ΠΑΝΑΡΧΙΑ.Ενα σύγχρονο πολιτικό πλαίσιο .Μέρος 1ο

Αντί Προλόγου

Η έννοια της Παναρχίας έχει εισαχθεί στον δημόσιο διάλογο από τον Βέλγο βοτανολόγο και πολιτικό επιστήμονα Paul Emile De Puydt (1810-1891)
Πρόκειται πολύ χοντρικά για την έννοια της εξουδετέρωσης του ενδογενούς συγκεντρωτισμού της κεντρικής εξουσίας,μέσω αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών αλλα και της δυνατότητας του πολίτη να επιλέξει μεταξύ κυβερνητικών δομών.
Απλά ο πολίτης επιλέγει την κυβέρνηση της επιλογής του η οποία υφίσταται ,και όχι
προτάσεις διακυβέρνησης.

Το πλαίσιο της Παναρχίας είχε πεί πολλά χρόνια μάλλον θεωρητικό ενδιαφέρον,ωστόσο τα τελευταία χρόνια απέκτησε μια επικαιρότητα μέσω της ανάπτυξης της πληροφορικής.

Κατ’αρχάς η έννοια της επιλογής υφιστάμενης κυβέρνησης δεν είναι τόσο θεωρητική,αφ΄ετέρου το πολύπλοκο πλέγμα επιλογών που δημιουργείται έχει ενδιαφέρον ως δυναμικό σύστημα .Ετσι το 2001 δημοσιεύεται το Panarchy: Understanding Transformations in Systems of Humans and Nature,από τους [Lance Gunderson and C. S. Holling.,δημιουργόντας ένα νέο ενδιαφερον.

Ο καλός και πολύ εργατικός φίλος μας Dennis V ,είχε την πρωτοβουλία να μεταφράσει το θεμελιώδες κείμενο του Paul Emile De Puydt ,όπως δημοσιεύηκε
στην Revue Trimestrielle, Βρυξέλλες τον Ιούλιο του 1860.

Δυστυχώς η δημόσια συζήτηση στην Ελλάδα,για τον αριστερό φιλελευθερισμό είναι περιορισμένη,και αυθεντικά αμεσοδημοκρατικά εγχειρήματα όπως η Παναρχία ή το κινημα Mutualism του Carson,και ο leftliberalism του Roderick Long ,παραμένουν άγνωστα ή εξωτικά.

Περισσότερα για την Παναρχία στις συνδεσεις που ακολουθούν

http://www.polyarchy.org/

http://www.polyarchy.org/manifesto/english/introduction.html

http://www.polyarchy.org/paradigm/english/index.html

http://www.panarchy.org/

Επειδή το κείμενο του Paul Emile De Puyd είναι μεγάλο θα το δημοσιεύσουμε σε δύο συνέχειες.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Dennis V

ΠΑΝΑΡΧΙΑ

Αρχικά δημοσιεύτηκε στα Γαλλικά στην Revue Trimestrielle, Βρυξέλλες , Ιούλιος του 1860
Πρόλογος

Ένας σύγχρονος μας έχει πει: "Αν η αλήθεια ήταν στα χεριά μου, θα έπρεπε να είμαι αρκετά προσεχτικός ώστε να μην τα ανοίξω."
Αυτό είναι ίσως το ρητό ενός σοφού, σίγουρα αυτό ενός εγωιστή .
Ένας άλλος έχει γράψει: "Οι αλήθειες τις οποίες κάποιος λιγότερο αρέσκεται να ακούει είναι αυτές οι οποίες χρειάζεται να τονιστούν περισσότερο."

Εδώ λοιπόν έχουμε δυο στοχαστές των οποίων οι απόψεις διαφέρουν πολύ. Μάλλον θα συμφωνούσα με τον δεύτερο, μολονότι στην πράξη η αντίληψη του παρουσιάζει δυσκολίες. Σοφοί άνθρωποι από όλα τα έθνη μου διδάσκουν πως δεν πρέπει όλες οι αλήθειες να αποκαλύπτονται. Αλλά, πώς να γνωρίζεις ποιες να αποκρύψεις; Εν πάση περιπτώσει το Ευαγγέλιο λέει: «Μην κρύβετε το λυχναρι σας κάτω από ένα κάδο.»

Τοιουτοτρόπως τώρα είμαι αντιμέτωπος με ένα δίλημμα: Έχω μια νέα θεωρία, τουλάχιστον έτσι πιστεύω, και το νιώθω καθήκον μου να την αναπτύξω.

