Monday, October 29, 2012

Ο βρικόλακας τρώει το Bou Tari.


 
Τελικά για τη ΔΗΜΑΡ έφτασε η ώρα της αλήθειας: αν δεχθούμε την εσωτερική λογική του επιχειρήματος  για τη συμμετοχή στην κυβέρνηση , τότε αυτή έγινε για να διαφυλαχθούν δικαιώματα και πόροι του κόσμου της εργασίας , όπως αυτά τίθενται από το κόμμα. Στη λογική αυτή δεν είχε αξία μια αντικειμενική παράθεση δικαιωμάτων και πόρων , αλλά οι αυτοδεσμεύσεις της ΔΗΜΑΡ. Από τη στιγμή που δημόσια ο Κουβέλης βάζει δύο θέματα ως όρους και η τρόικα τους απορρίπτει τότε το εγχείρημα της συμμετοχής έφτασε στο κρίσιμο σημείο.

Υποστηρίζω ότι από τη στιγμή που η τρόικα πήρε αυτή τη θέση, τότε το εγχείρημα έλαβε τέλος, ανεξάρτητα από τις προθέσεις του κόμματος. Γιατί ότι και να κάνει θα είναι εις βάρος του.Καταψήφιση ή ανοχή σημαίνει λείανση των αντιστάσεων, ενώ ψήφιση σημαίνει μια τεράστια αντίφαση.
Το κύριο λοιπόν στη συγκυρία , αυτό που ρυθμίζει την επόμενη φάση δεν είναι η αντίδραση της Δημάρ, αλλά η απόφαση της Τρόικας. Αυτή τελικά δημιουργεί όλες τις επόμενες διεργασίες. Και η τρόικα ξαναμίλησε : Τέρμα οι ενδιάμεσες , πολιτικές μιας συγκροτημένης  υποτίμησης εντός μνημονίου, τέλος οι παραλλαγές και διαβαθμίσεις εμπλουτισμένες από τις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Επομένως αυτό σημαίνει,  απαξίωση  όσων πολιτικών εκφράσεων θα μπορούσαν να εκφράσουν τις κατευθύνσεις αυτές.

Για λόγους τυπικούς ας ονομάσουμε αυτό το ρεύμα “Bou Tari” .Νομίζω ότι το ρεύμα  είναι σαφές: κοινωνικός και πολιτικός φιλελευθερισμός στην πλήρη ευρωπαϊκή ιστορική αποτύπωση και οικονομικές προοπτικές στα πλαίσια μιας ισορροπίας κοινής λογικής εντός αριστερού φιλελευθερισμού. Το ρεύμα έφτασε στην μέγιστη εκλογική του αποτύπωση στις δημοτικές εκλογές του 2010.Η άρνηση της τρόικα , να δεχθεί τις αντιρρήσεις Δημαρ για συμβολικούς λόγους ,αποδυναμώνει , σχεδόν συντρίβει το ρεύμα Bou Tari, και εξωθεί το σύστημα να πολωθεί σε δύο μεγάλα σχήματα:

Από τη μια μια ΝΔ, με επικεφαλής μια ιστορική φυσιογνωμία από τα έγκατα του δεξιού λαϊκισμού και από την άλλη ένα πολυσυλλεκτικό αντιμνημονιακό Σύριζα με   συμμαχίες μόνο εντός της Αριστεράς  στην Ευρώπη.Το δίπολο έχει μια και σαφή προοπτική για το δεξιό πόλο: η λαικοδεξιά ΝΔ θα χρειαστεί να ενσωματώσει στο ρεπερτόριο της το ναζιστικό ρητορικό υπόστρωμα του 10% γιατί η Τρόικα αποφάσισε να συντρίψει το ρεύμα Bou Tari.Ο άλλος πόλος δεν έχει παρά να συνεχίσει τη δημοσκοπικά επιτυχή γνωμάτευση όπου το μνημόνιο δεν είναι δανειακή σύμβαση, αλλά μέτρα, η δε δανειακή σύμβαση , ως τελείως διακριτή πολιτική και νομική οντότητα , μπορεί ανά πάσα στιγμή να κατασκευάζεται ex nixilio.
Κι' όμως η επίθεση της Τρόικας απέναντι στο Bou Tari, τελικά θα βλάψει το Συριζα .Με απαξιωμένα τα ακροατήρια ενός αριστερού μεταρρυθμιστικού ρεπερτορίου στο οποίο απευθύνθηκε στη Διεθνή έκθεση της Θεσσαλονίκης, χωρίς ενδιάμεσους συνομιλητές η ατζέντα της παραγωγικής ανασυγκρότησης θα μείνει κενό γράμμα. Αν μιλάγαμε εντός ενός θεωρητικού σχήματος " ταξικού παιγνίου μηδενικού αθροίσματος" η παραγωγική ανασυγκρότηση είναι ταξικός συμβιβασμός. Τέτοιος συμβιβασμός δεν γίνεται χωρίς το Bou Tari.Απλούστατα γιατί θα λείψουν οι αυθεντικές δυνάμεις του " ταξικού συμβιβασμού".
Τελικά η τρόικα με τις αρνήσεις της , ρίχνει με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια: αποδιοργανώνει το ρεύμα Bou Tari , και το αποστερεί όχι μόνο από την κυβέρνηση , αλλά και από τις " παραγωγικές" φιλοδοξίες του Σύριζα.Ο μοναδικός τρόπος να αρθεί το αδιέξοδο και να αποτραπεί η συγκρότηση ενός ρεύματος ΝΔ με ακροατήριο Χρυσής Αυγής είναι η περαιτέρω στάση του Σύριζα: Αν συμμετάσχει στην ολική απαξίωση τού BouΤari , τότε η επαγγελία της παραγωγικής ανασυγκρότηση του θα μείνει χωρίς ούτε ένα ιδεολογικό σύμμαχο. Αν επιχαίρει για τις κομματικές περιπλοκές της Δημάρ τότε βλέπει με ορίζοντα δημοσκοπήσεων και όχι ιστορίας.

Όσο για τη Δημάρ, έχει μόνο μια επιλογή: Να συνεχίσει το σλάλομ εντός κυβέρνησης. Μια ενδιάμεση επιλογή αποχής από   την ψηφοφορία  των μέτρων με μια ισχυρή αντιτροικανή δήλωση  θα ήταν μια λογική επιλογή. Θα είχε τον χαρακτήρα μια διαμαρτυρίας προς τις Ευρωπαικές Ελιτ οι οποίες  οδηγούν σε μια κυβέρνηση ΝΔ με βλέμμα προς τους ψηφοφόρους της ΧΑ και μια αντιπολίτευση χωρίς ευρωπαϊκές κρατικές  συμμαχίες και χωρίς ιδεολογικούς συμμάχους ενός επιθυμητού ταξικού συμβιβασμού.

