Saturday, July 30, 2011

Αξιοποίηση,Αξία,Ιδιωτικοποιήσεις

Το καυτό επίδικο της επόμενης συγκυρίας θα είναι οι ιδιωτικοποιήσεις.

Πριν περίπου δυο μήνες ο Γ.Δραγασάκης κατέθεσε μια αναλυτική πρόταση με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό την ρητή απομάκρυνση από ένα σύνδρομο «κρατικοποιήσεων». Πρόκειται για μια σημαντική καλοδεχούμενη σαφή απόσταση της αριστεράς από το σύνδρομο του «κρατισμού» και έχει σημασία ότι αυτό γίνεται από ένα τόσο σημαντικό πολιτικό.

Υποστηρίζω όμως πως η κριτική του ΓΔ ,όπως τεκμηριώνεται ,δεν οδηγεί μονοσήμαντα στην άρνηση των ιδιωτικοποιήσεων , αλλά στις επιλεκτικές ιδιωτικοποιήσεις με ταυτόχρονη με ισχυροποίηση των μηχανισμών ελέγχου, διαφάνειας, ανταγωνισμού.

Με άλλα λόγια ο ΓΔ εκφράζοντας και σημαντικά ρεύματα της αριστερής ιδεοκίνησης ,προβαίνει σε μια ρητή «αντικρατιστική» δέσμευση η οποία εδράζεται στην πολύ αμφιλεγόμενη αρχή της «αξιοποίησης» ,κάνοντας μια ιδεολογική επιλογή .Ο ΓΔ ονομάζοντας συνεπή αριστερή πολιτική μια αυθεντική κρατικοκαπιταλιστική επιλογή, προσπερνά ή αποσιωπά τελείως το κεντρικό ζήτημα της αριστεράς αυτό μιας οικονομίας εκτός του νόμου της «αξίας». Η ολική απουσία μιας διαπραγμάτευσης με βάση ένα προβληματισμό για τον νόμο της αξίας, οδηγεί αναγκαστικά σε μια συμβατική διαπραγμάτευση της οποίας το λογικό συμπέρασμα δεν είναι η μονοσήμαντη άρνηση για τις ιδιωτικοποιήσεις.

Ο ΓΔ γράφει

Τρίτη πρόταση. Είναι ύβρις να λέγεται ότι η Αριστερά δεν θέλει την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Κουραστήκαμε να το τονίζουμε στη βουλή χρόνια τώρα και να ζητάμε μάλιστα να κατατίθεται κάθε χρόνο ειδικός προϋπολογισμός για την περιουσία του κράτους, με πλήρη καταγραφή, με δικαιολόγηση και αξιολόγηση των αλλαγών που έγιναν.

Η έννοια της «αξιοποίησης» είναι σχετικά πολύπλοκη και ιδεολογικά ασαφής. Αξιοποίηση ενός περιουσιακού στοιχείου του κράτους (γη, μετοχές, κτίρια ) γίνεται καθώς αναζητάμε το στοιχείο αυτό να αποκτήσει την μεγαλύτερη ονομαστική τιμή του εντός αγοράς .Πρόκειται ουσιαστικά για την έγκληση προς την κυβέρνηση , ο ατομικός καπιταλιστής «κράτος» να διεκδικήσει το μεγαλύτερο κέρδος του , ολοκληρώνοντας τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής .

Αξιοποίηση του ΟΠΑΠ σημαίνει περισσότεροι παίκτες, μεγαλύτερα στοιχήματα, καλύτερες αποδόσεις. Αξιοποίηση της ΔΕΗ σημαίνει περισσότερη κατανάλωση ρεύματος, περισσότεροι πελάτες, μεγέθυνση της οικονομίας. Η λίστα μπορεί να μεγαλώσει πολύ εύκολα.

Πιο πέρα γράφεται

Η Αριστερά, όπως ήδη είπα, δεν είναι υπέρ του κράτους γενικώς. Είναι υπέρ του δημόσιου συμφέροντος, υπέρ των κοινωνικών αγαθών, και είναι υπέρ των δημόσιων φορέων υπό δημοκρατικό κοινωνικό έλεγχο. Η κρατικοποίηση, η δημόσια ιδιοκτησία μόνο υπό όρους και προϋποθέσεις και μόνο υπό δημοκρατικό κοινωνικό έλεγχο, διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία, μπορεί να έχει θετικό κοινωνικό ρόλο και γι’ αυτές τις προϋποθέσεις πρέπει διαρκώς να αγωνιζόμαστε και να επαγρυπνούμε

Στην δεύτερη αυτή κρίση ο ΓΔ κάνει ένα ημιτελή συλλογισμό. Αν η δημόσια ιδιοκτησία έχει νόημα μόνο υπό δημοκρατικό έλεγχο, γιατί το ίδιο δεν ισχύει και για την μεγάλη ιδιωτική περιουσία; Με τον ημιτελή αυτό συλλογισμό περνάει απαρατήρητο ένα εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο: Η στόχευση της αριστεράς όχι στο ιδιοκτησιακό αλλά στο ελεγκτικό, εποπτικό, λογοδοτικό σκέλος μιας διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων που να καλύπτει το σύνολο της οικονομίας.

Ας είμαστε ειλικρινείς:

Η διαπραγμάτευση του ζητήματος των ιδιωτικοποιήσεων με βάση ένα αυθεντικό κριτήριο- πρόταγμα της άρσης του νόμου της αξίας, οδηγεί μονοσήμαντα στην άποψη του ΚΚΕ, δηλαδή στο αίτημα για «απόεπιχειρισιοποίηση» των ΔΕΚΟ. Το ΚΚΕ έχει δίκιο. Πραγματική απεμπλοκή από το κύκλωμα της αξίας και της υπεραξίας επιτυγχάνεται μόνο αν οι επιχειρήσεις γίνουν κρατικές υπηρεσίες. Το εμπειρικό λογιστικό κέρδος που εγγράφει μία Δεκο, έστω και αν γίνεται μέρισμα προς το κράτος, ουσιαστικά είναι πραγματοποιήσιμο γιατί η ΔΕΚΟ είναι μια καπιταλιστική επιχείρηση όχι γιατί εγγράφει κέρδος αλλά γιατί λειτουργεί ως απαραίτητο κομμάτι puzzle του κυκλώματος της αξίας. Η αποκοπή των ΔΕΚΟ από το κύκλωμα αυτό μέσω της μετατροπής τους σε «υπηρεσίες» είναι η αυθεντική αντικαπιταλιστική πρόταση. Ωστόσο η πρόταση του ΚΚΕ πάει πακέτο με τις νοσταλγίες του.

Τούτου δοθέντος , ο αστερισμός ιδεών που διακινούνται σε ένα ευρύτερο ιδεολογικό χώρο από τις παρυφές του συνδικαλιστικού Πασοκ ως τις πιο έλλογες πλευρές της Ανταρσύα, με βάση το πρόταγμα της ορθής αξιοποίησης των ΔΕΚΟ , είναι μια επιλογή με σαφές ιδεολογικό περιεχόμενο: ένας εμβολιασμένος καπιταλισμός με αντίδοτα κοινωνικής ισορροπίας.

Το πρόβλημα είναι άλλο.

Ο εμβολιασμένος καπιταλισμός προσφέρεται σε ένα ρητορικό πακέτο «ριζοσπαστικότητας» , «εναλλακτικότητας» .Η αξιοποίηση παριστάνει τον «αντικαπιταλισμό»

Αν το ζητούμενο της αριστεράς είναι ο σοσιαλισμός, είναι σαφές ότι αυτός δεν είναι παρά ένα συνδυασμός μορφών οικονομίας που συνυπάρχουν. Καπιταλιστικό κέρδος, συνεργατική επιχειρηματικότητα, κεντρικός προγραμματισμός στις υποδομές , ισχυρά κοινωνικά αντιστηρίγματα , αν συνυπάρξουν στο κατάλληλο μείγμα μπορούν να σχηματοποιήσουν στο ορατό μέλλον ένα απτό όραμα σοσιαλισμού του 21 αιώνα. Προς τι η ανώφελη ρητορική έξαρση;

Ας ξαναγυρίσουμε στο επίδικο των ιδιωτικοποιήσεων

Τα πράγματα είναι οριακά. Η περίοδος χάρητος που εξασφαλίστηκε την 21 Ιουλίου είναι περιορισμένη και εύθραυστη. Ανεξάρτητα από ιδεολογισμούς , οι ιδιωτικοποιήσεις που ζητήθηκαν ως όρος , πρέπει να κριθούν εντός της συγκυρίας. Ιδωμένες στο στενό λογιστικό επίπεδο είναι μια ροή χρήματος που δεν μπορεί να αντικατασταθεί από αλλού.