Παρόλα αυτά στο σημείο που ανοίγω τα χεριά μου, διστάζω: γιατί ποιος καινοτόμος δεν έχει διωχτεί κάπως; Η θεωρία η ιδία, άπαξ και δημοσιευτεί, θα τραβήξει τον δρόμο της αναλόγως με την αξία της, επειδή την θεωρώ αυτόνομη. Η ανησυχία μου είναι μάλλον για τον συγγραφέα. Θα συγχωρεθεί για την ιδέα του;

Υπήρχε κάποτε ένας άνδρας που έσωσε την Αθηνά και την Ελλάδα, ο οποίος, σε μια λογομαχία που ακολούθησε μια συζήτηση, είπε σε κάποιον κτηνώδη άνθρωπο ο οποίος σήκωνε ένα μπαστούνι εναντίον του: «Χτυπά – αλλά άκουσε!»

Η αρχαιότητα βρίθει καλών παραδειγμάτων. Έτσι ακολουθώντας τον Θεμιστοκλή, διατυπώνω την ιδέα μου λέγοντας στο κοινό: «Διαβάστε το μέχρι το τέλος. Μπορείτε έπειτα να με λιθοβολήσετε αν σας ευχαριστεί.»

Παρόλα αυτά, δεν περιμένω να λιθοβοληθώ. Ο κτηνώδης άνθρωπος για τον οποίο μίλησα πέθανε στην Σπαρτή 24 αιώνες πριν, και όλοι μπορούμε να δούμε ποσό μακριά η ανθρωπότητα έχει φτάσει σε 2,400 χρονιά. Στην εποχή μας οι ιδέες μπορούν να εκφράζονται ελευθέρα: και αν περιστασιακά ο καινοτόμος δεχτεί επίθεση, δεν είναι με αυτόν τον τρόπο, όπως σε προηγούμενες εποχές, αλλά αποκαλώντας τον έναν ταραχοποιό ή ουτοπικό. Καθησυχασμένος από αυτές τις σκέψεις προχωρώ αποφασιστικά στο ζήτημα.


II

«Κύριοι, είμαι φίλος με όλο τον κόσμο»
(Sosie, ένας σωσίας, στα γραπτά του Μολιέρου)


Έχω μια υψηλή εκτίμηση για την πολιτική οικονομία και μακάρι ο κόσμος να μοιραζόταν την άποψη μου. Αυτή η επιστήμη , πρόσφατης καταγωγής, αλλά κιόλας η πιο σημαντική από όλες, είναι μακριά από το να φτάσει σε εκπλήρωση. Συντομότερα ή αργότερα (Ελπίζω να είναι συντομότερα) θα κυβερνά όλα τα πράγματα. Είμαι δικαιολογημένος σε αυτήν την γνώμη μου, επειδή από τα έργα των οικονομολόγων έχω αντλήσει την αρχή από την οποία προτείνω μια νέα εφαρμογή ακόμη μακρύτερα επεκτεινόμενη και όχι λιγότερο λογική από τις άλλες.

Ας πρώτα παραθέσω μερίκους αφορισμούς των οποίων ο ειρμός της σκέψης θα ετοιμάσει τον αναγνώστη του τι θα ακολουθήσει

«Η ελευθερία και η ιδιοκτησία είναι άμεσα συνδεδεμένες – η μια ευνοεί την διανομή του πλούτου, η άλλη κάνει την παραγωγή δυνατή»

«Η αξία του πλούτου εξαρτάται από τον τρόπο που χρησιμοποιείται»

«Η τιμή των υπηρεσιών παραλλάσσονται άμεσα σε σχέση με την ζήτηση και αντίστροφα σε σχέση με την προσφορά»

«Ο καταμερισμός της εργασίας πολλαπλασιάζει τον πλούτο»

«Η ελευθερία φέρνει ανταγωνισμό, ο οποίος έπειτα παράγει πρόοδο»

(Ch. de Brouckere, Principes généraux d'économie politique)

Έτσι υπάρχει μια ανάγκη για ελεύθερο ανταγωνισμό, πρώτα από όλα μεταξύ ατόμων, έπειτα διεθνώς – ελευθερία να εφευρίσκεις, να εργάζεσαι, να πουλάς και να αγοράζεις, ελευθερία να τιμολογεί κάποιος τα προϊόντα του – και απλά μη παρέμβαση από το κράτος έξω από την ειδική του σφαίρα. Με αλλά λόγια: Laissez-faire, laissez-passer.

Εκεί, σε λίγες γραμμές, είναι η βάση της πολιτικής οικονομίας, μια περίληψη μιας επιστήμης χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει τίποτα παρά ελαττωματική διαχείριση και οικτρή κυβέρνηση. Ένας μπορεί να πάει ακόμη παραπέρα, και στις περισσότερες περιπτώσεις να μειώσει αυτήν την μεγάλη επιστήμη σε μια τελική φόρμουλα: Laissez-faire, laissez-passer.

