Τα ατελέσφορα μαθηματικά μιας υποτιθέμενης "ριζοσπαστικής" πολιτικής

 

 

 

Δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο Ισκρα ένα άρθρο του Δ.Μπελαντή (πηγή) το οποίο με αδρά μαθηματικά προσπαθεί να παρέμβει στις επιλογές του Συριζα για τις εκλογές.

Το σχήμα του ΔΜ είναι απόλυτα αθροιστικό. Ο συνολικός πληθυσμός εννοείται ως 100 % η ολιγαρχία ως 10 % οι εργαζόμενοι 60 % οι λοιποί μικροαστοί κλπ ως 30%.Ταυτόχρονα θεωρείται ότι τα κοινωνικά ποσοστά αυτά    αντιπροσωπεύονται σε κομματικούς φορείς. Ο συλλογισμός του ΔΜ είναι ορθός: Επειδή οι εργαζόμενοι του 60 % δεν ψηφίζουν το κόμμα της αριστεράς ώστε να του δώσουν 60%, οι συμμαχίες πρέπει να γίνονται με τέτοιο τρόπο ώστε να διατηρείται αλώβητο το πολιτικό πρόταγμα της αριστεράς. Αλλιώς αν το αριστερό 40 % συμμαχήσει με το μικροαστικό 20 % τότε η νέα συμμαχία θα έχει 60% αλλά δεν είναι αριστερά. Ο ΔΜ εύλογα αντιμετωπίζει τις κοινωνικές κατηγορίες ( εργαζόμενοι, μικροαστοί, μεγαλοαστοί) ως ένα επίπεδο και τους κομματικούς φορείς σε ένα άλλο επίπεδο και ορθά υποστηρίζει πως οι συμμαχικές πλειοψηφίες πρέπει να γίνονται στο επίπεδο των κοινωνικών κατηγοριών αλλιώς η πολιτική συμμαχία των κομμάτων αλλοιώνει το πολιτικό πρόταγμα . Στο κείμενο προσκομίζονται ιστορικά τεκμήρια από την Χιλή την Ιταλία. Πάντοτε όμως επικρατεί το κλασσικό αθροιστικό σχήμα  το οποίο είναι η γενική  μαθηματική παραδοχή εντός αριστεράς: Υπάρχουν δυο «100 %» :αυτό  των κοινωνικών κατηγοριών και τάξεων και αυτό των εκλογικών ποσοστών. Τα κλάσματα των 100% δεν είναι αντίστοιχα γιατί οι δυνάμεις της εργασίας (πχ του 60%) δεν ψηφίζουν «το κόμμα της εργασίας» για να του δώσουν 60%  αλλά διασπείρονται σε άλλα κόμματα. Ο συλλογισμός φαίνεται άρτιος , ολοκληρωμένος και μεταξύ μας κοινός τόπος στις συζητήσεις.

Την προηγούμενη εβδομάδα επισκέφθηκε την Αθήνα ο A Μπαντιού. Ο ΑΒ είναι δημοφιλής στην Ελλάδα, όμως δυστυχώς έχει παραγνωρισθεί ότι η μεγάλη αναγνώριση του ήρθε από την Αμερική όταν μεταφράστηκε (με χορηγία του Γαλλικού Κράτους) το θεμελιακό έργο του «Είναι και Συμβάν». Το έργο αυτό όπως και η συνέχεια του «Η  Λογική των Κόσμων» είναι κυρίως έργα μαθηματικής φιλοσοφίας και απαιτούν καλή γνώση μαθηματικών κατευθύνσεων όπως η Θεωρία Συνόλων και η Θεωρία Κατηγοριών. Ο Μπαντιού χωρίς τα μαθηματικά του είναι σαν τον Χαιντέγκερ χωρίς τα αρχαία ελληνικά.

Υποστηρίζω πως το μαθηματικό εξηγητικό σχήμα του ΔΜ είναι αυτό που ο Μπαντιού αποκαλεί «χονδροειδή Μαρξισμό» και το ίδιο παράγει λογικά αδιέξοδα.    Ας δούμε τα βασικά μαθηματικά του Μπαντιού:

Αν έχουμε τρία αντικείμενα πχ το Α το Β και το Γ ,τότε η απλή εμπειρική παρατήρηση είναι ότι το άθροισμα τους είναι τρία. Αν όμως τα θεωρήσουμε ως σύνολο (Α,Β,Γ) τότε ο αριθμός των υποσυνόλων είναι 8 δηλαδή 2³ (2Χ2Χ2).

Η βασική θέση του ΑΒ είναι ότι στην πολιτική δεν ισχύουν τα μαθηματικά της απλής άθροισης, αλλά τα μαθηματικά των συνόλων. Σε ένα πληθυσμό 10 εκ υπάρχουν  2^10000000  υποσύνολα τα οποία αφορούν την πολιτική. Χωρίς να εμπλακούμε σε βάθος η θέση του ΑΒ είναι ότι υπάρχει η παρουσία ( τα 10 εκ) και η αναπαράσταση ( 2^10000000 ) οι οποίες είναι διαφορετικές διαδικασίες οι οποίες δεν έχουν αντιστοιχία. Σύμφωνα με τον ΑΒ το κράτος μέσω του προνομίου της αναπαράστασης εσαεί απομονώνει τον πολίτη.

Τα στοιχεία ( στην περίπτωση μας τα 10 εκ πολιτών) ανήκουν στο σύνολο , ενώ τα 2^10000000 υποσύνολα εμπεριέχονται σε αυτά. Οι σχέσεις ανήκειν και συμπεριλαμβάνεσθαι είναι οντολογικά δυο διαφορετικά διαδικασίες.

