Αξιοποίηση,Αξία,Ιδιωτικοποιήσεις

Το καυτό επίδικο της επόμενης συγκυρίας θα είναι οι ιδιωτικοποιήσεις.

Πριν περίπου δυο μήνες ο Γ.Δραγασάκης κατέθεσε μια αναλυτική πρόταση με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό την ρητή απομάκρυνση από ένα σύνδρομο «κρατικοποιήσεων». Πρόκειται για μια σημαντική καλοδεχούμενη σαφή απόσταση της αριστεράς από το σύνδρομο του «κρατισμού» και έχει σημασία ότι αυτό γίνεται από ένα τόσο σημαντικό πολιτικό.

Υποστηρίζω όμως πως η κριτική του ΓΔ ,όπως τεκμηριώνεται ,δεν οδηγεί μονοσήμαντα στην άρνηση των ιδιωτικοποιήσεων , αλλά στις επιλεκτικές ιδιωτικοποιήσεις με ταυτόχρονη με ισχυροποίηση των μηχανισμών ελέγχου, διαφάνειας, ανταγωνισμού.

Με άλλα λόγια ο ΓΔ εκφράζοντας και σημαντικά ρεύματα της αριστερής ιδεοκίνησης ,προβαίνει σε μια ρητή «αντικρατιστική» δέσμευση η οποία εδράζεται στην πολύ αμφιλεγόμενη αρχή της «αξιοποίησης» ,κάνοντας μια ιδεολογική επιλογή .Ο ΓΔ ονομάζοντας συνεπή αριστερή πολιτική μια αυθεντική κρατικοκαπιταλιστική επιλογή, προσπερνά ή αποσιωπά τελείως το κεντρικό ζήτημα της αριστεράς αυτό μιας οικονομίας εκτός του νόμου της «αξίας». Η ολική απουσία μιας διαπραγμάτευσης με βάση ένα προβληματισμό για τον νόμο της αξίας, οδηγεί αναγκαστικά σε μια συμβατική διαπραγμάτευση της οποίας το λογικό συμπέρασμα δεν είναι η μονοσήμαντη άρνηση για τις ιδιωτικοποιήσεις.

Ο ΓΔ γράφει

Τρίτη πρόταση. Είναι ύβρις να λέγεται ότι η Αριστερά δεν θέλει την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. Κουραστήκαμε να το τονίζουμε στη βουλή χρόνια τώρα και να ζητάμε μάλιστα να κατατίθεται κάθε χρόνο ειδικός προϋπολογισμός για την περιουσία του κράτους, με πλήρη καταγραφή, με δικαιολόγηση και αξιολόγηση των αλλαγών που έγιναν.

Η έννοια της «αξιοποίησης» είναι σχετικά πολύπλοκη και ιδεολογικά ασαφής. Αξιοποίηση ενός περιουσιακού στοιχείου του κράτους (γη, μετοχές, κτίρια ) γίνεται καθώς αναζητάμε το στοιχείο αυτό να αποκτήσει την μεγαλύτερη ονομαστική τιμή του εντός αγοράς .Πρόκειται ουσιαστικά για την έγκληση προς την κυβέρνηση , ο ατομικός καπιταλιστής «κράτος» να διεκδικήσει το μεγαλύτερο κέρδος του , ολοκληρώνοντας τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής .

Αξιοποίηση του ΟΠΑΠ σημαίνει περισσότεροι παίκτες, μεγαλύτερα στοιχήματα, καλύτερες αποδόσεις. Αξιοποίηση της ΔΕΗ σημαίνει περισσότερη κατανάλωση ρεύματος, περισσότεροι πελάτες, μεγέθυνση της οικονομίας. Η λίστα μπορεί να μεγαλώσει πολύ εύκολα.

Πιο πέρα γράφεται

Η Αριστερά, όπως ήδη είπα, δεν είναι υπέρ του κράτους γενικώς. Είναι υπέρ του δημόσιου συμφέροντος, υπέρ των κοινωνικών αγαθών, και είναι υπέρ των δημόσιων φορέων υπό δημοκρατικό κοινωνικό έλεγχο. Η κρατικοποίηση, η δημόσια ιδιοκτησία μόνο υπό όρους και προϋποθέσεις και μόνο υπό δημοκρατικό κοινωνικό έλεγχο, διαφάνεια και δημόσια λογοδοσία, μπορεί να έχει θετικό κοινωνικό ρόλο και γι’ αυτές τις προϋποθέσεις πρέπει διαρκώς να αγωνιζόμαστε και να επαγρυπνούμε

Στην δεύτερη αυτή κρίση ο ΓΔ κάνει ένα ημιτελή συλλογισμό. Αν η δημόσια ιδιοκτησία έχει νόημα μόνο υπό δημοκρατικό έλεγχο, γιατί το ίδιο δεν ισχύει και για την μεγάλη ιδιωτική περιουσία; Με τον ημιτελή αυτό συλλογισμό περνάει απαρατήρητο ένα εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο: Η στόχευση της αριστεράς όχι στο ιδιοκτησιακό αλλά στο ελεγκτικό, εποπτικό, λογοδοτικό σκέλος μιας διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων που να καλύπτει το σύνολο της οικονομίας.

