Απλή αναλογική χωρίς εκλογικό νόμο:"Ασυνέπειες" και κίνδυνοι

 

 

Ξαφνικά ο πρωταγωνιστής της συγκυρίας έγινε η Δημάρ. Η άρνηση να ψηφίσει τα μέτρα θέτει σε κίνδυνο την κυβερνητική σταθερότητα , ενώ η πρόθεση να ψηφίσει τον προϋπολογισμό δημιουργεί μια εύλογη αμηχανία. Υποστηρίζω ότι η Δημάρ εμφανίζεται με μια τυπική συμπεριφορά κόμματος «Απλής Αναλογικής» χωρίς τον αντίστοιχο εκλογικό νόμο. Η παλινδρομική συμπεριφορά της είναι  μια  σύνθετη κίνηση ή οποία πρέπει να ειδωθεί σε συνάρτηση με τη διάταξη και πλοκή των πολιτικών δυνάμεων. 

Απλή αναλογική χωρίς εκλογικό νόμο 

Μετά τις εκλογές του Ιουνίου διαμορφώνεται μια δομή και συσχέτιση μεταξύ κομμάτων που λειτουργεί ως de facto απλή αναλογική. Δεν υπάρχει κανένα κόμμα που να θέλει και να μπορεί να λειτουργήσει ως πλατύ μέτωπο και να ελκύσει υποστήριξη σε ένα κομματικό σχέδιο ως μοναδική λύση. Ο έχων τη δυναμική Συριζα καταθέτει μια πρόταση που είναι καταστατικά συνδεδεμένη με μετεκλογικές συμμαχίες ή ανοχές, ενώ η ασθμαίνουσα ΝΔ έχει περιοριστεί σε μια διαχείριση εκτάκτου ανάγκης. Έχουμε ένα λειτουργικό περιβάλλον, ένα κομματικό βιότοπο  «απλής αναλογικής». Στο περιβάλλον αυτό δημιουργούνται πάντα δύο πόλοι  δεξιά αριστερά και μερικά «τυπικά» κόμματα απλής αναλογικής. Ως κόμμα «απλής αναλογικής» ας ορίσουμε αυτά που αυτοκατανοούνται ως «μικρά» , ανοικτά σε αμφίπλευρες συμμαχίες και επιδιώκουν  να παίξουν ρόλο «καταλύτη» και όχι ρόλο μαζικής επιρροής. Σε συστήματα απλής αναλογικής ή παραλλαγές της, τα κόμματα αυτά είναι ο λειτουργικός ενδιάμεσος πυλώνας του συστήματος. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι Φιλελεύθεροι στην Γερμανία οι Dem Lib στην  Βρετανία ο Bayrou στη Γαλλία, τα θρησκευτικά κόμματα στο Ισραήλ κλπ. Στην περιγραφή αυτή τα κόμματα δεν  αξιολογούνται  με βάση ένα  πολιτικό κριτήριο , αλλά με ένα κριτήριο «μηχανικής» φύσεως όπου δεν εξετάζουμε το περιεχόμενο της πολιτικής της αλλά την αντικειμενική  θέση σε ένα πολωμένο πλαίσιο. Ως κόμμα «απλής αναλογικής» θα κατατάσσαμε και τους «Ανεξελ» την «Δημάρ» με ερωτηματικό  το σημερινό Πασοκ, ενώ προφανώς δεν ανήκουν στην ομάδα οι ΧΑ και ΚΚΕ. Οι δύο μεγάλοι πόλοι του σκηνικού είναι η ΝΔ και ο Συριζα. 

Στην αρχιτεκτονική αυτή τα κόμματα- πόλοι περιορίζονται εκ των πραγμάτων γιατί δεν τους αφορά μόνο η διόγκωση τους αλλά και η ισχύς των πιθανών συμμάχων. Έχουμε μια καινούργια συνθήκη κομματικής συνύπαρξης, η οποία επιβάλει τους δικούς της κανόνες συμπεριφοράς. Πρόκειται για μια άλλου τύπου πολιτική σταθερότητα , μια δυναμική ισορροπία πολλαπλών παικτών με ποικίλα επίδικα. Αυτή καθ’ εαυτή η απλή αριθμητική της βουλής επιβάλλει , υπερπροσδιορίζει τις εξελίξεις. Η αντιπροσώπευση επικαθορίζει την παρουσία.        