Το πραγματικό επίδικο δεν είναι αν θα έχουμε κρατικό ιππόδρομο, αν παριστάνουμε τους ανήξερους για τον Οπαπ που είναι κοινωνικός όταν το κράτος διανέμει τα κέρδη του , και τζόγος αν το έχει ιδιώτης , αν η ΔΕΗ έχει το μονοπώλιο του δωρεά Λιγνίτη για να υποκρίνεται ότι είναι φθηνή , κλπ κλπ.Το επίδικο είναι αν η Αριστερά θα διεκδικήσει και επιτύχει τελικά ισχυρούς εποπτικούς, ελεγκτικούς, ρυθμιστικούς κανόνες που δεν είναι απαραίτητοι μόνο για τις ΔΕΚΟ αλλά για όλη την οικονομία. Ο ΓΔ πολύ ορθά , αναλυτικά και εύστοχα αναλύει ότι η κρατική περιουσία δεν είναι από μόνη της στοιχείου του «ενεργητικού» μιας αριστερής οπτικής. Το βασικό είναι τα θεσμικά αντιστηρίγματα, τα άυλα αντίβαρα μέσω της κρατικής εποπτείας.

Η συγκυρία είναι πυκνή. Μια ταξινόμηση του επίδικου ως ζήτημα καταλήστευσης ή ξεπουλήματος είναι ουσιαστικά πριμοδότηση του υφιστάμενου σημείου ισορροπίας , με γνωστούς τους κερδισμένους και χαμένους. Μια ταξινόμηση του επίδικου ως ζήτημα θεσμικών ανταλλαγμάτων έναντι χρηματικών ροών είναι μια μετατόπιση που θα ευεργετήσει ολόκληρη την κοινωνία. Αρκεί αυτό να γίνει καθαρά , χωρίς περιττές μετωνυμίες και αποσιωπήσεις. Βέβαια όπως πολλά ευεργετικά δεν είναι και τόσο απλό. Ιδίως αν πρόκειται να μετασχηματισθεί σε μια πολιτική που να εμψυχώνεται σε κοινωνικό αίτημα. Δύσκολο, πολύ δύσκολο μάλλον δεν το βλέπω…..


Σύνδεσμος: Γ.Δραγασάκης :Οι ιδιωτικοποιήσεις να γίνουν υπόθεση όλης της κοινωνίας

Thursday, July 28, 2011

Negri, Hardt : Finance και Αριστερά


Καθώς η χρηματοοικονομική κρίση βαθαίνει, είναι φανερό πως οι απαντήσεις δεν είναι και τόσο απλές όσο φαίνονται. Η εντυπωσιακά αγχολυτική ,λόγω εκθαμβωτικής απλότητας, λύση της εξόδου από το Ευρώ, μάλλον υποχώρησε μετά την 21 Ιουλίου. Παραμένουν στο τραπέζι διάφορα πολύπλοκα μίγματα μερικής διαγραφής, αναστολής χρέους κλπ , των οποίων η δημοφιλία είναι ανάλογη της επιτηδευμένης και υποτιμητικής προς την νοημοσύνη απλότητας. Άραγε όλα είναι τόσο απλά, τόσο κατανοητά όσο οι δημαγωγοί λαϊκιστές όλων των αποχρώσεων αφήνουν να εννοηθεί;

Τι σημαίνει πέφτει το χρηματιστήριο, ανεβαίνουν τα spreads για τον κόσμο της εργασίας; Προφανώς δεν είναι αδιάφορα. Αν δεν είναι αδιάφορα τότε τακτικά ο κόσμος της εργασίας καλό είναι να εύχεται οι εμπειρικοί δείκτες του finance να «πηγαίνουν καλά»; Η πραγματική κατάσταση του κόσμου της εργασίας επηρεάζεται αρνητικά με την κάμψη αυτών των δεικτών;
Στα ερωτήματα αυτά οι Negri Hardt δίνουν μερικές σκέψεις και αφήνουν μερικά ερωτήματα ανοικτά. Στο πρώτο απόσπασμα αποδεικνύουν πως οι αξίες του finance, δεν είναι «καζίνο φούσκες» αλλά δείκτες πραγματικής αντιπροσώπευσης του πλούτου που παράγει η εργασία. Στο δεύτερο εκφράζουν τον αγνωστικισμό τους για τους τρόπους που το finance εισέρχεται στην ατζέντα της πολιτικής της αριστεράς.
Τα αποσπάσματα προσφέρονται σε όσους έχουν τις λύσεις στην «κωλότσεπη» LLS


Πηγή: A.Negri, M Hardt Commonwealth 2009

Το χρηματιστηριακό κεφάλαιο έχει αντικείμενο κριτικής για την ενίσχυση των οικονομικών κινδύνων και για το ότι τελικά δεν παράγει τίποτα. Μετά την κρίση του 2008 η βιτριολική κριτική προς το χρηματιστηριακό κεφάλαιο έχει επιταθεί. Το χρηματιστηριακό κεφάλαιο είναι καπιταλισμός καζίνο και οι κριτικές εναντίον του είναι ένα νόμιμο στοίχημα χωρίς κοινωνική χρησιμότητα.

Κάποιοι ισχυρίζονται πως η αξιοπρέπεια του βιομηχανικού κεφαλαίου εδράζεται στο ότι εμπλέκει παραγωγικές δυνάμεις απ’ ευθείας , παράγει αξία στα υλικά αγαθά.

Αντίθετα τα προϊόντα του finance είναι πλασματικά , παράγοντας χρήμα μέσω του χρήματος, παραμένουν αφηρημένα και τελικά παρασιτικά, δεν παράγουν πραγματικές αξίες.

Αυτές οι κριτικές είναι μερικά ορθές, αν και μέσω τα χρηματιστηριακά εργαλεία αρχικά χρησιμοποιούνται για διαχείριση κινδύνου αλλά τελικά προσανατολίζονται στην κερδοσκοπία και έτσι η βιοπολιτική οικονομία ωθείται στα άυλα αγαθά. Όμως αν αντιλαμβανόμαστε την χρηματιστηριακή κερδοσκοπία ως στοίχημα , είναι ένας έξυπνος καλά πληροφορημένος τύπος στοιχήματος στο οποίο ο επενδυτής κρίνει την μελλοντική απόδοση κλάδων της παραγωγής κρίνοντας δείκτες εκ των οποίων κάποιοι είναι αφηρημένοι , όπως ακριβώς και στον ιππόδρομο όταν κάποιος ποντάρει παράλληλα σε δύο άλογα με κριτήριο την φυσική κατάσταση.

Το χρηματιστηριακό κεφάλαιο είναι ουσιαστικά μια ειδική μηχανή που αντιπροσωπεύει το «κοινό», δηλαδή τις κοινές σχέσεις και δίκτυα τα οποία είναι απαραίτητα για την παραγωγή ενός συγκεκριμένου εμπορεύματος , ή μια κατηγορία εμπορευμάτων ή άλλες μορφές κεφαλαίου.

Αυτή η αναπαράσταση εμπεριέχει μια εξαιρετική διαδικασία αφαίρεσης από τα ίδια τα κοινά και τελικά τα χρηματιστηριακά προϊόντα παίρνουν μια ακόμα αφαιρετική μορφή η οποία αναφέρεται σε άλλες αναπαραστάσεις μελλοντικής παραγωγής ή αναπαραστάσεις των αναπαραστάσεων. Οι δυνάμεις του finance είναι τόσο ιλιγγιώδεις και για αυτό τα μαθηματικά μοντέλα γίνονται τόσο σημαντικά. Η αφαίρεση είναι δυνατή γιατί ο πλούτος που αντιπροσωπεύεται είναι κοινωνικός. Σε κάθε επίπεδο αφαίρεσης τα χρηματιστηριακά εργαλεία συλλαμβάνουν και αναφέρονται σε ένα ανώτερο επίπεδο δικτύων τα οποία αμέσως ή εμμέσως συνεργάζονται στην παραγωγή. Αυτή η δύναμη της αφηρημένης οικονομίας αναπροσδιορίζει και ταυτόχρονα μυθοποιεί το «κοινό»

P 157-158

Μια παραδοσιακή αντικαπιταλιστική στρατηγική για να αντιμετωπίσει την επικυριαρχία του χρήματος είναι να καταστρέψει ταυτόχρονα τις δυνατότητες αντιπροσώπευσης, καταστρέφοντας όχι μόνο την καπιταλιστική επιταγή αλλά και τον ρόλο του χρήματος ως γενικού ισοδύναμου. Αυτή η στρατηγική προκρίνει την δημιουργία ενός δικτύου συναλλαγών μέσω ανταλλακτικού εμπορίου ή κατά περίπτωση μορφών ανταλλαγής αξιών, τελικά μέσω ενός οράματος επιστροφής σε ένα μονοσήμαντο κόσμο αξιών χρήσης.

