Μανώλης (Λάκης) Χονδρόπουλος (1953-2012)

Μια μορφή του αντιδικτατορικού κινήματος ο Μανώλης Χονδρόπουλος έφυγε.

Ήταν συνιδρυτικό μέλος της ομάδας των 12 της ΑΣΟΕΕ , όταν τον Γενάρη του 1973 διένειμαν το κείμενο με τον κωδικό "Η Μελέτη των 12" η οποία απετέλεσε καταλύτη για το φοιτητικό κίνημα της εποχής.

Η υπόθεση της μελέτης των 12 εδώ

Ο Μανώλης ήταν στην κατάληψη του Πολυτεχνείου ,μετά την οποία παρέμεινε για ένα διάστημα στην παρανομία.Ηταν μέλος του Ρήγα Φεραίου και παρέμεινε πάντα ένας ανήσυχος , δραστήριος πολίτης στον Πειραιά.Μεγάλωσε και τελείωσε το γυμνάσιο στην Νίκαια, εργαζόμενος πάντα ως μαθητής και φοιτητής.

Η κηδεία του θα γίνει την Πέμπτη 2/2 στο Τρίτο Νεκροταφείο στην 1:00

Κάτι βαθύτερο λοιπόν συμβαίνει εκεί μακριά......

Διαμορφώνεται μια συγκυρία με μια σαφή πόλωση .Απο τη μια πλευρά η ελληνική τρόικα τελικά (ΝΔ,ΠΑΣΟΚ,ΛΑΟΣ) η οποία προσπαθεί να εξασφαλίσει το Νέο Δάνειο με οποιοδήποτε κόστος και απο την άλλη η ιστορική αριστερά σε μια τριπλη έκφραση. Στην περιφέρεια δραστηριοποιείται μια δραστήρια ριζοσπαστική αριστερά και μια η αντιμνημονιακή ακροδεξιά. Θα ήθελα να ασχοληθώ με αυτήν πλευρά ειδικά, δηλαδή την άκρα αντιμνημονιακή δεξιά (ΑΑΔ εφεξής )


Φίλος που πέρασε συμπτωματικά στην συγκέντρωση της ΑΑΔ το Σάββατο 28/1 για τα Ίμια μου μίλησε για μια "σοβαρή " συγκέντρωση από πλευράς όγκου η οποία σηματοδότησε και επίσημα μια σημαντική εξέλιξη. Μετά την συμμετοχή του Λαός στην κυβέρνηση Παπαδήμου η ΑΑΔ ο επίσημος αντιμνημονιακός παράγοντας του δεξιού τόξου. Δίπλα στην κλασσική αντιμεταναστευτική ατζέντα ,τον κλασσικό νεοναζιστικού τύπου εθνικισμό ,η ΑΑΔ εμπλουτίζει το ρεπερτόριο της με μια ισχυρή αιχμή συγκυρίας : Όχι στο μνημόνιο.

Είδα στο YouTube την ομιλία του αρχηγού της και εξεπλάγην ,παρότι δεν έπρεπε. Δεν θα αναδημοσιεύσω το λινκ, αλλά οποίος ενδιαφέρεται θα το βρει. Ο λόγος του αρχηγού ,αναλυόμενος ως προς την μορφή και την άρθρωση των μερών του, έχει μοναδικά στοιχεία μιας πολιτικής που βάζει υποθήκες μιας ηγεμονικής θέσης. Δεν έχει νόημα να δούμε το λόγο αυτό μόνο , ως προς το περιεχόμενο, δηλαδή αυτά καθαυτά τα επίδικα στοιχεία του πχ. έξω οι ξένοι, τα Ίμια ήταν προδοσία, η βουλή είναι μπ....κλπ κλπ. Αντιθέτως έχει νόημα αν αυτά τα στοιχεία ,τα περιεχόμενα του λόγου συγκροτούν μια διαμαρτυρία, μια δυσανεξία ,μια αποδοκιμασία ή μια θεματολογία ανάληψης ευθύνης στο όνομα του "ελληνικού λαού " ,του μόνιμου εντολοδόχου της άκρας δεξιάς.

Εδώ θα έπρεπε να σημειωθεί μια σχετική ασυμμετρία για τον τρόπο που αντιμετωπίζεται η ΑΑΔ ακόμα και από οξυδερκείς πλευρές της έλλογης αριστεράς. Οι πλευρές αυτές εντοπίζουν σωστά την υπερφόρτωση της ΑΑΔ από πρόσωπα με εμπλοκές με την ποινική δικαιοσύνη εγκληματική δράση , ποινές φυγοδικίες κλπ. Με βάση αυτό το πραγματικό στοιχείο, προσπαθούν κατατάξουν την ΑΑΔ στις εγκληματικές οργανώσεις τύπου Μαφία και να της αποστερήσουν την ηθική νομιμοποίηση συμμετοχής στο πολυκομματικό παιχνίδι. Η κριτική αυτή υπονοεί άρρητα ή ότι νεοναζισμός ρέπει αναπόδραστα στην εγκληματικότητα ή ότι είναι τουλάχιστον ηθικά αποδεκτή μια " άλλη" ΑΑΔ η οποία δεν έχει εγκληματίες στην σύνθεση της. Η προσέγγιση είναι λάθος γιατί συγχέει δυο διαφορετικά επίπεδα. Η νομική ,πραγματολογική, υπόσταση ενός φορέα είναι τελείως άσχετη με την δυνατότητα του να κάνει πολιτική. Η εκκλησία, οι ποδοσφαιρικοί παράγοντες, τα ΜΜΕ κάνουν πολιτική, και η κριτική γίνεται στις θέσεις τους κυρίως και η αποκάλυψη της λειτουργικής θέσης τους γίνεται επικουρικά. Από την στιγμή που κάποιος εκφέρει δημόσιο λόγο, η μοναδική μάχη που κρίνει τα πάντα είναι αυτή που θίγει τον πυρήνα , την ουσία του λόγου. Ακόμα και αν εντός της ΑΑΔ είναι άτομα με ποινικό μητρώο, αλλά ακόμα και να αποδειχθεί τυπικά ότι η ΑΑΔ είναι εγκληματική οργάνωση ο λόγος της έχει αξία ως τέτοιος γιατί αυτός επηρεάζει την κοινή γνώμη. Έστω και όλοι οι συγκεντρωμένοι στην Ρηγίλλης για τα Ίμια, είναι μέλη μια εγκληματικής συμμορίας η οποία αμέσως μετά θα δολοφονήσει μετανάστες, το επίδικο είναι ότι δημόσια συναθροίζονται σε μια πολιτική ομιλία με περιεχόμενο ,αρχή ,μέση και τέλος. Έστω και αν αυτή η ομιλία είναι μια τελετουργία μύησης στο έγκλημα, παραμένει μια δράση στο επίπεδο των ιδεών, και μόνο ως τέτοια πρέπει να ελεγχθεί .

Υπάρχουν πολλά στοιχεία μορφής , πλοκής ,άρθρωσης της ομιλίας τα οποία θα άξιζε να δούμε :

Κατ´ αρχάς μια έννοια της επιβεβαίωσης της ιστορικότητας του αγώνα της οργάνωσης. Η οργάνωση αποζητά μια νομιμοποίηση μέσω της διαρκούς μακρόχρονης παρουσίας. Δεν είναι πυροτέχνημα , δεν είναι τυχάρπαστη αλλά συνεπής , πιστή σε αρχές και αξίες της δράσης της.

Ακολουθεί μια αυθεντική ρητορεία υπέρβασης του κράτους που είναι ανίκανο και άρα τελικά απονομιμοποιηένο .Η ΑΑΔ " καθάρισε " τελικά το Εφετείο πέραν των ορίων της, πέραν του νόμου, και πρόκειται να το ξανακάνει, αφού το " κίνημα" έχει μια νίκη. Νομίζω πως η ελαφρά τη καρδία υιοθέτηση αντιφιλελεύθερων κριτικών απο την γραμματεία του Καρλ Σμιτ, θα έπρεπε να περιοριστεί εντός αριστεράς. Η παραδοσιακή απονομιμοποίηση του κράτους λόγω πελατειακού συστήματος, εμπλουτισμένη από πιο διανοητικές αμφισβητήσεις ενός αντιφιλελευθερισμού από τα αριστερά αν συνδυαστεί με καμία επερχόμενη αυθεντική αντικρατική υστερία από την ΑΑΔ, προετοιμάζει ένα πάρτι με πολύ αναπάντεχη έκβαση.

Υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα επίθεση κυρίως στους εγγύτερους της, συνδυαζόμενη ,μια απουσία κριτικής στους οργανικά αντίπαλους " κομμουνιστές " .Ο Λαος είναι μνημονιακός ,είναι μαϊμού ,ενώ η ΝΔ βρίθει απο προδότες.