Ασυνεπής Δημαρ συνεπείς κριτικές; 

Στο περιβάλλον αυτό η στάση της Δημάρ είναι μάλλον συνεκτική και συνεπής προς την ανάγνωση της για την συγκυρία. Για την κατανόηση της στάσης αυτής μπορούμε να  εξετάσουμε τις ενστάσεις εναντίον της οι οποίες είναι οι εξής: 

Α.-Οι διαπραγματεύσεις ήταν φάρσα, τα μέτρα ήταν συμφωνημένα και η Δημάρ παίζει θέατρο. Είναι μια ασυνεπής  πρώην «αντιμνημονιακή» δύναμη που περιπίπτει σε ανυποληψία. 
Β.-Η Δημαρ έχασε την στόχευση της , ως σταθεροποιητικός παράγων και υπό τον φόβο μιας εκλογικής κατάρρευσης δημιούργησε ένα πρόσχημα «αριστερής προέλευσης» για μικροκομματικούς λόγους.

Και  οι δύο οι ενστάσεις που προέρχονται από τους βασικούς πόλους του σκηνικού περιέχουν  μια μομφή «αποστασίας» 

Η πρώτη ένσταση έχει μια εγγενή αντίφαση η οποία σχετίζεται με τις δηλωμένες ευρωπαϊκές βλέψεις του Συριζα.

-Αν οι διαπραγματεύσεις είναι φάρσα, τότε δεν εξηγείται η οριακή ψηφοφορία.
-Αν η ψηφοφορία είναι αυθεντικά οριακή τότε η Δημάρ κινείται αριστερά.
-Αν η ψηφοφορία είναι αυθεντικά οριακή τότε  γιατί η Τρόικα γράφει στα παλαιοτέρα των υποδημάτων τη Δημάρ προκαλώντας την διάλυση της κυβέρνησης , ευνοώντας την  επερχόμενη κυβέρνηση Συριζα; Για να είναι περισσότερο εκβιάσιμη;
-Αν η Τρόικα με τόση ευκολία ρισκάρει την κυβέρνηση Σαμαρά, πως κάποιος μπορεί να την εκβιάσει αν εκ των προτέρων δέχεται την αδυναμία να διαλυθεί  το Ευρώ;

Ο επερχόμενος εκβιάζων τις Ευρωπαϊκές Ελιτ Σύριζα ,  δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικός παρά μόνο αν   επιδιώξει μια πραγματική έξοδο εκτός Ευρώ . Αυτή μπορεί να είναι μια ρεαλιστική θέση εκκίνησης για τις διαπραγματεύσεις με δεδομένο ότι αυτές θα πρέπει να καταλήξουν με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Περαιτέρω όμως, αν το Ευρώ διαλύεται, η απειλή διάλυσης του δεν είναι παρά μια ταυτολογία που έχει το χαρακτήρα αυτοκτονίας. Επομένως η  άκαμπτη στάση της Τρόικα μπορεί να εξηγηθεί πολύ καλύτερα στο θεωρητικό σχήμα που καταθέτουν οι Λαπαβίτσας Αλαβάνος: το Ευρώ διαλύεται γιατί οι υποκειμενικές τυφλές δράσεις των Ελιτ υπερβαίνουν τις ρητορικές αυτοδεσμεύσεις τους για το κοινό νόμισμα. Στη λογική Λαπαβίτσα Αλαβάνου η στάση της Τροικα και η διακινδύνευση της ψηφοφορίας ,είναι εξηγήσιμη: Ο απρόβλεπτος παράγων Δημαρ σε μια τυπικά «αριστερή» κίνηση ή υποκριτικά αριστερή κίνηση, μπορεί να τινάξει τα πάντα στον αέρα. Αντίθετα αν το Ευρώ  δεν διαλύεται  , όπως στο τρέχον εξηγητικό σχήμα του Συριζα,  η ορθολογική στάση θα ήταν να ικανοποιηθούν οι μετριοπαθείς και εύλογες για τα εργασιακά αντιρρήσεις της Δημαρ. Η λογική λέει ότι ,αν οι διαπραγματεύσεις είναι  φάρσα δεν εξηγείται η οριακότητα της ψήφου και αν οι διαπραγματεύσεις είναι αυθεντικές , η Δημάρ λειτουργεί  αριστερά. Ταυτόχρονα το Ευρώ διαλύεται όπως το προβλέπουν οι Λαπαβίτσας Αλαβάνος με πυροκροτητή την καταψήφιση της κυβέρνησης.       