Εκτός αν την τελευταία στιγμή οι Ευρωπιακές Ελιτ, καταλάβουν τον πολιτικό βρικόλακα που κατασκευάζουν στην Ελλάδα

 

Friday, October 26, 2012

"Κοινωνικός Φιλελευθερισμός": Η σύγχυση επιτείνεται




Δημοσιεύθηκε το βιβλίο του Κ.Αρβανιτόπουλου "Κοινωνικός Φιλελευθερισμός".Ο πρόλογος του Α.Σαμαρά τοποθετεί το βιβλίο , εκ των πραγμάτων ,σε μια θέση νέου ιδεολογικού ντοκουμέντου μιας Νέας Δημοκρατίας.
Ωστόσο το κείμενο αυτό είναι χαρακτηριστικό του στατικού τρόπου με τον οποίο συζητούνται τα ζητήματα του φιλελευθερισμού.

Αν το δούμε ψύχραιμα , το ιδεολογικό αυτό μανιφέστο έχει ένα οξύ και εκτεταμένο μέτωπο προς τον " νεοφιλελευθερισμό " ενώ αντιπαρατίθεται σε μια κυριολεκτικά ιδεατή φαντασιακή ελληνική σοσιαλδημοκρατία .Τέλος για την αριστερά επιφυλάσει μια ανώδυνη κριτική περί λαικισμού.

Συγκεκριμμένα  εντός του " Κοινωνικού Φιλελευθερισμού” γίνεται μια εκτενής ανάλυση του λεγόμενου " νεοφιλελευθερισμού" στον οποίο χρεώνονται διαφορετικά ρεύματα, όλα με διακριτές και σαφείς αρνητικές συνδηλώσεις. Δεκαπέντε από τις διακόσιες σελίδες του βιβλίου περιγράφουν τις θεωρητικές ανεπάρκειες και καταστροφικές πρακτικές πολιτικές των " νεοφιλελεύθερων σχολών της απορρύθμισης". Είναι τέτοιος ο "αντινεοφιλεύθερος " οίστρος του συγγραφέα , όπου αποτιμά αρνητικά την θεματολογία της σχολής της Δημόσιας Επιλογής , προκαλώντας την εύλογη απορία : Με ποια αναλυτικά εργαλεία μπορεί κάποιος να ερμηνεύσει τον κατακερματισμό και την ικανότητα διαφόρων ομάδων στο κέντρο και την περιφέρεια του Ελληνικού κράτους να επιβιώνουν με μια σωρεία ειδικών ρυθμίσεων; Στο βιβλίο γίνονται θετικές αποτιμήσεις στο έργο των Keyns , Rawls σε αντίθεση προς τους Hayek , Nozick
οι οποίοι κατατάσσονται στο στρατόπεδο των " νεοφιλελευθέρων". Περίοπτη θέση στην αφήγηση του ΚΑ κατέχουν ιστορικές μορφές της δεξιάς όπως οι Κ.Παπαληγούρας , Π.Κανελλόπουλος , Θ.Κανελλόπουλος.

Σύμφωνα με τον ΚΑ την τελευταία περίοδο έχουμε ένα πλούσιο ιδεολογικό έργο νεοφιλελεύθερης οπτικής το οποίο επικαλύπτει τον κοινωνικό φιλελευθερισμό .Ταυτόχρονα στην Ελλάδα υποτίθεται ότι έχουμε μια σφριγηλή σοσιαλδημοκρατία επηρεασμένη από τον μαρξισμό, με ισοπεδωτικά εξισωτικά ιδεολογικά σχήματα και σαφείς ταξικές περιχαρακώσεις!

Δεν ξέρω αν ο ΚΑ επισκέπτεται τα βιβλιοπωλεία , να μας δείξει και εμάς που στο καλό κρύβεται αυτή η πλούσια νεοφιλελεύθερη γραμματεία , γιατί την ψάχνουμε και δεν την βρίσκουμε όσο για αυτήτην τη ταξική σοσιαλδημοκρατία μάλλον την ανακάλυψε σε κανένα YouTube
από το ογδονταπέντε με Πιπεριά , Μανιάτη και Αρσένη.
Είναι σαφές ότι ο ΚΑ κυριολεκτικά επινοεί , κατασκευάζει ένα ιδεολογικό φιλελευθερισμό στην Ελλάδα, γιατί έτσι ο ιδεολογικός τυφλοσούρτης λειτουργεί. Ο υπαρκτός , στο μυαλό του ΚΑ, φιλελευθερισμός έχει προφανώς μια δεξιά εκδοχή κακή " νεοφιλελεύθερη" εκδοχή και μια αριστερή ταξική σοσιαλδημοκρατία , και τα λοιπά είναι τόσο απλά : ο κοινωνικός φιλελευθερισμός λόγω Αριστοτελικής μεσότητας είναι θριαμβευτής πριν καν ο διαιτητής σφυρίξει την έναρξη του αγώνα.

Πρόκειται για διερεύνηση ιδεών κυριολεκτικά στο κενό , όπου διάφορες ιστορικές φυσιογνωμίες της κεντροδεξιάς αναγορεύονται ως τυπικά φιλελεύθερες και δομείται μια ιδεολογικοπολιτική κατασκευή ίσα ίσα για να εξαχθεί ένα συμπέρασμα στα όρια του αυτονόητου. Ο μέσος όρος είναι καλός.
Στην κατασκευή του ΚΑ ταυτίζονται δύο έννοιες διαφορετικού επιπέδου: Η συντηρητική κεντροδεξιά που κυβέρνησε και κυβερνά με διαλείμματα , και ο φιλελευθερισμός. Η κεντροδεξιά μπορεί να υπάρξει θαυμάσια χωρίς καν να αναφέρεται στον φιλελευθερισμό, δεν υπάρχει καμία αναπόδραστη λογική όπου οι δύο έννοιες ταυτίζονται. Ο συνεπής κεντροδεξιός ΚΑ επειδή λειτουργεί σε ένα πολιτικό περιβάλλον λυμφατικού ασθμαίνοντος φιλελευθερισμού μπορεί με ασφάλεια να χρησιμοποιήσει και ένα σχήμα " συμπαγούς" νεοφιλελευθερισμού .Αυτή καθ' εαυτή η ταξινόμηση , με ένα υποτιθέμενο ιστορικό ρήγμα κλασσικού νέου φιλελευθερισμού γίνεται κυριολεκτικά στο ιστορικό μηδέν , όπου βεβαίως ο " αντινεοφιλελευθερισμός" είναι
tax free
.Είναι τόσο χαρακτηριστικό ότι στην αφήγηση του ΚΑ δεν υπάρχει καν η νύξη ότι υπάρχει  ένα μη φιλελεύθερο συντηρητικό ρεύμα στην Ελληνική δεξιά. Είναι ο ασθενής φιλελευθερισμός ο οποίος επιτρέπει τον οξύ αντινεοφιλευθερισμό από ένα σημαίνον στέλεχος της ΝΔ και όχι η αυθεντική πάκτωση στο έδαφος μιας συγκροτημένης ιδεολογικής διαμάχης εκφράσεων του ιδίου ρεύματος.

Με τα τυπικά κριτήρια κατάταξης στον υποτιθέμενο άξονα δεξιά αριστερά ,η πρόταση του Αρβανιτόπουλου τοποθετείται στην απώτατη άκρα αριστερά του συντηρητικού φιλελευθερισμού.

