Friday, December 26, 2008

Τεχνολογία,κοινωνία,εξέγερση.Ο Κλεαρχος η Μαρίνα και ο Κοντός


Στις ημέρες των εορτών το ζήτημα της νεανικής ανταρσίας ,παραμένει ζεστό.Μάλλον το κυριώτερο ζήτημα συζητήσεων.
Μάθαμε κάτι που μας έκανε εντύπωση.
Την εβδομάδα των επισοδείων, τα παιδιά των γυμνασίων των νησιών του Αιγάιου,ακόμα και τα πιο απομονομένα ,έκαναν πορείες,και αποχές.Η κινητήρια δύναμη ήταν μια σειρά από SMS που διαχύθηκαν αστραπιαία ανάμεσα στους 14χρονους.
Το μαθητικό SMS ήταν το τεχνολογιοκό υπόβαθρο μιας κοινωνικής στάσης,που έχει απρόβλεπτες συνέπειες.Δεν είναι όμως απλώς ένα εργαλείο,ένα όργανο ,ένας μοχλός ,ένα αντικείμενο που δρα από την βούληση ενός συλλογικού υποκειμένου,είναι ταυτόχρονα και ο συνδιαμορφωτής ο πλαστουργός της μορφής της εξέγερσης.
Η ταχύτητα,η πολυμορφία,η αυθορμησία,ο συγχρονισμός αποτελούν όχι μορφή αυτής της εκδήλωσης,δεν είναι ένα εξωτερικό χαρακτηριστικό ,αλλά μια «δρωσα» μορφή ενός κοινωνικού γεγονότος που γίνεται τέτοιο δια μέσου του φορμαλισμού του.
Χρονιάρες μέρες οι φιλοσοφίες περισεύουν,αλλα προφανώς εδω έχουμε μια κλασσική περίπτωση αλληλοσυμπλοκής τεχνολογίας και κοινωνικων γεγονότων.
Το θέμα είναι χιλιοειπωμένο αλλα αενάως επίκαιρο.
Η τεχνολογία είναι απότοκο μιας κοινωνικής οργάνωσης,αλλά ταυτόχρονα ο συνεχής συνδιαμορφωτής της.
Ο φαασισμός,ολοκληρωτισμός συμπίπτει με την εξάπλωση του ραδιοφώνου στην ευρώπη.
Ο Μάης του 68 γενιέται μετά το πρώτο κύμα εξάπλωσης των ΜΜΕ
Και οι πιτσιρικάδες των σύγχρονων Δεκεμβριανών είναι παιδιά του κινητού.
Κοινωνία και τεχνολογία αλληλορίζονται διαρκώς.
Θα καταδυθούμε και πάλι στο ασπρόμαυρο ελληνικό σινεμά,για να αποκαλύψουμε ότι το ζήτημα κοινωνίας τεχνολογίας έχει εμφανιστεί κριτικά εδω και πενήντα χρόνια.
Εμείς ως καθυστερημένοι τεχνολογικά,δεν ευτυχύσαμε να το δούμε μέσα από τα μάτια ενός Marcuse, ενός Adorno ,έχουμε όμως τους δικούς μας κριτικούς φιλόσοφους σαν τον Τσιφόρο.
Το ιστολόγιο βαυκαλίζεται με την ζιξεκιανή πεποίθηση ότι η ιδεολογία,η κριτική δεν εμφανίζεται ως υψηπετής διανοητική δράση,αλλά είναι ενσωματωμένη σιωπηλά,άρρητα στις αυτονόητες καθημερινές πρακτικές των απλών και ασήμαντων,όπως το λεγόμενο εμπορικό σινεμά.
Η γνώμη ότι καμία εικοσαριά ταινίες του ασπρόμαυρου σινεμά,στέκουν ως κλασσικές επειδή έχουν καλοστημένες ατάκες και φιγούρες,δεν αντέχει σε κριτική.Υπάρχουν ίσως χιλιάδες ατάκες από ένα πλήθος ταινιών που όμως δεν δημιουργούν κλασσικότητα.Αυτό που κάνει μερικές ταινίες μικρά αριστουργήματα είναι ότι οι φιγούρες και οι ατάκες εδράζονται,πατάνε σε τρομερά σενάρια και ευρήματα που εμπεριέχουν θεμελιώδεις κοινωνικές αντιθέσεις,βασικές ιδελογικές τροπές.Χωρίς αυτό το στέρεο υπόβαθρο,που είναι αποτελεσματικό επειδή είναι ασυνέιδητο ,δεν στέκεται καμία ατάκα.
