1930-2010.Η επικαιρότητα των ιδεών του Κ.Δ.Καραβιδα

Χρωστάω την αναψηλάφιση στην σκέψη του Κ.Δ.Καραβίδα στον φίλο μου και συμπασχοντα σε πολλες Κυριακάτικες αγωνίες Δημήτρη Βεντούρη,που είχε την πολυτιμη μέριμνα να μου δωρίσει ένα απο τελευταία ανάτυπα της εκδοσης του 1981 των αρθρων του Καραβίδα μια πληρη φωτοτυπία των αρχικών εκδόσεων του 1930!!!!!

Προκειται για συλλεκτική έκδοση,με το τίτλο «Το πρόβλημα της Αυτονομίας-Σοσιαλισμός και Κοινοτισμός»

Εδω ευρίσκεται μια συνοπτικη βιογραφία του Καραβίδα,και πολυτιμες πληροφορίες για το αρχείο του.

Ο ΚΔΚ είχε μια πολιτική δράση,αλλα μεγάλη θεωρητική αναζήτηση.Η συμμετοχή του ήταν εθελοντική σε εθνικούς αγώνες στις αρχες του 20 αιώνα,αλλα και αντικατοχική δράση στην περίοδο 1941-44.

Ωστόσο δεν θα σχοληθούμε με το προσωπο ,αλλα με τις ιδέες του.

Δεν είναι περίεργο οτι αυτή η κοφτερη σκέψη δεν ταξινομήθηκε στις κλασικές συντεταγμένες της πολιτικής του 20 αιώνα.Αν δεν κάνω τρομερό λάθος το μοναδικό κόμμα που ασχολήθηκε σοβαρά μαζί του,ως μια μορφή οικειοποίησης ήταν το ΚΟΔΗΣΟ (Πεσμαζογλου,Πρωτοπαππας, κλπ), και προφανως η περιορισμένη απηχηση του κομματος παρέσυρε και τον ΚΔΚ στην άκρη του φάσματος.

Ποια είναι η πρωτοτυπία του εργου του ΚΔΚ;

Συνοπτικά

Ο Καραβίδας αναπτύσσει μια πολιτειολογία που ονομάζει Κοινοτισμό.Η θεμελίωση της γίνεται ορθολογικά ως πολιτική λύση στην ιδιομορφία της Ελληνικής κοινωνίας,την οποία εξετάζει πολύ διεισδυτικά.

Το ενδιαφέρον ομως είναι οτι η οπτική του είναι εξαιρετικά δηκτική προς τις Ελιτ της εποχής του,είναι κριτικώτατη προς τον Βενιζελισμό,οκειοποιείται τον Μαρξ,αλλα αποστρέφεται τα τετελεσμενα της τότε ΕΣΣΔ,και διαπνέεται από μια διάθεση συνολικών ολιστικων λύσεων που στην σημερινή ορολογία ονομάζουμε «οικολογικές».

Στην εργασία του ο ΚΔΚ επινοεί «έννοιες κλειδιά» με τις οποίες προχωρεί στην αναπτυξη της θεματολογίας του.

Πολύ χοντρικά υποστηρίζει

Στην Ελλάδα δεν εχουμε αναπτυγμενο απρόσωπο καπιταλισμό ,αλλα μια νησίδες καπιταλισμου που επιπλέουν σε ενα υβριδιακό αγροτικό αστικο χώρο της ελληνικής περιφέρεις τον οποίο ονομάζει «αστοχωρική» κοινωνία.Η Κοινωνία αυτή χαρακηρίζεται από το λεγόμενο «πολυωνυμο» δηλαδή την διαρκή ρευστοτητα και πολυμέρεια ρόλλων (ο Τσουκαλάς το αποκαλεί «πολυσθένεια»)

Το «πολυώνυμο» δεν λειτουργεί εντος της φιλελευθερης καπιταλιστικής αγοράς,αλλά εντός της νεοελληνικής ιδιότυπης «πιατσας».Ως εκ τουτου η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας πρέπει να γίνει ενισχύοντας τα ισχυρά στοιχεία της «αστοχωρικής» κοινωνίας που είναι οικονομικά αλλα και ιδεολογικά –ηθικά.Το ρεύμα αυτό που δεν είναι απλός αγροτικός συνεταιρισμός αλλά μια ηγεμονία επι της οποίας θα λειτουργήσουν οι αυτοδιοικητικοί θεσμοί είναι ο κοινοτισμός.Ο κοινοτισμός δεν είναι ίδιο της Ελληνικης κοινωνίας και ιστορίας αλλά αφορά κυρίως τις Μεσογειακές οικονομίες.

