Τερατολογίες 1

 

 

Στην τρέχουσα συγκυρία , ο κεντρικός χαρακτήρας των τραπεζών και της κρίσης τους, αναδεικνύεται μέσω μιας ιδιαίτερης ρητορικής :

Οι οικονομολόγοι του Banking προτιμούν μια κυνική μεταφορά :τους σκελετούς στην ντουλάπα . Εδώ η τράπεζα μοιάζει με διαστροφικό συλλέκτη , ο οποίος επιλέγει πεθαμένους ή τους θανατώνει και τελικά φυλάει τους σκελετούς τους στο υπόγειο του πύργου. Ο ίδιος δημόσιος οικονομικοτεχνικός λόγος υιοθετεί την έννοια των τραπεζών zombies για να υποδηλώνει τις τράπεζες με ανυπέρβλητα ανοίγματα.
Η εξυγίανση ,λοιπόν, των τραπεζών γίνεται με μια τερατολογική αλλά συνεκτική γραμμική αφήγηση : Επειδή ο συλλέκτης έχει σκελετούς στην ντουλάπα, πρέπει να εξυγιανθεί από μόνος του ως άνθρωπος γιατί αλλιώς θα γίνει με άλλους ομοίους του αγέλη νεκροζώντανων zombies. Όταν καθαρίζουμε χαρτοφυλάκια ,είναι σαν να τα βάζουμε με άνθρωπο. Αν δεν το προλάβουμε τότε άντε να τα βάλεις με νεκροζώντανα πλάσματα με εγκέφαλο αλλά χωρίς σπλάχνα τα zombies.
Στην τρέχουσα τερατολογία, συναντάμε δύο δημοφιλείς τύπους: Τους βρικόλακες vampire και τα ζόμπι. Αν και οι δύο προέρχονται από την ιατρική τεχνική περιοχή της νεκρανάστασης, διαφέρουν θεμελιακά :
Οι βρικόλακες έχουν προσωπικότητα, είναι μοναδικοί με έντονη σεξουαλική επιθυμία. Αντίθετα τα ζόμπι εμφανίζονται ομαδικά, συμπεριφέρονται με την εξυπνάδα της αγέλης και επιτίθενται κατατρώγοντας τα θύματα τους χωρίς την απόλαυση της τροφής αλλά με την οργανική , βιταλιστική ροπή για την επιμόλυνση των ζωντανώ. Ο Nosferatu είναι ένας βασανισμένος με συναισθηματικές περιπλοκές και απωθημένα ενώ τα Zombies του Romero είναι μια αγέλη σωμάτων χωρίς σπλάχνα μόνο με  εγκέφαλο  .Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η ποπ κουλτούρα υιοθέτησε τους ευαίσθητους Vampires ως τύπο της νεανικής φαντασίωσης , ενώ τα μοχθηρά Zombies παραμένουν στα ενδιαφέροντα μιας Underground γραμματείας.

Η αφήγηση ,λοιπόν , για τις τράπεζες έχει μια ενδιαφέρουσα τομή. Οι τράπεζες συλλέκτες σκελετών και οι τράπεζες αγέλες νεκροζώντανων. Από τη μια πλευρά ο διαστροφικός συλλέκτης από την άλλη η αγέλη νεκροφανών. Η μεταφορά έχει μια ενδιαφέρουσα υλική βάση. Σχεδόν όλες οι τράπεζες έχουν μερικούς σκελετούς ενώ οι τράπεζες ζόμπι είναι σχετικά λίγες .Η διαφορά είναι σημαντική ως προς την σχετική αγωγή .Ως γνωστόν με τους διαστροφικούς συλλέκτες ασχολείται η αστυνομία ενώ με τα ζόμπι ο μάγος. Τον κακό συλλέκτη τον νουθετείς , τα ζόμπι απλώς τα εξολοθρεύεις.

Αν όμως η τεχνική ορολογία του Banking ασχολείται με συλλέκτες και νεκροζώντανους η αριστερά ασχολείται με Vampires  και Cyborgs.

Στην κλισέ αναπαραγωγή του Μαρξ, το κεφάλαιο είναι βρικόλακας που απομυζά ζωντανή εργασία. Η μεταφορά αυτή έχει απρόσμενες επιπτώσεις και μια ιδιόρρυθμη ιστορικότητα. Αν στην εποχή του Μαρξ ο βρικόλακας είναι μια άλλη εκδοχή του κακού, στις μέρες μας δεν είναι παρά ένας δυστυχής ευαίσθητος  που ταλαιπωρείται .Το κεφάλαιο ως σύγχρονος βρικόλακας έχει προσωπικότητα ,ίσως συναισθηματικές αναστολές και ισχυρές επιθυμίες, στον αντίποδα του απρόσωπου αυτοανανεώμενου πνεύματος της μαρξιστικής ανάλυσης. Όπως βέβαια αποδείχθηκε από ειδικούς (πηγή) ο Μαρξ δεν τα πήγαινε καλά με το υπερπέραν , τα πνεύματα και τα φαντάσματα. Στο έργο του συγχέονται η έννοια φάντασμα (Genspenst)  με την έννοια  πνεύμα (Geist). Είναι αυτό που δεν μπορούσε να ξέρει ο Στάλιν με αποτέλεσμα, μαζί με την κριτική προς το αστικά πνεύματα να αγνοήσει τα πανταχού παρόντα φαντάσματα. Ως γνωστόν ο κομμουνισμός χωρίς το φάντασμα του δεν υπάρχει και επομένως τα αποτελέσματα της άγνοιας του Σταλιν ήταν αναμενόμενα.

Είναι ενδιαφέρον πως στο εμβληματικό αριστερό σινεμά του Blade Runner (πηγή), τα τεχνικά ανθρωποειδή replica υπερβαίνουν την μηχανική τους φύση και αναγεννιούνται  υπαρξιακά μέσα από την εμπλοκή τους στα αφόρητα ηθικά διλήμματα των αυθεντικών ανθρώπων. Γενικώς η μεταμαρξιστική τεχνοαριστερά ( Negri ) τα πάει καλά με τα Cyborgs.Σε αυτά δεν βρίσκει τους κινδύνους του Frankenstein , αλλά την επιβεβαίωση της θέσης πως εκτός από το πνεύμα μπορούμε να αναπλάσουμε και το σώμα.

Διαμορφώνονται λοιπόν παράλληλες και πολλαπλές τερατολογικές αφηγήσεις.

Η εξοικείωση με το freak δεν είναι χωρίς σημασία.Αυτό που μια παλιμπαιδική  πολιτική αναζητά μέσω του σοκ ως υποτιθέμενη αφύπνιση ή τρόμο είναι πολύ πιο συμβατική από όση οι παλίμπαιδες θεωρούν. Η πολιτική ως όπερα επιστημονικής φαντασίας του τρόμου είναι ήδη καθεστωτικός κομφορμισμός.
Συνεχίζεται.
Εικόνα : http://www.superstock.com/stock-photos-images/1899-19110