Κρατώντας αυτήν την ιδέα στον νου, συνεχίζω για να πω:
Στην επιστήμη δεν υπάρχουν μισές αλήθειες. Δεν υπάρχουν αλήθειες οι οποίες είναι αληθείς στην μια όψη, και παύουν να είναι αληθείς σε μια άλλη όψη. Το σύστημα του σύμπαντος έχει μια θαυμάσια απλότητα, όσο υπεροχή όσο η αλάθητη λογική του. Ένας νόμος γενικά είναι σωστός, μονό οι περιστάσεις είναι διαφορετικές. Όλα τα οντά, από τα πιο ευγενή μέχρι τα πιο ταπεινά, από το ανθρώπινο ον μέχρι το ζωντανό φυτό, κάτω μέχρι το ορυκτό, δείχνουν βαθιές ομοιότητες στην δομή, την ανάπτυξη και την σύσταση: και εντυπωσιακές αναλογίες συνδέουν τον υλικό και τον ηθικό κόσμο. Η ζωή είναι μια ενότητα, η ύλη είναι μια ενότητα: μονό οι υλικές εκδηλώσεις διαφέρουν. Οι συνδυασμοί είναι αμέτρητοι, οι ιδιομορφίες άπειρες: αλλά το γενικό σχέδιο περιλαμβάνει όλα τα πράγματα.
Η αδυναμία της κατανόησης μας και η βασικά απατηλή εκπαίδευση μας μόνο είναι υπεύθυνες για την σύγχυση των συστημάτων και την αντιφατικότητα των ιδεών. Από δυο συγκρουόμενες απόψεις μια είναι αληθινή και μια λανθασμένη, εκτός αν είναι και οι δυο λανθασμένες: δεν μπορούν να είναι και οι δυο αληθινές. Μια επιστημονικά αποδεδειγμένη αλήθεια δεν μπορεί να είναι αληθής εδώ και ψευδής αλλού: αληθής, για παράδειγμα, για την πολιτική οικονομία και ψευδής για την πολιτική. Αυτό είναι που θέλω να αποδείξω

Είναι ο μεγάλος νομός της πολιτικής οικονομίας, ο νομός του ελευθέρου ανταγωνισμού laissez faire, laissez-passer, εφαρμόσιμος μονό για να ρυθμίζει βιομηχανικές ή εμπορικές υποθέσεις ή ,πιο επιστημονικά μονό στην παραγωγή και την ανταλλαγή πλούτου;
Σκεφτείτε την οικονομική σύγχυση που ο νομός αυτός έχει διώξει: την μόνιμα προβληματική κατάσταση, τον ανταγωνισμό των συγκρουόμενων συμφερόντων, που έχει λύσει. Δεν είναι αυτές οι καταστάσεις εξίσου παρούσες στον τομέα της πολιτικής; Δεν δείχνει η αναλογία μια παρόμοια θεραπεία και για τις δυο περιπτώσεις; Laissez-faire, laissez-passer.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι παρόλο που υπάρχουν ,εδώ και εκεί, κυβερνήσεις όσο φιλελεύθερες όσο η ανθρώπινη αδυναμία πραγματικά επιτρέπει, και πάλι κάθε πράγμα είναι μακριά από ικανοποιητικά στην καλύτερη από όλες τις δυνατές δημοκρατίες. Κάποιοι λένε: «Αυτό είναι ακριβώς επειδή υπάρχει υπερβολική ελευθερία». Οι άλλοι: «Αυτό είναι ακριβώς επειδή δεν υπάρχει αρκετή ελευθερία.»

Η αλήθεια είναι πως δεν υπάρχει το σωστό είδος ελευθερίας, η θεμελιώδης ελευθερία να διαλέγει κανείς να είναι ελεύθερος ή να μην είναι ελεύθερος, ανάλογα με την προτίμηση του. Κάθε ανθρώπινο ον γίνεται ένας αυτό-διορισμένος δικαστής και κανονίζει την ερώτηση αυτή συμφωνά με τις συγκεκριμένες προτιμήσεις ή ανάγκες του. Καθώς βρίθουν όσο πολλές γνώμες όσο άτομα, «tot homines, tot sensus», ένας μπορεί να δει τι σύγχυση κοσμείται με το ωραίο όνομα πολιτική. Η ελευθερία ορισμένων καταπατά τα αρνείται τα δικαιώματα των άλλων και το αντίστροφο. Ακόμη και οι σοφότερες και οι καλύτερες των κυβερνήσεων ποτέ δεν λειτουργεί με την πλήρη και ελεύθερη συναίνεση όλων των υπηκόων τους. Υπάρχουν κόμματα, είτε νικηφόρα είτε ηττημένα. Υπάρχουν μειονότητες και πλειοψηφίες σε ακατάπαυστο αγώνα. Και όσο περισσότερο μπερδεμένες είναι οι ιδέες τους, τόσο πιο παθιασμένα εμμένουν στα ιδανικά τους. Κάποιοι καταπιέζουν στο όνομα του δικαίου, οι άλλοι επαναστατούν στο όνομα της ελευθερίας, για να γίνουν καταπιεστές οι ίδιοι, αν η σειρά τους έλθει.

