Απο τον φίλο στον πλησίον

Χρειάστηκε να ξαναπεράσω απο μια παλιά γειτονιά της Αθήνας ,δίπλα σε σταθμό του Ηλεκτρικού.Είχα να παω πολλά χρόνια,πανω από δεκαετία.Οποτε πήγαινα ,θαύμαζα ενα μικρό δρόμο με δέντρα στις δύο πλευρές,και μερικές μονοκατοικίες κατάλοιπα παλιών εξοχικών.Ο δρομος έχει ενα απόηχο «καλής γειτονιάς» του 60.

Σε μια διαδρομή 400 μέτρων παρατήρησα με έκπληξη οτι σχεδόν κάθε πενήντα μέτρα ,η γειτονιά φιλοξενεί «σπίτια».Αλλα χωρίς αίσθηση γκετο,σε μια ιδιόρρυθμη ισορροπία με την υπόλειπη γειτονιά

Ταυτόχρονα οι συνδιαβάτες δίπλα μου ήταν σε ποσοστό 70 % ξένοι.Η ακούσια λαθροακρόαση με τους διασταυρούμενους διαβάτες προσφέρει κάτι από Βαβέλ.Οι επιγραφές στα μαγαζάκια,τουλάχιστον σε πεντε απολύτως διαφορετικές γραμματοσειρές.Το κυριλλικό αλφαβητο,αντικρύζει το ινδικό,που αντιμάχεται σε καλιγραφική δύναμη το αραβικό,που κάνει παρέα με την λατινική λιτότητα.Μια πολυεθνικότητα χωρίς προηγούμενο για την πόλη.

Και πολυκοσμία ,δεκάδες άνθρωποι στους δρόμους ,περιφερόμενοι λες και είναι Κυριακή.
Νέες μικρές πολυκατοικίες,παραδίπλα σχολεία,μια μικρή παιδική χαράΜια καινοφανής κοινωνία δημιουργείται σε διάφορους πόλους στην Αθήνα.Μια ποικιλία ανθρωπων λειτουργιών,εργασιών διασταυρώσεων αναδύεται ,εκλύεται ως πλεόνασμα από την ηφαστειώδη πραγματικότητα.

Τετοια κοκταίηλ δεν τα έχει ξαναδοκιμάσει αυτή η πόλη.

Οι οπτικές πολλές

Αν μένεις πολλά χρόνια στην γειτονία μαλλον θα πεις
Η γειτονιά «υποβαθμίστηκε» έπεσε κατηγορία.Οι παλιοί κάτοικοι ,οταν μπορούν φεύγουν ,και οι καινούργιοι,έρχονται μαζί με την αγωνία τους.Και η αγωνία δεν είναι καλός φίλος.

Αν περνάς κάθε δέκα χρόνια μπορείς να σκεφτείς
Μια ιστορική μεταβολή συμβαίνει δίπλα μας.Η αναστάτωση εχει χαρακτήρα υπόσχεσης.Τα νέα ανθρωπινα μάγματα ανακατεύονται τώρα και θα σχηματίσουν πρωτοφανείς λάβες.
Οι πόλεις είναι ολοζώντανες.O Wittgestein είχε πει πως γλώσσες και πόλεις αναπτύσσονται όμοια.Νέα στοιχεία εισέρχονται βρίσκουν λειτουργική θέση,και δημιουργούν δυναμικές εκκίνησης νεων ρευμάτων.

Πριν το ερώτημα αν οι αλλαγές είναι αρεστές οι όχι,προυπάρχει το ερώτημα
Μπορουμε να αφομοιόσουμε τέτοιες γρήγορες αλλαγές;
Δεκαπέντε χρόνια για να μεταβληθεί μια συμπαθητική γειτονιά της Αθήνας,από τόπο ενδοαστικής βόλτας σε ακατανόητο υβρίδιο συγκατοίκισης μεταναστών ,είναι ιλλιγγιώδης μικροχρόνος.Είναι πολεοδομικό dt.

Απο ότι φαίνεται τα καταφέρνουμε με δυσκολία.
Αλλα η ανεξέλγκτη παρέκλιση από την συμβίωση δεν είναι απίθανη.
Τα γεγονότα στην Ομόνοια,και η έρπουσα δηλητηριώδης ξενοφοβία,δείχνουν ότι οι αντοχές στην αφομοίωση του καινούργιου περιορίζονται.

