Monday, February 6, 2012

Περί εξαρτήσεων και ιδεών

Την προηγούμενη εβδομάδα πολιτική οργάνωση νεολαίας της αριστεράς διαδηλώνει κατά του νόμου για τα ναρκωτικά .Το ζήτημα είναι ότι όπως πολλές φορές , η ίδια οργάνωση παίρνει μια σωστή πρωτοβουλία με λάθος περιεχόμενο.


Το λάθος είναι διπλό

Αφ´ ενός ο οργανικός οικονομισμός μέσω του οποίου αντιμετωπίζεται το ζήτημα. Χρησιμοποιείται το γραμμικό σχήμα : ο καπιταλισμός καταστρέφει την νεολαία μέσω των ναρκωτικών για να μην αντιστέκεται. Η άτυπη συμμαχία αφεντικών ,ΣΥΡΙΖΑ ,Δημαρ επικουρούν. Στο ίδιο σχήμα η Χρυσή Αυγή θα μπορούσε να ισχυριστεί : οι ανθέλληνες στέλνουν τους Πακιστανούς να πουλάνε ναρκωτικά για να καταστραφεί η Ελλάδα κλπ κλπ.Το ιδεολογικό υπόβαθρο είναι κοινό: μια τεχνική αντίληψη της σωματικής και ψυχικής υγείας, μιας ρώμης, η οποία λειτουργεί το συγκροτητικό προαπαιτούμενο μιας συλλογικότητας ( τάξης ή έθνους αντιστοίχως ).Τα ναρκωτικά βλάπτουν το σώμα και το πνεύμα ως μηχανισμό κατανόησης .

Αφ´ ετέρου το εξηγητικό σχήμα είναι τόσο αδρό για ένα τόσο πολύπλοκο ζήτημα, και αυτή η αδρότητα είναι η άλλη πλευρά της ανεπάρκειας του. Η απλοϊκότητα της ίδιας κινητοποίησης άγγιξε τα όρια του γραφικού ,με τις κραυγές για τους Συν Δημαρ. Αυτό το απλοϊκό κιτς είναι άλλωστε ο αισθητικός πυρήνας της ακροδεξιάς. Η συντηρητικότητα δεν ήταν ότι φλερτάρει με την καταστολή αλλά ότι καλλιεργεί τις ίδιες ακριβώς αισθητικές και ηθικολογικές συντεταγμένες με τις οποίες αρθρώνεται ο ακροδεξιός λόγος. Η διαφορά είναι ότι αυτό το ηθικό και αισθητικό σύμπαν " γεμίζει" με άλλα σημαίνοντα. Όταν καταλάβουν πως και γιατί στην Β Πειραιά , η Χρυσή Αυγή έχει μεγαλύτερη οργάνωση νεολαίας από τη δικιά της θα είναι πολύ αργά.


Καθώς , λοιπόν, το ζήτημα αντιμετωπίζεται μέσω μιας πολιτικής οικονομίας των ουσιών ,είτε ως «καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων» (αριστερά) είτε «καταστροφή της πατρίδας» (ακροδεξιά) , καταλήγει αναγκαστικά σε μια σειρά από αντιφάσεις :

Δεν υπάρχουν καλές κακές ουσίες. Υπήρξαν και υπάρχουν κοινωνίες που λειτουργούν με τη χρήση ουσιών για τελετουργικούς, θρησκευτικούς και άλλους λόγους. Το χασίς τα οπιούχα , οι φυσικές αμφεταμίνες αποτελούσαν και αποτελούν συστατικό πολλών κοινωνιών χωρίς πρόβλημα.

Όλες οι ουσίες είναι «ναρκωτικά» από άποψη «καταστροφικής δύναμης» : πχ το τσιγάρο, τα αντιβιοτικά ,τα ηρεμιστικά ( στην μορφή της εκτραχηλισμένης συνταγογραφίας ) κλπ .Πολιτικοί και οικονομικοί συσχετισμοί μόνο ταξινομούν το αλκοόλ " εδώ " και το μπάφο " εκεί".