Ας είμαστε ειλικρινείς:

Η διαπραγμάτευση του ζητήματος των ιδιωτικοποιήσεων με βάση ένα αυθεντικό κριτήριο- πρόταγμα της άρσης του νόμου της αξίας, οδηγεί μονοσήμαντα στην άποψη του ΚΚΕ, δηλαδή στο αίτημα για «απόεπιχειρισιοποίηση» των ΔΕΚΟ. Το ΚΚΕ έχει δίκιο. Πραγματική απεμπλοκή από το κύκλωμα της αξίας και της υπεραξίας επιτυγχάνεται μόνο αν οι επιχειρήσεις γίνουν κρατικές υπηρεσίες. Το εμπειρικό λογιστικό κέρδος που εγγράφει μία Δεκο, έστω και αν γίνεται μέρισμα προς το κράτος, ουσιαστικά είναι πραγματοποιήσιμο γιατί η ΔΕΚΟ είναι μια καπιταλιστική επιχείρηση όχι γιατί εγγράφει κέρδος αλλά γιατί λειτουργεί ως απαραίτητο κομμάτι puzzle του κυκλώματος της αξίας. Η αποκοπή των ΔΕΚΟ από το κύκλωμα αυτό μέσω της μετατροπής τους σε «υπηρεσίες» είναι η αυθεντική αντικαπιταλιστική πρόταση. Ωστόσο η πρόταση του ΚΚΕ πάει πακέτο με τις νοσταλγίες του.

Τούτου δοθέντος , ο αστερισμός ιδεών που διακινούνται σε ένα ευρύτερο ιδεολογικό χώρο από τις παρυφές του συνδικαλιστικού Πασοκ ως τις πιο έλλογες πλευρές της Ανταρσύα, με βάση το πρόταγμα της ορθής αξιοποίησης των ΔΕΚΟ , είναι μια επιλογή με σαφές ιδεολογικό περιεχόμενο: ένας εμβολιασμένος καπιταλισμός με αντίδοτα κοινωνικής ισορροπίας.

Το πρόβλημα είναι άλλο.

Ο εμβολιασμένος καπιταλισμός προσφέρεται σε ένα ρητορικό πακέτο «ριζοσπαστικότητας» , «εναλλακτικότητας» .Η αξιοποίηση παριστάνει τον «αντικαπιταλισμό»

Αν το ζητούμενο της αριστεράς είναι ο σοσιαλισμός, είναι σαφές ότι αυτός δεν είναι παρά ένα συνδυασμός μορφών οικονομίας που συνυπάρχουν. Καπιταλιστικό κέρδος, συνεργατική επιχειρηματικότητα, κεντρικός προγραμματισμός στις υποδομές , ισχυρά κοινωνικά αντιστηρίγματα , αν συνυπάρξουν στο κατάλληλο μείγμα μπορούν να σχηματοποιήσουν στο ορατό μέλλον ένα απτό όραμα σοσιαλισμού του 21 αιώνα. Προς τι η ανώφελη ρητορική έξαρση;

Ας ξαναγυρίσουμε στο επίδικο των ιδιωτικοποιήσεων

Τα πράγματα είναι οριακά. Η περίοδος χάρητος που εξασφαλίστηκε την 21 Ιουλίου είναι περιορισμένη και εύθραυστη. Ανεξάρτητα από ιδεολογισμούς , οι ιδιωτικοποιήσεις που ζητήθηκαν ως όρος , πρέπει να κριθούν εντός της συγκυρίας. Ιδωμένες στο στενό λογιστικό επίπεδο είναι μια ροή χρήματος που δεν μπορεί να αντικατασταθεί από αλλού.

Το πραγματικό επίδικο δεν είναι αν θα έχουμε κρατικό ιππόδρομο, αν παριστάνουμε τους ανήξερους για τον Οπαπ που είναι κοινωνικός όταν το κράτος διανέμει τα κέρδη του , και τζόγος αν το έχει ιδιώτης , αν η ΔΕΗ έχει το μονοπώλιο του δωρεά Λιγνίτη για να υποκρίνεται ότι είναι φθηνή , κλπ κλπ.Το επίδικο είναι αν η Αριστερά θα διεκδικήσει και επιτύχει τελικά ισχυρούς εποπτικούς, ελεγκτικούς, ρυθμιστικούς κανόνες που δεν είναι απαραίτητοι μόνο για τις ΔΕΚΟ αλλά για όλη την οικονομία. Ο ΓΔ πολύ ορθά , αναλυτικά και εύστοχα αναλύει ότι η κρατική περιουσία δεν είναι από μόνη της στοιχείου του «ενεργητικού» μιας αριστερής οπτικής. Το βασικό είναι τα θεσμικά αντιστηρίγματα, τα άυλα αντίβαρα μέσω της κρατικής εποπτείας.

Η συγκυρία είναι πυκνή. Μια ταξινόμηση του επίδικου ως ζήτημα καταλήστευσης ή ξεπουλήματος είναι ουσιαστικά πριμοδότηση του υφιστάμενου σημείου ισορροπίας , με γνωστούς τους κερδισμένους και χαμένους. Μια ταξινόμηση του επίδικου ως ζήτημα θεσμικών ανταλλαγμάτων έναντι χρηματικών ροών είναι μια μετατόπιση που θα ευεργετήσει ολόκληρη την κοινωνία. Αρκεί αυτό να γίνει καθαρά , χωρίς περιττές μετωνυμίες και αποσιωπήσεις. Βέβαια όπως πολλά ευεργετικά δεν είναι και τόσο απλό. Ιδίως αν πρόκειται να μετασχηματισθεί σε μια πολιτική που να εμψυχώνεται σε κοινωνικό αίτημα. Δύσκολο, πολύ δύσκολο μάλλον δεν το βλέπω…..


Σύνδεσμος: Γ.Δραγασάκης :Οι ιδιωτικοποιήσεις να γίνουν υπόθεση όλης της κοινωνίας