Αναδείξαμε ήδη μερικές τέτοιες ταινίες ,στα θεμελιακά χαρακτηριστικά τους,και θα συμεχίσουμε με άλλες.
Σήμερα όμως θα ασχοληθούμε με μια μοναδική ελληνική διεισδυτική παρέμβαση για τα θέματα τεχνολογίας και κοινωνίας ,την αριστουργηματική Κλέαρχος Μαρίνα και ο Κοντός του Τσιφόρου.
Το στόρυ είναι απλό ,αλλά χρειάζεται να το υπενθυμήσουμε
Ο Κλέαρχος-Αυλωνίτης,είναι παντρεμένος με την Μαρίνα -Βασιλειάδου και έχει ως εσώγαμπρο και συνέταιρο τον Μάχο Ρίζο΄παντρεμένο με την κόρη Ελσα Ρίζου.Ολοι συζούν στην ίδια στέγη.
Ο Κλεαρχος φλερτάρει με την ζωντοχήρα Ηρώ –Ποπη Λάζου,η οποία μπαινοβγαίνει στο σπίτι.Ο Κλεαρχος για να παει διακοπές με την Ηρω χρησιμοποιεί ως πρόσχημα το υπαρκτό πρόβλημα υγείας του Μαχου-Ρίζου και μετα από μια κωμική παλινωδία ,καταλήγουν στα Καμμένα Βούρλα.Οι πεθερός γαμπρός συνένοχοι εξωκοιλουν και διασκεδάζουν με ,μέχρι την στιγμή που η Μαρίνα καταθφάνει και πιάνει στα πράσσα τον Μάχο Ρίζο.
Ο γάμος βαδίζει σε διάλυση ,αλλά αποκαλύπτεται ότι ο Μαχος είναι κληρονόμος μεγάλης περιουσίας,και η οικογένεια ξανασμίγει.
Με κλικ στον τίτλο υπάρχει ολόκληρο το βίντεο της ταινίας,και καλό είναι να το ξαναδούμε.
Κοιτώντας πολύ προσεκτικά θα δούμε πως όλη η ταινία,κινείται διαρκώς από μία συσκευή τηλεφώνου.Δεν είναι μόνο το δραματουργικό στοιχείο πλοκής ( Η Λάζου χρησιμοποιεί το τηλέφωνο,και γύρω από αυτό γίνεται η αρχική παρεξήγηση,ο Αυλωνίτης εξασφαλίζει την παρανομία του τηλεφωνόντας από το ξενοδοχείο,η Γεωργιάδου αιφνιδιάζει τον Αυλωνίτη σε μια μοναδική σκηνή στην ρεσεπτιόν, ο Αυλωνίτης εξασφαλίζει την ιατρική γνωμάτευση για τον Ρίζο μέσω τηλεφώνου κλπ) ,αλλά όποιος προσέξει καλά όλες οι σκηνές εκτός της παρεκτροπής του Ρίζου στην παραλία έχουν στο ντεκόρ μια τηλεφωνική συσκευή.
Αυτή δεσπόζει στο σπίτι ,στο γραφείο,στο ξενοδοχείο.
Η ταινία περιστρέφεται γύρω από το τηλέφωνο.
Τι είναι ένα τηλέφωνο το 60 στην Ελλάδα;Η απόλυτη νέα τεχνολογία.
Δεν έχουμε αντίστοιχο τεχνολογικό βήμα σήμερα.Καμία τεχνολογία δεν είναι σε σπάνιδα έτσι ώστε να πάμε στον γείτονα να την ζητήσουμε.
Ο Τσιφόρος διαπραγματεύεται στην ουσία ,την τηλεφωνική τεχνολογία και τις εμπλοκές της σε όλο το πλέγμα των σχέσεων και λειτουργιών.
