάξει. Βλέπεις τον κόσμο αλλιώτικα. Πιο επιθετικά. Ξέρεις ότι σε λίγο μπορεί να σε πάρει η μπάλα και φοβάσαι. Ίσως- σαν τη μάνα μου- να έχεις σταματήσει να βλέπεις ειδήσεις γιατί φοβάσαι να ακούς τι συμβαίνει. Αυτό που φοβάσαι είναι να μη γίνεις ψηφίο στις στατιστικές της ανεργίας και των χρεωμένων. Καλά κάνεις. Αν γίνεις, αυτόματα γίνεσαι θηρίο. Μια χομπσιανή μηχανή επιβίωσης. Μην ντρέπεσαι. Όλοι έτσι έχουμε γίνει- ή γινόμαστε σιγά σιγά.

Η ανάρτηση αυτή είναι έκκληση φίλοι: έκκληση για Αντίσταση και έκκληση για Συμπάθεια. Κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, η Κρίση θα μπει στο σπίτι σας. Κάποιος δικός σας θα μείνει άνεργος, κάποιος δεν θα έχει να πληρώσει το δάνειο, κάποιος θα χάσει το σπίτι του. Πιστέψτε με, τα γράφω και τρέμω. Εδώ και λίγο καιρό τα περνάω σε ένα μικρό βαθμό. Αλλά σας εξορκίζω: αντισταθείτε! Όσο μπορούμε ας αντισταθούμε: ας μην παραδοθούμε αμαχητί στη ζωώδη δυναμική της επιβίωσης! Η κοινωνία μας θα είναι καλύτερη όσο είμαστε καλύτεροι. Πάλι κούφια λόγια θα μου πείτε: αλλά προσπαθώ όχι!

Το πιστεύω φίλοι ότι πρέπει να προσπαθούμε όσο μπορεί ο καθένας. Εδώ και λίγο καιρό είμαι σχεδόν άμεσο θύμα της Κρίσης: η μητέρα μου έμεινε σχεδόν άνεργη. Αλλά αλήθεια σας λέω: δεν βλέπω άλλη λύση! Όσο βρέχει θα βρεχόμαστε. Αλλά για κάποιο τρελό λόγο, η βροχή με χαμόγελο μου φαίνεται πιο εύκολη ρε γαμώτο! Αντίσταση δεν είναι μόνο να κλείνεις ένα γαμόδρομο και να πετάς μια πέτρα, αλλά όταν νιώθεις να σε πλακώνει το σύστημα να προσπαθείς να αντέξεις. Όσο μπορείς. Όσο θες. Όσο αισθάνεσαι.

Και όσους τυχερούς δεν έχει αγγίξει ακόμα, σας εξορκίζω: μην είστε σκληροί. Οι στατιστικές των συναδέλφων είναι νούμερα- η κοινωνία είναι ζωές. Κάθε θέση εργασίας που χάνεται είναι ένα όνειρο που γκρεμίζεται. Μην το ξεχνάτε- εύκολα μπορεί να γίνει το δικό σας. Σταθείτε όσο μπορείτε στους γύρω σας που ταλαιπωρούνται. Δεν μπορείτε να κάνετε πολλά: μόνο να συμπάσχετε και να βοηθάτε όσο μπορείτε. Με το μικρότερο ή το μεγαλύτερο. Αλλά μην αποτραβιέστε! Μην γίνεστε ξένοι για τους γύρω! Θα το μετανιώσετε.

Θα το μετανιώσετε αν το Θηρίο μας καταπιεί...

Σύνδεση με Koblopoulos Blog