Τέλος αναφέρεται ένας πολύ επικίνδυνος ιδεολογικός αντιμνημονιασμός , ο οποίος. έχει μια σαφή αντιοικονομική αιχμή .Η ΑΑΔ δεν ασχολείται με τα ποταπά , τα χαμηλά του μνημονίου ,δηλαδή τα οικονομικά μέτρα ,αλλά είναι κατά του μνημονίου γιατί γενικά, λειτουργικά πλήττει την πατρίδα ως κύρια ιδέα της παράταξης. Κατά την γνώμη μου ένας από τους λόγους που ο αντιμνημονιασμός είναι εξαιρετικά επικίνδυνη πολιτική για την αριστερά είναι γιατί στην στενή οικονομίστικη μορφή του είναι ταξικά, κοινωνιολογικά πολυσυλλεκτικός και άρα ανειλικρινής. Η θέση της ΑΑΔ ,οικειοποιείται τον χονδροειδή αντιμνημονιασμό και προσπερνά τις προφανείς του οικονομικές αντιφάσεις (1) μέσω της ανάδειξης του ως γενικού επίδικου μιας ανώτερης σφαίρας.

Η μετάβαση αυτή από τα "ενθάδε" της οικονομίας στα "επέκεινα" της πατρίδας αποτελεί ρητορικά μια στάση, της οποίας την αξία και σημασία φοβάμαι πως δεν κατανοούμε .Εγκλωβισμένοι στο στερεότυπο της ακροδεξιάς φαινομενολογίας ,ακριβώς ισότιμα με τον τρόπο που ο συντηρητικός κόσμος προσλαμβάνει τους " αναρχικούς " των Εξαρχείων δεν κατανοούμε πως σε αυτό ακριβώς το επίπεδο του " υψηλού" γίνεται μια ζύμωση, μια διεργασία. Εκεί στα " ψηλά" αυτά τα ιδεολογικά μετεωρολογικά φαινόμενα δεν είναι κατανοητά με τους συνήθεις αλγεβρικούς , υδραυλικούς τρόπους ,αλλά απαιτούν πιο τοπολογικές προσεγγίσεις ( 2) Αν απογυμνώσουμε την ομιλία του αρχηγού της AAΔ από τις γραφικότητες, θεωρώ πως διακινεί ένα αντιμνημονιασμό πολυ πιο ριζοσπαστικό και αποτελεσματικό από τον αντίστοιχο του τρέχοντος οικονομισμού.

Ας ανακεφαλαιώσουμε: ιστορική συνέπεια, κινηματικός αντικρατισμός, εσωτερικοί εχθροί, ιδεολογικός και όχι οικονομικός αντιμνημονιασμός. Ένα πλέγμα με πολλά δυναμικά στοιχεία ,καθόλου ευκαταφρόνητα , με ένα σαφή αδρό ισομορφισμό από την αριστερά.

Η ΑΑΔ ,λοιπον, απευθύνεται κυρίως στο συντηρητικό ακροατήριο ,με στόχευση όλο το λαό που σωρεύεται στα δεξιά του συμβατικού άξονα. Η αντικομουνιστική ,αντιμεταναστευτική ρητορεία και συνακόλουθη δράση δεν είναι ο στρατηγικός στόχος, παρά τα εύσημα μαχητικότητας, πίστης, ρώμης τα οποία κατατίθενται προς τον κόσμο της .Ενώ ο δεξιός βιόκοσμος λειτουργεί σε ένα πλαίσιο νοικοκυροσύνης, Οικονομικής τάξης κλπ , έρχεται η ΑΑΔ και του δίδει αυτό που πάντα ζηλεύει από την αριστερά : πίστη σε ανώτερα ιδεώδη, κινηματικότητα, συνέπεια.

Κάτι βαθύτερο λοιπόν συμβαίνει εκεί μακριά ......στο χώρο της άκρας δεξιάς.



(1) πχ το μνημόνιο πλήττει τα φαρμακεία ,απλά γιατί μειώνει την φαρμακευτική σπατάλη , οποία είναι προφανώς αίτημα της αριστεράς .Η αριστερά όμως είναι και με τους φαρμακοποιούς χωρίς να ορίζει κανένα απτό, συγκεκριμένο όριο μεταξύ της σπατάλης και αποδέκτης δαπάνης.Anything goes .

(2) αποτελεί δείγμα της πρακτικής copy paste η οποία ενδημεί σε πολλούς χώρους μιας ενδογενούς διανόησης , η εξαιρετικά στενή κατανόηση του θεμελιακού εγχειρήματος του Badiou. Στο εγχείρημα αυτό , η πλατωνικής καταγωγής ,εργασία στο επίπεδο των ιδεών, η ρητή απόσταση από οποιαδήποτε πολιτική οικονομία, η αναζήτηση μιας απεικόνισης στο επίπεδο της συνολοθεωρίας αντί της άλγεβρας ,είναι ακριβώς αυτή επανατοποθέτηση του κομμουνισμού ως ιδεώδους ,αντί ιστορικού «επιστημονικού» σταδίου. Ατυχώς ο εδώδιμος Μπαντουισμος διακινεί τον κομμουνισμό , όπως οι οπαδοί της θύρας 7 τον θρύλο, δηλαδή για χαβαλέ με τη θύρα 13 της δεξιάς.


Εικόνα: Valerio Adami

Ήττα ενός καρτέλ, αμηχανία δυο ρευμάτων

Η παρέμβαση του Σημίτη για τις αδυναμίες του μνημονίου δεν είναι ασήμαντη. Ο πρωθυπουργός της πρώτης πενταετίας του Ευρώ, που σηματοδοτήθηκε από τον όρο του εκσυγχρονισμού ,καταλογίζει ευθέως αδυναμίες στο μνημονιακό εγχείρημα. Δεδομένου ότι, τόσο ο εκσυγχρονισμός όσο και το μνημόνιο αντλούν νομιμοποίηση μέσω του ίδιου πλέγματος ιδεών πχ παραμονή στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, αυτονόητες θεσμικές αλλαγές με γνώση του κοινωνικού κόστους , επίκληση του αντιλαικισμου κλπ η παρέμβαση Σημίτη σηματοδοτεί και αναγνωρίζει μια τριπλή ήττα:


Την ήττα του κομματικού πολιτικού καρτέλ που ηγήθηκε του μνημονίου ,μια ήττα των εφαρμοσμένων πολιτικών του ,μια αποδόμηση των ιδεών του εκσυγχρονισμού.

Ο αστικός πολιτικός χώρος ευρίσκεται σε μια δυσχερή θέση καθώς προσπαθεί να οικοδομήσει ένα αμυντικό πρόταγμα , σωτηρίας .Στο Ευρώ πάση θυσία. Σε αντίθεση με την πρώτη ,"θετική", φάση του μνημονίου όπου ο Γαπ προσπάθησε να νοηματοδοτήσει μια διπλή ατζέντα υπέρβασης της κρίσης με ταυτόχρονες αλλαγές από το Σημιτικό ρεπερτόριο . Η οικονομική αποτυχία όμως και οι κοινωνικές αντιδράσεις την ακύρωσαν .Το κοινωνικό κόστος ήταν πολύ μεγαλύτερο και από τους πιο κυνικούς υπολογισμούς που είχαν γίνει.

Ο μικροαστικός πολιτικός χώρος της αριστεράς φέρεται μάλλον με σύνεση σε μια συγκυρία κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του. Μέσω της τριπλής υπόστασης Δημαρ,Συν,ΚΚΕ προσφέρει διαφορετικά πολιτικά προφίλ για όλες τις ποικιλίες του πρώην Πασοκικου βιόκοσμου και μπορεί να προσβλέπει σε μια τριπλή εκλογική επιτυχία την οποία κατά βάθος κανένας δεν θέλει να ρισκάρει .Η ιδέα της Αριστερής εκλογικής συμμαχίας είναι εξαιρετικά παρακινδυνευμένη ,καθώς η υλοποίηση της θα άλλαζε αμέσως το θεμελιώδες βλέμμα της κοινωνίας προς αυτήν .Από την κοινή στάση των συμπασχόντων απέναντι στην κρίση ,ο λαός και η ενωμένη εκλογική αριστερά θα βρεθούν απέναντι όπου ο λαός ζητήσει εδώ και τώρα τα λεφτά που υπάρχουν ή θα κληθεί να συναινέσει σε ένα ιδιόρρυθμο πρόγραμμα Σταχανοφικού τύπου χωρίς το κομμουνιστικό ιδεώδες. Χωρίς τα πετρέλαια του Τσάβες , με αναιμική παράδοση στις συλλογικές οικονομικές δομές, η αριστερή πρόταση θα είναι μια εναγώνια αναζήτηση ηθικών ,πατριωτών, καπιταλιστών τύπου Μπόμπολα και Κόκκαλη του ογδόντα.Mπλέξιμο. Η ένσταση του ΚΚΕ παρόλο τον απροκάλυπτα προσχηματικό χαρακτήρα του εκφράζει μια βαθύτερη αυθεντική ψυχολογία του τύπου " ου μπλέξεις"

Η Σαμαρική σταθερότητα των δημοσκοπήσεων δεν είναι τυχαία και δεν πρόκειται να μειωθεί από κανένα ζήτημα υπογραφής της Νέας δανειακής σύμβασης. Η Σαμαρικη σταθερότητα δεν είναι κυβερνητική προσδοκία ανάτασης , είναι συντηρητική διαχείριση του πένθους. Χωρίς θετικό πρόταγμα ελπίδας ,η κοινωνία στρέφεται στα δοκιμασμένα .Η Νεοδημοκρατικη επερχόμενη παλινόρθωση έστω και νοθευμένη από οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας ,έχει τα κλασσικά χαρακτηριστικά της κλασσικής συντηρητικής στροφής : νοικοκυροσύνη , νουνέχεια, εσωστρέφεια. Στο υπέδαφος της κινηματικής φαινομενολογίας δεν είναι δύσκολο να ανιχνεύσουμε ορυκτά του γεωλογικού στρώμματος της καρτερίας, της υπομονής, της παρατεταμένης θλίψης.Αυτό το ψυχολογικό υπέδαφος θα ορίσει τελικά τις εκλογές.