Προφανώς δεν το κάνει συνειδητά.Αλλά γι’αυτό η τέχνη του είναι μεγάλη,κλασσική.
Ας δούμε όμως και την καταπληκτική τοιχογραφία των σχέσεων που συστρέφεται γύρω από την νέα για την εποχή τεχνολογία.
Η συντηρητική ιεραρχική νεοελληνική οικογένεια όπου ο φτωχός Μάχος,εντάσσεται για να λύσει το πρόβλημα του,αποδεχόμενος πολλαπλούς ρόλους υποταγής. υποταγής.Κουβαλάει τόσα λάδια στο μαγαζί,που παθαίνει τενοντίτιδα,τρώει όλες τις προσβολές στο σπίτι χωρίς διαμαρτυρία.
Πάνω απο τον Μάχο,κυκλοφορούν ο μπερμπαντης πεθερός,η μέγαιρα πεθερά και η ζωντοχήρα Ηρώ.
Η Ηρώ έχει ένα κομβικό ρόλο.
Στην αρχή της ταινίας,μιλάει με πολιτικούς επιδιώκοντας ρουσφέτια διορισμών μέσω τηλεφώνου!!!! (πενήντα χρόνια και ο χαβάς συνεχίζεται)
Ταυτόχρονα ακροβατεί σε μια γραμμή μιας ηθικής ελευθεριότητας (είναι δυο φορές ζωντοχήρα το 60!!) ,κυνικού προσπορισμού (αρμέγει τον Αυλωνίτη κανονικά) και ενός καταναλωτικού ηδονισμού της εποχής της (είναι ανεπάγγελτη,γυρίζει στα λουτρά κλπ,κλπ).
Το αισθητικοηθικό κοκταίηλ,καταναλωτικής ελευθεριότητας και προυπολογισμένων συναναστροφών για την εξάσφαλιση μιας εύκολης ζωής,πριν κατακλύσει το ιδεολογικό σύμπαν μερικών κοριτσιών του modelling, εχει προσωποιηθεί με ένα αρχετυπικό αριστουργηματικό τρόπο από την Λάζου.Μπορούμε να γελάμε γόνιμα σήμερα με την σχέση Ηρως-Κλέαρχου γιατί οι συντεταγμένες της έχουν ορισθεί από τον Τσιφόρο με χειρουργική ακρίβεια.Χωρίς τον κριτικό Τσιφόρο,δεν στέκεται τίποτα.
Η καταναλωτική ευδαιμονία,η στρεβλη σχέση χρήματος ερωτικής απόλαυσης διαμεσολαβείται από την high tech της εποχής ένα τηλέφωνο.(Οσοι ζουν στην Ελλάδα του 09,και δεν έχουν εθελοντική λοβοτομή ας αναλογισθουν....)
Ενα τηλέφωνο λοιπόν,
Αυτό διαμορφώνει και επιλύει την παρεξήγηση,αυτό έρχεται με την εποχή,αυτό δημιουργει συντονισμούς,αυτό συμβιώνει με τα νέα στυλ του 60.
Είναι υπερβολικά όλα αυτά.
Ισως ναι,ίσως όμως και όχι.
Υπάρχει μια τρομερή ,σκηνή στην ταινία,γυρισμένη στο γραφείο του Κλεαρχου.
Ο Αυλωνίτης ζητάει (τηλεφωνικά και πάλι!!!!) από τον γιατρό μια ιατρική γνωμάτευση για να οδηγήσει τον Ρίζο στα Καμμένα Βούρλα ,και στην παραδρομή της γλώσσας ζητάει ένα «πιστοποιητικό φρονημάτων».
Ο Τσιφόρος παίζει με τα νεύρα της εποχής του.
Αυτό που βλέπουν οι πολλοί σαν μπαλαφάρα,του δίνει την ευκαρία να αναφερθεί στο ταμπού του 60.Τα πολιτικά δικαίωματα της αριστεράς.
Ησυχα ιστοφίλοι μου
Μην τρομάζετε,αν πατίσετε κλικ στον τίτλο θα ξαναπολαυσετε ένα κωμικο αριστούργημα.
Καλές Γιορτές!!!!!!!