Η πολιτική οικονομία των ουσιών οδηγεί λογικά σε μια απλή λύση :νόμιμες όλες οι ουσίες , εγκαθίδρυση επίσημων μηχανισμών παραγωγής , συνταγογράφησης, διακίνησης. Αν οι εξαρτημένοι είναι " ασθενείς" είναι ακατανόητο το " φάρμακο" να πουλιέται στη "μαύρη". Αν οι " ασθενείς " δεν χρειάζονται " φάρμακο" αλλά ψυχολογική βοήθεια ας το συνειδητοποιήσουν οι ίδιοι σε ένα καθεστώς νομιμότητας, όπως ακριβώς γίνεται με τη " συμβατική " ψυχοθεραπεία. Ο καθένας έχει το δικό του θεραπευτικό σχήμα , το οποίο προσεγγίζει σε καθεστώς διαφάνειας.

Το ζήτημα όμως αποκτά μια άλλη διάσταση αν ειδωθεί στην ηθική του διάσταση. Η εξάρτηση από τις ουσίες έχει απαξία, γιατί συγκρούεται με τις ηθικές φιλοσοφικές θρησκευτικές πεποιθήσεις διαφόρων πλευρών της κοινωνίας. Αυτές οι μερίδες της κοινωνίας έχουν την υποχρέωση να διαδηλώνουν την διαφωνία τους, την αντίρρηση, την οργή τους ,για ηθικούς ιδεολογικούς λόγους .Εδώ έγκειται και το ημιτελές της διαδήλωσης. Είναι απαραίτητο να διαδηλώνουν δημόσια για τις αρχές και ιδέες μιας αποστροφής για τις ουσίες ,ακριβώς όμως στην υποκειμενική τους διάσταση. Δεν μου αρέσουν οι ουσίες , όπως δεν μου αρέσει το καθεστώς νόμιμης πορνείας ,δεν μου αρέσει ο νόμιμος τζίρος κλπ κλπ. Σύνθημα :Οι ουσίες νόμιμες , ελεύθερη πρόσβαση με ρυθμίσεις, όχι στην ουσιοεξάρτηση.

Το καλοκαίρι του 2010 είδα το Ιnception στο οποίο είδα μια πολύ επεξεργασμένη συνηγορία στις ουσίες .(1)Η συνηγορία είχε δυο βασικούς άξονες:

Α.-Μια υλική συνθήκη , η οποία προσδιορίζεται αυστηρά και μονοσήμαντα , ως εξωτερική βοήθεια .Στην ταινία η εξωτερική βοήθεια είναι μια συσκευή αλλά μπορεί να είναι μια ουσία.

Β.-Μέσω της εξωτερικής βοήθειας γίνεται μια ενδοσκόπηση ,μια μετάβαση σε ένα σύμπαν εικόνων, νοημάτων, ιδεών, παραστάσεων, συνειρμών χωρίς όριο.

Η ουσία δεν παράγει τεχνητούς παραδείσους ,αντιθέτως ,παράγει φυσικούς αληθινούς παραδείσους ,τους πιο φυσικούς ,απλώς μπορεί να τους παράγει ανά πάσα στιγμή. Η ουσία βοηθά σε μια πραγματική απόδραση , αλλά το πρόβλημα της είναι πως φυλακή είναι το εκάστοτε κατακτημένο σημείο απόδρασης. Όπως στην ταινία το μοναδικό όριο στις διαδοχικές ενδοσκοπήσεις είναι μόνο ο πραγματικός χρόνος των 90 λεπτών της ταινίας. Οι αποδράσεις είναι δυνητικά άπειρες, δηλαδή τελικά ισότιμες.

Η ουσιοεξάρτηση δεν είναι μια ανωμαλία του υλικού κόσμου των σωμάτων και των γλωσσών, είναι μια θεμελιακή παραβίαση του κόσμου του επέκεινα.