Στο πλαίσιο αυτό η αυτοδιάλυση του εκσυγχρονιστικού κομματικού καρτέλ, μέσω της δημόσιας απόστασης του Σημίτη , δημιουργεί μια ιστορική ρήξη (1)Ο "λαός" του εκσυγχρονισμού , που απετέλεσε την υλική υπόσταση ενός πρωτου ρεύματος θετικής αξιοποίησης της μνημονιακής ατζέντας( άνοιγμα επαγγελμάτων, φορολογική δικαιοσύνη ,διαφάνεια, ορθολογισμός εσωτερικών αντιφάσεων ασφαλιστικού κλπ ) μένει χωρίς αφήγηση ενός συνεχούς. Η γκροτέσκα σουρεάλ εικόνα της πρωτοβουλίας "για την Ελλάδα τώρα" με ΜΑΤ στην είσοδο , η τελετουργία διαλόγου του τύπου "παρευρίσκεται και ο δήμαρχος Νέας Σμύρνης" ,και τον Ραγκούση πρώτο τραπέζι πίστα, δείχνει και τα συμβολικά όρια του χώρου.

Με την κομματική μορφή της αριστεράς να μετράει από τώρα έδρες, την άμορφη μάζα μιας νοικοκυρεμένης Ελλάδας να κοιτάει δεξιά, με τον κομματικό εκσυγχρονισμό σε επιθανάτιο ρόγχο και το ΠΑΣΟΚ σε κώμα ,παραμένουν δυο παράγοντες που δεν δείχνουν προσανατολισμό.

Ο πρώτος είναι αυτός που η πολιτική αργκό ονομάζει λαϊκό παράγοντα, δηλαδή η πραγματικότητα του ενός εκατομμυρίου ανέργων και των πολλών εκατομμυρίων υποαμοιβόμενων ,μισθωτών ,συνταξιούχων όταν ευρίσκονται σε πολιτική διέγερση, κινητοποίηση, διαμαρτυρία .Χωρίς την πολιτική διέγερση ο ίδιος πληθυσμός είναι στείρο δημοκοπικό υλικό.

Από την άλλη πλευρά η λειτουργική συσπείρωση του εκσυγχρονισμού, η ηθική και έλλογη πλευρά των micro η semi η full insiders , εννοούμενη όμως στην μη κομματική έκφραση .Σε άλλες διατυπώσεις το πλάσμα αυτό αποκαλείται παραγωγική Ελλάδα. Αυτός είναι ο δεύτερος πόλος.

Σύμφωνα με τις τρέχουσες οικονομίστικες αναλύσεις το ρεύμα αυτό ,υποτίθεται πως καθώς ρέπει προς ραγδαία οικονομική παράλυση, δημιουργεί μια πολιτική συνθήκη συμμαχίας μικρών και μεσαίων. Η ανάλυση παραγνωρίζει τα μορφωτικά ,συμβολικά και τελετουργικά κεκτημένα του ρεύματος ,υποτιμά τον αυθεντικό αντιλαικισμό του, και άρα την οργανική ανάγκη αυτοκατανόησης του ως ένα άλλο "όλο". Οι οικονομιστικές αναλύσεις ταυτίζουν τον εκσυγχρονισμό με τους διαχειριστές του και υποτιμούν την αυτονομία του προτάγματος .

Ενω υπάρχει μια σημαντική απεργιακή έκρηξη σε πολλούς κλάδους ,κυριως με ζητήματα δεδουλευμένων (3) είναι κοινή παραδοχή ότι οι κινητοποιήσεις είναι σε ύφεση.

Τι περιμένει ο "λαϊκός παράγοντας" ;

- Την ευόδωση του προγράμματος Παπαδήμου στην ελάχιστη εκδοχή του (αλά Σαμαρά) ;

- Την μεταμόρφωση του Παπαδήμου σε πολιτικό ηγέτη ( αλά Διαμαντοπούλου) ;

- Τις εμπνεύσεις της πιο κινηματικής αριστεράς ;

Υπάρχει λοιπόν μια ειδική συγκυρία όπου δυο διαφορετικά ρεύματα διαφορετικής τάξεως ,ταξινομημένα με διαφορετικό κριτήριο και άρα με συμπτώσεις και αποστάσεις ευρίσκονται σε ένα κενό.

Από την μια πλευρά η μεγάλη κινηματική μορφή των διαδηλώσεων ,της αγανάκτησης ,από την άλλη η οργανική συμμαχία του μη κομματικού εκσυγχρονισμού ,ευρίσκονται είναι σε κατάσταση pause.

Ο μη κομματικός εκσυγχρονισμός χωρίς την επαφή με τις κινηματικές εκφράσεις φλερτάρει με τον συστημικό αυταρχισμό ,ενώ οι λαϊκές δυσαρέσκειες σε απόσταση απο τον εκσυγχρονισμό ρέπουν προς ένα διαλυτικό κατακερματισμό. Πρόκειται για το μοναδικό επίδικο της συγκυρίας ,για όσους αναζητούν μια μη τελετουργική (4)παρέμβαση της αριστεράς .Ας το πούμε χοντρικά : η αυθεντική κινηματική "αντιμνημονιακή" αγανάκτηση χωρίς τις ειλικρινείς ρεφορμιστικές συντεταγμένες της " παραγωγικής Ελλάδας " απλά θα τροφοδοτήσει με ένταση ένα πυκνό ιστορικό χρόνο με τελικό αποτέλεσμα μια διπλή κατάσταση πένθους - αυταρχισμού Iustitium (5).

Στην μεγαλύτερη δυσκολία ευρίσκεται ο οργανικός εκσυγχρονισμός. Οι φυσικοί φορείς του ευρίσκονται σε δυσπραγία , οι πολιτικοί του αποδεικνύονται καιροσκόποι, και ο μόνιμος αντίπαλος του, ο αντιδραστικός λαϊκισμός , ως συνήθως , πακετάρει όλα σε ένα (μεταρρυθμίσεις ,μνημόνιο, Οικονομική κρίση) για να ακυρώσει οποιαδήποτε προσπάθεια.

Στις συνήθεις ιδιοτροπίες της συγκυρίας ,η εγκράτεια της αγανάκτησης συμπίπτει με την αμηχανία του εκσυγχρονισμού.

Έχω την γνώμη πως η έκταση και η ένταση και η σκληρότητα των ρυθμίσεων της δανειακής σύμβασης Παπαδήμου δεν μπορούν να αποτελέσουν θρυαλλίδα εξελίξεων από μόνες τους. Η κοινωνία έχει " προεξοφλήσει" τεχνικά την αρνητική εξέλιξη, δεν την έχει προεξοφλήσει ιδεολογικά. Δεν υπάρχουν τα μετεωρολογικά στοιχεία δημιουργίας μιας ατμόσφαιρας θετικής προοπτικής εν μέσω και διά της λιτότητας. Αυτό είναι το ζητούμενο και αυτό είναι ιδεολογικό και όχι οικονομικό τεχνικό επίδικο.

(1) Δεν είναι καθόλου τυχαίο οτι ο Ν.Μπίστης προσπαθει να αναδείξει μια αίσθηση συνέχειας στις δηλώσεις Σημίτη, παραγνωρίζοντας τις σιωπές του ανδρός.Το ζητούμενο του είναι να διασώσει ακριβώς το συνεχές (εδώ)


(2) Ο οικονομισμός έχει πάρει πλέον υστερικές μορφές ακόμη και στις πιο έλλογες πλευρές της αριστεράς. Εκφράζεται από ένα στεγνό αποιδελογικοποιημένο μεταρρυθμιστικό λόγο πέριξ της Δημαρ η απο μια αντιεκσυγχρονιστική αλλεργία εντός Συν η οποία έφτασε να καταγγείλει την εισαγωγή του management στο δημόσιο ως νεοφιλελεύθερη επέλαση.


(3)Η περίπτωση της Χαλυβουργικής είναι η μοναδική όπου η απεργία δεν γίνεται για δεδουλευμένα .Το σωματείο εκεί έχει κάνει την ανάλυση ότι είναι δυνατόν να πετύχει μια συγκράτηση μισθών σε μια βιομηχανία με μειούμενη παραγωγή .Είναι μια προσέγγιση υψηλού ρίσκου με συνεκτική ατζέντα .Το παράδοξο είναι ,πως η επιτυχία δεν μπορεί να ορισθεί παρά μέσω ενός νέου συμβιβασμού ,τον οποίο κατα βάθος αναζητά το Πάμε, εξ´ ου και η " περιφρούρηση " για την "συνεπή " διαχείριση της.