13 comments:

Greek Rider said...

Τρομερά ενδιαφέρουσα η σύνδεση τεχνολογικής καινοτομίας και κοινωνικών εξελίξεων.

Όπως και τρομερά ενδιαφέρον είναι ο τρόπος που το αναλύεις μέσω των ταινιών που παραθέτεις τώρα τελευταία. Τροφή για σκέψη, αυτή την ιστορία με την τεχνολογία την έβλεπα πολύ οικονομικοτεχνικά αλλά έχεις δίκιο σε αυτό που λες.

Θα είχε ενδιαφέρον και η ανάλυση κάποιας σύγχρονης ταινίας από το χόλιγουντ. Νομίζω ότι μέσα σε αυτές τις ταινίες υπάρχει ενσωματωμένη και η βούληση της εξουσίας και οι φοβίες της κοινωνίες. Πολλές φορές και άλλα πράγματα πιο σκοτεινά.

Δες π.χ. το Fight Club ή την αύξηση των ταινιών από το 1996 και μετά που περιγράφουν καταστροφές παγκόσμιας κλίμακας.

pentanostimi said...

σκέψου αυλωνιτη -ριζο να ειχαν στα λουτρά κινητα.....

Left Liberal Synthesis said...

GR
Εχουμε τόσο πρωτογεννές υλικό που το Χόλυγουντη ωχρυά.Αλλωστε αυτά τα κόλπα από τον Ζιζεκ σχολιάζοντα το Χολυγουντ τα "κλεψαμε"

Left Liberal Synthesis said...

πεντανοστιμη
Ακριβως ,η κωμωδία αυτή στέκεται μόνο στον κόσμο ενός σπανίζοντος σταθερού τηλεφώνου.Είναι ο μοναδικός όρος συγκρότησης της φάρσας.Σε οποιαδήποτε άλλη συνθήκη ο Κλεαρχος και η παρέα του είναι ανόητα αστειάκια.....

Anonymous said...

MAA

de mou les re LLS...
mipws se paresira se filosofokalutexnikes skepseis
twra teleutaia h to xes to talento apo palia?

Left Liberal Synthesis said...

MAA
Προφανως με παρεσυρες,αφου βέβαια αφέθηκα να παρασυρθώ.....
Προφανως κανένας LLS ,δεν θα υπήρχε αν δεν υπήρχαν πρόθυμοι ΜΑΑ.
Απο διαλεκτική τα ξέρεις καλύτερα,τι τα ρωτάς???
Καλές γιορτές

ο δείμος του πολίτη said...

Συμφωνώ απολύτως με το σχολιασμό σου. Ο κινηματογράφος από την αρχή αποτέλεσε ένα μέσο μαζικό επικοινωνίας-προπαγάνδας (όπως στην αρχαιότητα το ίδιο το θέατρο). Έτσι, περνούσε ιδεολογικές θέσεις και στάσεις κοινωνικές με μοναδική διεισδυτικότητα. Ο καταναλωτισμός, ο πρωτεύων τουρισμός στα γύρω της πρωτεύουσας γραφικά νησάκια, το γκομενιλίκια ως ίδιον ευκατάστατων ανδρών (πώς αλλιώς να συντηρούν γκόμενα και γυναίκα) το κυνήγι του χρήματος, αλλά και η νέα γενιά που αναδεικνύεται με την ηθική όψη του έρωτα (Ρίζος) και εκείνη του απατεωνίσκου (προικοθήρας) είναι χαρακτηριστικά που σύνδεουν την ταινία με την κοινωνία της εποχής της.