Το πρόβλημα

Ο φιλελευθερισμός ήταν και παραμένει ασθενικός, περιθωρειακός στην Ελλάδα γιατί οι θεμελιακοί κοινωνικοί φορείς που θα μπορούσαν να τον συγκροτήσουν δεν υφίστανται στην συνεκτική και συνεχή μορφή που υπήρξαν στις χώρες της ιστορικής αναγέννησης. Οι εγχώριες συντηρητικές ελίτ δεν έχουν ανάγκη κανένα φιλελευθερισμό για να λειτουργήσουν και να κυριαρχήσουν γιατί οι στοιχειώδεις αρχές του θα παραβίαζαν τον ομφάλιο λώρο που τις συνδέει με το κράτος. Με την έννοια αυτή , είναι κατανοητό γιατί ένας διαπρεπής παράγοντας της κεντροδεξιάς είναι αναγκασμένος να κάνει μια τόσο έκκεντρη κατασκευή. Ιδίως η πρωτοφανής ανακάλυψη ότι στην Ελλάδα έχουμε μια σοσιαλδημοκρατία με χαρακτηριστικά Δευτέρας Διεθνούς είναι αποκαλυπτική της προσπάθειας να επινοηθεί ένα ιδεολογικό πλαίσιο συγκρούσεων παρά να αναλυθεί το υπαρκτό.
Η αποδοχή της επινόησης ενός ιδεατού φιλελευθερισμού και των φανταστικών αντιπάλων του , παρά της διερεύνησης των υπαρκτών ρευμάτων με τις ιδιαιτερότητες τους είναι ακριβώς το ζήτημα για τον τρόπο που γίνεται η ιδεολογική διαμάχη.

Γιατί η Αριστερά συμμετέχει στη σύγχυση;

Ας μου επιτρέπει η ακόλουθη  ανάγνωση:

Όταν Σαμαράς προλογίζει βιβλίο του Αρβανιτόπουλου, αυτό γίνεται το μανιφέστο της δεξιάς, και κάποιοι το διαβάζουν την ετικέτα  του  , χωρίς ένα στοιχειώδη έλεγχο για την εσωτερική του συνέπεια, και στήνεται μια διημερίδα με σκοπό να κρίνει την ιδεολογία της κυβερνώσας ΝΔ. Γίνεται λοιπόν ένα διήμερο όπου απέναντι στον " κοινωνικό φιλελευθερισμό " του Αρβανιτόπουλου αντιπαρατίθεται ο Δημοκρατικός Σοσιαλισμός του Σύριζα.

Η σύγχυση είναι πλέον ομαδική.
Στο διήμερο έγιναν εκτενείς αναφορές στον Hayek από τον οποίο ο Αρβανιτόπουλος έχει πάρει αποστάσεις ασφαλείας. Έγιναν εκτεταμένες ιστορικές αναφορές για τις ασύμμετρες συνεχείς σχέσεις δημοκρατίας φιλελευθερισμού στη Δ.Ευρώπη όταν τις αντίστοιχες περιόδους στην Ελλάδα ο φιλελευθερισμός είναι εξ'ορισμού η αναγεννητική δύναμη της εθνικής και κοινωνικής δυναμικής. Τέλος απέναντι στον κοινωνικό φιλελευθερισμό αντιτίθεται ο ρεπουμπλικανικός μεταξύ των οποίων οι διαφορές είναι απόχρωσης.

Το σχήμα που διακινήθηκε είναι περίπου το εξής: αν η δεξιά καταθέτει αυτό το πλαίσιο , ε τότε αυτό το πλαίσιο είναι απαράδεκτο, και την επιχειρηματολογία τη βρίσκουμε στο δρόμο. Χιλιάδες κείμενα που παρήχθησαν και παράγονται στο ιστορικό και πολιτικό περιβάλλον αυθεντικού και αναπτυγμένου φιλελευθερισμού προσφέρονται για τμηματική copy paste επεξεργασία , χωρίς κάνεις να αναρωτηθεί γιατί η Ελληνική δεξιά προσέρχεται σε μια τέτοια κατασκευή ;
Μα ο οποιοσδήποτε καλόπιστος αναγνώστης του Αρβανιτόπουλου κατανοεί ότι κινείται σε ένα πλαίσιο εντός του οποίου μπορεί κάλλιστα να γονιμοποιηθεί το κυβερνητικό πρόγραμμα του Σύριζα. Ο Παπαληγούρας δεν θα είχε κανένα απολύτως πρόβλημα να αποδεχθεί το ήπιο πρόγραμμα κρατικοποιήσεών του Σύριζα.Σε μια πιο «πολιτική» στάθμιση του έργου, το έργο του Αρβανιτόπουλου είναι το ιδανικό πλαίσιο που θα μπορούσε να αναζητήσει η Αριστερά ως πλατφόρμα μιας δεξιάς αντιπολίτευσης, στην περίπτωση κυβέρνησης της αριστεράς.

Μα υπάρχει πιο ρητή αποκήρυξη του «νεοφιλελευθερισμού» από παράγοντα της δεξιάς ; Προφανώς όχι, και αυτό είναι το ζήτημα. Το νεφέλωμα του «νεοφιλελευθερισμού» είναι τόσο ευρύχωρο χωρά τους πάντες. Η αποδοχή του κειμένου του ΚΑ στην ονομαστική του αξία ,ως βάση συζήτησης ,αποδέχεται την ρητή «αντινεοφιλεύθερη» θέση του και την μεταφορά της συζήτησης ανάμεσα σε ένα νεφελώδες δυσδιάκριτο όριο μεταξύ φιλελεύθερων αναγνώσεων  (ρεπουμπλικανικών και κοινωνικών) του Αριστοτέλη . Με ένα παράδοξο τρόπο η  ευρυχωρία και τελικά κριτική αδυναμία του όρου «νεοφιλελευθερισμός» επιτρέπει στον ΚA να μεταφερθεί «αριστερά»  και αντί να κριθεί για αυτή την ευκολία μετάβασης αναζητείται η περαιτέρω κριτική του «από τα αριστερά» σε ένα σχεδόν τραγελαφικό εγχείρημα: το ευμενέστερο ιδεολογικό πλαίσιο για μια προσεχή δεξιά αντιπολίτευση γίνεται αντικείμενο σφοδρής κριτικής προκαταβολικά.
Μια καλοδεχούμενη εξαίρεση

Στην διημερίδα ήταν ευκρινής, η γόνιμη και  σε διακριτή απόσταση από τις λοιπές εισηγήσεις , η συνεισφορά του Ν.Σεβαστάκη. Στην εισήγηση του την οποία δυστυχώς δεν είδα σε ηλεκτρονική μορφή, υπήρξαν εύστοχες νύξεις ότι δεν μπορεί να συγχέεται ο αντιφιλελευθετισμός με τον αντικαπιταλισμό, έγιναν εύστοχες αναφορές για την ανάλυση της συγκυρίας όχι ως τυπικά φιλελεύθερης αλλά με τυπικά χαρακτηριστικά κρατικής αντιφιλελεύθερης παρέμβασης σε όλη την κοινωνική άρθρωση. Στην εισήγηση του ΝΣ αν και δεν αναλύθηκαν οι αιρούμενες επινοήσεις του Αρβανιτόπουλου, διατυπώθηκε με ευκρίνεια μια ένσταση έναντι ενός copy paste
“ αντινεοφιλελευθερισμού " δια “πάσα νόσον".