(4) Ο χρόνιος οικονομισμός και η φύση της κρίσης ως κατ´ αρχάς χρηματοοικονομική ,δημιουργούν μια γραμμική κατασκευή περίπου ως εξής: Οικονομική δυσπραγία-κινήματα -ανατροπή .Στην κατασκευή αγνοείται η διάσταση των σύγχρονων κινημάτων ως αισθητικό υλικό το οποίο επανεισάγεται ως θέαμα στην συγκυρία. Με μια έννοια οι εκτός ΜΜΕ δράσεις είναι αποτελεσματικές μέσω του " κενού " που δημιουργούν .Τελετουργικές είναι εκείνες τις πολιτικές που υποτιμούν την σημασία του «κενού» και συμμετέχουν εκούσια στην δημιουργία ενός «αριστερού» θεάματος, «αριστερού» ακροάματος , ενός event.


(5) Για το Iuistitium εδώ

Εικόνα : Dino Valls

Boston Tea Party:Πέραν της μυθoλογίας των Tea Parties

Η πλούσια και πάντα ενδιαφέρουσα Εποχή ,μια φωνή έλλογων προβληματισμών της ριζοσπαστικής ευρωπαϊκής αριστεράς, δημοσίευσε , την Κυριακή 15 Ιανουαρίου, ένα πολύ κατατοπιστικό άρθρο για τα τεκταινόμενα στους Ρεπουμπλικάνους .Στο τέλος της αναλυτικής περιγραφής δημοσιεύει ένα κατάλογο αριστερών ή αριστεριζόντων σχηματισμών που συμμετέχουν στις προεδρικές εκλογές στον οποίο φιγουράρει πρώτο πρώτο το Boston Tea Party με υποψήφια την Tiffany Briscoe (το άρθρο εδώ)

 Εντυπωσιακό όντως.

 Ενω η συνηθισμένη δημόσια πρόσληψη αναφέρεται στα Tea Parties ως ένα συμπίλημα από συντηρητικές αντιδραστικές δυνάμεις που σωρεύονται στην άκρη δεξιά του συμβατικού πολιτικού άξονα , το BTP προβάλει ως μέρος ενός αριστερόφωνου γαλαξία .

 Ξαναγυρίσουμε στην αγαπημένη θεματαλογία του ιστολογίου : Οι σχέσεις αριστεράς φιλελευθερισμού είναι ουσιαστικά αδιερεύνητες, ορίζονται από μια ποικιλία ταυτίσεων και αποστάσεων ,αλλά πάντως δεν είναι κάθετα αντιθετικές σε ένα σχήμα αριστερά εναντίον φιλελευθερισμου. Ειδικά στην Ελλάδα ,για λόγους που σχετίζονται με ιστορικές αδράνειες και εμμονές, η μεγάλη μερίδα των αριστερών επιλέγει να ορίσει τις τρέχουσες κύριες συντηρητικές ιδέες ως φιλελεύθερες για να ετεροκαθορισθεί ως αντιφιλελεύθερη αριστερά και να διακινήσει ,δωρεάν και εισαγόμενη, μια αντιφιλελεύθερη ατζέντα αγγλοσαξονικής προέλευσης. Αποτέλεσμα; το σύνολο των συντηρητικών δυνάμεων το οποίο πιστεύει ότι ο Nozick είναι αποσμητικό για Λετονούς με άρωμα αρμπαρόριζα με καρπούζι, αντιμετωπίζεται ως οργανικά φιλελεύθερο.Στην ίδια μικρονοική οπτική που κάποιοι ταυτίζουν τον Marx με τον Πολ Ποτ.Μια κρατικοδίαιτη ,αγοραφοβική δεξιά, μια αστική τάξη τρόφιμος των εκάστοτε πακέτων από το σχέδιο Μαρσαλ μέχρι σήμερα, με ανύπαρκτη ή καχεκτική σχέση με οποιαδήποτε φιλελεύθερη γραμματεία , εννοείται ως φιλελεύθερη γιατί έτσι μπορούν να διακινηθούν αναλυτικά σχήματα εισαγωγής ως κριτική σκέψη.Έτσι εκχωρούνται ένας γαλαξίας ιδεών που δυνητικά θα όπλιζαν το ιστορικό αριστερό οπλοστάσιο ,μόνο και μόνο γιατί είναι εύκολο να μεταφράζονται και να διακινούνται copy paste οι διάφοροι " αντινεοφιλευθερισμοί". Η εννοιολογική αριστεροδεξιά μπαλαφάρα   του "Σταλινισμού" αναπαράγεται τώρα κοιτώντας δεξιά. Ως γνωστόν όλα τα πεπραγμένα του υπαρκτού έχουν λυθεί μέσω της έννοιας κλειδί " Σταλινισμός" ενώ μέσω της αντίστοιχης πλαστικής (*) έννοιας   του " Νεοφιλευθερισμού"  ελπίζουμε να  ορισθούν και λυθούν  και σημερινά μας προβλήματα.

Ο φιλελευθερισμός δεν είναι ούτε ιστορικά  ούτε πραγματολογικά ταυτολογικά αριστερός. Ο Φιλελευθερισμός δεν είναι η Αριστερά .Η Αριστερά είναι και Φιλελευθερισμός.Ο φιλελευθερισμός χρησιμοποιείται όμως επιλεκτικά ,και κυρίως εμπειρικά , αφυδατωμένος από οποιοδήποτε ιδεολογικό περιεχόμενο ,από τις συντηρητικές δυνάμεις ως απολογία του παρόντος κόσμου. Αυτό βέβαια, μπορεί να γίνει μόνο επιλεκτικά, αποσπασματικά γιατιί αλλιώς ένας καθολικός  φιλελευθερισμός είναι τελικά αφόρητος για τις συντεταγμένες του υπαρκτού κόσμου. Αν οι συντηρητικές δυνάμεις εγκληθούν για τον ανύπαρκτο φιλελευθερισμό τους και κληθούν να υιοθετήσουν τον φιλελεύθερο πρόταγμα ,ολικά στην ιδεαλιστική του μορφή , τότε ο σημερινός κόσμος μπορεί να αλλάξει ραγδαία προς το καλύτερο.

 Ακόμα ο φιλελευθερισμός στην αντικορποραστική αντιμονοπωλιακή εκδοχή του μπορεί να λύσει πολλά προβλήματα της συγκυρίας.

• Ποιο άλλο όπλο έχει η αριστερά σήμερα για να προστατέψει το βιοτικό επίπεδο που διαλύεται από τα καρτέλ της αγοράς στα τρόφιμα, στις υπηρεσίες παρά από την προώθηση τυπικά φιλελεύθερων πολιτικών ανταγωνισμού ; Γιατί δεν εγκαλείται ο Σαμαράς ο Παπαδήμος ο Γαπ ο Χρισοχοϊδης για ψευδοφιλελευθερισμό αλλά αντιμετωπίζονται ως "νεοφιλελευθεροι" για το σημερινό αίσχος με τις τιμές ;
•  Πως γίνεται ένα διαμέρισμα στο Κουτσουκάρι να κάνει όσο μια μονοκατοικία στα προάστια της  Ζυρίχης ;Ποιες κρυφές μονοπωλιακές αξίες και αξιώσεις ( ιδιωτικού, δημοσίου ,κρατικού χαρακτήρα) έχουν ενσωματωθεί σε αυτές τις τιμές ,τα τελευταία είκοσι χρόνια; 
• Με τέτοια εκτεταμένη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα είναι δυνατόν η Αριστερά να βολεύεται σε αρχαικές οικονομίστικες δοξασίες αμυντικού τύπου και να μην οικειοποιηθεί θετικά το φιλελεύθερο πρόταγμα του επιχειρείν ως αυτόνομο πεδίο αυτοπραγμάτωσης , ανεξάρτητα από τις χρηματικές ροές που δημιουργεί;

Δεν είναι λοιπόν τόσο απλές ούτε λυμένες οι σχέσεις αριστεράς φιλελευθερισμού, όσο η ευκολία της τρέχουσας κοπτοραπτικής απαιτεί .Γι αυτό και η πρόσληψη για τα Tea Parties είναι τόσο περιοριστική.

Το Tea Boston Party καταθέτει το πρόγραμμα του. Το παραθέτω αυτούσιο :

 1) End the Wars of Aggression and withdraw US troops from around the world,

 2) End the Federal Reserve Banking System,

 3) End the War on Drugs,

 4) End Abuses of Liberty such as the Patriot Act and Military Commissions Act,

 5) End the Immigration Fiasco by eliminating government restrictions on human migration.

 Αυθεντικός αντιμιλιταρισμός , μεταναστατευτική ατζέντα πλήρους απελευθέρωσης, αντιπαλότητα στην αντιναρκωτική υστερία κλπ κλπ. Ποιος είναι πιο κοντά στο πρόγραμμα αυτό; Η Χρυσή Αυγή ή η Ανταρσύα;

 Η υπόθεση έχει και ένα άλλο ενδιαφέρον εγκυκλοπαιδικό συστατικό. Το Boston Tea Party είναι ιστορικά ο αυθεντικός κληρονόμος της συνέχειας του πρώτου Tea Party,της αντι αποικιακής ανταρσίας της Βοστώνης το 1773.