Βλέπω! – ο αναγνώστης ίσως πει.
Είστε ένας από αυτούς που θα κατασκεύαζαν από πολλά κομμάτια ένα σύστημα στο οποίο η κοινωνία θα εσωκλεισθεί, μέσω δύναμης ή συναίνεσης. Τίποτα δεν λειτουργεί έτσι όπως είναι, και η πανάκεια σας μόνο θα σώσει την ανθρωπότητα. Η Μαγική σας Λύση!

Είστε λανθασμένος! Δεν έχω καμιά μαγική λύση άλλη από τις λύσεις του καθενός. Δεν διαφέρω από τους άλλους εκτός από ένα σημείο, δηλαδή, ότι είμαι ανοιχτός σε οποιαδήποτε από τις μορφές κυβέρνησης – τουλάχιστον όλες αυτές που έχουν κάποιους οπαδούς.

Δεν σας αντιλαμβάνομαι καθόλου.

Τότε, επιτρέψτε μου να συνεχίσω.
Υπάρχει μια γενική τάση να σπρώχνονται οι θεωρίες υπερβολικά μακριά. Αλλά αυτό σημαίνει πως όλα τα στοιχειά μιας τέτοιας θεωρίας πρέπει να είναι λανθασμένα; Έχει ειπωθεί ότι υπάρχει μια διαστροφή ή ηλιθιότητα στην άσκηση της ανθρώπινης νοημοσύνης. Αλλά το να διακυρήξει ένας πως δεν του αρέσουν οι θεωρητικές ιδέες και πως απεχθάνεται την θεωρία, δεν θα σήμαινε αυτό μια απάρνηση των συλλογιστικών μας δυνάμεων;

Αυτές οι ανησυχίες δεν είναι δικές μου. Τις συμμεριζόταν ένας από τους μεγαλύτερους στοχαστές του καιρού μας, ο Jeremy Bentham.

Ο Royer-Collard εξέφρασε την ιδία σκέψη με μεγάλη περιεκτικότητα: «Το να θεωρείς ότι η θεωρία δεν είναι καλή για τίποτα και πως η εμπειρία είναι η μονή αυθεντία, σημαίνει την αυθάδεια του να πράττεις χωρίς να γνωρίζεις τι κάνει κάποιος και του να μιλάς εν αγνοία του περί τίνος κάποιος μιλά.»

Παρόλο που τίποτα δεν είναι τέλειο στις ανθρώπινες προσπάθειες, τουλάχιστον τα πράγματα κινούνται προς μια ουδέποτε εφικτή τελειότητα: αυτός είναι ο νομός της προόδου. Οι νομοί της φύσης από μονοί τους είναι αμετάβλητοι: όλη η νομοθεσία πρέπει να βασίζεται σε αυτούς, γιατί αυτοί μονό έχουν την δύναμη να υποστηρίξουν την δομή της κοινωνίας. Αλλά η δομή καθαυτή είναι η έργο της ανθρωπότητας. Κάθε γενιά είναι σαν τον νέο ενοικιαστή που πριν εγκατασταθεί, αλλάζει τα πράγματα τριγύρω, τακτοποιεί την πρόσοψη, και προσθέτει ή κατεδαφίζει ένα παράρτημα, ανάλογα με τις ανάγκες του. Από εποχή σε εποχή κάποια γενιά, πιο δραστήρια ή κοντόφθαλμη από τις προηγούμενες, κατεδαφίζει όλο το κτίριο, κοιμωμένη έξω στην ύπαιθρο μέχρι να ξανακτιστεί. Όταν, έπειτα από χιλιάδες στερήσεις και με τεράστιες προσπάθειες, έχουν καταφέρει να το κτίσουν με βάση ένα νέο σχέδιο, είναι απογοητευμένοι βρίσκοντας ότι δεν είναι τόσο άνετο όσο το παλιό. Είναι αληθές πως αυτοί που συνέταξαν τα σχέδια είναι τοποθετημένοι στα καλά διαμερίσματα, ικανοποιητικά κείμενοι, θερμοί τον χειμώνα και δροσεροί το καλοκαίρι. Αλλά οι άλλοι που δεν είχαν επιλογή, τους παραπέμπουν στις σοφίτες, στα υπόγεια ή τα πατάρια;

Έτσι υπάρχουν πάντα αρκετοί διαφωνώντες και ταραχοποιοί, από τους οποίους ορισμένοι νοσταλγούν το παλιό κτήριο, καθώς μερικοί από τους πιο τολμηρούς ήδη ονειρεύονται μια νέα κατεδάφιση. Για τους λίγους που είναι ευχαριστημένοι υπάρχει μια αναρίθμητη μάζα δυσαρεστημένων.