Αν κάτι έχει μείνει καλό στην Αθήνα είναι η σχετική διαταξικότητα της.Με λίγες εξαιρέσεις, οι συνοικίες της Αθήνας σωρεύουν μια σχετική αντιπροσωπεύση του γενικού πληθυσμού.
Μεχρι ποτε όμως;
Η δημογραφική πίεση στην Αθήνα είναι τρομερή.Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά .Μπορούμε να υποθέσουμε οτι και εκατό χιλιάδες προσφυγες συρρέουν στην Αθήνα καθε έτος.
Οπως πάντα το ζήτημα θα διαχυθεί,χωρις διαχείριση.Οτι ήθελε προκύψει.Ο σώσων εαυτό σωθήτω.

Οι μετανάστες αφου υπερχειλίσουν την Ομόνοια,που μεταβάλλεται σε αστικό στρατόπεδο τύπου Darfur,θα μετακομίσουν όπου βρουν.
Πολεοδομικά,διαχειριστικά και ιδεολογικά προβλήματα θα αναμειχθούν στο ίδιο μιξερ.Και τα αποτελέσματα τα βλέπουμε.

Ο χαοτικός τρόπος με τον οποίο η Ελληνική πολιτεία καταπιάνεται με τα προβλήματα,εφαρμόζεται στο κατ’εξοχήν πολύπλοκο.

Την εισροή προσφύγων.

Η ανθρωπιστική και ιδεολογική στάση υπεράσπισης όλων των δικαιωμάτων των προσφύγων ,θα περάσει ως ιδεολοψία αν δεν συνοδευτεί με μέτρα θετικής διαχείρισης.Αλλιώς η τραυματική πραγματικότητα θα τροφοδοτήσει δυο αντίρροπες δράσεις
-Την ανευ προηγουμένου πασης φύσεως εκμετάλευση των προσφύγων
-Την χονδροειδή απόρριψη τους ως φορέων πολεοδομικής υποβάθμισης,διασποράς ασθενειών.

Απο τον φίλο στον πλησίον

Η πολιτική θεολογία μας έχει κληρονομήσει δύο θεμελιώδεις έννοιες διαχείρισης του ξένου.
Τον φίλο και τον πλησίον
Ο φίλος προέρχεται από την διεύρυνση της φυλής,μια διάχειση της συγγένειας αίματος.Οι φιλίες της αρχαίας Ελλάδος εμπλέκονται σε μεγαλειώδεις ιστορίες αυτοθυσίας και αλτρουισμού.
Ωστόσο οι φιλία προυποθέτει την εναντίωση εναντίον του εχθρού .Ο φίλος κουβαλάει τον εχθρό.Ο Πάτροκλος βοηθά τον Αχιλλέα εναντίον του Εκτορα.
Ωστόσο ο πλησίον ,ο γείτονας δεν προυποθέτει κανένα τρίτο.Ο γείτονας έρχεται μόνος και απρουπόθετος ,εγκαθίσταται απρόσκλητος στον χώρο,δημιουργώντας από μόνος του τον «πλησίον».
Δεν υπάρχει εγγύτητα με το τίποτα,Η εγγύτητα δημιουργείται μόνο από τον άλλο τον ξένο τον γείτονα.
Η υπόθεση με τους μετανάστες δεν είναι υπόθεση φιλίας, προτίμησης ,επιλογής.Είναι υπόθεση αυτοαναφορικής εγγύτητας.Ο πλησίον είναι γείτονας γιατί απλώς υπάρχει.
Τους φίλους εκάστοτε τους χάνεις,η τους μετατρεπεις σε εχθρούς
Τους πλησίον δεν τους απομακρύνεις ποτέ,παραμένουν δίπλα σου.O πλησίον ο γείτονας με την παρουσία του δημιουργεί γετνείαση γειτονιά εγγύτητα.

Οι προσφυγες δεν είναι «φίλοι» είναι πλησίον

Οι ακροδεξιοί ,συντηρητικοί κύκλοι,λειτουργούν εντός του ρατσιστσικού σχήματος γιατί πριν από αυτό λειτουργουν εντός του απόλυτου εμείς-εσεις διαχωρισμού.
Ο ρατσισμός και η ξενοφοβεία προκύπτει απο την πολιτική θεολογία της «φιλίας».Απο την ανθρωπολογία του κρατικού διαχωρισμού.Ο προσφυγας είναι εκτός αφου δεν είναι εντός.
Η λύση των πραγματικων προβλημάτων όμως θα έρθει απο της διαπραγματευση της εγγύτητας.
Η προσφυγες ήρθαν και δημιουργούν χωρους,γειτονιές είτε το θέλουμε είτε οχι.
Η ροπή της πολης θα εξαρτηθεί από την δική μας οπτική

Info
Για την πολιτική ανάλυση της φιλίας
J.Derrida :The politics of friendship (2006)
Για την πολιτειολογία του πλησίον
S.Zizek :Neighbor (2006)