Πρακτικές συνέπειες μιας επιτεινόμενης σύγχυσης.

Η άνευ όρων αποδοχή των φωνών περί τον φιλελευθερισμό στην ονομαστική τους αξία, όταν προέρχονται από την ελληνική δεξιά, και όχι η αποδόμηση τους ως ψευδοφιλελεύθερων ή εξωφρενικά " αντινεοφιλελεύθερων" ( περίπτωση Αρβανιτόπουλου) δεν είναι ζήτημα μιας ακαδημαϊκής αποτίμησης. Είναι ζήτημα που έχει πρακτικές συνέπειες.


Ας πούμε, πως μπορεί να εγκληθεί η Ελληνική δεξιά για την ασθενή ιδεολογική της αντίδραση προς την ΧΑ , αν αυτό δεν γίνει στο κοινό έδαφος ενός φιλελευθερισμού τον οποίο δεξιά και αριστερά αποδέχονται ως κοινό πλαίσιο. Μόνο αν η αριστερά αποδεχθεί την προοπτική της ως ένα αυθεντικό μέρος της φιλελεύθερης διαφωτιστικής παράδοσης και εγκαλεί την δεξιά για τον υποκριτικό ή ατελή φιλελευθερισμό της, μπορεί να γίνει αποτελεσματική.
Το κείμενο του Αρβανιτόπουλου δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο κριτικής ως αντιπροσωπευτικό μιας ιδεολογικής έκφρασης . Μπορεί κριθεί ως μια εξωφρενική κατασκευή της οποίας η ιδεολογία της είναι ακριβώς η σύγχυση, η επινοημένη δομή ενός φανταστικού παιγνίου τυπικών φιλελευθέρων απέναντι σε μαρξίζοντες σοσιαλδημοκράτες και επικυρίαρχους "νεοφιλελεύθερους".

Το πραγματικό ερώτημα είναι γιατί προκρίνεται αυτό το φανταστικό μοντέλο ως υποτιθέμενο πλαίσιο πραγματικών συγκρούσεων. Μα ακριβώς για το αποδεχτούν οι υποτιθέμενοι αντίπαλοι του στην ονομαστική του αξία. Γιατί έτσι θα συσκοτιστεί  ότι το πραγματικό πλαίσιο συγκρούσεων δεν είναι μεταξύ φιλελευθέρων δεξιών εναντίον κρατιστών αριστερών , αλλά μεταξύ κυρίαρχων δυνάμεων γαντζωμένων στο κράτος οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν διαλυθεί  αν εφαρμόζονταν τυπικά φιλελεύθερες πολιτικές ανταγωνισμού και αντικαρτέλ. Ο φιλελευθερισμός είναι όπλο στα χέρια των δυνάμεων της εργασίας και δεν είναι νοητό να εκχωρείται ως στοιχείο των οποιοδήποτε κατασκευών που συσκοτίσουν τα ζητήματα πίσω από το μανδύα ενός αγοραίου δεξιού "αντινεοφιλελευθερισμού".

Συνδέσεις:


Μέρος των εισηγήσεων της ημερίδας για τον Κοινωνικό Φιλελευθερισμό
Σ.Δημητρίου:Υπάρχει Κοινωνικός Φιλελευθερισμός;
K.Αρβανιτόπουλος:Κοινωνικός Φιλελευθερισμός

Εικόνα:http://www.paintingsilove.com/image/show/97675/between-breaks-confusion-acceptance

Thursday, October 18, 2012

Αυτόπτης Μάρτυρας:Μια λαμπερή στιγμή




Βρέθηκα πριν από μερικές μέρες στα εξωτερικά ιατρεία μιας ιδιωτικής κλινικής στο κέντρο της Αθήνας. Μπροστά στα μάτια μου εκτυλίχθηκε η εξής σκηνή:

Εμφανίζεται στη γραμματεία ένας πολύ μεγάλος άνθρωπος, καταφανώς ταλαιπωρημένος και προβλήματα επικοινωνίας. Ζητά γενικώς να του " φτιάξουν" το πόδι , και επιδεικνύει ένα έγγραφο. Ο άνθρωπος από άγνοια και κόπωση λειτουργεί αποδιοργανωτικά. Φωνάζει και απευθύνεται στην υπεύθυνη της γραμματείας ως εάν αυτή είναι ιατρός. Ταυτόχρονα δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι έχει παραβιάσει τη μικρή ουρά. Σε λίγο μια νοσηλεύτρια τον παίρνει παράμερα και του ζητά να εξετάσει το έγγραφο. Ανακαλύπτει ότι αυτό είναι ένα παραπεμπτικό για το "Λαϊκό" και προσπαθεί να του εξηγήσει ότι είναι σε λάθος νοσοκομείο. Ο γηραιός ασθενής μπερδεύεται περαιτέρω. Ζητά να τον μεταφέρουν στο Λαϊκό. Έχει προκληθεί ένα μικρό κομφούζιο.

Και τότε σε χρόνο dt γίνεται η ανατροπή.

Ο ιατρός υπηρεσίας κλείνει το μάτι στη γραμματεία και τη νοσηλεύτρια, αρπάζει τον ασθενή και τον εισάγει στο πρόχειρο ιατρείο. Με προσήνεια τον κατευνάζει ότι θα του "φτιάξει " το πόδι. Η πόρτα κλείνει και σε λίγη ώρα ο ασθενής μεταφέρεται στο διπλανό ιατρείο όπου υπάρχει παθολόγος και μετά από αρκετή ώρα του παίρνουν αίμα.

Τι είχε συμβεί:

Δύο ιατροί, η γραμματέας , μια νοσηλεύτρια, και το εργαστήριο "παραβίασαν" τον κανονισμό της κλινικής και περιέθαλψαν ένα άνθρωπο ,ο οποίος ήταν αδύνατο να βρει το δρόμο του στο σύστημα υγείας, τελείως δωρεάν. Ήταν μια πράξη αλληλεγγύης με πραγματικό κόστος για τους εμπλεκόμενους. Σε μια ιδιωτική κλινική αυτό είναι αδιανόητο. Σε ένα δημόσιο νοσοκομείο συμβαίνουν παρόμοια περιστατικά, αλλά για όποιον στοιχειωδώς καταλαβαίνει η μικρή ομάδα των εμπλεκόμενων της κλινικής κυριολεκτικά έπαιξε με τη φωτιά.

Έφυγα από τη κλινική με αναπτερωμένο το ηθικό. Μέσα στην αντάρα της κρίσης τα μικρά αυθόρμητα περιστατικά αλληλεγγύης είναι πραγματικό οξυγόνο. Αν δεν ήξερα ότι θα δημιουργούσα πρόβλημα, ευχαρίστως θα δημοσιοποιούσα τον τόπο το χρόνο και τα ονόματα του συμβάντος.