Μια δεύτερη στρατηγική είναι να υπερασπιστούμε την μια όψη του χρήματος και να επιτεθούμε στην άλλη: να διατηρήσουμε το χρήμα ως αναπαράσταση της αξίας αλλά να καταστρέψουμε την δυνατότητα του να αναπαριστά το γενικό πεδίο της παραγωγής. Αυτή είναι η στρατηγική της ιδέας του «δίκαιου εμπορίου» και των ισότιμων συναλλαγών.

Μήπως όμως η δύναμη του χρήματος να αντιπροσωπεύσει το κοινωνικό πεδίο της παραγωγής ,αν βρεθεί στα χέρια του «πλήθους» γίνει ένα όργανό απελευθέρωσης , με την δυνατότητα να αποτινάξουμε την φτώχεια και την μιζέρια. Όπως η έννοια της αφηρημένης εργασίας ήταν αναγκαίο να κατανοήσουμε την βιομηχανική εργατική τάξη ως συνεκτικό ενεργό υποκείμενο το οποίο περιλαμβάνει εργαζόμενους σε διάφορους κλάδους , μήπως και οι αφαιρέσεις του χρήματος και των παραγώγων ομοίως παρέχουν τα όργανα για να κατανοήσουμε το πλήθος να δημιουργείται από τις ποικίλες μορφές ευέλικτης, κινητικής και προσωρινής εργασίας; Δεν μπορούμε να απαντήσουμε τα ερωτήματα αυτά ικανοποιητικά , αλλά φαίνεται ότι οι προσπάθειες επανάκτησης του χρήματος μέσω αυτού του τρόπου είναι μια επαναστατική κατεύθυνση σήμερα.

P 293-294

Monday, July 25, 2011

Το ενοίκιο

Η πανευρωπαϊκή κοινή γνώμη κατάλαβε ακριβώς την φύση του προβλήματος του Ευρώ και του επακόλουθου Ελληνικού ζητήματος την Πέμπτη16/6 όταν η πιθανή καταψήφιση του μεσοπρόθεσμου βύθισε τα χρηματιστήρια. Οι οικονομικές σελίδες ήταν κατατοπιστικές για όλη την Ευρώπη : Το οικοδόμημα στηριζόταν στον αδύνατο Ελληνικό κρίκο. Μερικές εβδομάδες ήρθαν τα τρακοσάρια στα Ιταλικά spreads και η συμφωνία της 21 Ιουλίου δρομολογήθηκε.


Η μεταστροφή στην Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη είναι εντυπωσιακή. Οι «τεμπέληδες» Έλληνες έγιναν συμπαθητικοί βασανιζόμενοι συμπολίτες , για τους οποίους χρειάζεται «βοήθεια». Φίλος που κατοικεί στην Βιέννη , με ενημέρωσε πως η Mac Donalds παρουσίασε ένα νέο προϊόν το “tzatziki wrap” που φιγουράρει σε όλα τα καταστήματα με μια γαλανόλευκη! Παρά την συστηματική ακροδεξιά προπαγάνδα το γαλανόλευκο wrap «φεύγει σαν τρελό».

Η ουσία της απόφασης της είναι απλή: Η Ευρώπη θέλοντας ή μη βαδίζει σε ενοποίηση.

Είδα όλες τις αναλύσεις των ειδικών και κανένας δεν την είδε ως πρόδρομο φαινόμενο ευρωπαϊκής διάλυσης. Οι πιο αρνητικοί την είδαν ως ασύμμετρη ως τεχνική ατελή ρύθμιση η οποία είναι Ευρωπαϊκή, περισσότερο Ευρωπαϊκή από ποτέ. Οι κριτικές δεν αμφισβητούν την «Ευρωπαικότητα» της συμφωνίας, αλλά την τεχνική της ανεπάρκεια εντός αυτής της «Ευρωπαικότητας». Είναι φανερό πως ανομολόγητο άτυπο αριστεροδεξιό μέτωπο των Ευρωπαιστών (Γιούνκερ,Μέρκελ,Λίνκε,Συν,Δημαρ κλπ ) κατίσχυσε του αντίστοιχου ακούσιου σμήνους των Αντιευρωπαιστών (Ρουμπινί,Καθαροί Φιλανδοί,Ανταρσύα κλπ)

Η τεχνική συζήτηση για την ουσία της συμφωνίας, να με συγχωρούν οι οικονομολόγοι, μου φαίνεται ανούσια. Πρόκειται για μια πολύπλοκη ρύθμιση πολλαπλών αναγνώσεων , της οποίας το αποτέλεσμα είναι μια απλή μετάθεση του χρέους στο μέλλον. Ωστόσο αυτό το χρέος καθώς μεταμορφώνεται σε παράγωγο, δεν αποτελεί παρά ένα δευτερεύον εμπειρικό μέγεθος , το οποίο έχει νόημα μόνο στο πως χρησιμοποιείται ανακατανέμει εισοδήματα στο παρόν. Κανένα εθνικό χρέος δεν είναι απαιτητό εφάπαξ , άρα σημασία έχουν οι τόκοι που παράγει, και οι οποίοι λειτουργούν περίπου ως ενοίκιο της εθνικής χώρας. Ποιος καταβάλει αυτό το ενοίκιο , αυτό έχει σημασία, και στην Ελλάδα προς το παρόν το πληρώνουν οι εργαζόμενοι, και οι συνεπείς φορολογούμενοι. Εξ΄ ορισμού το χρέος ως σύνολο είναι μέγεθος προς μόχλευση, αναμόχλευση μετασχηματισμό και αναδιοργάνωση. Η μόχλευση που έγινε μέσω της συμφωνίας, μάλλον δεν αλλάζει τους πληρωτές του «ενοικίου» αλλά σταθεροποιεί το «ενοίκιο». Κάτι είναι και αυτό.

Συμπέρασμα, μια ενίσχυση του Ευρωπαισμού, και μια σταθεροποίηση του «ενοικίου» της χώρας , είναι σχετικώς καλά νέα. Παραμένει ζητούμενο αν κατά την διάρκεια του σταθερού ενοικίου, θα προλάβουμε να μεταρρυθμίσουμε την οικονομία, και αν προλάβουμε να συμπεριλάβουμε στο «ενοίκιο» τους λαθρεπιβάτες της κοινωνίας.

Το ότι η συμφωνία αυτή γίνεται επί της διακυβέρνησης ενός γνήσιου λαϊκιστικού δημαγωγικού κόμματος ,με αντιπολίτευση την περίοδο 2007-9 εμπνευσμένη από τις χειρότερες παραδόσεις του Αυριανισμού, και διαχειριστικές επιδόσεις την περίοδο 2009-11 της "σχολής Mr.Bean" ,δεν δικαιολογεί τις στενάχωρες και σχετικά κοντόθωρες αντιρρήσεις διαφόρων πλευρών της αντιπολίτευσης. Ωστόσο και αυτές οι αντιρρήσεις έχουν ένα τελετουργικό παλαιοκομματικό χαρακτήρα, ακριβώς για να ειπωθεί κάτι.Το δυσάρεστο είναι πως πολλές από τις μικρόψυχες αποτιμήσεις είχαν και στοιχεία θεωρητικής επαναχώρησης, ανάγωντας ως νέο επίδικο της αριστεράς το ζήτημα του Ιταλικού χρεόυς...

Μεταξύ μας, το φαινομενικά ισχυρό , θετικό μέρος της συμφωνίας, το λεγόμενο νέο σχέδιο Μάρσαλ, ίσως να είναι και η μεγαλύτερη παγίδα. Όχι γιατί δεν θα υλοποιηθεί αλλά γιατί ίσως υλοποιηθεί. Η κοινή λογική λέει πως θα είναι πιστώσεις σε γερμανικές εταιρίες, για να επενδύσουν στην Ελλάδα, προς μεγάλη χαρά των διαφόρων μεταπρατών μεσαζόντων .