Βρίσκω ενδιαφέροντα στον φορμαλισμό που προτείνει ο Badiou και την διαφορά μεταξύ δημοκρατικού υλισμού και αριστοκρατικού ιδεαλισμού. Στον φορμαλισμό αυτό ο δημοκρατικός υλισμός αντιλαμβάνεται τον κόσμο μόνο ως σώματα και γλώσσες, ως οργανικό υλικό σύμπαν, ενώ για τον αριστοκρατικό ιδεαλισμό ο κόσμος είναι σώματα , γλώσσες και ένα σαφές πέραν , εκτός αυτών. Στον AB το " πέραν" αυτό είναι το πεδίο των αιωνίων αληθειών.

Η ουσιοεξάρτηση είναι λοιπόν μια συρρίκνωση του κόσμου σε μια απλή υλικότητα, απλώς γιατί το " πέραν " το " εκτός" είναι τεχνικά ,απλά και επαναλαμβανόμενο προσβάσιμο. Στην διατύπωση του ΑΒ οι αλήθειες είναι αιώνιες γιατί είναι κατασκευασμένες, αλλά η πρόσβαση σε αυτή την αιωνιότητα έχει μοναδικά ανεπανάληπτα χαρακτηριστικά μιας τομής. Η δυνατότητα άπειρων, διαδοχικών ,ατέρμονων αποδράσεων στο " όνειρο" δεν έχει υλικό κόστος .Άλλωστε στα ύπατα στρώματα της κοινωνίας η ιατροφαρμακευτική μέριμνα μπορεί να προστατεύσει και τα πιο ασθενή σώματα από την ουσιοεξάρτηση. Είναι δυνατόν σε μια οικονομίστικη , υλικοτεχνική ανάλυση να διατυπωθεί ένα αίτημα για ασφαλή καθαρά ναρκωτικά χωρίς παρενέργειες .Το κόστος είναι καθαρά στον κόσμο των ιδεών, όχι στον μεταφυσικό υπερβατικό κόσμο μιας επουράνιας βασιλείας, αλλά στο σύμπαν αυτών των αιώνιων κατασκευασμένων αληθειών.

Η ουσιοεξάρτηση έχει απαξία γιατί δεν είναι χρήση δικαιώματος, αλλά απόσυρση από το δικαίωμα μιας μοναδικής, απρόσμενης, συνάντησης. Είναι απόσυρση από το δικαίωμα στην κοσμική χάρη(2)


Είναι προφανές ,ότι αν η υλιστικη αντίρρηση για τις ουσίες δημιουργεί ακούσιες ταυτίσεις , τις αντίστοιχες ακούσιες ταυτίσεις μπορεί να συγκροτήσει μια απαξία των ουσιών ως ηθικό επίδικο. Αν στη μια περίπτωση κινδυνεύει κανείς να βρεθεί δίπλα με ένα αίτημα μιας θωρακισμένης σωματικής ρώμης, με τον πυρήνα του ναζιστικού φυλετισμού, στην άλλη περίπτωση κινδυνεύει να βρεθεί αντάμα με τις ηθικολογίες συντηρητικών θρησκευτικών και παραθρησκευτικών οργανώσεων. Η συγκυρία είναι τέτοια που καθιστά την δεύτερη συνάντηση, εξ´ ίσου αναπάντεχη, αλλά σαφώς πιο επιθυμητή. Δεν είναι τυχαία η διευρυνόμενη συζήτηση μεταξύ αριστεράς και θεολογίας. (3)
Όχι λοιπόν στις ουσίες γιατί εμένα δεν μου αρέσουν ,γιατί στερούν την αναπάντεχη ιδέα, την έμπνευση, γιατί είναι αφόρητη ρουτίνα.


(1)LLS:Inception μια συντηρητική υπεράσπιση του κόσμου των ουσιών
(2)LLS: Badiou και "κοσμική χάρις"
(3)Μια συλλογή κειμένων σε θέματα αριστεράς θεολογίας ηθικής εδω
Εικόνα Gustav Klimt

10 comments:

ο δείμος του πολίτη said...