Wednesday, October 10, 2012

Εθνοπαγανισμός,Ορθοδοξία,Αριστερά


 
 
 
 
Δημοσιεύθηκε μια ενδιαφέρουσα ανάλυση του Γ.Καραμπελιά (εδώ) , η οποία αναφέρεται στο φαινόμενο της Χρυσής Αυγής. Η ανάλυση γίνεται από την οπτική της Πατριωτικής Αριστεράς και επισημαίνει πολύ συνοπτικά :

• Η Ελλάδα δεν ανήκει στο πυρήνα των καπιταλιστικών χωρών αλλά έχει ανοικτά ζητήματα εδαφικής ασφάλειας. Επομένως η αριστερά δεν μπορεί να αντιμετωπίζει τα ζητήματα εθνικής υπόστασης με το ίδιο τρόπο που αυτά αναδύονται στην Κεντρική Ευρώπη.

• Εξ αιτίας αυτών των λανθασμένων κατευθύνσεων , η ελληνική αριστερή διανόηση γοητευμένη από την δυτικοευρωπαϊκή αμεριμνησία, και εγκλωβισμένη στα κρατικά δίκτυα εξυπηρέτησης, υποτίμησε την οξύτητα και ιδιαιτερότητες των εθνικών προβλημάτων και άφησε ένα πεδίο ελεύθερο στις φασίζουσες ιδεολογίες.

• Ιδίως στο επίπεδο της λαϊκής αυτοκατανόησης , η αμεριμνησία είχε δραματικές επιπτώσεις. Μια υβριδική ιδεολογία με στοιχεία αρχαιολατρίας, παγανισμού , ουφολογίας αναδύθηκε και ρίζωσε στη λαϊκή συνείδηση, μέσω ενός υποτιμημένου μηχανισμού τηλεπωλήσεων. Στο πρόσφορο έδαφος αυτής της ιδεολογίας, η φασιστική δεξιά αξιοποίησε την αριστερή αβελτηρία και κατάφερε να ενσωματώσει το αυθεντικό αίτημα μιας εθνικής αξιοπρέπειας σε ένα πολιτικό πλαίσιο ναζιστικής βίας.

• Χαρακτηριστικό αυτής της έρπουσας υβριδικής ιδεολογίας είναι η συγχρονισμένη απαξίωση της Ορθοδοξίας , η οποία βάλλεται ταυτόχρονα , για μια μεγάλη περίοδο τόσο ,από τις κοσμικές δυνάμεις της αριστεράς και του αντικληρικαλισμού, όσο και από το φασίζον ακροδεξιό φάσμα.

Η ανάλυση περιέχει μια εσωτερική συνοχή και δίνει μια λογική εξήγηση. Εν ολίγοις προτείνει μια έννοια "κενού" το οποίο καταλαμβάνει η ΧΑ περίπου ως υδραυλικό φαινόμενο. Δεν θα ήθελα να δω την ανάλυση στο σύνολο της, παρότι έχω σημαντικές αντιρρήσεις. Το κύριο πρόβλημα αυτών των αναλύσεων είναι ότι στηρίζονται στην προβληματική έννοια του " εθνομηδενισμού" .Ωστόσο η επισήμανση του ρόλου που έπαιξε η αμφίπλευρη διαμάχη με την τρέχουσα Ορθοδοξία στην άρθρωση του ακροδεξιού πόλου είναι πολύ ενδιαφέρουσα.Σωστά επισημαίνει ο ΓΚ ότι υπάρχει μια συγχρονισμένη κριτική εναντίον της κρατούσας Ορθοδοξίας η οποία έχει ενδιαφέρουσες προεκτάσεις. Το ζήτημα είναι ότι, ενώ η αριστερά βάλει , ευλόγως , κατά της κρατούσας εκκλησίας , από την οπτική μιας κριτικής της κρατικής υπόστασης της , η φασιστική δεξιά έχει βαθύτερους και ουσιαστικούς λόγους για την επίθεση αυτή. Αυτούς τους άξονες του παγανιστικού φυλετισμού ας δούμε :

Εθνοπαγανισμός και Χριστιανισμός
• Η φασιστική μεταφυσική προσιδιάζει περισσότερο με τις σύγχρονες new age ιδεολογίες που βασίζονται σε μια έννοια διαρκών μετενσαρκώσεων και μεταμορφώσεων χωρίς ένα ρήγμα στον ιστορικό χρόνο. Στο συνεχές αυτού του χρόνου το οποίο χαράσσεται , αλλά δεν ρηγματώνεται,  από ιστορικά ‘η άλλοτε από μυστικιστικά γεγονότα. Η έννοια του προαιώνιου αυτόχθονα δεν λειτουργεί μόνο ως ιστορικό ψευδοτεκμήριο ανωτερότητας αλλά κυρίως ως υπόστρωμα ενός ασάλευτου ομοιογενούς χρόνου εντός του οποίου υπάρχει μόνο βιολογική συνέχεια. Οι μεταφυσικές τομές που προϋποθέτουν οι μονοθεϊσμοί    με χρονικά σημεία ορόσημα , ενός καταλυτικού πριν - μετά δεν μπορούν να αφομοιωθούν στον εθνοπαγανισμό γιατί αυτός προϋποθέτει ένα συνεχή χρόνο ο οποίος πληρώνεται από αέναες μεταμορφώσεις. (1)

• Υπάρχει μια διαφορά όσον αφορά τη φύση της στράτευσης. Η εθνοπαγανιστική στράτευση  λειτουργεί με ένα διαρκές επίδικο τεχνικής απόδειξης. Κατά βάθος εξαρτάται απόλυτα από μια στεγνή επιστημονικοφανή μέθοδο λογικών και πραγματολογικών αποδείξεων οι οποίες υποτίθεται ότι παραμένουν στο περιθώριο εξ' αιτίας πολιτικών επεμβάσεων επί της γνώσης, έστω και διακηρύσσει προφανείς εξωφρενικές θέσεις. Αντιθέτως η θρησκευτική πίστη δομείται , θεμελιώνεται σε μια μη αποδείξιμη στάση , η οποία αυτοεπιβεβαιώνεται εκ των υστέρων σε ένα εσχατολογικό ορίζοντα.(2)

• Ενώ ο εθνοπαγανισμός παραπέμπει μονίμως στη αρχηγικού φυσιογνωμία ενός ηγέτη με αρχαϊκά δεσποτικά χαρακτηριστικά  , η Ορθοδοξία ουσιαστικά προαναγγέλλει το διαχωρισμό των εξουσιών μέσω του δυναμικού σχήματος της τριαδικότητας.(3)

Συγχύσεις στην κριτική προς την Ορθοδοξία

Στην τρέχουσα κριτική για την Ορθοδοξία γίνονται πολλές παρανοήσεις:


Συγχέεται αφ’ ενός μεν η κριτική προς την κρατική έκφραση του εκκλησιαστικού φαινομένου ( σκάνδαλα, πολιτικές προστασίες, οικονομικά εκκλησίας) , αφ' ετέρου με την κριτική για το ατομικό δικαίωμα λατρείας ( πρωτόγονοι τεχνικοί διάλογοι περί αντικειμενικής υπάρξεως θεού) και τελικά αποσιωπάται το ουσιώδες της πολιτικής θεολογίας, δηλαδή της διερεύνησης των βαθύτερων αλληλοσχετίσεων μεταξύ των θεολογικών δογμάτων και των πολιτικών εννοιών. Η κριτική για την αντιδραστική φυσιογνωμία της κρατικής εκκλησίας, η οποία όντως λειτούργησε και συνεχίζει να λειτουργεί ως υποκατάστατο του παλαιοδεξιού ρεύματος ή η  ανάδυση ενός ερωτήματος περί υπάρξεως θεού , υπό το φώς των τεχνολογικών εξελίξεων , δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τις τρέχουσες αναζητήσεις μιας δραστήριας θεολογίας και μιας ανήσυχης αριστεράς για τις ιστορικές συσχετίσεις πολιτικής και θεολογίας. Δεν είναι καθόλου τυχαία η σωρευμένη γραμματεία που έχει δημιουργηθεί από ριζοσπάστες αριστερούς διανοούμενους που ασχολούνται με την Πολιτική Θεολογία (Benjamin, Badiou, Zizek, Negri, Eagletton ,Agamben,κλπ) (4)
Μεταφυσική εναντίον κρατικής μεταφυσικής

Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν η ΧΑ αρδεύεται από μια μεταφυσική ιδιεολογία , αλλά γιατί η ορθόδοξη μεταφυσική είναι ανήμπορη να λειτουργήσει ως ανάχωμα .Η μεταφυσική της ΧΑ δεν μπορεί να αποδομηθεί επειδή είναι απλά μεταφυσική. Η φασιστική εθνοουφολογία έχει διαβρώσει λαϊκές συνειδήσεις γιατί στον ανταγωνισμό με άλλες μεταφυσικές, κυριαρχεί ως τέτοια. Γιατί άραγε μια μεταφυσική της γυμνής βίας γίνεται κυρίαρχη σε μια κοινωνία που έχει μια ισχυρή θρησκευτική παράδοση και γραμματεία;


Η πρώτη απάντηση είναι ότι ο δομικός κρατισμός της εκκλησίας, την αποξενώνει από τα δρώμενα στις συνειδήσεις. Στο σημείο αυτό οι κλασσικές αντικληρικαληστικές κριτικές  έχουν αξία. Η κρατικιστική δομή της κρατούσας Ορθοδοξίας και η λυμφατική έως ανύπαρκτη Πολιτική Θεολογία της, παρά την τεράστια παράδοση , ακύρωσε ουσιαστικά την όποια δυνητική της παρουσία ως παράγοντα αναχαίτισης των φασίζουσων ιδεών.

Όντας η ορθοδοξία η κρατική θρησκεία, γίνεται αυτομάτως διπλός στόχος, τόσο ως μηχανισμός εξουσίας όσο και ως μεταφυσική. Ο εθνοπαγανισμός έχει ένα πλεονέκτημα καθώς μπορεί να παρουσιάζεται ως αντισυστημικός , απέναντι στην θεσμική ορθοδοξία. Εδώ αξίζει να σημειωθεί , ότι ακριβώς ίδια οπτική  βλέπουμε στην αντιμετώπιση του Ισλάμ , το οποίο ο εθνοπαγανισμός αντιμετωπίζει κυρίως ως κρατικό μόρφωμα παρά ως μεταφυσική. Το οξύμωρο είναι πως ανάμεσα στους μονοθεϊσμούς ,το Ισλάμ μέσω της αποστροφής του για την συμβολοποίηση  και την  αντιμετώπιση της φύσης ως  οργανική ισορροπημένη θεϊκή κατασκευή είναι εγγύτερο προς μια πολιτική θεολογία παγανισμού.

Επιπροσθέτως , με την ιστορική απόσυρση της αριστεράς από την κλασσική κομμουνιστική εσχατολογία , και την υποκατάσταση της με ένα νοσταλγικό αναχρονισμό του υπαρκτού ,ο εθνοπαγανισμός παραμένει μόνος στη διατύπωση ενός ψευδοπολιτικού μεσσιανισμού.

Με τον συνήθη απρόσμενο ελιγμό η ιστορία δημιουργεί μια νέα συνάντηση αριστεράς και χριστιανισμού ως αντίπαλοι του ζεύγους φασισμός - new age παγανισμός. Η αριστερή Εσχατολογία αναγκαστικά προσεγγίζει την Χριστιανική Πολιτική Θεολογία και αυτό δημιουργεί σχεδόν μια πλημμυρίδα επεξεργασιών, ενώ ο φασιστικός νεοπαγανισμός φλερτάρει μονίμως με ψευδοινδουστικές δοξασίες των αέναων μεταμορφώσεων. Στην περίπτωση μας η κρατικοποίηση της εκκλησίας , την καθιστά ευάλωτη στις κριτικές αλλά πολύ περισσότερο την καθηλώνει στον ιστορικό χρόνο , εντός του οποίου ο ανταγωνισμός με τον παγανισμό είναι αδύνατος. Εντός του ιστορικού χρόνου η γραμμική συνέχεια , λαών, εθνών φαίνεται φυσιολογική , και η φασίζουσα αφήγηση κερδίζει " από χέρι" .

Μια συμβατική κριτική ορίζει ως ανορθολογισμό τον νεοπαγανισμό, ως εάν στο ανώτερο επίπεδο των ιδεών υπάρχει μια αξιωματική συνεκτική θεωρία εντός της οποίας κρίνονται διάφορα ιδεολογήματα ως " διαψεύσιμα" .Στο επίπεδο των πολιτικών οραμάτων και υποσχέσεων , οι αξιωματικές θεωρίες μοιάζουν με τα μαθηματικά της συνολοθεωρίας όπου τα όρια ανακάλυψης ή επινόησης είναι δυσδιάκριτα , και επομένως τα αξιώματα κατατίθενται εκ των υστέρων για να υποβοηθούν την άρση των παραδόξων. Ο φασιστικός εθνοπαγανισμός είναι ανορθολογικός όσο ακριβώς και η χριστιανική ορθοδοξία και ο ιστορικός κομμουνισμός. Η σύγκρουση και τελικά η όποιας αποτίμηση  δεν μπορεί να γίνει  με βάση  στο επίδικο της "λογικής" , αλλά στο επίδικο της οικουμενικότητας. Μόνο  η έννοια της οικουμενικότητας μπορεί να αξιολογήσει όλους τους εσχατολογικούς «ανορθολογισμούς». Και δεν θέλει πολύ ανάλυση για να αποδειχθεί πως η εθνικιστική παγανιστική ουφολογία είναι μερική, αντι-οικουμενική εξ΄ ορισμού. Σταθεροποιείται και αποκτά στοιχειώδη συνοχή ,μόνο με προαπαιτούμενα την αυτοκατανόησης μια ειδικής φυλετικής ή πληθυσμιακής κατηγορίας. Απέναντι σε αυτό τον βάναυσο κατακερματισμό οι ιδέες μιας πολιτικής  ή θεολογικής οικουμενικότητας , θα μπορέσουν να επικρατήσουν μόνο αν  αναμετρηθούν στο επίπεδο των ιδεών χωρίς την κρατική προστασία. Όταν η πολιτική  οικουμενική εσχατολογία ενεπλάκη με το κράτος , τα αποτελέσματα είναι γνωστά, ενώ τα ίδια συμπτώματα παραλυσίας παρουσιάζει η τρέχουσα  θεολογική οικουμενικότητα καθώς λιμνάζει στις ροές του προϋπολογισμού.