Καθώς η μακροοικονομία σταθεροποιείται, αφού οι εργαζόμενοι πλήρωσαν το κόστος της «εσωτερικής υποτίμησης» και θα πληρώσουν την καταβαράθρωση των συντάξεων και των κοινωνικών παροχών, αυτή η απαξίωση της εργατικής δύναμης αντί να τροφοδοτήσει μια πιο βασανιστική αλλά μακροπρόθεσμα ισχυρή ανάπτυξη μιας εξωστρεφούς οικονομίας , μάλλον θα τροφοδοτήσει μια νέα γενιά αρπακολατζίδικου καπιταλισμού των εισαγωγέων. Και ως γνωστόν ο τύπος του καπιταλισμού έχει τεράστια σημασία για τον κόσμο της εργασίας.

Wednesday, July 20, 2011

Kozo Uno:Are you talking to me?

Πριν από περίπου 60 χρόνια ο Ιάπωνας Kozo Uno διατύπωσε μια ιδιοσυγκρασιακή ανάγνωση και κριτική επαναδιατύπωση του έργου του Μαρξ.


Το υπόβαθρο αυτής της «αναθεώρησης» ήταν η ανάγκη της Ιαπωνικής αριστεράς να αναλύσει την εξέλιξη του Ιαπωνικού καπιταλισμού ,την πρώιμη βιομηχανική Ιαπωνική κοινωνία, αλλά αυτό δεν ήταν απλό . Η ιδιότυπη συνύπαρξη φεουδαλικών δομών των γαιοκτημόνων με την σύγχρονη βιομηχανία, η αναπάντεχη αντοχή της απασχόλησης στην γεωργία σε αντίθεση με μια στενή Μαρξιστική οπτική, που ανέμενε μια πτώση της απασχόλησης και δημιουργία ενός «προλεταριάτου» , δημιουργούσε μια πόλωση ανάμεσα στους θεωρητικούς. Οι λεπτομέρειες της διαμάχης που κωδικά ονομάζεται «Kozaha vs Ronoha» αφορούν τους πολύ ειδικούς ή πολύ περίεργους , αλλά το αποτέλεσμα να έρθει ο σύντροφος Kozo Uno και να διατυπώσει μια κριτική σύλληψη του έργου του Μαρξ.

Με ιστολογική αυθαιρεσία και μπόλικη απλοποίηση το σχήμα του είναι περίπου το εξής:

1.-Ο Μαρξ σ το Κεφάλαιο ουσιαστικά διαπραγματεύεται νόμους κίνησης και μηχανισμούς μιας ανύπαρκτης κοινωνίας , μια κοινωνίας του «καθαρού κεφαλαίου». Μόνο έτσι όμως μπορεί να αναλυθεί και η «πραγματική» κοινωνία, γιατί αλλιώς οι νόμοι κίνησης δεν μπορούν να αναδειχθούν. Αυτήν την διαπραγμάτευση ο Uno ονομάζει «Θεωρία του Καθαρού Καπιταλισμού».

2.-Η περιοδολόγιση του σύγχρονου καπιταλισμού μπορεί να γίνει με βάση ένα κριτήριο ενός βασικού εμπορεύματος γύρω από το οποίο περιστρέφεται σε κάθε φάση η οικονομία. Έτσι έχουμε τον πρώτο καπιταλισμό του μαλλιού (μερκαντιλισμό) , τον δεύτερο καπιταλισμό του βαμβακιού( φιλελευθερισμό) και τον τρίτο καπιταλισμό της βαριάς βιομηχανίας (ιμπεριαλισμό) . Αυτή είναι η διαπραγμάτευση των σταδίων.

3.-Η ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης σε κάθε οικονομία (της Ιαπωνίας εν προκειμένω) πρέπει να γίνεται συγκεκριμένα, ειδικά, εξατομικευμένα ,χωρίς αυτό να συγχέεται με τις δύο προηγούμενες διαπραγματεύσεις οι οποίες όμως προϋποτίθενται για την εξέταση του μερικού. Οι νόμοι του «καθαρού κεφαλαίου» ισχύουν αλλά αφορούν σε ένα ανώτερο επίπεδο αφαίρεσης ,οι περιοδολογήσεις ισχύουν αλλά πρέπει να ειδωθούν χωριστά , και αυτές οι διαπραγματεύσεις μπορούν να «φωτίσουν» να διαυγάσουν την συγκυρία και τα χαρακτηριστικά κάθε οικονομίας όχι «ως χειρουργικά εργαλεία» αλλά ως «αναλυτικές μέθοδοι» πριν την εγχείριση .Σύμφωνα με την μεθοδολογία αυτή αποφεύγονται οι καταχρήσεις ενός γενικού ιδεολογικού αφηρημένου λόγου, και η γείωση στην πραγματικότητα γίνεται όχι ως αφυδατωμένος εμπειρισμός ,αλλά ως ταξινομικά διαφορετική θεωρητική δράση .Ο Μαρξισμός του συντρόφου Uno με ενάργεια μας απαγορεύει να συγχέουμε τα επίπεδα ανάλυσης, και μας καλεί να κοιτάμε το συγκεκριμένο, το ειδικό, το άμεσο υπό το πρίσμα, υπό το φως της γενικής ανάλυσης, αλλά όχι να χρησιμοποιούμε τα εργαλεία της γενικής ανάλυσης του «καθαρού κεφαλαίου»

Από ότι μπορώ να καταλάβω από την σχετική βιβλιογραφία, ο Uno τελευταία αρχίζει να έχει πολύ ενδιαφέρον, αλλά οι σχετικοί «Ουνολόγοι» και «Ουνοιστές» έχουν διχασθεί ήδη αναλύοντας σε διάφορες επεκτάσεις της θεωρίας του .Όποιος ενδιαφέρεται για μη τελετουργικές διαμάχες περί τα του Μαρξ και του Ούνο υπάρχουν οι σχετικές παραπομπές.

Τώρα κατακαλόκαιρο , με 40 βαθμούς τι αξία έχουν αναδιατυπώσεις του Μαρξ ,προέλευσης Άπω Ανατολής; Έχουν γιατί μας βοηθάνε να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε το ειδικό το συγκεκριμένο χωρίς τις αγχολυτικές αποδράσεις του συρμού, μέσω των γενικεύσεων περί «καπιταλιστικής κρίσης» και «νεοφιλελευθερισμού»

Νομίζω πως όλοι ξέρουν τα εμπειρικά επίδικα της απεργίας των ταξιτζήδων αλλά δεν είδα πουθενά μια περιγραφή που τουλάχιστον συνεκτικά να μπορεί να ορίσει το πρόβλημα σε μια γενικότητα.

Τα τραγελαφικά είναι :

Ένας κλάδος που καταστατικά, δομικά, θεμελιακά βασίζεται στην άτυπη οικονομία, με εθιμικά κατοχυρωμένη την εισφοροδιαφυγή, την φοροαποφυγή, την εθελοντική καταπάτηση όλων των εργασιακών διατάξεων, διαμαρτύρεται γιατί μάλλον ο Ραγκούσης παίρνει μια ορθολογική απόφαση. Αν ο κλάδος είναι δομικά άτυπος, ας άρουμε όλες τις υποκριτικές θεσμήσεις , και ας νομοθετήσουμε αυτό που πραγματικά είναι. ’Όποιος φαντασιώνεται πως με περιοριστικές ρυθμίσεις μπορεί να μετατρέψει τα κίτρινα ταξί σε μαύρα του Λονδίνου και να τα περιορίσει αριθμητικά κατά 5-10 % ,και ταυτόχρονα εντάξει μια τεράστια παραοικονομία ,χωρίς ενός τύπου απελευθέρωση ,ας αρχίσει να γράφει από τώρα τα sequel 6 έως 33 του Χάρρυ Πόττερ, γιατί έχει αναμφισβήτητο ταλέντο. Ο Ραγκούσης ελέγχεται για την τακτική του να παίξει με τον τουρισμό καλοκαιριάτικα αλλά όχι για την ουσία της πρότασης του.