 Αν το κράτος κατανοηθεί ως σύνολο το οποίο περιέχει τους πολίτες ως στοιχεία ( σχέση ανήκειν) ή ως μοναδιαία υποσύνολα singleton (σχέση συμπεριλαμβάνεσθαι) τότε η διαδικασία ψηφοφορίας είναι ένας χειρισμός ο οποίος ακριβώς εμποδίζει να αναδυθεί η δεδομένη ιδιότητα των συνόλων να δημιουργούνται περισσότερα υποσύνολα από τα στοιχεία. Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία μέσω καθολικής γενικής ψηφοφορίας είναι η συστηματική «καθήλωση» , ο «εξαναγκασμός» των υποσυνόλων στην κατάσταση μοναδιαίου συνόλου (Singleton).

 Το κράτος ,λοιπόν, δεν επιμετρά τους ψηφοφόρους ως στοιχεία (παρουσίες)  αλλά ως υποσύνολα με ένα στοιχείο (αναπαραστάσεις). Δηλαδή ο ψηφοφόρος Κώστας δεν είναι ο Κώστας αλλά το υποσύνολο Κώστας με μοναδικό στοιχείο τον Κώστα.

Το σύγχρονο αντιπροσωπευτικό κράτος, λοιπόν, δεν θεμελιώνεται σε μια λογική κοινωνικού δεσμού την οποία εκφράζει αλλά σε μια λογική απαγόρευσης άλλων υποσυνόλων την οποία απαγορεύει.

Η κρατική ψηφοφορία ουσιαστικά δεν αντιπροσωπεύει αλλά ουσιαστικά περιορίζει τους πιθανούς δεσμούς των ψηφοφόρων μεταξύ τους γιατί  ο αριθμός των υποσυνόλων είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των στοιχείων.

Ας  παρακολουθήσουμε τον ίδιο ΑΒ:

Το άτομο αντιμετωπίζεται ως υποσύνολο ως singleton , δηλαδή σύνολο με ένα μόνο στοιχείο. πχ Το κράτος δεν αντιμετωπίζει τον Antoine Domblase εννοούμενο ως όνομα ενός συνόλου αλλά τον [Antoine Domblase] μια αδιαφοροποίητη μορφή μιας μονάδας, η οποία συγκροτείται από την από την μετατροπή σε ένα του ονόματος.

Ο ψηφοφόρος , δεν είναι το υποκείμενο John Doe, είναι μάλλον μόνο ένα μέρος από ότι το Κράτος, ως χωριστή δομή, αναπαριστά δηλαδή επιμετρά και διαχειρίζεται ως «ένα» . Αυτό το μέρος είναι ένα σύνολο του οποίου το μοναδικό στοιχείο είναι ο John Doe, δεν είναι ένα πολλαπλό του οποίου το αδιαμεσολάβητο ένα είναι ο “John Doe». Το άτομο υπόκειται , υπομονετικά ή ανυπόμονα, στον θεμελιακό εξαναγκασμό , σε αυτό το άτομο του περιορισμού που περιλαμβάνει και τον θάνατο. Αυτός ο εξαναγκασμός δεν αφορά κάποιον ο οποίος ανήκει στην κοινωνία αλλά σε κάποιον ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στην κοινωνία. Το Κράτος είναι αδιάφορο στο «ανήκειν» αλλά συστηματικά ανησυχεί με το «συμπεριλαμβάνεσθαι». Το Κράτος επιμετρά και λαμβάνει υπ’ όψιν κάθε συνεπές υποσύνολο , για το καλό και κακό, γιατί είναι το ζήτημα της αντιπροσώπευσης. Από την άλλη , παρά τις διαμαρτυρίες και δηλώσεις , είναι εμφανές ότι όσο αφορά τις ζωές των ανθρώπων , εννοουμένων ως σύνολα, το Κράτος δεν ασχολείται με αυτά τα σύνολα. Αυτό είναι ο απόλυτο και αναπόφευκτο βάθος του χωρισμού του Κράτους. Being & Event σ.107-108

Το πρόβλημα με τον ΔΜ είναι ότι στο όνομα μιας υποτιθέμενης ριζοσπαστικής κριτικής , διατυπώνει ένα συλλογισμό όπου επιλεκτικά υπερτονίζει την αναντιστοιχία μεταξύ τάξεων και κομμάτων. Ενώ αν περατώσει  την ριζική κριτική του στις λογικές συνέπειες της , δεν υπάρχει «λύση» με τα μαθηματικά των εκλογών. Οι ίδιες οι εκλογές ως διαδικασία, απομονώνουν αενάως τα κοινωνικά υποκείμενα για τα οποία ενδιαφέρεται. Με μια έννοια πρόκειται την διατύπωση ενός ημιτελούς ασαφούς λόγου ο οποίος εκκινεί με άρρητες προκείμενες μιας ριζοσπαστικής αλλαγής, την οποία αναποτελεσματικά προσπαθεί να «στριμώξει» στα συμβατικά μαθηματικά των εκλογών. Τουλάχιστον ο Μπαντιού είναι λιγότερο ασυνεπής : έχει διατυπώσει δημόσια την δυσπιστία του για τις εκλογές ανεξάρτητα αν θαυμάζει τον Ντε Γκωλ (πηγή) και αποδέχεται τις χορηγίες του Γαλλικού Κράτους.