Gravity: Deleuze goes to Hollywood

 

Προειδοποίηση:αποκαλύπτονται κρίσιμα σημεία της υπόθεσης

Διάβασα ότι οι κοσμοναύτες που είδαν το Gravity ομολόγησαν πως είναι η πιο ρεαλιστική απεικόνιση της αίσθησης που έχουν στους διαστημικούς σταθμούς. Αργές αιωρήσεις σε ένα διπλό φόντο : από τη μια η πολύχρωμη σφαίρα της γης από την άλλη το κατάμαυρο σύμπαν. Φαίνεται πως η ψηφιακή τεχνολογία έχει κάνει άλματα.

Βέβαια το Gravity είναι μια τυπική ιστορία διάσωσης σε ακραίες συνθήκες. Δεν είναι απλό για μια αμερικανίδα ολομόναχη επιστημονική σύμβουλο σε αποστολή να φτάσει στη γη μέσω ενός ρωσικού σκάφους, ενός πυροσβεστήρα ,μιας κινεζικής κάψουλας και να διασωθεί από πνιγμό . Όλα  αυτά , με τη μία χωρίς υποστήριξη.

Ωστόσο η ταινία παίζει με τα ονόματα : η Dr Stone ( Πέτρα) αιωρείται με τον φλεγματικό ήρωα Kowalski (Σιδεράς -Πολωνικά) σε ένα περιβάλλον όπου η βαρύτητα έχει μια τιμή  να σε κρατάει σε αιώρηση μόνο. Ο Σιδεράς καθοδηγεί την Πέτρα να διαχειριστεί μια σειρά από διαστημικούς μεταλλικούς μηχανισμούς για να πέσει στο έδαφος.  Η ηρωίδα χρειάζεται να  εισέλθει σε μια ζώνη μεγαλύτερης βαρύτητας για να διασωθεί. Όπως λέει ,όση δύναμη χρειάζεται να απογειωθεί , χρειάζεται για την προσγείωση. Με μια έννοια ο τίτλος είναι αινιγματικός. Δεν υπάρχει βαρύτητα γενικώς αλλά μια ειδική τιμή της βαρύτητας. Οι ήρωες είναι σε αιώρηση , σε μια φυσική κατάσταση limbo στην συγκεκριμένη  τιμή της βαρύτητας. Εντός αυτής της αιώρησης οι μονόλογοι της ηρωίδας έχουν κινηματογραφική αξία.

Το «Gravity» δεν έχει το ανάπτυγμα  του ‘Space Odyssey” ούτε το βάθος του “Solaris”.

Υπερτερεί όμως σε αληθοφάνεια του cult “Alien”, παρότι μοιάζει στο μοτίβο της θηλυκής επιβίωσης .Αν στο “Alien” θηλυκή επιβίωση είναι αποτέλεσμα μιας διοικητικής ικανότητας στην «Βαρύτητα»  αυτή προκύπτει από μια ικανότητα της ηρωίδας «Πέτρας» να διαχειριστεί τις γλώσσες . Χωρίς να τις γνωρίζει αποκωδικοποιεί τα Ρώσικα, τα Κινέζικα ενώ υποκύπτει και προκαλεί την γοητεία του παιδικού παιγνιδιού στα Ισλανδικά. Αν το “Matrix” είδε τον κόσμο ως Λακανικό δίπολο συμβολικό- πραγματικό το Gravity παραπέμπει στις Ντελεζιανές εδαφοποιήσεις: Οι ήρωες απευθύνονται συνεχώς με τα γήινα , εδαφικά «βαριά» επώνυμα  τους, χωρίς  μικρά ονόματα. Το έδαφος , ως εμμενές στοιχείο που συγκροτεί τους ανθρώπους είναι συνεχώς παρόν στα 400 χιλιόμετρα της διαστημικής τροχιάς. Η ταινία καταλήγει με μια ηθελημένη επιστημονική παραδρομή. Η ηρωίδα είναι σε θέση να περπατήσει αμέσως στο έδαφος. Η εδαφοποίηση υπερτερεί της επιστημονικής ακρίβειας.