 
(1)Πλήρης ανάλυση στο S.Zizek :"The Fragile Absolute or why is the Christian legacy worth fighting for (2000)"
(2) Μια εξαιρετική ανάλυση για την ισοδύναμη φύση της προσωπικής πολιτικής ή θρησκευτικής στράτευσης στο Alain Badiou "Saint Paul. The foundations of Universalism"
(3)Περισσότερα στο G.Agamben : "The Kingdom and the Glory"
(4)Μια πανοραμική ,σχεδόν σε μορφή εγκυκλοπαίδειας,παρουσίαση  για τις βαθύτερες σχέσεις Αριστεράς και Θεολογίας και της σχετικής γραμματείας  στο έργο του Roland Bοer "Critism of Heaven" και "Critisism of Religion"
 
Εικόνα:http://www.1st-art-gallery.com/Pal-Merse-Szinyei/Sketch-Of-Paganism-With-The-Figure-Of-Ninon-Szinyei-Merse-1869.html
 

Tuesday, October 2, 2012

Η καταστροφή και αναδημιουργία μιας φορολογικής συναίνεσης για τους αυτοαπασχολούμενους.


 
 
 
Όταν το 2008 ο Καραμανλής προσπάθησε να λάβει μερικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης, ο Αλογοσκούφης ανακοίνωσε φορολογικά μέτρα για τους ελεύθερους επαγγελματίες. Σε μερικές εβδομάδες είχε επιστρέψει στην ΑΣΟΕΕ.Η πίεση ήταν ασφυκτική.
Στο κύκλωμα των χρηματικών ροών της προ ΔΝΤ οικονομίας ,  οι ελεύθεροι επαγγελματίες έπαιζαν ένα κεντρικό ρόλο .Εξασφάλιζαν μια αξιοσημείωτη δραστηριότητα εκτός τυπικής οικονομίας , μέσω μιας άρρητης αλλά πανίσχυρης συμφωνίας : ελάχιστη φορολογία. Η φορολογική ασυλία είχε επιτευχθεί μέσω μιας τελετουργικής συνθήκης: το κράτος παρίστανε ότι είχε φορολογικούς μηχανισμούς ελέγχου και ταυτόχρονα αποδεχόταν την αδράνεια τους. Ανεξάρτητα από την ονομασία , φοροαποφυγή, φοροδιαφυγή, κλπ, το αποτέλεσμα ήταν απλό : οι επαγγελματίες πλήρωναν ελάχιστους φόρους.

Το ζήτημα δεν ήταν απλά τεχνικό , αλλά βαθύτατα πολιτικό και έχει αναλυθεί πλήρως από τον Κ.Τσουκαλά .Ο Κ.Τ διατυπώνει την θεωρία της πολυσθένειας , σύμφωνα με την οποία η οικογένεια ως βασικός πυρήνας οικονομίας επιμερίζει στα μέλη της διαφορετικούς ρόλους στο δημόσιο και την ιδιωτική οικονομία , έτσι ώστε οι φορολογικές ανωμαλίες και ισορροπούνται εντός οικογένειας. Το ένα μέλος της οικογένειας ως μισθωτός καταβάλει φόρους για να τους αποφύγει το άλλο μέλος της ίδιας οικογένειας ως επαγγελματίας. Οι συνέπειες δεν είναι δημοσιονομικές αλλά πολιτικές. Το ΠΑΣΟΚ απετέλεσε τον ιδιεότυπο αυτής της κοινωνικής άρθρωσης, ενώ ο ίδιος καμβάς φαίνεται να αποτελεί την ουσία του νέου  Συριζαικού πολυσυλλεκτιμού. Δεν είναι τυχαίο ότι η πιο επιστημονική εκλογική ανάλυση του ΚΚΕ  έχει αποδείξει στέρεα ότι αυτό αντλεί σημαντική αξία από το κόσμο των μικροεπιχειρηματιών.(1)
Η υποτιθέμενη πρόταση - λύση του φορολογικού ζητήματος των επαγγελματιών παίρνει μια μορφή ασφυκτικής ρύθμισης που δεν αφήνει ελάχιστα  περιθώρια απαλλαγών. Σε συνθήκες ύφεσης η ρύθμιση μπορεί να γίνει καταλύτης μιας κατάρρευσης ενός ολόκληρου τομέα και ακύρωσης μιας βαθύτερης κοινωνικής συμφωνίας. Η τυπική φορολογική δικαιοσύνη φαίνεται να μπλοκάρει ,σχεδόν να διαλύει την οικονομική λειτουργία .

Η αλήθεια είναι ότι η όποια ρύθμιση έχει σχέση περισσότερο με την επείγουσα ανάγκη πρωτογενών πλεονασμάτων παρά με την οποιαδήποτε φορολογική μεταρρύθμιση. Έτσι η μορφή της δυσανεξίας μπορεί να γίνει  εξαιρετικά προβληματική. Στο όνομα ενός αγοραίου " αντιμνημονιασμού"  ίσως διατυπωθεί ένας  χονδροειδής υπερασπιστικός λόγος μιας νεοελληνικής φοροδιαφυγής την οποία κατανοούμε   ως ατομικό πολιτικό δικαίωμα.

Η ουσία του προβλήματος είναι ότι οι επαγγελματίες ήταν συνηθισμένοι σε μια άτυπη συμφωνία αμοιβαίας χαλαρότητας με την εφορία και τώρα θα κληθούν να υπακούσουν σε μια αυστηρή ρύθμιση η οποία δεν αφήνει πολλά περιθώρια ελιγμών. Δεν θα πρόκειται για μια αντικατάσταση  ενός τυπικού συστήματος με ένα άλλο, αλλά για μια υποχρέωση μεταφοράς από το  επίπεδο υπαινιγμών σε ένα επίπεδο αυστηρών ρητρών και απαρέγκλιτων συμφωνιών. Η αλλαγή θα είναι  βαθύτατα πολιτισμική
Θα τολμήσω μια εκτίμηση :μάλλον θα υιοθετηθούν μέτρα με φοροτεχνικές ευκολίες οι οποίες θα ελαφρύνουν την τελική δαπάνη για τους ενδιαφερόμενους. Είναι αδύνατη μια φορολογική ρύθμιση για τους ελεύθερους επαγγελματίες  χωρίς μια νέα άρρητη συμφωνία τελικής ελάφρυνσης. Η συμφωνία μπορεί να έχει την εξής μορφή : θα πληρώνετε τελικά λιγότερο αναλογικό φόρο από όσο η μισθωτή εργασία καταβάλει, αλλά το προηγούμενο τελείωσε. Θα κάνουμε ένα νόμο με νέες ελαστικότητες , οι οποίες θα παρέχουν φοροτεχνικές " τρύπες" αλλά χωρίς την προηγούμενη σχεδόν καθολική  ασυλία.