Δεν ξέρω φίλε. Είναι κατά της νομιμοποίησης όλων των ταξικών ουσιών (αλκοόλ, παραγώγων καπνού κλπ) και μόνο τα συνταγογραφούμμενα δέχομαι. Φυσικά είμαι κατά της ποινικοποίησης του χρήστη και υπέρ της συστηματικής δράσης για την απεξάρτηση. Νομιμοποίηση ουσιών θα φέρει και ουσιοεξάρτηση (βλ. αλκοόλ και τσιγάρο).

Ουσιαστικά από τη νομιμοποίηση θα κερδίσουν μόνο οι βιομηχανίες εμπορίας και παρασκευής. Και μάλιστα τα κέρδη θα είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά των καρτέλ (όπως αποδεικνύει η εμπειρία της ποτοαπαγόρευσης, αφού μέσα σε λίγα χρόνια απο τη λήξη της, τα κέρδη των εταιρειών έφτασαν εκείνα που μάζευε μια δεκαετία ο Καπόνε).

Το παράδειγμα των πολιτισμών που χρησιμοποιούσαν ουσίες είναι ατυχές. Και βία χρησιμοποιούσαν...

Πάντως ακόμα δεν κατέληξα, είμαι αναποφάσιστος. Έχοντας όμως καθημερινή επαφή με τοξικομανείς και ζώντας δίπλα σε μονάδα του ΟΚΑΝΑ, βλέπω τα πράγματα πρακτικά. Εμείς πρέπει να έχουμε στόχο τη βελτίωση της ζωής των χρηστών και την αποθεραπείας τους.

Leo Kastanas said...

Οι ουσίες είναι μια σκέτη πλήξη, τα σκληρά μια πληκτική μετάβαση στην ανυπαρξία. Το παράνομο του πράγματος τις περιβάλλει με ένα μύθο που δεν τους αξίζει. Το χειρότερο; Σε βάζουν σε μια ναρκοκουλτούρα και σε εγκλωβίζουν σε ένα lifestyle από το οποίο θα αργήσεις να αποδράσεις. Αν ως νέος δεν έχεις άλλα αντίβαρα θα σε ρουφήξουν. Αυτό δε σημαίνει με τίποτα ότι ισχύουν οι μαλακίες της ΚΝΕ. Αν είσαι πρεζάκιας προφανώς δεν σε νοιάζει τίποτα ούτε η ζωή σου παρά μόνο η αρρώστια σου. Αν όμως είσαι πότης ή καπνιστής μαριχουάνας είσαι ένα φυσιολογικός άνθρωπος με όλες τις ανησυχίες και τα ενδιαφέροντα που έχουν όλοι και τα οποία συνδιάζεις με το ευφορικό που γουστάρεις. Το θέμα είναι ότι κάνεις τη ζωή σου μονότονη συνδέεις τα πάντα με τις ουσίες. Αν δεν έχεις άλλες καβάτζες είναι πολύ εύκολο να μπεις στο χώρο των σκληρών και να χαθείς. Η λύση είναι μόνο τα αντίβαρα, τα ενδιαφέροντα, οι αναζητήσεις. Αν αυτά υπάρχουν η περιστασιακή χρήση θα μείνει εκεί και θα ατονήσει καθώς θα μπαίνεις στην αγορά εργασίας και σε πιο σημαντικά επίδικα. Διαφορετικά θα είσαι μια ζωή μαστούρης ένας γελοιότυπος.

Ρίνα said...

´´Η ουσιοεξάρτηση έχει απαξία γιατί δεν είναι χρήση δικαιώματος, αλλά απόσυρση από το δικαίωμα μιας μοναδικής, απρόσμενης, συνάντησης. Είναι απόσυρση από το δικαίωμα στην κοσμική χάρη(2) ´´

-Σύμφωνα με οπισθοδρομικούς υποστηρικτές της θείας Χάριτος, μόνο κάποιοι,οι Εκλεκτοί ,απολάμβαναν τη δωρεά της ,ενώ οι ´Αλλοι, οι κολασμένοι ήταν καταδικασμένοι να υπομένουν τα δεινά τους από έναν Θεό- τιμωρό.
Αν λοιπόν, κατ' αναλογία, θεωρήσουμε ότι οι εξαρτημένοι από διάφορες ουσίες, έχουν απωλέσει τη δυνατότητα της συνάντησης με την´´ κοσμική χάρη ´´(γλώσσα Μπαντιού), τότε τους αντιμετωπίζουμε ως καταδικασμένους εσαεί στην ´´πρέζα ´´, δίχως επιστροφή !