Προκειται για μια σύλληψη της οποίας η επικαιρότητα προκαλεί αναμικτα συναισθηματα.
Η η Ελλάδα είναι καθηλωμένη 80 χρόνια ,η ο Καραβίδας πρέπει να αναγνωρισθεί ως μια πολιτική διάνοια.

Θα ήταν αδικο να συμπυκνωσουμε εμείς την σκέψη του ,αλλα τουλάχιστον για την ανάδειξη της θα παραθέσουμε ορισμένα αποσπασματα ταξινομημένα ανα θεματολογιά

Η Ρωσία δεν είναι σοσιαλιστική αλλά ιδιοτυπος Καπιταλισμός
Και αυτό είναι γεγονός που μπορεί κανείς να το διαπιστώση και στην σημερινή προσπάθεια της Ρωσσίας και δημιουργεί γοργά το κεφάλαιο της με πρωτοφανείς θυσίες του λαού της καθως και στις παλαιές αρχικές προσπάθειες των βορειοαμερικανών,αν και οι δυο αυτές χώρες εχουν εκ φύσεως πλούσιον απο γεωοικονομική αποψι,προικισμό σε καπιταλιστικες πρωτες υλες:δυστυχώς αυγα με πορδές δεν βαφονται ουτε στις πιο πλουσιες και μυθικά προικισμένες χώρες. Σελ 65
Υπερασπιση μεθοδου Marx
Αυτα ολα καθιστουν λεπτότατο το ζήτημα της μεθόδου.Ο ίδιος ο Marx που εσεις δίκαια θαυμάζετε ,πέτυχε κυρίως χάρις στην μέθοδο του.Βεβαια δεν συνυπελόγισε καθόλου το ειδικό γεωοικονομικό ατλαντικό περιβάλλον οπου ερριζωσε και εγιγαντώθηκε η βιομηχανία και η κεφαλαιοκρατία κι’ετσι αν και ανηκε στην ιστορική και διαλεκτική σχολή,εδωσε την εντύπωση,οτι επραγματεύθη το θέμα του εξω τόπου.Κατα τα άλλα ομως δεν εγλύστρησε στις επιφάνειες οπως οι οικομονολόγοι και δεν εμιμηθη κανενα οπως κάνουν οι θιασωται των θεωριών του,αλλα επέσπασε σύρριζον τον μηχανισμό της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής και τον επέδειξε,υπο το αγγλικό κυρίως πρότυπο του,σε ολες τις διαστασεις τιυ,σε όλες τις πιο μικρές και μεγάλες λειτουργίες του.Φυσικά μίλησε οχι ως παπαγάλος αλλα με το ανατομικό μαχαίρι μεσα εις το μεγαλύτερο κεφαλαιοκρατικό κεντρο της εποχής του.σελ 26
Επιλεκτική υπεράσπιση του ιστορικού υλισμού
Μονο οι επιπόλαιαοι και οι κατωτεροι των δυνατοτοτητων του τόπου πολιτικοί μας καθως και οι ανίκανοι και δειλοί επιστήμονες και όλοι οι σνομπ του ιστορικού υλισμού ,οι οποίοι κυριαρχούν σήμερα στην πιατσα....... Σε΄λ 35
Κριτική προς «υπαρκτό»
Οσο για τον κομμουνισμό,είναι γνωστές οι θεσεις που πέρνει :ως προς τον ανθρωπο θα τον μαζοποιήσει και θα τον πολτοποιήσει ακόμα πιο πολύ.Ως προς την παραγωγή θα την κάμη πιο μηχανική,οι δε φτωχές χώρες η θα ερημωθούν η θα φυτοζωούν γεμάτες ψήρα και κασίδα. Σελ 69
Ο Κοινοτισμός ως αυθεντική υλοποίηση τουΚομμουνιστικού Ιδεωδους