 Συνδέσεις:

The Boston Tea Party (2012)
Το ιστορικό Boston Tea Party

(*)Η έννοια της πλαστικότητας είναι θεμελιακή  πέραν του εικαστικού περιεχομένου.Περισσότερα στο C.Malabou :Plasticity,Temporality and Dialectic (The future of Hegel)

Εικόνα: Cy Twombly

Για ποιά Ελλάδα τώρα;

Μια νέα πρωτοβουλία για την υποστήριξη του μεταρρυθμιστικού εγχειρήματος ξεκίνησε (εδώ). Δεν είναι η πρώτη αλλά γίνεται σε μια ειδική συγκυρία. Η ανθρωπογεωγραφία της πρωτοβουλίας είναι σαφής : φυτρώνει στο ιστορικό κήπο του Σημιτικού εκσυγχρονισμού ο οποίος ποτίζεται απο το ρυάκι της πιο φιλοευρωπαϊκής αριστεράς ,και της πιο έλλογης δεξιάς. Όλοι γνωριζόμαστε.

Για μένα το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα είναι εξ´ ορισμού διακομματικό ,διαταξικό. Δεν ανήκει στο επίπεδο της πολιτικής πόλωσης δεξιά αριστερά ως ένας άλλος αντίπαλος στο παίγνιο μηχανικού αθροίσματος .Το μεταρρυθμιστικό εγχείρημα αφορά το πλαίσιο , τους τρόπους , τις μορφές που παίρνει η πολιτική αντιπαλότητα ως έκφραση ταξικών ,πολιτιστικών, τοπικών ,έμφυλων ,γλωσσικών και πάσης φύσεως διαφόρων που αναδύονται εντός της κοινωνίας. Ο εκσυγχρονισμός δεν ακυρώνει συγκρούσεις ,ασυμμετρίες , ατέλειες, αλλά τοποθετεί ένα επίπεδο έκφρασης τους όπου οι δυνάμεις της εργασίας και της αριστεράς συγκρουόμενες ,έχουν τις λιγότερες περιττές αναλώσεις.

Κοινωνία ανισότητας, διαφθοράς ,ανεργίας ,άγχους και αβεβαιότητας είναι και η Δανία και η Συρία. Κατανοώ την Δανία ως εκσυγχρονισμένη γιατί οι συγκρούσεις της δεν απαιτούν την κατασπατάληση την κατανάλωση ανθρώπων και πόρων που απαιτεί η Συρία.

Διαφάνεια, αξιοκρατία ,φορολογία, ατομικά δικαιώματα, ευρωπαϊκή προοπτική ,ειρηνική συνύπαρξη , ανοικτά επάγγελμα ,έλλογη αναλογική διαχείριση των κοινών πόρων είναι μερικά από τα προτάγματα της μεταρρυθμιστικής συγκυρίας.

Δεξιός Εκσυγχρονισμός

Ο δεξιός εκσυγχρονισμός κατανοεί το ρεύμα ως πολιτικό ρεύμα εντός της πολιτικής κομματικής αρένας .Ψάχνει αντιμεταρρυθμιστές σε πολιτικές παρατάξεις άλλοτε δεξιά άλλοτε αριστερά. Δεξιός εκσυγχρονισμός ήταν η Καραμανλική ανασύσταση του κράτους γιατί έβλεπε αντιμεταρρυθμιστές εντοπισμένους μόνο στο Πασοκικό βαθύ κράτος. Δεξιός εκσυγχρονισμός είναι η πολιτική πλατφόρμα Γαπ μετά το 2006 όπου εγκαταλείπεται η συμμαχία με τους φιλελεύθερους και αναβιώνει η αντιδεξιά ψευδομεταρρυθμιστική ατζέντα. Η αδυναμία διαχείρισης μετά το 2009 είναι η κατάρρευση του δεξιού εκσυγχρονισμού του Γαπ ο οποίος δεν έχει κανενός είδους ιδεολογική προετοιμασία για την συγκυρία.

Αριστερός Εκσυγχρονισμός

Ο αριστερός εκσυγχρονισμός επιδιώκει την μεταφορά της ταξικής και πολιτικής σύγκρουσης σε ένα επίπεδο όπου οι δυνάμεις της εργασίας έχουν τις λιγότερες περιττές απώλειες. Δεν είναι συμβιβασμός για το επίδικο της ιστορικής πόλωσης " δεξιά - αριστερά " αλλά επιλογή για το επίπεδο για τον τόπο για τη μορφή που θα πάρει η σύγκρουση του επίδικου. Ο αριστερός εκσυγχρονισμός είναι διακομματικός γιατί ακριβώς κατανοεί την διαφορά επιπέδου , τάξεως των διαφορετικών επίδικων που αναδύονται στην ελληνική κοινωνία. Η αριστερή πολιτική ως εμ δυνάμει ηγεμονική δεν έχει ανάγκη να οικειοποιείται όλη την αντιμεταρρυθμιστική ρητορεία για να διευρύνει την εμβέλεια της. Ο αριστερός εκσυγχρονισμός δεν είναι συμμαχία με τους ιστορικούς φορείς της αστικής τάξης, είναι η έγκληση τους για τον ψευδοφιλελευθερισμό τους ,τον κρατικοδίαιτο χαρακτήρα τους, την πολιτιστική και ηθική τους ένδεια.

Δεξιός λαϊκισμός και μεταρρύθμιση

Έναντιον των μεταρρυθμίσεων ευρίσκονται τυπικά λαικοδεξιές δυνάμεις με ισχύ στις κρατικές δομές. Κλειστά επαγγέλματα, προνομιακά συνταξιοδοτικά ταμεία, τοπικισμοί " έξω από την πόρτα μου" υδρεύουν , τροφοδοτούν, αναζωογονούν το ρεύμα ενός δεξιότροπου και δεξιόμορφου ρεύματος με μεγάλη επιρροή σε όλη την κοινωνία. Η ισχύς του ρεύματος δεν είναι αριθμητική , δημοσκοπική αλλά ιδεολογική. Επεκτείνεται πέραν της δεξιάς μέσω της βασικής μορφής που οικοδομεί τις αντιρρήσεις του για το μεταρρυθμισμό: «γιατί αυτός και όχι εγώ» Σε αυτή τη μορφή διατυπώνονται όλα τα δεξιότροπα επιχειρήματα και σε αυτή τη μορφή υιοθετούνται αστόχαστα από κοινωνικές πολιτικές δυνάμεις της αριστεράς.

Τελετουργικός αριστερός αντιμεταρρυθμισμός

Είναι το ρεύμα που εκπροσωπείται κυρίως απο το ΚΚΕ και παίρνει την μορφή ισχυρών αντιστάσεων σε κάθε μεταρρύθμιση. Είναι ουσιαστικά το ασθενέστερο αντιμεταρρυθμιστικό ρεύμα παρότι αναδύεται με ισχυρή λαϊκή υποστήριξη .Η ένταση των αντιδράσεων του ΚΚΕ είναι αντιστρόφως ανάλογη της πρακτικής τους επίπτωσης ,γιατί έχουν καθαρά τελετουργικό χαρακτήρα και το ιδεολογικό τους περίγραμμα οπως ορίζεται σταθερά τα τελευταία τριάντα χρόνια είναι αυθεντικά συντηρητικό :νοικοκυροσύνη, ευταξία, κρατική πατερναλιστική προστασία, αριστερή εσχατολογία. Η επιτυχία του ΚΚΕ έγκειται στην καλλιέργεια μιας δημόσιας εικόνας " κομμουνισμού" που ενισχύεται έντεχνα από γραφικές αναφορές στο Στάλιν, στο Ζαχαριάδη, τη Β.Κορέα τις οποίες αστόχαστες δυνάμεις της δεξιάς και της αριστεράς προσλαμβάνουν ( αργκό: καταπίνουν αμάσητες) στην " ονομαστική" τους αξία .Ο " σταλινικός κομουνισμός" του ΚΚΕ είναι ομόλογος και ισότιμος με τον αντικομφορμισμό του Heavy Metal.Μετά την συναυλία το group ντεμακιγιάρετε και απολαμβάνει μια ήρεμη οικογενειακή ζωή incognito μέχρι να ξανά αγριέψει στο επόμενο show, άσε που μουσικολογικά μιλάμε για αφόρητη κοινοτοπία.

