Μηχανική εκλογολογία ή αφανής συναίνεση:Αδιέξοδο και συνέχεια

Ας υποθέσουμε ότι η προεκλογική μάχη  πολώνεται με βάση τα μνημόνια. Ας δούμε τις διαφορετικές εκδοχές που διακινούνται στο δημόσιο διάλογο.

1.-Η ταξική .Στην ανάγνωση αυτό το μνημόνιο, από μόνο του είναι ένας μοχλός αναδιάταξης του συσχετισμού κεφαλαίου εργασίας. Ουσιαστικά το μνημόνιο πέτυχε καθώς το αποτέλεσμα του είναι η επιδείνωση της εργασίας.

2.-Η μεταρρυθμιστική. Εδώ το μνημόνιο είναι κατανοητό ως μίγμα αναπόδραστων μέτρων λιτότητας και μεταρρυθμίσεων. Η αποτυχία των μεταρρυθμίσεων επιδεινώνει την " αποδεκτή" λιτότητα.

3.-Η τεχνοκρατική Εδώ η κριτική γίνεται από την τεχνική πλευρά, όπου οι οικονομολόγοι του μνημονίου κάνουν λάθος, οι αριθμοί "δεν βγαίνουν " και η τρόικα εκτίθεται.

4.-Η εθνική. Στην εκδοχή αυτή κυριαρχεί η γεωπολιτική επέκταση της Γερμανίας,  οποία χρησιμοποίησε το μνημόνιο ως εργαλείο στρατηγικής επέκτασης.

Οι εκδοχές αυτές προφανώς παρατίθενται επιγραμματικά, αλλά δεν απέχουν από την πραγματικότητα. Αν τις θεωρήσουμε ως μια βάση συζήτησης τότε μπορούμε να διακρίνουμε μια αντιστοιχία ερμηνειών και πολιτικών καθώς και διάφορους συνδυασμούς τους.
Ενδεικτικά :
Λαος, Καμένος (3,4)
Καζάκης, Δημαράς (1,4)
Κουβέλης, Προεκλογικό ΠΑΣΟΚ ,ΝΔ μετά PSI,Mega,(2,3)
Δραγασάκης (1,3)
Παπαδημούλης (1,2,3)
Χρυσή Αυγή (1,4)
Kontra Channel (4)
Ελεύθερος Τύπος, Δημοκρατία (2,3,4)

Καθημερινή ,Τρόικα,Πασοκ Γαπ, μεταρρυθμιστές Δημαρ, Μπακογιάννη,(2)                              Βαρουφάκης, Κάτσελη,ΝΔ προ PSI (3)                                                                                                       ΚΚΕ,ΣΥΡΙΖΑ (1)

Ο κατάλογος μπορεί να μεγαλώσει καθώς οι πιθανοί συνδυασμοί ερμηνειών είναι δεκαπέντε. .Ο πίνακας αποδεικνύει ότι μπορούμε να έχουμε  πολλά απολύτως διακριτά λογικοφανή ερμηνευτικά σχήματα σχετικά με τα μνημόνια.

Ωστόσο η αντίστοιχη κομματική πόλωση δεν θα γίνει ανάμεσα σε 15 διακριτά κόμματα, απλούστατα γιατί η πολιτική αντιμαχία δεν είναι ορθολογική επιλογή υπολογισμών αλλά πολύπλοκη διαμάχη συμβόλων, στάσεων, προκαταλήψεων, παραδόσεων, και προσδοκιών. Με την έννοια αυτή όσοι επενδύουν στην αποτελεσματικότητα της εξίσωσης μνημόνιο= φτώχεια → καταψηφίστε το μνημόνιο θα δοκιμάσουν μια μικρή έκπληξη. Την ίδια έκπληξη θα δοκιμάσουν όσοι επενδύουν στην προσδοκία μα καταψηφιστούν οι «ψεύτες». Απλούστατα οι πολίτες προεξοφλούν τη δεδομένη «ασυνέπεια» ψηφίζοντας και την χρησιμοποιούν εκ των υστέρων ως εύκολη δικαιολογία.

Αν λοιπόν αποσύρουμε μια ορθολογική μηχανική ταξινόμηση και δούμε το προεκλογικό σκηνικό ως πεδίο πολλαπλών συγκρούσεων ιδεολογικών και αισθητικών στάσεων, αν δηλαδή αφαιρέσουμε από τα κόμματα την «ονομαστική» τους αξία, τότε βαδίζουμε στις πιο βαρετές εκλογές.