Επίσης με τέτοια απλουστευτικά, νομίζω, συμπεράσματα, ξεχνάμε ποικίλες άλλες εξαρτήσεις: χρήμα, εξουσία, οικογένεια, ιδεοληψίες κοκ, ακόμα και τις εμμονές μιας ιδεολογικούς τύπου εξάρτησης στο ´´επέκεινα ´´.
Αυτές οι εξαρτήσεις έχουν καμιά τύχη να μετέχουν στην αλήθεια της κοσμικής χάρης ;
Σύμφωνα με την κυνική αλλά και ηθικολογική πλευρά της κοινωνίας, μάλλον δεν μας απασχολεί. Έχουμε εξοικειωθεί μ' αυτές.

-Οι προσκόλληση στις ουσίες, όταν ανάγονται σε συστατικό της ζωής, καταστρέφουν και τη σωματική και την ηθική της ικμάδα.
Έχει σημασία, εκτός από τις εκάστοτε πολιτικές διαχείρισης των εξαρτήσεων, ένα ξανακοίταγμα, πιο αγαπητικό δηλ. πιο ανοιχτό και στα σώματα και στο ´´πέραν´´ αυτών, αφού το ´´περαν´´ το εμπεριέχουμε.
-Και ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω.....-
Ετσι για να γίνει και η σύνδεση μεταξύ Αριστεράς και Θεολογίας.

Ρίνα said...

Μια φράση χάθηκε στη διαδρομή: ... ´´ καταστρέφουν τη σωματική και την ηθική της ικμάδα. Αυτό είναι Συμβάν· συμβάν από την ανάποδη.-

ο δείμος του πολίτη said...

Leo, LLS, για παράδειγμα έχω το αλκοόλ και το τσιγάρο. Τεράστιες βιομηχανίες στηρίζονται σε δύο νόμιμα ναρκωτικά. Δύο νόμιμες ουσίες που όχι μόνο έχουν αποδειχθεί βλαβερές, αλλά συμβάλλουν στην "ανάπτυξη"... Ενώ είναι νόμιμα, δε περιορίζεται η χρήση τους. Αντίθετα αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο.

Δε θα επικαλεστώ το παράδειγμα -περιορισμένο, αλλά αληθινό- της οδήγησης υπό την επήρεια και τους ακόμα πιο αστείους κι ανεφάρμοστους νομικούς περιορισμούς. Ωστόσο, η θεωρητική προσέγγιση, δε φτάνει σε επίπεδο ρεαλισμού, ειδικά στη χώρα τούτη, που έχει ανύπαρκτους ελεγκτικούς μηχανισμούς, αυξανόμενη χρήση ουσιών, υπολειτουργούντες μηχανισμούς αποθεραπείας και street work ενίσχυσης των ουσιοεξαρτημένων. Η νομιμοποίηση σε τέτοιες συνθήκες είναι σχεδόν χάραξη θανατικής καταδίκης.

Δε νομίζω ότι οι ουσίες προσφέρονται επειδή περιβάλλονται με το μύθο της παρανομίας. Τα παράγωγα του καπνού και το αλκοόλ που είναι νόμιμα και διαφημίζονται σε κάθε σπίτι βιωματικά, γιατί δεν περιορίζονται, αλλά μόνο αυξάνονται;

ΥΓ1 μη με ταυτίζεται με τις θέσεις του ΚΚΕ, επειδή έχω ριζικές διαφωνίες σχετικά με τη στάση προς τους χρήστες και την απεξάρτηση).