Η κωμωδία αναβαθμίζεται, γίνεται επιπέδου βιντεοκασέτας των eighties καθώς η «φιλελεύθερη» Σαμαρική Δεξιά , δυσανασχετεί στην τυποποίηση της άτυπης αγοράς. Ταυτόχρονα η Αριστερά των εργασιακών δικαιωμάτων και της φορολογίας, ξεροβήχει αδιάφορα και με μαύρα γαλιά σε στυλ διαφήμιση του Martini, για την κατάσταση των οδηγών , το ΙΚΑ τους, και το κύκλωμα ροών μαύρου χρήματος μέσω του μηχανισμού «άδεια ταξί –μάντρα- συνεργείο αυτοκινήτων» και μάλιστα τους συμβούλεψε πως «μόνο με αγώνες επιτυγχάνονται νίκες» (ο «πρόεδρος» την Δευτέρα στον Αυτιά, την ώρα που το Ελ Βελ είναι κλειστό..)

Οι συχνοί χρήστες ταξί και ιδίως οι γυναίκες που το χρησιμοποιούν μόνες τους, μπορούν να συγγράψουν Ιλιάδες για την καθαριότητα επιπέδου ορνιθοτροφείου, τον επαγγελματισμό «οδηγώ ,με τσίτα το ράδιο, και το σουβλάκι στο χέρι» τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις τύπου «σε κοιτάω επίμονα με το ύφος λιγούρη» λέγε με « όλες οι πελάτισσες θέλουν να το κάνουν με ταξιτζή εκτός από τη μάνα μου , την αδελφή , την γυναίκα μου, και εγώ τις διευκολύνω με το να την πέφτω πρώτος»

Τέλος ο καθένας έχει και κάποιο γνωστό ή συγγενή που μέσω ενός ταξί έχει με μεγαλώσει, σπουδάσει πολυμελείς οικογένειες, χωρίς να ενοχλήσει κανένα, και έχει υποστεί καμιά δεκαριά ληστείες την τελευταία διετία. Άλλωστε αυτή η κατηγορία είναι σε πιο περίπλοκη κατάσταση καθώς αδυνατεί να ξεκαθαρίσει τα του οίκου της, και στο τέλος χάνει και το δίκιο της.

Το «νοικοκυρεμένο» ταξί, υφίσταται την γενική συγκυρία της μείωσης των εισοδημάτων, της απαξίωσης της άτυπης άδειας (όσο και κάποιος που πλήρωσε «αέρα» για ένα μαγαζί που εκ των υστέρων δεν πάει καλά) , το ζοφερό μέλλον του ισχνού μεροκάματου, αλλά εδώ και χρόνια δεν έχει και κανένα προσανατολισμό. Τίποτα για εξειδικευμένες υπηρεσίες πχ ταξί μόνο για αρρώστους, ή μόνο για γυναίκες με γυναίκες οδηγούς, ή μόνο για οικιακά ζώα, εσωτερικούς κανονισμούς με ποινές στους συνεταιρισμούς ,έως το πιο απλό το όνομα και το υπηρεσιακό τηλέφωνο του ιδιοκτήτη και οδηγού σε μεγάλη διακριτή υποχρεωτική ταμπέλα στο αυτοκίνητο αλλά και το απλό της αυτόματης απόδειξης δεν είδαμε ποτέ. Οι έντιμοι ταξιτζήδες μοιάζουν με τους έντιμους πανεπιστημιακούς. Δεν είναι λίγοι αλλά ούτε πολλοί. Περιτριγυρίζονται από πονηρούς, λαθρεπιβάτες του επαγγέλματος αλλά εκτός από καταγγελίες (λέγε με μπλα μπλα μπλα) δεν κάνουν και τίποτα. Όταν το κράτος παρεμβαίνει για τα αυτονόητα η «αριστεία» η «νησίδα ποιότητας» ξεχειλώνει διαστέλλεται για να προστατέψει τους πάντες.

Η μικρομεσαία, ασθμαίνουσα, αυτοαπασχόληση της «μαύρης» άδειας του ταξί , που όσμωνεται με ένα κακότροπο εισφοροφυγά, φοροφυγά μικροκαπιταλισμό του ιδιοκτήτη της άδειας, προφανώς, υφίσταται και αυτή τις συνέπειες της παγκόσμιας απορρύθμισης και κρίσης, αλλά μάταια περιμένουμε να δείξει σημάδια μιας διάθεσης ανανέωσης, μιας «μεταμνημονιακής» μεταρρύθμισης. Προφανώς μιμείται τον μεγάλο αδελφό κυρίαρχο καπιταλισμό της κρατικοδίαιτης προσόδου, των «πακέτων του ΕΣΠΑ» , του τραπεζικού κατακερματισμού , της ισχνής βιομηχανικής καινοτομίας. Από την άλλη όμως πλευρά , ο κόσμος της ανεργίας πληθαίνει, η μισθωτή εργασία απαξιώνεται και το τεράστιο κοινωνικό αυτό κόστος πάει χαμένο.

Η κρίση , η προσωρινή αρρυθμία, μεταβάλλεται σιγά σιγά σε μια μονιμότητα της μιζέριας. Ο προμνημονιακός κρατικοδίαιτος καπιταλισμός αντέχει και ελπίζει σε μια επιστροφή με τους μισθούς στο μισό. Οι παραγωγικές ενδιάμεσες ομάδες των «τολμητιών της ποιότητας» , στην οικονομία ,στο κράτος, στη διανόηση η λεγόμενη «παραγωγική Ελλάδα» ευρίσκεται σε πολιτική παραζάλη. Ο λαϊκός κόσμος της ανεργίας και της χαμηλόμισθης απασχόλησης προφανώς δεν έχει παρά την αγανάκτηση του, και είναι εξαιρετικά άδικο , είναι σκληρή ταξική πρόσληψη ,να κριθεί για οτιδήποτε. Οι σύγχρονες κοινωνίες τελικά ρυθμίζονται από καταλυτικά στρώματα insiders, από αυτούς που μπορούν να δουν τους πάνω χωρίς πλέγματα και τους «κάτω» με κατανόηση .Στην περίπτωση μας αυτό «ρυθμιστικό ενδιάμεσο» υπολειτουργεί απελπιστικά. Οι «πάνω» είναι δομικά κυνικοί , μέσα στην ιστορική συγκυρία αναδεικνύονται αφόρητα «λούμπεν» ,και οι κάτω , αναπαράγουν μια πολιτισμική ναρκισσιστική εσωστρέφεια με απρόβλεπτες πολιτικές συνέπειες.

Η μάχη δεν είναι χαμένη αλλά όσο ο καιρός περνάει, γίνεται και δυσκολότερη, ή ας πούμε πιο προκλητική.

Για τον μαρξισμό του Kozo Uno :

1.- Phases of Capitalistic development .(Abirton,Itoh,Westra,Zuege) Palgrave 2001

2.-Marx for 21st Century by Hiroshi Uchida .Routlege 2006

3.-Value and the world economy .Edited by R.Westra,A Zuege Palgrave 2003

Wednesday, July 13, 2011

Anti Duhring-Anti Diamantopoulou-Anti Pseudouniversitas



"Αν το Βελγικό κράτος , από εντελώς συνηθισμένους πολιτικούς και οικονομικούς λόγους, έφτιαξε μόνο του την βασική σιδηροδρομική γραμμή , ή αν ο Βίσμαρκ , χωρίς κανένα φαινομενικό λόγο κρατικοποίησε τις κύριες σιδηροδρομικές γραμμές της Πρωσίας, απλώς και μόνο για να μπορεί σε ώρα πολέμου , να τις οργανώνει και να τις εκμεταλλεύεται προς το συμφέρον του, η για να μεταβάλει τους σιδηροδρομικούς υπαλλήλους , σε αγέλη ψηφοφόρων της κυβέρνησης του, και , κυρίως , για να έχει μια καινούργια και ανεξάρτητη από τις αποφάσεις του κοινοβουλίου πηγή εισοδημάτων, τότε αυτά δεν αποτελούν καθόλου έμμεσα ή άμεσα , είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα, βήματα προς τον σοσιαλισμό."