Η δεύτερη ένσταση είναι ουσιαστικά μια συνέχεια της πρώτης. Στηρίζεται στην άρρητη θέση ότι  η διάλυση του Ευρώ είναι μια ενισχυμένη δυνητικότητα, οπότε η εκάστοτε κυβέρνηση εντός μνημονίου δεν έχει κανένα βαθμό ελευθερίας. Ουσιαστικά δεν αποδέχεται κανένα σημείο τριβής σε μια  τρικομματική κυβέρνηση και άρα η οριακή ψηφοφορία γίνεται μέγιστο επίδικο. Οι πιο «συστημικές» αντιρρήσεις προς την Δημάρ, υιοθετούν λοιπόν  το πιο «αριστερό» εξηγητικό σχήμα για την κρίση ,για το οποίο μάλιστα μέμφονται τον Σύριζα, χωρίς να διατυπώνουν ούτε ένα πολιτικό σχέδιο μομφής προς τις Ευρωπαικές Ελίτ. Αν το Ευρώ είναι εύθραυστο , πως μπορούν να διατυπωθούν οι ενστάσεις  προς τις πολιτικές της Τρόικα που υποσκάπτουν τις ίδιες τις στοχεύσεις της; Η διακινδύνευση που προσφέρει η Δημάρ δεν επιστρέφει τον εκβιασμό προς την άλλη πλευρά αν αυτή υποτίθεται ότι υπερασπίζεται την Ευρωπαϊκή ενότητα;

Αντιθέτως αν γίνει αποδεκτό το σχήμα μιας συμπαγούς Ευρωπαικής Οικογένειας , τότε η οριακή ψηφοφορία είναι αποδεκτή ως μέρος μιας μακράς πολιτικής κληρονομιάς εντός της Ευρώπης. Η «συστημική» αντίρρηση επιδιώκει μια Ευρωπαϊκή σταθερότητα χωρίς το στοιχείο της πολλαπλότητας των απόψεων και των οριακών συμφωνιών που είναι μέρος του Ευρωπαϊκού παιχνιδιού.

Επομένως οι κριτικές προς μια «αντιφατική»   Δημαρ είναι λογικά ασυνεπείς οι ίδιες. Αυτό γίνεται γιατί δεν  κατανοούν το υφιστάμενο «περιβάλλον απλής αναλογικής», εντός του οποίου  και οι δύο είναι υποχρεωμένοι να συγκυβερνήσουν με την «κεντρώα» Δημαρ. Οι αντιρρήσεις είναι ίσως περισσότερο προσχηματικές παρά ουσιαστικές.