ΥΓ2 παλαιότερα έγραψα ένα μικρό -σύντομο- δοκίμιο για την ουσιοεξάρτηση (αν και έχει ελλείψεις).

Left Liberal Synthesis said...

Δείμο
Συμφωνούμε στα βασικά
Νομιμοποίηση δεν σημαίνει drugs στα σουπερ μάρκετ,σημαίνει νόμιμο διαφανή τρόπο για όποιον τα έχει ανάγκη.
Η γενικευμένη διακίνηση με υψηλή φορολογία και σαφείς κανόνες χρήσης (χώροι για καπνιστές, περιορισμοί αλκοολ) είναι αποδεκτοί τρόποι έλέγχου.
Σε τελευταία όμως ανάλυση η αυτοκαταστροφή παραμένει δικαίωμα
Δεν μπορείς να το καταστείλεις, μπορείς όμως να το απαξιώσεις.
Η Κνε κάνει σωστά που διαδηλώνει, κάνει λάθος το αίτημα της.
Μακάρι και άλλοι να διαδήλωναν.

Left Liberal Synthesis said...

Λεο
Συμφωνούμε
Το ενδιαφέρον είναι ότι μονο η Κνε πήρε την σωστή πρωτοβουλία με λάθος περιεχόμενο
Τα ναρκωτικά θέλουν απαξίωση οπως (εννοώ στην μέθοδο) πχ και η πορνεία.
Η πορνεία είναι νόμιμη, αλλά η νομιμοτητα της είναι μια άσκηση στην κοψη τιυ ξυραφιού.Συνδιάζει πολλά επίδικα.Ωστόσο αυτη η νομιμότητα δεν σημαίνει οτι μπορεί να γίνει προτυπο μιας "απασχολησης" για τα παιδιά.
Νομιμοτητα διαφάνεια στις ουσίες, ηθική απαξίωση για όσους από οσους αισθανονται έτσι.

Left Liberal Synthesis said...

Ρινα

Η εννοια της απροσμενης συνάντησης δεν έχει τίποτα με εκλεκτούς.

Είναι η χαρά η απόλαυση η ευωχία που παρέχεται από την ζωή στον καθένα χωρίς κανένα αυστηρό υπλογιστικό σχέδιο.Ισχύει για όλους.

Μην ξεχνάς οτι η "θεία χάρις" δίδεται σε όλους....και υπάρχει πρόνοια για τους "αβαπτιστους"......

Το νοημα μου είναι οτι τα ναρκωτικά είναι μια ρουτίνα απολαυσης και τελος μια μη απόλαυση.

Τιποτα παραπάνω

Νεοφιλελεύθερος said...

Φίλε Λέο,
έχετε δίκαιο.
Οποιοδήποτε distraction οδηγεί στην έλλειψη παραγωγικότητας ή της εκτροπή δημιουργικόταητας του εργαζομένου είναι περιττό.
Ο εργαζόμενος δεν χρειάζεται διασκεδάσεις, επαφή με την τέχνη, χρόνο για ανάγνωση και ακόμα περισσότερο, πρόσβαση σε παραισθησιογόνα.
Γι'αυτό θα πρέπει τόσο ο μισθός του, όσο και οι ώρες του εκτός εργασίας να μειωθούν στο ελάχιστο δυνατόν, προκειμένου να μετατραπεί σε έναν Σπαρτιάτη της εργασίας.
Τι χρειάζεται η μόρφωση όταν η αυτοπραγμάτωση ολοκληρώνεται μέσω του karoshi?

Left Liberal Synthesis said...

Νεοφιλελεύθερε
Προφανώς ο Λεο θα απαντήσει
Ωστόσο αυτο ήταν και το νόημα της ανάρτησης
Τα ναρκωτικά μπορούν να υποστουν κριτικη μόνο υποκείμενικα ,για λόγους ηθικής
Αν τα βάλουμε στο επίπεδο της οικονομίας η υγείας τότε τα αποτελέσματα είναι αντιφατικά ,γιατί αναγκαστικά υιοθετεις καθολικά πρότυπα