Κυκλοφορεί ευρέως  ένα υποτιθέμενο σενάριο, όπου ο προορισμός των τρεχουσών πολιτικών  είναι η ιδέα του  " Κινέζου  εργαζόμενου της Ευρώπης» .Το σενάριο μάλλον υπονοεί τον Κινέζο της  Σαγκάης αλλά η   αναδυόμενη  αρχιτεκτονική αναγκαστικά μάλλον προσανατολίζεται  προς τον " πολίτη  του Hong Kong". Κινέζοι και οι δύο αλλά υπάρχει μια διαφορά  ανάμεσα σε μια εκτεταμένη βιομηχανική ζώνη και ένα πόλο πολλαπλών συναλλαγών. Σε μια συνθήκη  καταβαράθρωσης της αξίας της εργασίας ,χωρίς σημαντική ανάταξη της ρευστότητας και ισχνές βιομηχανικές επενδύσεις , η διατήρηση της ελληνικού τύπου ατομικής επιχειρηματικότητας είναι μονόδρομος. Ακόμη και ένα υποτιθέμενο επιτυχές πείραμα , μετατροπής της Ελλάδας σε μια συνεχή ειδική ζώνη χαμηλού κόστους , αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει παρά μόνο όταν θα αντισταθμιστεί από οικονομικές ποικιλίες μιας κλιμακούμενης επιχειρηματικότητας.

Στην συγκυρία αυτή , ένα μεγάλο μέρος της αυτοαπασχόλησης κινείται στα όρια της επιβίωσης ή στο κατώφλι της εξαφάνισης. Η πολιτική δυνατότητα του κομματιού αυτού της κοινωνίας υστερεί απέναντι στους κλασσικούς insiders,  ωστόσο υπερτερεί ιδεολογικά. Παρότι δεν ανήκει στις κλασσικές παρεοκρατικές δυνάμεις εντός της κρατικής επιλεκτικής προστασίας , έχει μια ιδεολογικού τύπου ηγεμονία η οποία προέρχεται από ένα συγκυριακό  συνδυασμό : την ανάγκη επικράτησης  του επιχειρείν με τον παραδοσιακό ατομικό προσανατολισμό της κατακερματισμένης ιδιοκτησίας. Μια υποτιθέμενη καταβαράθρωση της αυτοαπασχόλησης θα διέλυε τη θεμελιακή ιδεολογική συνθήκη της Ελληνικής Οικονομίας. Αν δεν είναι η αυτοαπασχόληση  τότε μπορεί κανείς να δει διαδικασίες ανάταξης με τους υφιστάμενους κλασσικούς πόλους του δημοσίου και της ιδιωτικής οικονομίας;
Το επερχόμενο ζήτημα για τους αυτοαπασχολούμενους δεν θα είναι η  απόκρουση μιας φοροτεχνικής ρύθμισης αλλά η επινόηση εκείνων των φορολογικών τεχνασμάτων που θα επαναφέρουν τις πραγματικές ροές προς την εφορία , στα όρια της πραγματικής οικονομίας. Ήδη οι μονοπρόσωπες ΕΠΕ των τροβαδούρων έδειξαν τις σχετικά μεγάλες  ευελιξίες που παρέχει το σημερινό καθεστώς.

Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τι μορφή θα πάρει η αντίδραση στις ρυθμίσεις : επίκληση ενός αρχαικού πολιτικού δικαιώματος έναντι ενός αδιαφοροπορητού κράτους ή θετική διεκδίκηση μιας οικονομικής αναγνώρισης των εξωτερικοτήτων που παράγει η αυτοαπασχόληση στα πλαίσια ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου. Οι διαφορές στις δύο αντιδράσεις δεν είναι τόσο ευκρινείς. Ας πούμε η περίπτωση της Ύδρας , την οποία ο αστόχαστος βουλευτής εμμέσως επιβράβευσε ,  είναι ο ιδιότυπος της  πρώτη περίπτωσης ,ενώ στο λόγο πολλών θεσμικών  εκπρόσωπών αυτοαπασχολούμενων , κυρίως επιστημόνων, διεισδύουν  στοιχεία μιας τάσης αυτοξαίρεσης, υπεριστορικής έννοιας κλειστών επαγγελμάτων , ενός αφανούς ιστορικού απαράγραπτου δικαιώματος φορολογικής ιδιαιτερότητας.
Ωστόσο όλη σύγχρονη αντίληψη για την οικονομική ανάπτυξη θεμελιώνεται στην ανάπτυξη και ενίσχυση της αυτοπασχόλησης και της μικρής επιχειρηματικότητας. Αυτό δεν γίνεται ως μια παθητική πολιτική περιορισμού της ανεργίας αλλά , ως αξιοποίηση των οριακών βελτιώσεων που παρέχει η ίδρυση μιας νέας μονάδας, μια νέα προσπάθεια παραγωγής αξιών στο κύκλωμα της οικονομίας. Η ίδρυση μιας οικονομικής μονάδας όσο και αν στηρίζεται σε υποκειμενικές επιλογές «ανορθολογικού τύπου» μπορεί να προσφέρει πολλαπλάσια οφέλη από την αναμονή των υποτιθέμενων μεγάλων επενδυτικών πρωτοβουλιών. Εδώ άλλωστε αναδύεται η μυωπική υπεράσπιση κλειστών επαγγελμάτων που υποφέρουν από ύφεση: η είσοδος νέων επιχειρηματιών σε αντίθεση με το γενικό ρεύμα θα αναταράξει τις παροχές τις υπηρεσίες που στατικά υπερασπίζεται και αναπολεί η κάθε ομάδα του κλειστού επαγγέλματος.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο θετικής υπεράσπισης των πλεονεκτημάτων της αυτοαπασχόλησης οι εμπλεκόμενοι μπορούν να απαιτήσουν μια φορολογική σχέση που να εξασφαλίζει μια δίκαιη συμμετοχή στα κοινά έξοδα του κράτους και μια ανταμοιβή για τις εξωτερικότητες που δημιουργούν.

Η δυναμική της συγκυρίας ωθεί τα πράγματα προς ένα νέο σύστημα πολλαπλών δικλείδων , με ονομαστικές αρχικές απαιτήσεις και μετριασμένες τελικές ροές. Αν η διαπραγμάτευση τελικά οδηγήσει σε μια ρύθμιση αδιαφοροποίητης επιβολής μιας αδιαπραγματεύτης δαπάνης , τότε οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές

 (1)  Χ Βρεναρδάκη :Πολιτικά κόμματα εκλογές κομματικό σύστημα