Το ενοίκιο

Η πανευρωπαϊκή κοινή γνώμη κατάλαβε ακριβώς την φύση του προβλήματος του Ευρώ και του επακόλουθου Ελληνικού ζητήματος την Πέμπτη16/6 όταν η πιθανή καταψήφιση του μεσοπρόθεσμου βύθισε τα χρηματιστήρια. Οι οικονομικές σελίδες ήταν κατατοπιστικές για όλη την Ευρώπη : Το οικοδόμημα στηριζόταν στον αδύνατο Ελληνικό κρίκο. Μερικές εβδομάδες ήρθαν τα τρακοσάρια στα Ιταλικά spreads και η συμφωνία της 21 Ιουλίου δρομολογήθηκε.


Η μεταστροφή στην Ευρωπαϊκή κοινή γνώμη είναι εντυπωσιακή. Οι «τεμπέληδες» Έλληνες έγιναν συμπαθητικοί βασανιζόμενοι συμπολίτες , για τους οποίους χρειάζεται «βοήθεια». Φίλος που κατοικεί στην Βιέννη , με ενημέρωσε πως η Mac Donalds παρουσίασε ένα νέο προϊόν το “tzatziki wrap” που φιγουράρει σε όλα τα καταστήματα με μια γαλανόλευκη! Παρά την συστηματική ακροδεξιά προπαγάνδα το γαλανόλευκο wrap «φεύγει σαν τρελό».

Η ουσία της απόφασης της είναι απλή: Η Ευρώπη θέλοντας ή μη βαδίζει σε ενοποίηση.

Είδα όλες τις αναλύσεις των ειδικών και κανένας δεν την είδε ως πρόδρομο φαινόμενο ευρωπαϊκής διάλυσης. Οι πιο αρνητικοί την είδαν ως ασύμμετρη ως τεχνική ατελή ρύθμιση η οποία είναι Ευρωπαϊκή, περισσότερο Ευρωπαϊκή από ποτέ. Οι κριτικές δεν αμφισβητούν την «Ευρωπαικότητα» της συμφωνίας, αλλά την τεχνική της ανεπάρκεια εντός αυτής της «Ευρωπαικότητας». Είναι φανερό πως ανομολόγητο άτυπο αριστεροδεξιό μέτωπο των Ευρωπαιστών (Γιούνκερ,Μέρκελ,Λίνκε,Συν,Δημαρ κλπ ) κατίσχυσε του αντίστοιχου ακούσιου σμήνους των Αντιευρωπαιστών (Ρουμπινί,Καθαροί Φιλανδοί,Ανταρσύα κλπ)

Η τεχνική συζήτηση για την ουσία της συμφωνίας, να με συγχωρούν οι οικονομολόγοι, μου φαίνεται ανούσια. Πρόκειται για μια πολύπλοκη ρύθμιση πολλαπλών αναγνώσεων , της οποίας το αποτέλεσμα είναι μια απλή μετάθεση του χρέους στο μέλλον. Ωστόσο αυτό το χρέος καθώς μεταμορφώνεται σε παράγωγο, δεν αποτελεί παρά ένα δευτερεύον εμπειρικό μέγεθος , το οποίο έχει νόημα μόνο στο πως χρησιμοποιείται ανακατανέμει εισοδήματα στο παρόν. Κανένα εθνικό χρέος δεν είναι απαιτητό εφάπαξ , άρα σημασία έχουν οι τόκοι που παράγει, και οι οποίοι λειτουργούν περίπου ως ενοίκιο της εθνικής χώρας. Ποιος καταβάλει αυτό το ενοίκιο , αυτό έχει σημασία, και στην Ελλάδα προς το παρόν το πληρώνουν οι εργαζόμενοι, και οι συνεπείς φορολογούμενοι. Εξ΄ ορισμού το χρέος ως σύνολο είναι μέγεθος προς μόχλευση, αναμόχλευση μετασχηματισμό και αναδιοργάνωση. Η μόχλευση που έγινε μέσω της συμφωνίας, μάλλον δεν αλλάζει τους πληρωτές του «ενοικίου» αλλά σταθεροποιεί το «ενοίκιο». Κάτι είναι και αυτό.

Συμπέρασμα, μια ενίσχυση του Ευρωπαισμού, και μια σταθεροποίηση του «ενοικίου» της χώρας , είναι σχετικώς καλά νέα. Παραμένει ζητούμενο αν κατά την διάρκεια του σταθερού ενοικίου, θα προλάβουμε να μεταρρυθμίσουμε την οικονομία, και αν προλάβουμε να συμπεριλάβουμε στο «ενοίκιο» τους λαθρεπιβάτες της κοινωνίας.

Το ότι η συμφωνία αυτή γίνεται επί της διακυβέρνησης ενός γνήσιου λαϊκιστικού δημαγωγικού κόμματος ,με αντιπολίτευση την περίοδο 2007-9 εμπνευσμένη από τις χειρότερες παραδόσεις του Αυριανισμού, και διαχειριστικές επιδόσεις την περίοδο 2009-11 της "σχολής Mr.Bean" ,δεν δικαιολογεί τις στενάχωρες και σχετικά κοντόθωρες αντιρρήσεις διαφόρων πλευρών της αντιπολίτευσης. Ωστόσο και αυτές οι αντιρρήσεις έχουν ένα τελετουργικό παλαιοκομματικό χαρακτήρα, ακριβώς για να ειπωθεί κάτι.Το δυσάρεστο είναι πως πολλές από τις μικρόψυχες αποτιμήσεις είχαν και στοιχεία θεωρητικής επαναχώρησης, ανάγωντας ως νέο επίδικο της αριστεράς το ζήτημα του Ιταλικού χρεόυς...

Μεταξύ μας, το φαινομενικά ισχυρό , θετικό μέρος της συμφωνίας, το λεγόμενο νέο σχέδιο Μάρσαλ, ίσως να είναι και η μεγαλύτερη παγίδα. Όχι γιατί δεν θα υλοποιηθεί αλλά γιατί ίσως υλοποιηθεί. Η κοινή λογική λέει πως θα είναι πιστώσεις σε γερμανικές εταιρίες, για να επενδύσουν στην Ελλάδα, προς μεγάλη χαρά των διαφόρων μεταπρατών μεσαζόντων .

Καθώς η μακροοικονομία σταθεροποιείται, αφού οι εργαζόμενοι πλήρωσαν το κόστος της «εσωτερικής υποτίμησης» και θα πληρώσουν την καταβαράθρωση των συντάξεων και των κοινωνικών παροχών, αυτή η απαξίωση της εργατικής δύναμης αντί να τροφοδοτήσει μια πιο βασανιστική αλλά μακροπρόθεσμα ισχυρή ανάπτυξη μιας εξωστρεφούς οικονομίας , μάλλον θα τροφοδοτήσει μια νέα γενιά αρπακολατζίδικου καπιταλισμού των εισαγωγέων. Και ως γνωστόν ο τύπος του καπιταλισμού έχει τεράστια σημασία για τον κόσμο της εργασίας.