Λόγιος αντιμεταρρυθμισμός

Πρόκειται για ισχυρό αντιμεταρρυθμιστικό ρεύμα που πηγάζει από λόγιες ,ορθολογιζόμενες αριστερές μερίδες εντός του κράτους, τις Δεκο , την εκπαίδευση. Η δύναμη του πηγάζει από την μετατροπή της ακαδημαϊκής εύλογης κριτικής της καπιταλιστικής κοινωνίας σε πολιτικό πρόταγμα. Η κριτική ,ο αναστοχασμός, η αποδόμηση της κοινωνικής πραγματικότητας είναι συστατικό της νεωτερικότητας , και αποτελεί στοιχείο αλλά όχι το όλον της αριστεράς .Ο ακαδημαϊκός αντιμεταρρυθμισμός υιοθετεί μερικά ,εκλεκτικά , την νεωτερική κριτική την μετατρέπει σε καθολικό πολιτικό πρόγραμμα, αλλά την περιορίζει μέχρι του σημείου όπου δεν θίγονται ατομικά υποκειμενικά οι φορείς της κριτικής. Κλασσικό μοτίβα : η μεταρρύθμιση είναι καπιταλισμός , κοίτα ποιος μιλάει για μεταρρύθμιση , κλασσικές αποσιωπήσεις : η αντιμεταρρύθμιση είναι καπιταλισμός, κοίτα ποιος λοιδορεί τη μεταρρύθμιση. Με τα ίδια ακριβώς κριτήρια που ο ακαδημαϊκός αντιμεταρρυθμισμός απορρίπτει τις μεταρρυθμίσεις, ο ίδιος ευρίσκεται υπόλογος ως ρεφορμισμός από τους ευρισκόμενους στα " αριστερά " του .Με άλλα λόγια ,ο λόγιος αντι μεταρρυθμισμός καθώς ανοίγει επιλεκτικά την ατζέντα της κριτικής ,είναι αδύνατο να την περιορίσει στο όριο που επιτρέπουν οι αντοχές του.

Σε αυτό το περιβάλλον η πρωτοβουλία είναι θετική .Την καθιστά ακόμα πιο θετική η διακομματικότητα.Αν όμως προσπαθήσει να γίνει κόμμα η να υποβοηθήσει ενδοπασοκικές ρήξεις ,στην λογική του δεξιού εκσυγχρονισμού , τότε προσφέρει κάκιστη υπηρεσία η μάλλον είναι αντίπαλος στον αριστερό εκσυγχρονισμό.

Εικόνα: Νίνα Παπακωνσταντίνου

Συνεχής διέγερση:Πολλαπλές Φάσεις

 
 

 
Συμπληρωθήκαν τρία χρόνια από το Δεκέμβριο του οκτώ .Μέχρι σήμερα η κοινωνία είναι σε μια διέγερση ,σε μια αναστάτωση ,σε διαρκείς κινητοποιήσεις .Οι κινητοποιήσεις , απεργίες , διαδηλώσεις αποτελούν πάντα θέμα πολλαπλών αναλύσεων που θα μπορούσαμε να ταξινομήσουμε σε δυο κατηγορίες : Στατικές και δυναμικές.


Οι Στατικές αναλύσεις υπερτιμούν το οικονομικό στοιχείο της συγκυρίας, και συσχετίζουν γραμμικά τις κινητοποιήσεις με την Οικονομική κατάσταση. Αν η οικονομία δεν πάει καλά, αν υπάρχουν κοινωνικές αδικίες τότε έχουμε αναστάτωση. Ομοίως η κινητοποίηση είναι η μοναδική επιλογή για την αντίστροφη μιας αδικίας .Οι Στατικές αναλύσεις κατά βάθος εδράζονται ή προϋποθέτουν την έννοια μιας κοινωνίας της ειρήνης η οποία κατ´ εξαίρεση αποδιοργανώνεται.

Οι Δυναμικές αναλύσεις βλέπουν τις συγκρούσεις ως συστατικό μερικών κοινωνιών. Οι κοινωνίες τροφοδοτούν κινητοποιήσεις ως οργανικό στοιχείο της λειτουργίας τους, ως σποραδικές εκτονώσεις της βαλβίδας .Οι κινητοποιήσεις, η ένταση, είναι το πολιτιστικό περιβάλλον, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα εντός της οποίας η οικονομία αναπτύσσεται ως εάν οικονομία και τάξη να μην έχουν γραμμική συσχέτιση αιτίου αιτιατού. Στην οπτική αυτή πολιτιστικές , ιστορικές , μορφωτικές ιδιομορφίες είναι οι καθοριστικές.

Υποστηρίζω πως μπορούμε να κατανοήσουμε την Ελληνική κοινωνία ,καλύτερα μέσω μια δυναμικής ανάλυσης η οποία αποδέχεται την κινηματική διέγερση ως οργανικό συστατικό της. Μια μικρή ιστορική αναδρομή μπορεί να μας δείξει μακρές ιστορικές περιόδους όπου η Οικονομική ανάπτυξη συνυπάρχει με κοινωνική ένταση δεκαετίες 55-65 και όλη σχεδόν η μεταπολίτευση συνδυάζουν ανάπτυξη και ένταση. Ταυτόχρονα η πραγματικότητα δίπλα μας βοά ,πως υπάρχουν κοινωνίες και οικονομίες που αναπτύσσονται σε ένα διαρκές περιβάλλον οξύτητας και έντασης( Τουρκία, Ισραήλ, Λίβανος )

Είναι περίεργο πως τόσο το συντηρητικό στερεότυπο " ησυχία, τάξη" όσο και το οικονομίστικο αριστερής προέλευσης " αγώνες ξεπατικοσούρα " παραβλέπουν ότι με σχετική κοινωνική αταξία γίνονται πολλά πράγματα στην οικονομία και ότι πολλοί αγώνες είναι μέρος μιας αποδέκτης τελετουργίας χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα.

Ας το αποδεχθούμε είμαστε κοινωνία φασαρίας, αναστάτωσης, νεύρων, έντασης .Είναι ιδιομορφία , είναι ένα διαρκές σύμπτωμα το οποίο αν δεχθούμε μέσω μιας ενεργητικής ανάλυσης ,μπορούμε να κατανοήσουμε ως απόδειξη μιας υπερχειλίζουσας ενέργειας, ενός πλεονάσματος το οποίο ασφυκτιά και εκβάλει στο δημόσιο χώρο με διάφορες μορφές.

Υπάρχει πάντα ένα ερώτημα :πως ορίζεται το σημείο , πέραν του οποίου κατανοούμε την κατάσταση μας ως αναστάτωση ποιο είναι το όριο της υπομονής; Μάλλον θα παραμείνει αναπάντητο αν και οι ιστορικές εμπειρίες είναι χρήσιμες (1)

Έχοντας λοιπόν δεχθεί την ελληνική κοινωνία ως " σε διαρκή διέγερση" τότε μπορούμε να ταξινομήσουμε την τελευταία περίοδο σε τρεις φάσεις διέγερσης:

Δεκέμβριος 08 Μαρφιν 10

Στην περίοδο αυτή η διέγερση έχει μια συγκεκριμένη άρθρωση : η διαμαρτυρία στοχεύει να δημιουργήσει μια τηλεοπτική εικόνα η οποία θα σοκάρει τον υποτιθέμενο μέσο παθητικό πολίτη και θεατή. Καταστροφές εμπρησμοί ακρότητες γίνονται για να αναπαραχθούν ,ο τυπικός πρωταγωνιστής φορά τα ρούχα που η στερεότυπη εικόνα καθορίζει για τον αναρχικό των Εξαρχείων και γίνονται συνεχείς προσπάθειες για να μεταδοθούν τα σχετικά μηνύματα από κατειλημμένους σταθμούς . Η οργή για τις συνθήκες διαβίωσης της νεολαίας ,πυροδοτείται απο τη δολοφονία και διεκδικεί το μερίδιο έντασης που προϋπάρχει ,καταθέτοντας την δική της αισθητική και ιδεολογική σφραγίδα .Η φάση τελειώνει με την Μαρφιν όπου το θάνατο ( δυνητικό γεγονός ήδη εγγεγραμμένο στο ρεπερτόριο που ξεκίνησε τον Δεκέμβρη) αδυνατεί να νοηματοδοτήσει (μέχρι και σήμερα) η συλλογικότητα που αναδύεται ως «αντιμνημονιακή» και εκφράζεται με την εκκωφαντική αποτυχία των διαδηλώσεων ή κινήσεων αντίδρασης τις επόμενες μέρες. Οι φίλαθλοι του Αστέρα Μαγούλας είναι περισσότεροι και πιο μαχητικοί αν τους αποστερήσουν κανένα off side από όσους μαζεύτηκαν την επόμενη μέρα των θανάτων.

Κερατέα - Αγανάκτηση

Εδώ η άρθρωση αλλάζει: υπεισέρχονται δύο άλλα οργανικά στοιχεία. Ο τόπος ως πραγματικός χώρος διαλόγου και συνάντησης, και η ακραία πολυσυλλεκτικότητα .Αν στην προηγούμενη φάση η αναζήτηση ήταν η παραγωγή του «αντί» τηλεθεάματος , τώρα υπάρχει η ανάγκη σωματικής παρουσίας και διαλόγου η οποία δεν μπορεί να περιχαρακωθεί ιδεολογικά. Anything goes. Οι κομματάρχες του Βορίδη, η κομματική οργάνωση της Δημαρ, η Ανταρσύα .οι αναρχικοί κλπ συγκροτούν την Κερατέα ως πόλο αντίστασης, ενώ ένα αντίστοιχο αμάλγαμα με τους κωδικούς «Άνω» «Κάτω» Σύνταγμα οριοθετεί τις πλατείες ως πραγματικό τόπο, ως το κέντρο της κοινωνικής συνάντησης. Ενδιαφέρουσες αυτενέργειες στους κάτω,εμμονές στους πάνω, αλλά η μεγαλύτερη ομάδα είναι οι θεατές και φίλοι των πλατειών που προστρέχουν σε κάθε κάλεσμα. Η Κερατέα επιτυγχάνει αλλά η αναλογία δεν είναι αρκετή για την αγανάκτηση. Ο στόχος ακύρωσης του μεσοπρόθεσμου δεν είναι χωματουργικές εργασίες και η σύγκρουση είναι εις βάρος της πλατείας με αδιανόητο θύμα τουλάχιστον τον δημοσιογράφο με την απώλεια ακοής. Την ίδια εποχή αριστεροδεξιές υπερκομματικές πρωτοβουλίες δυναμώνουν (Πρυτάνεις,Σπίθα,Καζάκης) το Extra και Kontra TV αναλαμβάνουν την συνέχεια του εγχειρήματος.