Μηπως επι τέλους ο κοινοτισμός,ο εταιρισμός,ο συντροφισμός δεν είναι εν εσχάτη αναλύσει,και η απωτέρα μετακαταστροφή,μετακαπιταλιστική ή αταξική σύλληψις και η μόνη,τελος πάντων,ηθική δικαίωσις του κομμουνισμού,απεναντι των αιματηρων και κατακυριολεξία τραγικών δια το γένος των ανθρώπων παγκοσμίων εμφυλίων πολέμων. Σελ 60
Κριτική προς αστική ταξη
Η αστική ταξις αν και αγκαθίδρυσε τυπικως πολιτεύματα φιλελευθερα εξελισσετο οπμως ουσιαστικά προς μιαν ανευ προηγουμένου βαρύτατη δικτατορία των οικονομικων δυναμεων του καπιταλισμού,,ο οποίος,ανάμικτοςμε μια ιδιορρυθμη αναρχία εμπορευτηκε την εργατική δύναμη με ατεγκτη σκληρότητα και εταπείνωσε το ατομο με ένα εμμεσον ,υπουλο και θανασιμο τρόπο. Σελ 43
Κριτική προς εκκλησία
Ανεξάρτητα απο την διαγωγή της Μοναρχίας στο Βυζάντιο,είναι αλήθεια οτι η εκκλησία αν και από άλλων απόψεων ωφέλησε τον λαό ομως,ως σχηματισμός φεουδαρχικά οργανωμένος ,κατέφερε καίρια τραυματα κατα των οικονομικών ,των κοινωνικών και των πολιτικων λειτουργιών του κοινοτισμού,οταν ηδη το αρχαιο σημοκρατικό πνευμα είχεν εκφυλισθει κι’εγινε φιλελευθερη ρητορική είτε και απλή αναρχική αρνηση καθε ιεραρχίας.σελ 55
Κοινοτισμος ως διεθνικό κίνημα στην Μεσογειο
Ο κοινοτισμός δεν είναι προνομιο η και ελαττωμα εστω ,του ελληνικού μόνον τοπίου.Ειναι στη θεση του και σε αλλα μερη της Μεσογείου.Η Νότια Γαλλία και Ιταλία εχουν κοινοτικό παρελθον και μελλον επίσης.Το ενετικό πολιτευμα ειχε αρκετο κοινοτικό πνευμα.:επίσης το πνευμα αυτό πέρασε αλλοτε στην Θεσσαλονική ,στην εποχή των ζηλωτων,αναμικτο ομως με πολλά αλλοτρια στοιχεία.σελ 61
Η Ελλάδα ως ειδικη «αστοχωρική» κοινωνία
Θα δητε οτι υπό το κρατος ορισμενων γεωοικονομικών νομων τοπικων (Πελοποννησος,Νοτια Γαλλία κι’αλλου) διαμορφωθηκε εδω μια ειδική αστοχωρική συνθετική κοινωνία,οπου,καιτοι υπάρχει ισχυρό κεφαλαιο προσωπικό,ο καπιταλίσμός οπως ως συστημα δεν μπορεσε να εισδύση αποφασιστικά,δεν μπορεσε να κυριαρχίσει εξ ολοκλήρου βαλλοντας τον ανθρωπο σε υποτελή μοιραν,δηλαδή δεν μπορεσε να διαμελίσει με το συνηθισμένο processus του διαμελισμού της μεσης ταξεως,που απωθεί ενα μικρό μέρος της προς την αρχουσα ταξη,και ολο το αλλο προς το προλεταριατο σελ 15
Οξύτατη κριτική προς Βενιζέλο
Απόδειξις οτι ο Βενιζέλος δεν εφερε κανενα νεο οργανικό στοιχείο ζωντανης πείρας και βιώσεως οτι δεν ανοιξε κανενα νεον προσανατολισμόν στον τόπο και οτι γενικά δεν προσεθεσε νεες δημιουργικές δυνάμεις σ’αυτόν,αλλ’ εξεδαπάνησς μονον τας υπάρχουσας κι’επι των πατροπαράδοτων ,των ουδέποτε αλλως κατανοηθεισων πλήρως,παλιαων εθνικών μας επιδιώξεων ,που εδημιουργηθηκαν αυτόματα .....σελ 36