Μου άρεσε όμως πάνω απ' όλα η σύνδεση της σύγχρονης κοινωνίας με την ταινία.

une enfant gâtée said...

Επιτρεπεται η διαφωνία ή λειτουργεί η συναίνεση των ημερών;
Μου άρεσε η καινοτόμος κοινωνιολογική αναλυση των πρώτων αναρτησεων σου, σε σχέση με το παλιό Ελληνικό και μάλιστα το ασπρομαυρο cinema.
Φοβάμαι όμως ότι συνεβη, ότι συνήθως συμβαίνει στα χαιδεμένα παιδιά. Τα πολλά κανακέματα, κατεβάζουν τον πήχυ, και μετά τα ευφυή τέρατα, ανακυκλωνονται σε ευκολα αναμασήματα.

Αν κάτι λειτουργούσε εκει, ήταν το Αμερικάνικο όνειρο σε Ελληνική μικροαστική συσκευασία.
Αν για κάτι έμειναν διαχρονικές αυτές οι ταινίες, αν για κάτι αντέχουμε ακόμα να τις βλέπουμε, αν για κάτι διαμορφωσαν το νεοελληνικό χιουμορ, ήταν η ατάκα.
Η υπόθεση δεν είχε καμιά σημασία. Σημασία είχε η μουτα, ο ρυθμός της κουβέντας, το μπουρλέσκ, η εξωραισμένη φωτογραφία, και το πιο σημαντικό. ότι άξιζε να πληρώσουν δύο δραχμές οι προλετάριοι στο cinema, για να απολαυσουν αυτό που είχαν ήδη απολαυσει οι αστοί με ένα πενηνταρικο στο θεατρο.

Ναι το τηλέφωνο, είναι το νέο, αλλά γίνεται απλά ο καμβάς, για να κεντήσει ο Τσιφόρος, την φάρσα.
Την απλοική ιστορία, του βαριεστημένου συζυγου, της μέγαιρας γυναικας του, του κοντού πλην υπάκουου σωγαμπρου, της ερωτευμένης νιοπαντρης, και της διαχρονικής γκόμενας, που είναι γοητευτική απλά γιατί απαιτεί χρήμα και ρίσκο η κατακτηση της.
Να χαιδεψει τα αυτιά των αστών του πενηντάρικου, που μπορούσαν να αναπαράγουν την ιστορία, και τα όνειρα των προλετάριων, που μπορούσαν ακόμα να ελπίζουν στην πολλή δουλειά και στην ευνοια της τύχης.

Αν εξακολουθείς να συντηρείς αυτό το ιστολογιο, πιθανότατα, σε 5 χρόνια, θα αναλύεις κοινωνιολογικά, τις επιθεωρήσεις του Δελφινάριου, αποθεωνοντας τον Στάθη Ψάλτη..
Μην το κάνεις, ξοδευεσαι, ήταν απλό trash.

Οι συντεταγμένες αλλάζουν lls, αυτό μην το παραγνωρίζεις τόσο απόλυτα.

Χρόνια Πολλά είπα;

Left Liberal Synthesis said...

Δειμο
Είναι αλήθεια,παραμελίσαμε να δούμε κριτικά την ανάλαφρη αυτονόητη εικόνα του 60.
Εχει πλάκα να την ξαναδούμε έτσι.
Κάτι που αρχίσαμε στο ιστολόγιο σαν αστείο,θα συνεχιστεί.
Απολαμβάνουμε και εμεις τις Καστοριαδικες προσεγγίσεις του Δείμου.
Καλές Γιορτές

Left Liberal Synthesis said...