Τελικά το Gravity  μπορεί να μπει στην σειρά των ποπ φιλοσοφικών επιτευγμάτων του Hollywood, γιατί μιλάει για την γη και το γήινο «όδε είναι» μέσα από την πιο πιστή ρεαλιστική απεικόνιση του διαστήματος.   

Είχε γραφεί το σημείωμα όταν ένα κατά λάθος google, αποκάλυψε ότι κάποιος είχε δει τον Deleuze στα κινηματογραφικά στοιχεία της νουβέλας  "Gravity's Rainbow"!!Περισσότερα εδώ

 

O "Πύργος" των Αθηνών

 

 

 

Στο πιο "καφικό" έργο , μετά τη "Δίκη"  , στον "Πύργο", o κεντρικός ήρωας  Κ. είναι χωρομέτρης.

Ο Κ. λαμβάνει μια αμφισβητούμενη εντολή εργασίας από την διοίκηση, αλλά όταν φτάνει στο χωριό , όπου θα επιμετρήσει , ο κοινοτάρχης του ανακοινώνει ότι δεν υπάρχει κανένα αντικείμενο εργασίας: το χωριό είναι πλήρως χαρτογραφημένο.Ο "Πύργος" του δίνει δύο βοηθούς για να επικουρήσουν στη σηματική εργασία του. Ο Κ. μάταια αναζητά τους υπεύθυνους οι οποίοι θα του επιβεβαιώσουν την ανάθεση  όμως παραδόξως παίρνει το μήνυμα ότι η διοίκηση είναι πολύ ευχαριστημένη από την εργασία του, ως χωρομέτρη , και τον καλούν να συνεχίσει!Ο Κ. δεν κάνει τίποτα , είναι χαμένος λόγω της ασάφειας  και οι εντολοδότες του τον επικροτούν για κάτι που υποτίθεται ότι κάνει.Το βλέμμα του Κ. μάλλον θα αντιστοιχεί με το τρομώδες απορημένο ύφος του Ηλιόπουλου στον Δράκο.

Στον Πύργο , η περιγραφή του χώρου είναι ιδιαίτερα ασθενής.

Ενώ οι προσωπικοί διάλογοι είναι πυκνοί οι λεπτομέρειες του χώρου είναι υπαινικτικές.Ο Πύργος δεν είναι κτίριο , αλλά μάλλον ένας συνοικισμός γραφείων , ενώ ο Κ.ζει στον μυθιστορηματικό χρόνο περιφερόμενος σε ένα ασαφή χωρο, που περιλαμβάνει το παρακείμενο  χωριό , δύο πανδοχεία, ένα σχολείο και μια γέφυρα.Ο επαγγελματίας χωρομέτρης δεν ζει το χώρο του, περιφέρεται σε αυτόν εμπλεκόμενος σε προβληματικές σχέσεις που σταδιακά  καταρρέουν.Ο Κ.φαίνεται να έχει ξεχάσει το επάγγελμα του  χωρομέτρη.Δεν ορίζει αποστάσεις, προσανατολισμούς,λες και δεν έχει καν την αίσθηση του χώρου.Ο Πύργος είναι σε μια απροσδιόριστη απόσταση από το χωριό, ενώ ενίοτε απομακρύνεται συνεχώς.Οι βοηθοί του είναι άσχετοι με τους χώρους , τα μέτρα τις τεχνικές, απλώς παρασιτούν δίπλα του.

Η τραγική φιγούρα του Κ.αναζητά συνεχώς  μια ξεκάθαρη ανάθεση εργασίας, ενώ σταδιακά μονιμοποιείται , σχεδόν βυθίζεται στον οικιστικό ιστό  πέριξ του Πύργου. Ο ίδιος αποκλείει  την επιστροφή στην άγνωστη κοιτίδα του.