Φ.Ενγκελς Αντι Ντύρινγκ σ 412

Στην κλισέ αντιμαρξιστική οπτική ο Ενγκελς αποτελεί τον πόλο που έθεσε τα θεμέλια για το θεωρητικό δόγμα του αρτηριοσκληρωτικού Διαλεκτικού Υλισμού. Ωστόσο όπως όλα τα κλισέ διαψεύδεται αφού στο απόσπασμα γραμμένο πριν 130 χρόνια σε συνθήκες πολύ διαφορετικές είχε συλλάβει προδρομικά την έννοια ενός δρώντος αριστερού αντικρατισμού αντίθετα προς την οραματική εσχατολογική χιλιαστική διάσταση του κομμουνισμού και του «μαρασμού» του κράτους. Οι κρατικοποιήσεις από την εποχή του Βίσμαρκ διαμορφώνουν πελατειακές σχέσεις ακόμη και στην Γερμανία, ενώ ταυτόχρονα αυτονομούνται και από τον ελάχιστο κοινοβουλευτικό έλεγχο. Είναι πολύ ενδιαφέρον πως ο ίδιος ο Ενγκελς ενώ δεν βρίσκει κανένα στοιχείο σοσιαλισμού στις κρατικοποιήσεις το ανακαλύπτει αναδυόμενο ως μορφή στα μονοπώλια!:

‘"Όπου κυριαρχούν τα τραστ , ο ελεύθερος συναγωνισμός παραχωρεί τη θέση του στα μονοπώλια και έτσι ή χωρίς κανένα σχέδιο στην παραγωγή της καπιταλιστικής κοινωνίας, κάνει την πρώτη υποχώρηση προς την προγραμματισμένη παραγωγή, που είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της σοσιαλιστικής κοινωνίας, που άλλωστε ζυγώνει " Φ.Ενγκελς Αντι Ντύρινγκ σ 411

Ακόμα ,λοιπόν, και στον «δογματικό» Ενγκελς είναι φανερή η αντίστιξη μεταξύ ενός διοικητικού κρατικού ανύπαρκτου σοσιαλισμού, και ενός επερχόμενου σοσιαλισμού που αναδύεται από την σφαίρα της καπιταλιστικής οικονομίας ως αποτέλεσμα εξέλιξης, αλλαγών, εσωτερικών αντινομιών και ανταγωνισμών.

Στα κείμενα του Ενγκελς ο σοσιαλισμός δεν ευρίσκεται στην διατήρηση και επέκταση διοικητικών δομών ως ένα φαινόμενο κρατικού γιγαντισμού , (θυμίζοντας το αντίστοιχο επιχείρημα του R.Nozick) αλλά στο επίπεδο ανάπτυξης πχ της Microsoft η οποία διαχεόμενη στην παγκόσμια οικονομία φέρει σπέρματα ενός «τύπου κεντρικού προγραμματισμού»

Απλώς για να επιτείνουμε την σύγχυση καλό είναι να θυμηθούμε πως στην κλασσική διαμάχη φιλελευθέρων σοσιαλιστών του 20 αιώνα το ουσιαστικό επίδικο δεν είναι ο κεντρικός προγραμματισμός αλά ΕΣΣΔ και η αγορά, αλλά ο τύπος του ορθολογισμού που τελικά θεμελιώνει τα δύο συστήματα. Στην αλά ΕΣΣΔ εκδοχή ο ορθολογισμός είναι αποτέλεσμα επιτελικής κεντρικής απόφασης , ενώ οι φιλελεύθεροι προκρίνουν τον «σε τελευταία ανάλυση» ορθολογισμό που αναδύεται από τις αυθόρμητες επιμέρους τάξεις της αγοράς. Η ιστορική εμπειρία απέδειξε πως το πείραμα του κεντρικού επιτελικού σχεδιασμού απέτυχε ανεπιστρεπτί. Με μια πρόχειρη ματιά τα δύο αποσπάσματα του Ενγκελς , με μπόλικη ιστολογική αυθαιρεσία, παραπέμπουν περισσότερο σε μια «τυπικά φιλελεύθερη ανάδυση » παρά σε μια διοικητική κρατικοκεντρική αντίληψη. Και μάλλον η σύγχρονη ιστορική πραγματικότητα μας παραπέμπει περισσότερο σε μια αριστερά της οικονομίας παρά του κράτους.

Το ιστολόγιο διακονεί την αντικρατιστική φιλελεύθερη αριστερά. Την αριστερά του αναδυόμενου φιλελεύθερου σοσιαλισμού των πολλαπλών μορφών , και όχι του σοσιαλισμού της προσδοκίας του αέναου αναδιπλασιασμού των Δεκο, της Βισμαρκιανής απάτης και αυταπάτης του 21 αιώνα .Δεν ξέρει τα εντός του κράτους, τα ακούει , τα υποθέτει. Βέβαια επειδή στην Ελλάδα ο κρατισμός ακτινοβολεί αυθεντικό οθωμανικό management, το οποίο άλλοτε ως λαικοδεξιά μέριμνα ή ψευδοαριστερή πολιτική, μεταμφιέζεται, φορά μια στολή παραλλαγής και διατηρείται αλώβητος παρά τις δεκάδες «μεταρρυθμίσεις» , η κατάσταση περιπλέκεται .Με άλλα λόγια τα επίδικα του κράτους είναι περισσότερο επίδικα μεταξύ διαφόρων insiders και δυνητικών insiders, με προφανή διακομματικά και διαταξικά χαρακτηριστικά και λιγότερο επίδικα της κοινωνίας.

Καλούμαστε να κρίνουμε τα τεκταινόμενα στην μεταρρύθμιση της Διαμαντοπούλου. Επειδή η Αθήνα είναι μικρή ,τα πως, πότε , γιατί, μιας όχι αμελητέας μερίδας πανεπιστημιακών, πρυτάνεων, λεκτόρων, κλπ έχουν κάτι από οικογενειακό ταμπού ορεσίβιας κοινότητας στα Πακιστανικά Ιμαλάια: η ενδογαμία είναι οριακά αιμομιξία, οι οικονομικές ληστρικές συναλλαγές γίνονται υπό τον μανδύα της παράδοσης κλπ Για ένα μέρος της ακαδημίας ,δηλαδή , τα ξέρει όλη η Υφήλιος αλλά «γ..τα μη τα σκαλίζεις». Ταυτόχρονα η Διαμαντοπούλου συμπτωματικά… βρέθηκε με σύζυγο ασχολούμενο ,κατά λάθος εξεπίτηδες, με Εοκικά κονδύλια σχετικά δια βίου εκπαίδευση , καθ όσον καιρό αυτή διακονούσε την επιτροπεία στην ΕΕ. Και με αυτό το κύρος, ένθεν κακείθεν ίσως να χρειαστεί να λάβουμε θέση σε μια σειρά από τεχνικές ρυθμίσεις των οποίων τα πραγματικά επίδικα μόνο μπορούμε να υποθέσουμε.

Καλούμαστε λοιπόν να διαλέξουμε καλοκαιρινούς αυταρχισμούς Διαμαντοπούλου, μικροσυντεχνιασμούς πρυτάνεων, αναγκαστικούς εκσυγχρονισμούς, δύσθυμες αδράνειες ακαδημαϊκού «βαλκανιζατέρ» , και όλα αυτά πασπαλισμένα με ότι ρητορικό υλικό διαθέτει η συγκυρία.

Και επειδή δεν ξέρω , δεν μπορώ να διακρίνω ούτε τους έντιμους της Ακαδημίας πειράζει που δεν μπορώ και δεν θέλω να καταλάβω τι ακριβώς γίνεται;

Monday, July 11, 2011

Athens,Athènes,Athen,アテネ,Atene,Афины,Atina,Athinë (English Version)


Η φίλη του ιστολογίου open eyed dreamer πήρε την πρωτοβουλία να μεταφράσει την αρχική ανάρτηση, με την προσδοκία το αγγλικό κείμενο στο ηλεκτρονικό ταξίδι του να βοηθήσει φίλους εκτός Ελλάδας να καταλάβουν την συγκυρία

Translation by open eyed dreamer

The police operation in Syntagma square, Athens, during the days when the middle-term adjustment programme was to be ‘discussed’ in the Greek parliament had one sole purpose: to bring to an end the camp of indignant citizens. The operation failed, and the Greek police operational standards converged with those of the Assad forces, while Athens is competing on equal terms with Sana’a and Damascus in the journalist contest “the most violent capital”.


On the other hand, Syntagma square is being transformed into a spot where the ongoing ‘Greek condition’ is fully represented: violence and destruction as the aesthetic nutshell of a genuine expression of discontent, which for the moment is flirting with direct democracy, where political parties are masked as individuals. Syntagma square has turned into Hyde Park; 5-star hotels offer a view to the sui generis Greek camp, but discontent is genuine, and its settling at the centre of the city seems to be the sole option.

In a sense, Athens is being transformed into a touristic sight only for the ‘conscious’. Classic monuments and contemporary dissent are offered in the same tourist packet at low cost.