Πρέπει να θυμόμαστε πάντως πως κάποιοι είναι ευχαριστημένοι. Το νέο οικοδόμημα δεν είναι όντως άψογο, αλλά έχει τα πλεονεκτήματα του. Γιατί να το κατεδαφίσεις αύριο, αργότερα, ή κάποτε στην τελική, όσο μπορεί να στεγάσει αρκετούς ενοικιαστές ώστε να συνεχίσει.
Εγώ προσωπικά απεχθάνομαι τόσο τους κατεδαφιστές όσο τους τυράννους. Αν αισθάνεσαι πως το διαμέρισμα σου είναι ανεπαρκές ή υπερβολικά μικρό, τότε άλλαξε το – αυτό είναι το μονό που ζητώ. Διάλεξε άλλο μέρος, μετακόμισε ήσυχα. Αλλά για όνομα του Θεού μην ανατινάξεις το όλο σπίτι ενώ φεύγεις. Αυτό που βρίσκεις ακατάλληλο ίσως ευχαριστήσει τον γείτονα σου. Κατανοείτε την αλληγορία μου;

Σχεδόν, αλλά σε τι στοχεύετε εσείς; Όχι άλλες επαναστάσεις, αυτό θα ήταν ωραίο! Αισθάνομαι πως εννιά φορές στην δέκα, τα βάρη τους υπερτερούν των επιτευγμάτων τους. Λοιπόν κρατούμε το παλιό κτήριο, αλλά που στεγάζουμε αυτούς που μετακομίζουν;

Οτιδήποτε τους αρέσει, αυτό δεν είναι δική μου υπόθεση. Πιστεύω ότι σε αυτήν την περίπτωση ο καθένας είναι απόλυτα ελεύθερος να πάρει τις αποφάσεις του. Αυτή είναι η βάση του συστήματος μου: Laissez-faire, laissez-passer.

Νομίζω ότι καταλαβαίνω: αυτοί που δεν είναι ευχαριστημένοι με την κυβέρνηση τους, πρέπει να κοιτάξουν αλλού για άλλη. Πράγματι, έχει υπάρξει επιλογή, ξεκινώντας από την αυτοκρατορία του Μαρόκου, μέχρι πάνω στην δημοκρατία του Αγίου Μαρίνου Από την πόλη του Λονδίνου μέχρι τις Αμερικανικές πάμπας. Αυτό δεν είναι τίποτα καινούργιο, οφείλω να σας πω.

Δεν είναι ζήτημα μετανάστευσης. Ένας ανθρώπους δεν μεταφέρει την γενέθλια του γη στις σόλες των παπουτσιών του. Επιπλέον, τόσο κολοσσιαίος εκπατρισμός είναι και πάντα θα είναι ανεφάρμοστη. Το έξοδο που συνεπάγεται δεν θα μπορούσε να ικανοποιηθεί με όλων τον πλούτο του κόσμου. Δεν έχω πρόθεση να εγκαταστήσω εκ νέου τον πληθυσμό ανάλογα με τις πεποιθήσεις του, παραπέμποντας Καθολικούς στις Φλαμανδικές Επαρχίες, για παράδειγμα, μεταφέροντας το φιλελεύθερο μέτωπο από την Μονς στην Λιέγη. Ελπίζω πως μπορούμε όλοι να συνεχίσουμε να ζούμε μαζί οπουδήποτε είμαστε, ή κάπου αλλού, αν το θέλεις, αλλά χωρίς διχόνοια, σαν αδελφοί, ο καθένας κρατώντας ελευθέρα τις απόψεις του και υποτάσσοντας τον εαυτό του μονό σε μια δύναμη προσωπικά επιλεγμένη και αποδεκτή.