Απεργίες -Χαλυβουργική

Εδώ τώρα πια η αρχιτεκτονική της έντασης παρουσιάζει μια άλλη ιδιομορφία. Κλασσικές συνδικαλιστικές κινητοποιήσεις σε τόπους δουλειάς αναπτύσσονται σε μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα αναμονής και υπομονής. Ταυτόχρονα αποκαλύπτονται ότι σε χώρους εργασίας (Αλτερ,Λουκίσα,Ελευθεροτυπία) υπήρχε ένα πολύμηνο καθεστώς «μη δεδουλευμένων» το οποίο κατά περίεργο αλλά κατανοητό τρόπο παρέμενε στην αφάνεια. Η φάση σηματοδοτείται από μια απεργία διαφορετικού ρεπερτορίου: της Χαλυβουργικής. Εδώ η συγκυρία παίζει ένα περίεργο παιχνίδι. Το ΚΚε έχοντας υποστεί την τραυματική συμβολική ήττα των απολύσεων στις εταιρείες του, βρίσκεται σε συμπτωματικά σε πλεονεκτική θέση σε μια περίπτωση συνδικαλιστικής διαφοράς που στην Γερμανία θα είχε λήξει σε μια ώρα με συμβιβασμό. Τα γεγονότα και οι ιδιορρυθμίες είναι γνωστά. Η χαμηλή ζήτηση του χειμώνα εξυπηρετείται από τον Βόλο ,η απεργία στον Ασπρόπυργο βολεύει και ο Μάνεσης βρίσκει ευκαιρία και μετατρέπει τη διαφορά σε σύγκρουση μηδενικού αθροίσματος. Μια συνδικαλιστική κακή εκτίμηση του συσχετισμού απέναντι σε ένα εργοδότη κουλτούρας αλά «Κόσοβο» οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε μια περιπέτεια από την οποία οι διαχειριστές της τα παίζουν όλα για όλα. Συμπαρίστανται αυθεντικοί άνεργοι εργαζόμενοι από κλειστά εργοστάσια αλλά και μικροαστοί καλλιτέχνες που έχουν δει εργοστάσιο μόνο στο youtube δημιουργώντας ένα κλίμα ταξικής εξέγερσης με άγνωστο αποτέλεσμα. Η απουσία μεγάλων ΜΜΕ έχει απροσδιόριστη συνεισφορά καθώς μπορει κανείς εύκολα να φανταστεί την εικόνα Αυτιά εκπροσώπων Ασπροπύργου Βόλου και εργοδοσίας σε τετραπλό παράθυρο….. Ριψοκίνδυνη πρόβλεψη του ιστολογίου: Ο Μάνεσης μπορεί να ρισκάρει το κλείσιμο του Ασπροπύργου το ΚΚΕ όχι ……


Σε διαρκή διέγερση λοιπόν αλλά διαφορετικές φάσεις , αυτή είναι η διαφαινόμενη πορείας μας αν κρίνουμε από το παρελθόν. Σε μια τέτοια συνθήκη οι μεταρρυθμιστές, οι κυβερνώντες και οι κυβερνήσιμοι ας παρατήσουν τις νουθεσίες για υπομονή γιατί η Ελλάδα ζει μέσω της έντασης, οι δε εναλλακτικοί, αριστεροί, αμφισβητίες κλπ ας διοχετεύσουν την υπαρκτή πριν από αυτούς και χωρίς αυτούς ενέργεια σε θετικές δυναμικές λύσεις. Και αν δεν μπορούν ,εμείς όλοι που ζούμε σε αυτή την τρομερή «κωλοχώρα» , ζούμε μέσα στην ένταση, την αντάρα και την πόλωση και μέσω αυτών. Ε λοιπόν θα τα καταφέρουμε πάλι όπως το κάνανε οι προηγούμενοι από εμάς. Δεν μας σταματά τίποτα ούτε το χαλεπό 2012.

(1) Ο G.Agamben στο βιβλίο του  Remnants of Auschwitz κάνει μια ενδελεχή ανάλυση του φαινομένου της απόλυτης υπομονής. Αναφέρει ότι μετά από πενήντα χρόνια (!!!) αναδείχθηκε (θεωρητικά *) μια ειδική φιγούρα επιζώντος από τα στρατόπεδα η οποία ονομαζόταν Μουσουλμάνος ( στην αυθεντική έννοια του πιστού) και η οποία έλλειπε από τις καταγραφές . Ο «πιστός» είναι αυτός ο οποίος έχει εξαντλήσει όλα τα όρια υπομονής και περιπίπτει σε μια κατάσταση ακηδίας – «ζωντανού νεκρού» με βασικό χαρακτηριστικό την απώλεια καταγραφής της ζωής του. Οι «πιστοί» υπήρξαν σιωπηλοί μετά τα στρατόπεδα έως ότου οι επιζώντες «μάρτυρες» να μαρτυρήσουν κυριολεκτικά για το φαινόμενο αυτό. Ο Agamben υπογραμμίζει πως σε τέτοια ασφυκτική συνθήκη η καταγραφή της εμπειρίας είναι υπέρβαση η οποία αποκαλύπτει δυνάμεις. Οι εκάστοτε συντηρητικοί οραματίζονται ένα κόσμο «πιστών» που δεν αντιδρούν , δεν κατανοούν, δεν θυμούνται.
(*όχι ιστορικά όπως επεσήμανε o ανώνυμος, πολυ προσεκετικός, γνωστός  μεταφραστής του Agamben)

Εικόνα :Dino Valls

Cundu Luna Vini τραγουδούν οι Βλάχοι.Ταξικές και μεταοικονομικές συγκρούσεις .

Σήμερα πάρα πολύ Γιαννιώτες , είδαν σε κεντρικά πεζοδρόμια της πόλης των Ιωαννίνων... μεγάλη σε ποσότητα φέιβολάν με αισχρά ρατσιστικά 'λόγια' εναντίον των Βλάχων και των παιδιών τους ... κωλόβλαχοι γ... και τα παιδιά σας κτλ.. ... Η προσβολή αυτή είναι άλλη μια ρατσιστική επίθεση στους Βλάχους των Ιωαννίνων.. όπου ακόμα δεν έχουμε καταλάβει τον παραλήπτη αλλά και τους λόγους της επίθεσης μίσους κατά των βλάχων, αυτής της αισχρής (H συνέχεια εδώ)

Η είδηση νομίζω ότι δεν πέρασε στην πρώτη γραμμή .Η πόλη των Ιωαννίνων γέμισε από προκηρύξεις εναντίον των Βλάχων, οι οποίοι θεωρούνται από τους συντάκτες ως "λόμπυ" . Νομίζω ότι η επίθεση έχει μια ιδιαιτερότητα και μια έννοια είναι μια καμπή. Είναι μια προσβολή προς μια διακριτή ομάδα η οποία συνδυάζει τη γλωσσική και ίσως εθνοφυλετική διαφορετικότητα , αλλά σε αντίθεση προς τους "μετανάστες" ανήκει στους "ένδον". Η επίθεση έχει χαρακτηριστικά ζηλοφθονίας , και σαφείς αιχμές για την κατεστημένη θέση των Βλάχων ως αποτέλεσμα υποτιθέμενου ενδοβλαχικού lobbying. Ο ρατσισμός, από απέχθεια προς τον άγνωστο αδύνατο ανεβαίνει κατηγορία και γίνεται μίσος προς τον "βολεμένο" γνωστό .

Έχω την τύχη να έχω φίλους Βλάχους, και να επισκεφθώ μερικά εξαιρετικά βλαχοχώρια του Ολύμπου, των Γρεβενών του Μετσόβου. Από τους φίλους έμαθα από πρώτο χέρι την περιπέτεια της ένταξης των Βλάχων στο στενό κορσέ όλων των κρατών της Βαλκανικής .Έμαθα τις ιδιόμορφες , αμφιλεγόμενες ιστορικές σχέσεις με τη Ρουμανία ,αλλά και τις ιστορικές ιδιοτροπίες που ανέδειξαν διάφορες ποικιλίες στο ευρύτερο χώρο της ευρωπαϊκής λατινοφωνίας .Πόσοι άραγε ξέρουν ότι στην Ελβετία η Romansh ( λατινογενής αυθεντική πλήρης γλώσσα ) είναι η τετάρτη επίσημη γλώσσα της χώρας η δε περιοχή τους λειτουργεί ως συμπαγές κρατίδιο παρότι αφορά μόλις το 1 % του πληθυσμού ; Ακόμα θυμάμαι την περίφημη σκηνή στην «Καρκαλού» του Τορνέ όπου για μοναδική φορά γίνεται αναφορά στην ιστορική περιπέτεια του πριγκιπάτου της Πίνδου.