Όλοι θα συνωστιστούν σε ένα  ατονικό ενδιάμεσο χώρο ενός γεωπολιτικού ευρωπαϊσμού. Εκτός από το ενιαίο πολυκομματικό κόμμα κράτος ΝΔ,Πασοκ, , όλοι οι υπόλοιποι κινούνται σε ένα πλαίσιο προεκλογικής ονομαστικής ευρωπαϊκής δυσανεξίας. Ο ήπιος αντιμνημονιασμός των Κουβέλη, Κατσέλη το moratorium χρέους του Συριζα, ο ρητορικός αντιγερμανισμός του Καμένου, η αντιευρωπαική εσχατολογία του ΚΚΕ είναι προεκλογικές κορώνες οι οποίες ευκολότατα μπορούν να αναιρεθούν υπό το βάρος του «συσχετισμού δυνάμεων». Φαίνεται πως η μνήμη είναι τόσο ασθενής και κανένας δεν θυμάται πως το μεγαλύτερο κόμμα κράτος της μεταπολίτευσης , το Πασοκ, έκανε μια τεράστια αναίμακτη αναθεώρηση για την Ευρώπη, μόλις ανέβηκε στην εξουσία, χωρίς το παραμικρό κόστος. Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε μια δεκάδα δυνητικών καταστάσεων όπου όλοι θα μπορούσαν να αναιρέσουν τα πάντα.

Από την μια το πολυκομματικό κόμμα κράτος, από την άλλη ο γογγυσμός με τη μορφή ψευδοαντιευρωπαισμών διαφόρων κλιμακώσεων , συνιστούν το αδιέξοδο. Η ταχύτητα της πτώσης του βιοτικού επιπέδου είναι πολλαπλάσια της ταχύτητας ιδεολογικών ανακατατάξεων. Αυτό είναι το πρόβλημα. Το αντιπροσωπευτικό σύστημα είναι οντολογικά «πιο βαρύ» από την κοινωνική δυναμική εξ’ ορισμού. Η αντιπροσώπευση δεν αντιπροσωπεύει τα  παρόντα κοινωνικά σύνολα, αλλά τα απαριθμεί τα διαχειρίζεται τα ανασυνθέτει σε νέα σύνολα και υποσύνολα.

Ο κατακερματισμός που αναδύουν οι δημοσκοπήσεις, πέρα από τις ιδιοτέλειες των διαπλεκομένων, εκφράζει και τη βαθύτερη ατονικότητα της συγκυρίας. Η παταγώδης αποτυχία του ΓΑΠ δεν είναι μόνο η ραγδαία φτωχοποίηση αλλά και η αδυναμία στοιχειώδους ανοίγματος των κλειστών περιοχών κυριαρχίας του κόμματος κράτους. Πάνω στην αποδοκιμασία της  οικονομικής δυσπραγίας αρθρώνεται ο πολωτικός αντιπολιτευτικός λόγος, αλλά το αλώβητο κόμμα κράτος   καθορίζει την βαθύτερη «συναίνεση» την «βαθιά δομή» της συγκυρίας. Οι ιδιοκτήτες του δεν το αφήνουν και οι υποψήφιοι ιδιοκτήτες δεν μας λένε τι θα το κάνουν.

Οι λεγόμενες πιο κρίσιμες εκλογές μετά την μεταπολίτευση, αναδεικνύονται βαθμιαία ως μια απλή διαδικασία. Η απλότητα συνίσταται στο ότι βαδίζουμε στις εκλογές, συνυπολογίζοντας όλους τους συνδυασμούς και τις προσδοκίες όπως τους παίκτες του στοιχήματος που αναλύουν τις αποδόσεις ως ανάγνωση των προσδοκιών των άλλων. Οι εκλογές βαδίζουν προς μια προέκταση της διακυβέρνησης Παπαδήμου. Δεν μπορούν να κάνουν καμία έκπληξη. Ο πυκνός ,δυσδιάκριτος, μη αποφάνσιμος χρόνος της συγκυρίας παρήλθε με το δημοψήφισμα ΓΑΠ και την ανάδειξη του Παπαδήμου. Εκεί συντελέστηκαν πολλά. Για όσους αρέσκονται στην τυπολογία «σύστημα-αντισύστημα » τότε το σύστημα ανασυγκροτήθηκε ραγδαία.

Αν οι αναλύσεις έχουν νόημα  είναι για να ρισκάρουν να ψηλαφούν το μέλλον. Λοιπόν οι εκλογές δεν είναι παρά ένα επεισόδιο της παρατεταμένης εποχής Παπαδήμου, της παρατεταμένης εποχής της αφανούς πανελλαδικής διαταξικής  ευρωπαϊκής συναίνεσης .   

Εικόνα :CY Twombly