Στον "Πύργο"   η ιδιότητα του χωρομέτρη είναι σε μια διαρκή αναστολή, αλλά ταυτόχρονα το κατακερματισμένο δομημένο ή αγροτικό έδαφος είναι σε μια ιδιαίτερη μορφή.Υπάρχουν δυο τρία σταθερά σημεία αλλά οι αποστάσεις μεταξύ τους είναι ασαφείς , μεταβάλλονται.Σε αυτή τη συνθήκη ο Κ.ζει την εναγώνια ματαίωση του η οποία προκύπτει από την εξάρτηση του από μια πολυσχιδή και ασαφή εξουσία.Είναι ο τοπογράφος χωρίς τα τεχνικά όργανα του σε ένα ρευστό τόπο που ίσως δεν είναι μετρήσιμος με τις κλασσικές τεχνικές.

Ένας τοπογράφος , δύο βοηθοί, ένας τόπος με λίγα σταθερά σημεία ορόσημα,  χωρίς να γίνεται χωρομέτρηση, χωρίς να υπάρχει σαφής ανάγκη χωρομέτρησης αυτή είναι η πρωταρχική συνθήκη  του "Πύργου".

Εντός αυτού  του ελλειματικού ,σχεδόν  ρευστού  τόπου επιβάλλεται η πολυσχιδής αόρατη εξουσία του Κόμη και του διοικητή Κλαμ.Στον "Πύργο" η εξουσία είναι αντίστοιχη του χώρου. Ασαφής αόρατη εξουσία επιβάλεται σε ανθρώπους που ζουν σε ένα αόριστο,σχεδόν κινούμενο χώρο.

Στην Αθήνα ο πολιτικός τόπος μοιάζει με τους χώρους του "Πύργου".Υπάρχουν μερικά σημεία αναφοράς: Σύνταγμα, Πολυτεχνείο, Αμερικανική Πρεσβεία, Ομόνοια,κλπ, αλλά οι χιλιομετρικές αποστάσεις είναι σχεδόν άγνωστες στους πολλούς.Ακόμη και οι χρόνοι μετακίνησης ποικίλουν.πχ μπορεις να πας από Πολυτεχνείο στο Σύνταγμα σε πέντε ή πενήντα ή εκατόν πενήντα λεπτά, αν πας με ταξί ή σε μικρή ή μεγάλη διαδήλωση.Σε αυτόν το χώρο κινούνται καθημερινά  χιλιάδες Κ.με αμφισβητούμενες αναθέσεις.Κινούνται μόνοι τους ή με τους βοηθούς τους.

Πολύ συχνά όμως οι Κ.σχηματίζουν ομάδες και εκφωνούν κοινά συνθήματα κατά του "Πύργου".Κάποιοι από αυτούς νομίζουν πως αν κάψουν μερικά από τα γραφεία του "Πύργου" , κάτι θα αλλάξει.Οι πιο πολλοί πιστεύουν πως όσο πιο πολλοί Κ. συναθροίζονται τόσο πιο εύκολα ο Πύργος θα τους ακούσει.Πολλοί πιστεύουν πως αν αλλάξουν ο Κόμης και ο Κλαμ τότε οι Κ.θα έχουν καθαρές αναθέσεις.

Ο "Πύργος" είναι κλασσικό μυθιστόρημα  για τη ματαίωση του ανθρώπου  ενώπιον της  ρευστής , ριζωματικής εξουσίας.Κι'όμως  είναι ημιτελές έργο.Υπάρχουν σοβαρές   ενδείξεις ότι ο Κάφκα, σκεφτόταν τον ήρωα του να πεθαίνει εξαντλημένος από την άγονη επιβεβαίωση της ανάθεσης.Ο Κάφκα ιχνογραφεί δίπλα στον Κ. είτε ανώνυμους χωρικούς, είτε επώνυμους αλλά αόρατους υπαλλήλους της διοίκησης, είτε πρόσωπα που παλινωδούν ή συμβιβάζονται με τον "Πύργο". Η φυσική ροή της υπόθεσης μάλλον οδηγεί προς το θάνατο.

Οι συναθροίσεις των Κ. τού "Πύργου" των Αθηνών έχουν μια μοναδική αξία.Ανεξάρτητα αν οι προσδοκίες τους ευοδώνονται τελικά, αντιστέκονται στη φυσική ροή της υπόθεσης τους:του ημιτελούς μυθιστορήματος που διεξάγεται στο δικό τους πλαστικό τόπο, όπου ο θάνατος είναι η πιο πιθανή εκδοχή.