Το βλάχικο ζήτημα είναι όντως ενδιαφέρον με πολλές παραμέτρους και αναφορές και στο τέλος παραθέτω μία σχετική συνδέση (1). Το θέμα μου δεν είναι το βλάχικο ,αλλά αυτοί  οι  νέοι ανταγωνισμοί.πχ.ο ρατσισμός προς τον "βολεμένο" , τον insider , τον "ενθάδε" .Αγνοώ τη σοβαρότητα της περίπτωσης, και κάλλιστα ίσως είναι κάτι ασήμαντο: μια προβοκάτσια ελαχίστων , αλλά το υπόδειγμα που εισάγεται στο ρεπερτόριο του μίσους είναι ιδιαίτερο. Τα στοιχεία του είναι : ανακίνηση και αναδιαμόρφωση ενός υπαρκτού ζητήματος (*) σε μια εύπεπτη μορφή, στοχοποίηση μιας διακριτής ομάδας , ένταξη στο πρόσφορο έδαφος της εθνικής συνωμοσιολογίας, τοπικός εντοπισμός .

Εκδοχές αποστροφής προς ομάδες "ένδον" υπάρχουν από καιρό. Αφορούν οικονομικές συσπειρώσεις στις οποίες καλώς η κακώς αποδίδεται ο χαρακτηρισμός της συντεχνίας. Εδώ όμως υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά. Η ταξινόμηση μπορεί να γίνει με σχετικά ασφαλή κριτήρια πχ προσοδηθηρία κρατικών πόρων ή νομική προστασία κλειστού επαγγέλματος. Μπορεί να καταγράφει, να αποδειχθεί και να ελεγχθεί μια ροή πόρων ή μια προστασία κατ´ εξαίρεση η οποία εν τέλει αποστερεί πλούτο από τους πολλούς.

Στην περίπτωση όμως αποστροφής προς μια συντεχνία , υπάρχει πάρα μόνο μια μομφή : .Η υποτιθέμενη η πραγματική επιτυχία αποστερεί πόρους από τους πολλούς. Εδώ ´όμως αλλά η υποτιθέμενη υπεροχή ελέγχεται γιατί είναι αποτέλεσμα ενός εσωτερικού ηθικού κώδικα αλληλεγγύης της ομάδας. Κατακριτέο ουσιαστικά είναι ο άυλος δεσμός , η ιδεολογία, η ηθική συνοχή της ομάδας .Οι Βλάχοι στα Γιάννενα , οι Εβραίοι στο μεσοπόλεμο, οι Κόπτες στην Αίγυπτο ,οι Αλεβίτες στη Τουρκία οι Σιχ στην Ινδία οι Κινέζοι στην Αυστραλία κλπ κλπ είναι θύματα της εσωτερικής τους σχέσης ,που είναι φυλετική, γλωσσική ,πολιτισμική , θρησκευτική , δηλαδή άυλη .

Αν στην ρατσιστική αργκό ο μετανάστης είναι όργανο μιας εξωτερικής συνομωσίας , εδώ ο " άλλος" είναι " οι άλλοι" επικίνδυνοι ως αλλότρια ηθική, ως περίκλειστη αξιακή συνθήκη διαθέσιμη για τους "μυημένους" ή " εκλεκτούς" .

Υποστηρίζω ότι ανεξάρτητα από τη πιθανή ασημαντότητα του περιστατικού στα Γιάννενα , αυτό είναι μια έκφραση , μια δράση που έρχεται από το μέλλον. Η κρίση δεν πυροδοτεί οικονομικούς ανταγωνισμούς, η κρίση τους οξύνει κρίση όμως θα γεννοβολήσει νέους ιδεολογικούς, πολιτιστικούς, "μεταοκονομικους" ανταγωνισμούς και επομένως νέα υποκείμενα συγκρούσεων.

Η ταξική σύγκρουση δεν αναμένει την οικονομική καχεξία για να εκφραστεί, ενυπάρχει στην υφή της καπιταλιστικής οικονομίας, όσο κάποιοι την αντιλαμβάνονται υποκειμενικά ως τέτοια. Όμως , άλλοτε παίρνει προφανείς κλασσικές γνώριμες μορφές ( απεργία Χαλυβουργικής, Αλτερ, κλπ) άλλοτε διαχέεται σε όλες τις εκφράσεις δυσανεξίας και γογγυσμού .Ακόμη και η πιο συντεχνιακή διεκδίκηση της καλής εποχής του " μαζί τα φάγαμε" είναι ταξική διεκδίκηση από τη στιγμή που οι εργαζόμενοι μισθωτοί την εννοούν έτσι. Η ταξική σύγκρουση είναι πάντα υποκειμενική. Υπάρχουν μεγάλες κινητοποιήσεις μισθωτών που δεν είναι ταξικές υποκειμενικά ,αλλά εκφράσεις διαμαρτυρίας, παράπονου, απελπισίας. Έτσι, τόσο η συντηρητική άποψη του τέλους της πάλης των τάξεων ,όσο και η οικονομίστικη άποψη των γενικών ταξικών αγώνων υποτιμούν την υποκειμενικότητα του ταξικού ανταγωνισμού. Πάλη των τάξεων υπάρχει όσο εργαζόμενοι εκφράζονται μέσω αυτής και δεν υπάρχει κανένας ταξικός αγώνας χωρίς ένα βαθμό συνειδητοποίησης πέραν του οικονομικού επίδικου.

Οι μετακοινομικοί ανταγωνισμοί , " έξω οι Βλάχοι" , " όχι στο Τζαμί " ,"Παλαιό Νέο Ημερολόγιο " κλπ προϋποθέτουν ενός τύπου αφήγηση με ηθικά και ιδεολογικά επίδικα .Αναδύονται ταυτόχρονα με την αφήγηση τους την οποία ανατροφοδοτούν από την ένταση .Έτσι η υπόθεση των αξιών , του ηθικού κώδικα γίνεται το κατ´ εξοχήν ζήτημα της εποχής .Οι φορείς που εκφέρουν συστηματικά ένα τέτοιο λόγο ευρίσκονται σε προνομιακή θέση.

Κυκλοφορούν στη δημοσιότητα απόψεις όπου απολυτοποιούν την Οικονομική δυσπραγία, ως παράγοντα "ριζοσπαστικοποίησης" η " συντηρητικοποίησης" γιατί αντιλαμβάνονται το ζήτημα ως απλή ορθολογική διαδικασία η οποία θα αποδώσει θετικό η αρνητικό πρόσημο .Υποθέτουν ότι η δυσπραγία οδηγεί διαζευκτικά σε εγκλειστική υπομονή ή εξωστρεφή κινητικότητα.

Υποστηρίζω πως θα δούμε υβριδικές εκφράσεις , καινοφανείς μορφές πέραν των πόλων της υπομονής - εξέγερσης .Το παράδειγμα των κριτικών της " αγανάκτησης" είναι χαρακτηριστικό. Ένα αυθεντικό ,άρα καινοφανές, ιδιότροπο φαινόμενο ,μπήκε στα στενά μέτρα αποτιμήσεων " προλεταριακής " συνέπειας η κινηματικής αποτελεσματικότητας και κρίθηκε περίπου ως αποτυχία ή ως ημιτελές .Η "αγανάκτηση" όμως ως αυθεντικό μεταοικονομικό κίνημα κινήθηκε στους δικούς του δρόμους που άνοιξε , ενσωματώνοντας παράλληλα πολλές ιδεολογίες , διαφορετικούς ηθικούς και αισθητικούς κώδικες .Η συνάφεια που εντοπίζω με το "Νέο βλάχικο ζήτημα των Ιωαννίνων " έγκειται στην καινοφάνεια, την απρόσμενη σώρευση στοιχείων της ιστορίας, της συγκυρίας, ενοποίηση διαφόρων μορφών πολιτικού ακτιβισμού από διαφορετικές παραδόσεις.

Με μια έννοια το πλαίσιο μιας " πολλαπλής" η "συμβιωτικής " κουλτούρας αποκτά μια δυναμική γιατί είναι το μόνο που μπορεί να εγγυηθεί την κατανόηση της συνθήκης μας. Αντίθετα ιστορικιστικές εμμονικές προσεγγίσεις ,μιας ανύπαρκτης ιστορικής επανάληψης ,μιας νοσταλγίας ενός παγιωμένου παρελθόντος με γνωστούς παίκτες, νικητές και νικημένους, με φαντασιακές ρεβάνς , οδηγούν με ασφάλεια σε μια τελετουργία την οποία αποζητά η αδράνεια του ενεστώτος.


(*) Το ζήτημα είναι υπαρκτό στην εξής διάσταση : Δεν παρέχεται ρητά στους Βλάχους το δικαίωμα επίσημης διατήρησης, διδασκαλίας ,γραφής και ανάπτυξης μιας γλώσσας που είναι ιστορική και ζωντανή στην Ελληνική επικράτεια.



Η σελίδα του Δ.Λιθοξόου "Οι Βλάχοι της Ελλάδος"
 
Εικόνα: Dino Valls