Τώρα είμαι εντελώς χαμένος

Δεν είμαι καθόλου έκπληκτος. Το σχέδιο μου, η ουτοπία μου, δεν είναι προφανώς η παλιά ιστορία η οποία αρχικά νομίζατε ότι είναι. Και όμως τίποτα στον κόσμο θα μπορούσε να είναι απαλότερο ή πιο φυσικό. Παρόλα αυτά στην κυβέρνηση όπως στην μηχανική, οι απαλότερες ιδέες έρχονται πάντα τελευταίες.
Ερχόμαστε στο ζήτημα: Τίποτα δεν διαρκεί αν δεν βασίζεται στην ελευθερία. Τίποτα που ήδη υπάρχει μπορεί να διατηρήσει την ύπαρξη του ή να λειτουργήσει με πλήρη αποδοτικότητα χωρίς την ελεύθερη αλληλεπίδραση όλων των ενεργών εξαρτημάτων του. Αλλιώς η ενεργεία εξαντλείται, τα εξαρτήματα φθείρονται και υπάρχουν, για την ακρίβεια, βλάβες και σοβαρά ατυχήματα. Έτσι απαιτώ, για κανένα και κάθε μέλος της ανθρώπινης κοινωνίας, ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι συμφωνά με την κλίση και ελευθερία δραστηριότητας συμφωνά με την ικανότητα. Με άλλες λέξεις, το απόλυτο δικαίωμα επιλογής του πολιτικού περιβάλλοντος στο οποίο ζει κάποιος, και να μην ζητά τίποτα άλλο. Για παράδειγμα αν είστε δημοκρατικός…

Εγώ; Θεός φυλάξοι !

Απλά υποθέστε ότι είστε. Η μοναρχία δεν σας ταιριάζει – ο αέρας είναι υπερβολικά πνιγηρός για τα πνευμονία σας και το σώμα σας δεν έχει την ελευθερία κίνησης και δράσης που η κράση σας απαιτεί. Συμφωνά με την παρούσα ψυχική διάθεση, έχετε την τάση να γκρεμίσετε το οικοδόμημα, εσείς και οι φίλοι σας, και να χτίσετε το δικό σας. Αλλά κάνοντας το θα έπρεπε να αντιμετωπίσετε τους μοναρχικούς που εμμένουν στις απόψεις τους, και γενικά όλους αυτούς που δεν μοιράζονται τις πεποιθήσεις σας. Κάντε κάτι καλύτερο: Συγκεντρωθείτε, διακυρήξτε το πρόγραμμα σας, συντάξτε τον προϋπολογισμό σας, ανοικτές λίστες μελών, πάρτε τα αποθέματα σας. Και αν είστε πολυάριθμοι αρκετά ώστε να αντέξετε το κόστος, εγκαθιδρύστε την δημοκρατία σας.

Που περίπου; Στις πάμπας;

Όχι, σίγουρα όχι. Εδώ, οπού βρίσκεστε, δίχως να κινηθείτε. Συμφωνώ ότι είναι απαραίτητο, μέχρι σήμερα, να έχετε την συναίνεση των μοναρχικών. Για χάρη του επιχειρήματος μου, υποθέτω ότι αυτό το θέμα αρχών έχει τακτοποιηθεί. Κατά τα αλλά είμαι έχω καλή συναίσθηση της δυσκολίας να αλλάξει αυτή η τάξη πραγμάτων στην κατεύθυνση που θα έπρεπε να είναι και πρέπει να γίνει. Απλά εκθέτω την ιδέα μου, δεν επιθυμώ να την επιβάλλω σε κανέναν. Αλλά δεν βλέπω τίποτα που μπορεί να την σταματήσει πέρα από την ρουτίνα.
Δεν γνωρίζουμε ποσό κακό σπιτικό οι κυβερνήσεις και οι κυβερνώντες κάνουν μαζί; Στο αστικό δίκαιο παίρνουμε τα μετρά μας για εν διαστάσει ζευγάρια με νομικό χωρισμό ή διαζύγιο. Προτείνω μια ανάλογη λύση για την πολιτική, χωρίς να πρέπει να περιοριστεί με τυπικότητες ή προστατευτικές απαγορεύσεις, γιατί στην πολιτική προηγούμενες συναναστροφές δεν αφήνουν παιδιά ή σωματικά σημάδια. Η μέθοδος μου διαφέρει από άδικες και τυραννικές διαδικασίες που έχουν ακολουθηθεί στο παρελθόν στο ότι εγώ δεν έχω πρόθεση να διαπράξω βία εναντίον κανενός. Θέλει κάποιος να πραγματοποιήσει ένα πολιτικό σχίσμα; Θα έπρεπε να είναι δυνατόν να το κάνει αλλά με μια προϋπόθεση, ονομαστικά, ότι θα το κάνει μέσα στο ιδία του την ομάδα, επηρεάζοντας ούτε τα δικαιώματα ούτε τα πιστεύω των άλλων. Για να επιτευχθεί αυτό είναι απολύτως μη απαραίτητο να υποδιαιρεθεί η περιφέρεια του Κράτους σε τόσο μικρά κομμάτια ίσα με τον αριθμό των γνωστών και επιδοκιμασμένων μορφών κυβέρνησης. Όπως πριν αφήνω οποιονδήποτε και οτιδήποτε στο μέρος του. Μονό απαιτώ ότι οι άνθρωποι κάνουν χώρο στους διαφωνούντες ώστε να χτίσουν τις εκκλησιές τους και να υπηρετήσουν την πανίσχυρη Δύναμη με τον δικό του τρόπο.