Παλιόπαιδο
Το ιστολόγιο θρέφεται από τις απορριπτικές κρίσεις εις βάρος του.Έχει παράδωση που συνεχίζει.
Διαβάζω με προσοχή τον λόγο για τα κανακέματα.Εχεις δίκιο,αλλά και ο ιστολόγος μικρός άνθρωπος είναιτου αρέσουν καικαλά λόγια.
Οι αναρτήσεις δεν είναι κινηματογραφικές κριτικές,είναι σχόλια στο σήμερα,που προσπαθουν (αγνωστο τι πετυχαίνουν) να τις τεκμηριώσουν με κάποιες γνωστές εικόνες του χθές.
Εκεί που θα σε απογοητεύσω είναι ότι γράφουμε ότι μας έρχεται στο κεφάλι,και περναμε καλά.Δηλαδή παρότι μάλλον έχεις δίκιο,η ενασχόληση με το σινεμά μας διασκέδασε τόσο,που μάλλον θα συνεχίσουμε.
Καλές γιορτές

une enfant gâtée said...

Το ενστικτο μου, λοιπόν με οδήγησε σωστά στο ιστολογιο σου.
Διαβάζεις αυτό που θέλεις, αντιστροφα απο αυτό που γράφεται.
Το ότι σε χαρακτηρισα ευφυές τέρας είναι το resume του προηγούμενου σχολίου μου.
Κάθε αλλο παρά απορριπτική κριτική θα το χαρακτηριζα.
Και είναι ιντριγκαδόρικη, μπα ας πούμε όχι πολύ κοινή, αυτή η παραφθορά του ρητού "μου αρέσουν οι παρατηρήσεις, ΔΕΝ διορθωνομαι".
Μορφή αντιστασης; Μοναδικότητα; Ή απλά Μόδα;
Πάντως λες πολύ ευκολα το "έχεις δίκιο". Παραίτηση; Βαρεμάρα; Ή οικονομία δυνάμεων;
Ότι κι αν είναι, είναι ενδιαφέρον.

Left Liberal Synthesis said...

παλιοπαιδο
Η προσοχή σου είναι ευπροσδεκτη,αλλά μήπως παίρνει παρα πάνω απο οτι πρέπει σοβαρά ενα αισθητικης φύσεως σχόλιο?
Η ανάλυση είναι εκ των υστέρων μιας ταινίας,δηλαδή αφ'εαυτής αυθαιρετη αφ'εαυτής μη διαπραγματευσιμη.
Θα μπορούσαμε να δουμε την ταινία από πενήντα οπτικές όλες νόμιμες αλλά μη σχετιζόμενες.
Δεν υπάρχει Η ΑΝΑΛΥΣΗ δεν υπαρχει νόημα στην υπεράσπιση του σχολίου.
Το μοναδικό συμπερασμα,ο Κλέαρχος κλπ είναι τόσο δυνατός πενήντα χρόνια,που αποκλειεται αυυό να είναι αποτέλεσμα απλοικότητας του.
Εψαξα κάτι,ίσως λάθος πιθανόν.Αλλά κατι μου λέι πως η ιστορία έχει ψωμί.
Σαυτο προσδοκω μια μερική συμφωνία.

Tyler Durden said...

Οσον αφορά το θέμα σύγχρονη τεχνολογία και τέχνη, αυτό έχει επηρρεάσει κάθε μορφή τέχνης, ακόμα και τα τραγούδια, ο έρωτας πλέον αναπαρίσταται μέσω των δυνατοτήτων των κινητών ή του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου παράγοντας νέου τύπου φετίχ αλλά και μελοδραματικες εξομολογήσεις: "σε λίγο οι μονάδες τελειώνουν δεν προλαβαίνω να σου πω το σ'αγαπώ" τραγουδάει λαϊκός βάρδος και πολλά ακόμα.