Ο κίνδυνος της ΧΑ στο περιβάλλον απλής αναλογικής και η «κεντρώα» Δημαρ

 Στο περιβάλλον η παρουσία της ΧΑ δημιουργεί επίσης ένα άλλο πρόβλημα: Έχει σοβαρή εκλογική δύναμη η οποία αθροιζόμενη με την αντίστοιχη των Αναξελ δημιουργεί ένα εκλογικό σώμα με ισχυρά ξενοφοβικά χαρακτηριστικά. Η ενίσχυση του Συριζα και η αντισυσπείρωση της ΝΔ μπορεί να πάρει την εξής μορφή: Η ΝΔ να μετακινηθεί σε ένα ρητορικό πλαίσιο «πατριωτικής δεξιάς» , με προφανή επιδίωξη να διαλύσει την ΧΑ υιοθετώντας την ατζέντα της σε μια «τεχνική εκδοχή» .Το παρελθόν του ηγέτη της δεν παρέχει εγγυήσεις. Με άλλα λόγια να δούμε μια προσπάθεια ανασύστασης ενός ισχυρού δικομματισμού , το οποίο να πάρει τη μορφή απονενοημένου διαβήματος  ενός τυπικού «δεξιού» πολυκομματικού πόλου με αναφορές στον εμφύλιο.Με ένα σχεδόν διαβολικό τρόπο, σχηματοποιείται ένα δίλλημα  της δεξιάς για το οποίο η αριστερά έχει να παίξει ρόλο:

Όσο η ατζέντα της πολιτικής σύγκρουσης μεταφέρεται στα τεχνικά επίπεδα του μνημονίου, όσο η ΝΔ προβάλει ως «διαχειριστής του συστήματος» μέσω των μνημονίων, τόσο η δεξιά κινείται αναγκαστικά στο πεδίο μιας ρητορικής απομόνωσης της ΧΑ. Το δίλλημα Ευρώ Δραχμή ανεξάρτητα από την αξία του ,tην παραφθορά του, την ύποπτη διακίνηση του είναι ένα ευνοϊκό δίλημμα για την δημοκρατία. Αν η σύγκρουση ιδεολογικοποιηθεί στο επίδικο του επερχόμενου σοσιαλισμού του Σύριζα, τότε ο οργανικός αταβισμός της παλαιοδεξιάς είναι ικανός να αναγεννήσει τέρατα. Ο εμφύλιος, όχι ως ιστορική κατανόηση του δράματος ,αλλά ως σκοταδιστική επαναφορά μιας άλυτης διαφοράς, εμφανίζεται με επικίνδυνη συχνότητα . Η Συριζαική συμπεριφορά στο σημείο αυτό είναι προσεκτική αλλά και αντιφατική προς την Δημάρ: ένας αμφίπλευρος παίκτης που διατηρεί με ευελιξία οργανικές συνδέσεις με την ΝΔ, ουσιαστικά λειτουργεί ως «ελκυστής» του Σαμαρά προς το προσφορότερο πεδίο συγκρούσεων, αυτό της διαχείρισης. Και να μην υπήρχε η Δημαρ της τελευταίας εβδομάδας ο Συριζα και η ΝΔ έπρεπε να την είχαν «εφεύρει». Με μια έννοια ο «καιροσκοπισμός» και τα ναι όχι του Κουβέλη λειτουργούν σαν τα «ρυθμιστικά διαλύματα» της Χημείας: σε μικρές δόσεις διατηρούν την οξύτητα για να γίνουν οι αντιδράσεις. Ακόμη και οι μειοψηφικές «τεχνοφιλελεύθερες» φωνές εντός Δημάρ λειτουργούν θετικά, καθώς δημιουργούν την απαραίτητη συγκολλητική ουσία με ρεύματα εκτός αριστεράς που επιδιώκουν την διατήρηση της σύγκρουσης στα «τεχνικά επίδικα».

Δεν είναι η τεχνική, μαθηματική ουσία των σχημάτων του μνημονίου που λειτουργεί «αντιφασιστικά» αλλά το ότι αυτά τα τεχνικά επίδικα μετασχηματιζόμενα τελικά ως ιδεολογήματα , μεταθέτουν την ιδεολογική σύγκρουση σε ένα πεδίο όπου η δεξιά μπορεί να μένει όσο πιο πολύ μακριά από την ΧΑ. Και για τις επερχόμενες φάσεις αυτό είναι ένα κεφαλαιώδες ζήτημα.

 Εικόνα:http://gatelessgate.wordpress.com/tag/the-only-punishment-was-to-be-burned-alive/