Και θα μπορούσα να ρωτήσω πως θα βάλετε το σύστημα αυτό σε εφαρμογή;

Αυτό ακριβώς είναι το δυνατό μου σημείο. Γνωρίζετε πως ένα δημόσιο ληξιαρχικό γραφείο λειτουργεί; Είναι περίπου σαν να κανείς εκεί μια νέα αίτηση. Σε κάθε κοινότητα ένα νέο γραφείο είναι ανοιχτό, ένα «Γραφείο Πολιτικής Ενσωμάτωσης». Αυτό το γραφείο θα έστελνε σε κάθε υπεύθυνο πολίτη μια φόρμα διακήρυξης να συμπληρώσει, όπως ακριβώς για τον φόρο εισοδήματος και την καταχώρηση σκύλου

Ερώτηση: Τι μορφή κυβέρνησης θα επιθυμούσατε;
Αρκετά ελευθέρα θα απαντούσατε, μοναρχία, ή δημοκρατία, ή οτιδήποτε άλλο.

Ερώτηση: Αν μοναρχία, θα προτιμούσατε απόλυτη ή μετριοπαθή…, αν μετριοπαθής πως;
Θα απαντούσατε συνταγματική υποθέτω.

Όπως και να έχει οποιαδήποτε και αν ήταν η απόκριση σας, ή απάντηση σας θα έμπαινε σε ένα μητρώο διευθετημένο για αυτόν τον σκοπό. Και αφού καταχωρηθείτε, εκτός και αν αποσύρετε την διακήρυξη, ακολουθώντας το απαραίτητο νομικό τυπικό και την διαδικασία, θα μπορούσατε να γίνετε είναι ένας βασιλικός υπήκοος ή πολίτης της δημοκρατίας. Μετέπειτα δεν θα εμπλεκόσασταν με κανέναν τρόπο με την κυβέρνηση οποιουδήποτε αλλού – όχι περισσότερο από ότι ένας Πρώσος υπήκοος εμπλέκεται με τις Βελγικές αρχές. Θα υπακούγατε τους ηγέτες σας, τους νομούς σας και τους δικούς σας κανόνες. Δεν θα πληρώνατε ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο, αλλά ηθικά θα ήταν μια εντελώς διαφορετική κατάσταση.

Εν τελεί, ο καθένας θα ζούσε στην δική του πολιτική κοινότητα, σε μεγάλο βαθμό, σαν να μην υπήρχαν άλλες, ε, δέκα άλλες, πολιτικές κοινότητες κοντά, η καθεμιά έχοντας τους δικούς της συνεισφέροντας επίσης.

Αν μια διαφωνία προέκυπτε ανάμεσα σε υπηκόους διαφορετικών κυβερνήσεων, ή μεταξύ σε μια κυβέρνηση και έναν υπήκοο μιας άλλης κυβέρνησης, θα ήταν απλά ένα ζήτημα παρακολούθησης αρχών μέχρι τώρα διατυπωμένες μεταξύ γειτονικών ειρηνικών Κρατών. Και αν ένα νομικό κενό βρισκόταν, θα μπορούσε να συμπληρωθεί χωρίς δυσκολίες από ανθρώπινα δικαιώματα και αλλά πιθανά δικαιώματα. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν ή δουλειά των κανονικών δικαστηρίων.

Αυτό είναι ένα χρυσωρυχείο για νομικά δικαιώματα, που θα έφερνε όλους τους δικηγόρους στην πλευρά σας.

Πράγματι, βασίζομαι σε αυτό.
Ίσως και θα έπρεπε να υπάρχουν επίσης κοινά συμφέροντα που θα επηρέαζαν όλους τους κατοίκους μιας συγκεκριμένης περιφερείας, δίχως να έχει σημασία ποια είναι η πολιτική πίστη τους. Κάθε κυβέρνηση, σε αυτήν την περίπτωση, θα είχε παρόμοιες σχέσεις με το όλο έθνος σχεδόν όπως έχουν το καθένα από τα Ελβετικά καντόνια, ή καλύτερα, οι Πολιτείες της Αμερικάνικης Ένωσης, έχουν σε σχέση με την ομοσπονδιακή τους κυβέρνηση. Έτσι για όλα αυτά τα θεμελιώδη και φαινομενικά τρομαχτικά ερωτήματα υπάρχουν έτοιμες λύσεις, οι αρμοδιότητες έχουν καθιερωθεί και δεν θα αντιμετώπιζαν οποιεσδήποτε δυσκολίες.