At the same time the city lives multiple lives. The underground artist movement has taken off. Dozens of music scenes, hybrid artist performances, and theatrical vanguard are gathered in spaces and conditions of negative, no or at most low budget. In ten years from now, those missing the current ‘Athenian condition’ will be stunned to discover that 2011 was the year when the masterpieces of the 21st century were born; masterpieces are born in the underground in times of unfolding crises.

Political tension, social energy, activity, classicism and avant guarde converge to comprise the multi-faceted symbol of cosmopolitan Athens.

Of course, conformists (the genre essentially transcends political parties and classes) would be probably envy of actually dozy and ‘comme il faut’ central European cities where the sheerest accomplishment is represented in the skillful performance of an honest jazz clarinet player and the braids of a folklore singer from Benin. How else can we demonstrate our inherent cosmopolitan net?

Athens is a tremendous city only when we look at it as it is: vivid, contradictory, energetic, multi-faceted, incomprehensive, multiply unwise and intensely self-destructive. A city producing living art.

If this city symbolizes a society, then probabilities are high that we shall not fail. We witness a historic explosion, during which a few things become explicit: people in Athens uncover piled stocks of courage, energy, surpluses of life and overflowing desires.

It is only a matter of months, until a new positivity will come to light, and we will have not figured out how. This is not necessarily bad, for there is no recipe for success, only desire. And I rest assured that such desire exists.

Friday, July 8, 2011

Δέκα αντιρρητικά σχόλια για δέκα θέσεις του Ν.Δήμου σχετικά με τον φιλελευθερισμό

Ο Φιλελευθερισμός αποτελεί το μισό συστατικό του ιστολογίου. Ο Νίκος Δήμου δημοσίευσε  Lifo (Εδώ) δέκα θέσεις για τον Φιλελευθερισμό. Η ταξινόμηση τους προσφέρει μια ευκαιρία κωδικοποίησης την οποία αξιοποιώ μέσω ενός παράλληλου αντιρρητικού σχολιασμού


1. Ο Φιλελευθερισμός είναι η πολιτική θεωρία που βάζει την ελευθερία πάνω από την ισότητα.

1.O Φιλελευθερισμός είναι ένα ιδεολογικό αστικό ρεύμα , ιστορικά προσδιορισμένο με πολλαπλές εσωτερικές αντιφάσεις, που προκρίνει την ισότητα έναντι του νόμου ως μοναδικό αίτημα ισότητας ,και την ελευθερία ως απόλυτο υπερκοινωνικό υπεριστορικό πρόταγμα




2. Η πείρα των τελευταίων αιώνων απέδειξε ότι όσα καθεστώτα έβαζαν πρώτη την ελευθερία πετύχαιναν και την καλύτερη ισότητα. Αντίθετα, αυτοί που επέβαλλαν την ισότητα, εκτός που έχαναν την ελευθερία, δεν κέρδιζαν ούτε την ισότητα (νομενκλατούρες).

2.Η πείρα απέδειξε πως μόνο όσες κοινωνίες συνδύασαν τα προτάγματα του φιλελευθερισμού και της αριστεράς πέτυχαν την σχετική αρμονία μεταξύ ισότητας και ελευθερίας. Τα καθεστώτα του υπαρκτού ήταν αυταρχικά όχι μόνο λόγω πολιτικής ιδεολογίας, αλλά και λόγω ιστορικής καθυστέρησης, οικονομικής φάσης και στρατιωτικής επικυριαρχίας.


3. Η επιδίωξη της ισότητας δεν καταπατούσε μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα – αλλά και τη δημιουργική πρωτοβουλία. Στα καθεστώτα ισότητας επί δεκαετίες δεν εμφανίστηκαν σημαντικές νέες εφευρέσεις (π.χ. ένα νέο φάρμακο), ούτε αξιόλογο καλλιτεχνικό έργο. ( Οι δημιουργοί ήταν είτε κρατικοί υπάλληλοι είτε στα στρατόπεδα).

3.-Η τυπική ισότητα στα καθεστώτα του υπαρκτού ήταν όντως ατελής χωρίς τις πολιτικές ελευθερίες. Ωστόσο η δημιουργική αδυναμία στις χώρες αυτές δεν τεκμηριώνεται .Αντίθετα μετά την κατάρρευση τους αποκαλύφθηκε ένας μεγάλος πλούτος τεχνολογίας και τέχνης .Εκείνο που τεκμηριώνεται ήταν το μπλοκάρισμα των διαύλων της δημιουργίας και της οικονομίας από τις γραφειοκρατικές ελίτ Οι κοινωνίες αυτές έπασχαν από λειτουργικότητα μεταξύ δομών και όχι από στατικότητα εντός των δομών.

4. Τα καθεστώτα ισότητας απέτυχαν και στην οικονομία. Μη παράγοντας πλούτο, μοίραζαν φτώχια. Εκτός κι αν άνοιγαν την αγορά (βλ. σημερινή Κίνα). Αλλά το μείγμα της Κίνας είναι απεχθές: δικτατορικό κράτος με ασύδοτο, άγριο καπιταλισμό. Θύματα: και η ισότητα και η ελευθερία…

4. Τα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού ήταν καθεστώτα μεσαίας οικονομικής στάθμης με σοβαρούς μηχανισμούς αγοράς ,μόνο που αυτοί ήταν άτυποι και αφανείς. Χωρίς την άτυπη αγορά θα είχαν καταρρεύσει πολύ νωρίτερα. Η Κίνα ευρίσκεται σε αφανή βασανιστική αλλά πολύ δυναμική διαδικασία ανεπίστροφης εκδημοκρατικοποίησης. Οι τοπικές εκλογές γίνονται σε καθεστώς πλήρους ελευθερίας ο συνδικαλισμός ενισχύεται, απεργίες κορυφώνονται ,αλλά υπάρχουν περιορισμοί σε εκλογές περιφερειακές και κεντρικές .Οι αναλύσεις για την Κίνα είναι απλοϊκές τόσο από την Δεξιά όσο και την Αριστερά.


5. Ο πολιτικός φιλελευθερισμός είναι αδελφός του ορθολογισμού και του διαφωτισμού - γεννήθηκαν μαζί και μοιράζονται την ίδια βασική αξία: την ελευθερία. Ο διαφωτισμός είναι ο φιλελευθερισμός στη σκέψη. Από εκεί γεννήθηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα, δηλαδή ο νέος ανθρωπισμός.

5. Ο φιλελευθερισμός δεν είναι ταυτολογικά ο διαφωτισμός. Από την μήτρα του διαφωτισμού γεννιέται η κοινωνική κριτική και η Αριστερά. Τόσο «τα ανθρώπινα δικαιώματα» και όσο ο «ανθρωπισμός» είναι ιδεολογικά φορτισμένες έννοιες, στο όνομα των οποίων διαπράχτηκαν εγκλήματα στον αντίποδα του διαφωτισμού.


6. Ο νέο-φιλελευθερισμός (λέξη βρισιά στα νεοελληνικά) είναι μία υπερβολή του οικονομικού φιλελευθερισμού - και, σαν κάθε υπερβολή, λανθασμένος. Οι αγορές δεν αυτό-ρυθμίζονται. Αντίθετα, ο κλασικός οικονομικός φιλελευθερισμός εμπεριέχει μέριμνα για τον άνθρωπο.

6.Ο όρος νεοφιλελευθερισμός είναι παγκόσμιο δημοσιογραφικό κλισέ που σημαίνει απλώς το χρηματοοικονομικό «κακό» στα τέλη του εικοστού αιώνα. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν ορίζει τίποτα ακριβώς για αυτό αντι νεοφιλελεύθεροι αυτοορίζονται όλοι από την Χρυσή Αυγή ,ως τον Καρατζαφέρη και τον Σαμαρά και τον Συριζα. Στην αριστερή εκδοχή του ο όρος Νεοφιλελευθερισμός υποκρύπτει μια άρρητη αποδοχή ενός αποδεκτού οικονομικού φιλελευθερισμού (άλλωστε προς τι το νέος;) , χωρίς όμως κανενός είδους επεξεργασία , ή αυτοκριτική.Η Αριστερά είναι σε μεγαλύτερη ένταση με τον Φιλελευθερισμό παρά με τον υποτιθέμενο "νεοφιλελευθερισμό"

7. Τα πολιτικά και οικονομικά συστήματα ξεκινάνε ως θεωρίες αλλά αποδείχνονται στην πράξη. Μόνον η εφαρμογή τους τα κρίνει. Η άποψη: «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» είναι υπέροχη σαν ιδανικό, αλλά μένει να περιγραφεί ακριβώς ο «άλλος κόσμος», να εφαρμοστεί με δημοκρατικές διαδικασίες και να κριθεί. Όπως και στην επιστήμη, το πείραμα επιβεβαιώνει τη θεωρία. Μη συγκρίνετε το υπαρκτό με το ανύπαρκτο.