Αχαλινωτος καπιταλισμός ως πυρήνας συγκεντρωτισμού
Οσο για τον καπιταλισμό εξήγησα σε πολλά σημεία της μελέτης μου οτι παρά την φιλελευθερη επιφαση του,ειναι από την φύση του συγκεντρωτικός και εκ αναγκης εκτύπησε και παρέλυσε και απερρόφησε ιδιως στο οικονομικό επίπεδο ολους τους αλλους σχηματισμους. Σελ 52
Η Ελληνική ως ατελής «επιπολαια» φιλελευθερη κοινωνία.
Μονο σε κράτη της εσχατης λιμπεραλιστικής επιπολαιότητος,οπως στην Ελλάδα,εχουμε το φαινόμενο κυβερνήσεων που φιλοδοξούν να αναδιοργανωσουν τα παντα χωρίς να κατανούν κανένα ζήτημα στην ουσία του.Ετσι ακούμε να λενε οτι η Κυβέρνησις διανόμου ανεγνωρισε τις χωρικές συνιδιοκτησίες της Αττικής.Φυσικά θα επρεπε να μη εχει δουλιά κανείς και να κάθεται να ψηφίζει σοβαρά τετοιους νόμους.σελ 53
Η ηθική και πoλιτιστική Αριστοκρατία σε αντίστηξη προς τον πλούτο
Εκτος από τις αλλες τις τιμοκρατικές αριστοκρατιες του πλούτου οπως της καταγωγής ,πρεπει ναχετε υπ’οψιν σας ,οτι υπάρχει και η αριστοκρατία των συνθετικών ανθρώπινων τύπων και των χαρακτήρων που καταρτίζουν και διατηρούν το κύρος των και την εξουσία δια του ηθους αυτων.Φυσικά οι τύποι αυτοί δεν μπορούν να επιπλεύσουν στην ευρεία περιφέρεια και στην κοινοβουλευτική οχλαγωγία. Σελ 57
Ο μακροπροθεσμος κίνδυνος του κρατικού Δανεισμού
Ολος ο σημερινός δυτικός πολιτισμός είναι καπιταλιστικός,δηλαδή το καθε τι εις το οποίον ο πολιτισμός αυτός εμφανίζει (σιδηροδρομοι,κινηματογραφοι,ενδυματα ,σπίτια) είναι ενσαρκωση και δημιουργημα του καπιταλιστικού κεφαλαίου.Δεν μπορεί κατα ταύτα να παρίσταται ως πολιτισμένη-κατα την σημερινή βεβαίως έννοια-η χώρα που δεν εχει καπιταλιστικα κεφαλαια και μαλιστα γηγενή κι’οχι δανεικα.Το αντίθετο είναι διακωμωδησις και γελεοιοποίησις είναι και συγχρόνως κίνδυνος υποδουλώσεως. Σελ 21
Η κενότητα της αυτοδιοίκησης χωρίς την ηγεμονία του κοινοτισμού
Και ως προς την αυτοδιοικηση που όλοι εχουν προχειρο εμπλαστρο,είναι ευνόητο ,οτι χωρίς τον κοινοτισμό γιοκ αυτοδιοικησησις γιατι αυτοδιοικησις θα πη δημιουργία προκοπής στην περιφέρεια δηλαδή θα πη :υπερεργασία,συστηματική κεφαλαιοποίησις των εξ’αυτης προσόδων και απίμονη συγχρονως και υπομονετική τοποθετησις αυτων μεσας στον ίδιο τόπο,θα πη με αλλα λόγια φωτισμενος οικονομικός ρεζιοναλισμός
Κριτική προς τον μιμητικό νεοελληνικο μικροαστισμό
Το ίδιο συμβαίνει σημερα οταν οι ανοργανωτοι,ατομιστικά αναρχικοί και αμορφωτοι μικροαστοί της Αθήνας ,ζητούν κια καλα να παριστανουν τον ελληνα και επιδεικνύονται στην οδο Σταδίου ως να ήταν εγγλέζοι μετοχοι μεγάλων καπιταλιστικών επιχειρήσεων διαβατική δήθεν εις την λεπτόγειαν και λιτήν Αττική.σελ 76
Προβληματισμός για υπαναπτυκτες χώρες.
Οπωσδηποτε είναι φανερό οτι ο πολιτισμός των υποκειμένων χωρών δεν είναι δυνατόν να παρει μορφην θετική,αν οι χώρες αυτές δεν βγουν από την υποτέλειαν της ατλαντικής κεφαλαιοκρατικής οικονομίας απο την θεση των ως κυτταρων παθητικών:είναι πραγμα που θα το επιτυχουν είτε αναπτύσσοντας τις πιθανες βιομηχανικές των δυνατότητες και μια ολόκληρη φυσικά τεχνική επανασταση είτε και ανασυνθέτοντας την γεωργική τους οικονομία σε μορφές ομως οργανωσεων τετοιες οι οποίες ως προς μεν τα αδυνατα οικονομικώς προιόντα ν’αποβλέπουν με υπεργασία εις τα προς αυτεπαρκειαν απλως καλλιέργειας (οχι για το εμπόριο αλλα για να ζουν οι ίδιοι) ως προς δε τα τυχόν ισχυρα οικονομικώς ωστε να μπορούν να βγουν στην αγορά με ελπίδα θετικού κέρδους (σταφίδα,καπνός) και να καλλιεργούν με απόλυτη συγκεντρωτική ειδίκευση.σελ 9


Κρατική Σπατάλη
Γνωριζομεν αλλως τε εκ πείρας την αναρχίαν και την σπατάλη που φέρει η εκ των ανω η και η θυραθεν επιβολή των εξουσιαστικων λειτουργιών.Διότι πολλακις παρέστημεν εις το κωμικόν θέαμα της αναδιοργανωσεως υπουργείων ελληνικών ,κεκορεσμένων ως εαν ήσαν υπουργεία μεγάλου κράτους,απο αχρείαστες αρμοδιότητες επι ζητημάτων φανταστικών με πολυάριθμους διευθλυνσεις και τμήματα ,που ευρέθησαν εν τουτοις εις το τέλος εις το κενόν χωρίς εργασίαν και χωρίς επαφήν των πραγματων. Σελ 12