Σίγουρα θα συμβεί ότι μερικά κακόβουλα πνεύματα, αδιόρθωτοι ονειροπόλοι και ακοινώνητες φύσεις, που δεν θα προσαρμοστούν σε καμία γνωστή μορφή κυβέρνησης. Επίσης θα υπάρξουν μειονότητες υπερβολικά αδύναμες ώστε να καλύψουν τα κόστη των ιδανικών τους κρατών.
Τόσο το χειρότερο για αυτούς. Αυτοί οι ιδιόρρυθμοι λίγοι είναι ελεύθεροι να προπαγανδίσουν τις ιδέες τους και να στρατολογήσουν μέχρι να συμπληρώσουν εντελώς, ή μάλλον, έως τα απαραίτητα του προϋπολογισμού τους, καθώς οτιδήποτε θα αναλυόταν σε ένα ζήτημα οικονομικών. Μέχρι τότε θα πρέπει να επιλέξει μια από τις κατεστημένες μορφές κυβέρνησης. Υποθέτουμε ότι τόσο μικρές μειονότητες δεν θα προκαλέσουν κανένα πρόβλημα.

Δεν είναι μόνο αυτό. Προβλήματα σπάνια προκύπτουν μεταξύ ακραίων γνωμών. Ένας μάχεται συχνότερα, ένας αγωνίζεται πιο σκληρά, για σκιές χρώματος παρά για ισχυρά αντιτιθέμενες γνώμες. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι στο Βέλγιο η συντριπτική πλειοψηφία θα επέλεγε τους τωρινούς θεσμούς, πάρα ορισμένα αποδεκτές αδυναμίες. Αλλά, αν ανέρχονταν συγκεκριμένα ζητήματα, θα ήμασταν τόσο ενωμένοι; Δεν έχουμε δύο ή τρία εκατομμύρια Καθολικούς που ακολουθούν μόνο τον Κύριο de Theux και δύο ή τρία εκατομμύρια Φιλελευθέρους που ορκίζονται υπακοή μονό στον εαυτό τους; Πως μπορούν να συμφιλιωθούν; Μη προσπαθώντας καθόλου να τους συμφιλιώσεις, αφήνοντας την κάθε παράταξη να κυβερνήσει τον εαυτό της. Η ελευθερία πρέπει να επεκταθεί και στο δικαίωμα να μην είσαι ελεύθερος, και πρέπει να το περιλαμβάνει.

Παρόλα αυτά, καθώς αποχρώσεις γνώμης δεν πρέπει να επιτρέπεται να περιπλέκουν την κυβερνητική μηχανή απείρως, θα προσπαθούμε να απλοποιήσουμε την μηχανή χάριν του δημοσίου συμφέροντος, Θα εφαρμόσουμε το ίδιο γρανάζι για να πετύχουμε ένα διπλάσιο ή τριπλάσιο αποτέλεσμα

Θα εξηγηθώ: Ένας σοφός και ανοιχτά συνταγματικός βασιλιάς θα μπορούσε να ικανοποιήσει και τους Καθολικούς και τους Φιλελευθέρους. Μονό το υπουργείο πρέπει να διπλασιαστεί, ο Κύριος de Thaux για κάποιους, ο κύριος Frère-Orban, ο Βασιλιάς για όλους.
Σε μία κατάσταση όπου αρκετοί κύριοι, τους οποίους δεν θα κατονομάσω, συνέρχονταν για το επιβάλλουν πολιτικό ολοκληρωτισμό, ποιος θα εμπόδιζε τον ίδιο πρίγκιπα να χρησιμοποιήσει την ανώτερη σοφία του και πλούσια εμπειρία του ώστε να διαχειριστεί τις υποθέσεις των κυρίων, απελευθερώνοντας τους από την περίλυπη αναγκαιότητα να αναγκάζονται να εκφράσουν τις γνώμες τους για τις κυβερνητικές υποθέσεις; Πραγματικά, όταν το σκέφτομαι αυτό; Πραγματικά, όταν το σκέπτομαι αυτό, δεν βλέπω γιατί, αντιστρέφοντας αυτήν την συμφωνία από την άλλη μεριά, αυτός ο ένας πρίγκιπας δεν θα έκανε έναν αρκετά αποδεκτό πρόεδρο για μια τίμια και μετριοπαθή δημοκρατία. Το να κατέχει κανείς μια τέτοια πολυθεσία δεν θα έπρεπε να απαγορεύεται.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Dennis V