7 .Χωρίς τις ιδέες, την αυτόνομη ιδεολογία, δεν μπορεί να υπάρξει καμία πραγμάτωση της προόδου και της κοινωνικής αλλαγής. Ο φιλελευθερισμός δεν θα ήταν τίποτε χωρίς την «Φιλελεύθερη Ουτοπία» και η αριστερά δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το «Κομμουνιστικό Πρόταγμα». Το πρόβλημα προκύπτει όταν οι ιδεολογίες γίνονται δόγματα. Οι σύγχρονες κοινωνίες αναπτύσσονται μόνον όταν εμπνέονται και από τα δύο αυτά μεγάλα οράματα ταυτόχρονα. Ένας κόσμος χωρίς ιδέες είναι η πιο αποκρουστική δικτατορία.

8. Επιμένω στις δημοκρατικές διαδικασίες γιατί, ενώ οι ιδεολογίες και οι ουτοπίες είναι ωραίες στα βιβλία, η επιβολή τους με τη βία μετέβαλε τα οράματα σε εφιάλτες. Οι ιδεολογίες (και οι θρησκείες) έχουν φονεύσει περισσότερους ανθρώπους από όλους τους κατακτητές, τυράννους, Αττίλες και Ταμερλάνους.

8 .-Χωρίς τις ιδέες, την αυτόνομη ιδεολογία, δεν μπορεί να υπάρξει καμία πραγμάτωση της προόδου και της κοινωνικής αλλαγής. Ο φιλελευθερισμός δεν θα ήταν τίποτε χωρίς την «Φιλελεύθερη Ουτοπία» και η αριστερά δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το «Κομμουνιστικό Πρόταγμα». Το πρόβλημα προκύπτει όταν οι ιδεολογίες γίνονται δόγματα. Η τεχνικοποίηση της πολιτικής χωρίς μεγάλες ιδέες είναι από μόνη της μια νέα ολοκληρωτική ιδεολογία. Ένας κόσμος χωρίς ιδέες είναι η πιο αποκρουστική δικτατορία


9. Ο κόσμος δεν προχωράει με τη βία αλλά με την εξέλιξη. Η μεταρρύθμιση αποδείχθηκε πάντα πιο αποτελεσματική και μόνιμη από την επανάσταση.

9.-Δεν υπάρχει κανένα ιστορικό προηγούμενο μεταρρύθμισης που να μην πηγάζει από κάποιου τύπου και μορφής και έντασης πολιτικής βίας. Το ίδιο το φιλελεύθερο πρόταγμα νομιμοποιεί την πολιτική σύγκρουση και ανυπακοή αν διακυβεύονται ατομικά δικαιώματα.

10. Ο Φιλελευθερισμός ΔΕΝ ταυτίζεται με τον Καπιταλισμό (Κίνα) και ουδέποτε εφαρμόστηκε στην Ελλάδα.

10. Ο Φιλευθερισμός είναι ένα από τα ιδεολογικά ρεύματα του σύγχρονου Καπιταλισμού και σωστά δεν είναι ταυτολογικά ο Καπιταλισμός. Αποτελεί το πιο αντιφατικό, το πιο ενδιαφέρον , το πιο δυναμικό και τελικά το πιο «προοδευτικό» αστικό ρεύμα για την Αριστερά. Ειδικά όμως στην Ελλάδα το ιδεολόγημα του «νεοφιλελευθερισμού» και μη έγκληση των αστικών δυνάμεων για τον αναιμικό φιλελευθερισμό τους αλλά η έγκληση για τον υποτιθέμενο «νεοφιλελευθερισμό» τους είναι συνταγή αυτοκτονίας για την Αριστερά και την κοινωνία.

Δικαιώματα εικόνας: dmacc5022.wordpress.com


Wednesday, July 6, 2011

Athens,Athènes,Athen,アテネ,Atene,Афины,Atina,Athinë



Η επιχείρηση της Αστυνομίας στο Σύνταγμα την ημέρα ψήφισης του “Μεσοπρόθεσμου” είχε ένα μοναδικό σκοπό: την διάλυση της κατασκήνωσης των “αγανακτισμένων”. Η επιχείρηση απέτυχε, η αστυνομία προσέγγισε τα πρότυπα λειτουργίας των δυνάμεων του Άσσαντ, και η Αθήνα θα συναγωνιστεί την Σάναα και την Δαμασκό στον δημοσιογραφικό διαγωνισμό ¨The most violent capital¨.


Από την άλλη πλευρά βέβαια το Σύνταγμα γίνεται το σημείο συμπύκνωσης της τρέχουσας νεοελληνικής κατάστασης :Η βία και η καταστροφή ως αισθητικό περίβλημα μιας αυθεντικής έκφρασης δυσαρέσκειας η οποία προς το παρόν φλερτάρει με την άμεση δημοκρατία, την ώρα που κόμματα “παριστάνουν” τα άτομα. Το Σύνταγμα έγινε Hyde Park , τα ξενοδοχεία πέντε αστέρων παρέχουν θέα κατασκήνωσης αλά Ελληνικά , αλλά η δυσαρέσκεια είναι αυθεντική, εγκατεστημένη στο κέντρο περίπου ως μοναδική επιλογή.

Με μία έννοια η Αθήνα γίνεται ένα τουριστικό αξιοθέατο μόνο για “ψαγμένους”. Παρέχονται τα κλασσικά μνημεία και σύγχρονη αμφισβήτηση στο ίδιο τουριστικό πακέτο σε χαμηλές τιμές

Ταυτόχρονα η πόλη ζει πολλαπλές ζωές. Η υπόγεια καλλιτεχνική δράση έχει απογειωθεί. Δεκάδες μουσικές σκηνές, υβριδικά καλλιτεχνικά δρώμενα, θεατρικές πρωτοπορίες συνωστίζονται σε χώρους και συνθήκες από Negative έως No το πολύ Low Budget. Σε δέκα χρόνια οι απόντες της συγκυρίας θα ανακαλύπτουν ότι το 11 ήταν η χρονιά που γεννήθηκαν τα αριστουργήματα του 21 αιώνα, γιατί τα αριστουργήματα γεννιόνται υπογείως σε καινοφανείς συνθήκες κρίσης.

Πολιτική ένταση, κοινωνική ενέργεια, δράση , κλασικισμός και avant guarde αποτελούν το πολλαπλό σήμα της κοσμοπολίτικης Αθήνας.

Βέβαια ο κάθε κομφορμιστής (το είδος είναι αυθεντικά διακομματικό και διαταξικό) μάλλον θα ζηλεύει κατά βάθος νυσταλέες comme il faut κεντροευρωπαϊκές πόλεις που η μαγκιά εξαντλείται στην δεξιοτεχνία κανενός έντιμου jazz κλαρινετίστα, και τις κοτσίδες καμιάς naturalise τραγουδίστριας από την Benin . Σωστά άλλωστε πως θα αναδείξουμε το αυτοφυές πλέγμα μας.

Η Αθήνα είναι μια τρομερή πόλη μόνο αν την βλέπουμε όπως είναι: Ολοζώντανη, αντιφατική, γεμάτη ενέργεια, πολύπλοκη, ακατανόητη , πολλαπλά ανόητη και επίμονα αυτοκαταστροφική. Μια αυθεντική πόλη παραγωγός live τέχνης

Αν η πόλη αυτή συμβολίζει μια κοινωνία, τότε δεν υπάρχει ούτε μια στο τρις εκατομμύριο να την “πατήσουμε” .Ζούμε μια ιστορική έκρηξη , στην οποία ένα είναι σαφές : οι άνθρωποι εδώ αποκαλύπτουν υπερβολικά αποθέματα ενέργειας, πλεονάσματα ζωής, υπερχειλίζουσες επιθυμίες

Είναι θέμα μερικών μηνών, όπου μια νέα θετικότητα θα έχει αποκαλυφθεί, και δεν θα έχουμε κατανοήσει το πως. Ευτυχώς γιατί η συνταγή για την επιτυχία δεν υπάρχει, παρά μόνο η επιθυμία. Και για ένα πράγμα είμαι σίγουρος αυτή υπάρχει.