Αριστερό Ρεύμα: Συμβολή στο Φιλελευθερισμό μέσω έκτασης

 

 

Αναγκαστικά τα ερεθιστικά νέα έρχονται από το χώρο του Σύριζα. Η " απότομη ωρίμανση" δημιουργεί κινητικότητα και καινοτομία.  Η οριοθέτηση του Αριστερού Ρεύματος μέσω μιας εκλογικής λίστας, δημιούργησε μια μικρή αναταραχή, την οποία ορισμένοι σχολιαστές μάλλον διόγκωσαν: χαρακτηριστική περίπτωση ο Ανδρέας Πανταζόπουλος ο οποίος σε ένα ενδιαφέρον άρθρο στο Βήμα , διαβλέπει ως ανασταλτικό παράγοντα για μια " σοσιαλδημοκρατικοποίηση " την ύπαρξη των αριστερών συνιστωσών (πηγή).
Υποστηρίζω ότι η ωρίμανση ή τέλος πάντων προσέγγιση του Σύριζα προς ένα Ευρωπαϊκό αριστερό φιλελεύθερο κόμμα διευκολύνεται παρά εμποδίζεται από την παγιοποίηση μιας τυπικής  τάσης με ευρωσκεπτικιστικά και εργατικιστικά προτάγματα , στις σημερινές συνθήκες.

Έκταση

Για την κατανόηση των ιδεολογικών ρευμάτων εντός Σύριζα είναι αναγκαίο να αναλυθεί ο αναγκαστικός εκτακτικός χαρακτήρας του κόμματος αυτού. Ως εκτατική   ας κατανοήσουμε την δομή με την οποία εμφανίζονται τα πολιτικά επίδικα για ένα κυβερνητικό κόμμα στην σημερινή συγκυρία. Στην οπτική ενός κόμματος με αξιώσεις διεύθυνσης ενός κράτους, δημιουργούνται πολύπτυχα  επίδικα με μορφή συνεχούς. Παρότι η αυτοσυντήρηση των κομμάτων επιβάλει τα ζητήματα  να προβάλουν τον αξεπέραστα διλληματικό χαρακτήρα των αποφάσεων, η κυβερνητική θέση αυτομάτως τα θέτει σε ένα χώρο συνεχούς με πολλαπλές δυσδιάκριτές επιλογές. Η πρόσφατη επίσκεψη του Τσίπρα στην Λ.Αμερική ανέδειξε τον πυρήνα του  ζητήματος. Η επίσκεψη μπορεί  να παραμένει εσαεί αντικείμενο ερμηνείας ακριβώς γιατί οι κρατικές πολιτικές σε Αργεντινή και Βραζιλία έχουν τέτοιο εύρος κατευθύνσεων , έτσι ώστε όλοι μπορούν να συμφωνούν και να διαφωνούν επιλεκτικά. Τυπική περίπτωση ο Λούλα: εκτός ΚΚΕ  αποτελεί πρότυπο για όλους.

Η επίσκεψη στην Λ. Αμερική είναι απολύτως πετυχημένη, ακριβώς γιατί ο Συριζα έβαλε υποθήκη στη δυνατότητα να διαχέεται σε ένα πλήθος πολύπτυχων επιλογών, οι οποίες μόνο εκ των υστέρων μπορούν να σχηματοποιήσουν ένα συνεκτικό πλαίσιο. Μετά την συναίνεση της Λευκωσίας (πηγή)  και την Λατινοαμερικανική διάχυση, ο Σύριζα απέκτησε το μεγαλύτερο ιδεολογικοπολιτικό εύρος που έχει οποιοδήποτε αριστερό κόμμα στην Ευρώπη. Μάλιστα,  η διακριτική αλλά σαφής απουσία του στην υπεράσπιση των "εκτός αστικής νομιμότητας " καταλήψεων στην Κυψέλη και Βίλα Αμαλία τον κατατάσσουν πλέον στην πιο θεσμική πλευρά της αριστεράς.

Στο πλαίσιο αυτό οι αριστερόφωνες δυνάμεις που συμπληρώθηκαν στη λεγόμενη  λίστα λειτουργούν ως στοιχείο που απλώς εντείνει το εύρος προς τα αριστερά. Το ΑΡ δεν μπορεί να ειδωθεί ως ιδεοπολιτικό ρεύμα με αξιώσεις επικράτησης  εν' όψει μιας τυπικής εσωκομματικής σύγκρουσης γιατί πλέον λειτουργεί ως συστατικό μιας αμφίπλευρα διευρυνόμενης πολιτικής πρότασης. Είναι η αναγκαστική ,τελετουργική ,αριστερή εκδοχή την οποία κάθε σοβαρό κεντροαριστερά κόμμα υποχρεούται να έχει. Αν η ιδεολογικοπολιτική πλατφόρμα που διακινείται στην Ισκρα είχε την παραμικρή αξίωση ισχύος , θα έχει προσεγγίσει προ πολλού το αντίστοιχο ρεύμα Αλαβάνου εκτός και ανταγωνιστικά προς τον Σύριζα, καθώς στην ονομαστική της αξία η πλατφόρμα αυτή συνιστά σαφώς ανταγωνιστικό ευθέως ασύμβατο  πρόγραμμα προς την κεντρική ευρωιδέα των Μηλιού  Δραγασάκη. Μπορούμε να πούμε πως στην τρέχουσα συγκυρία, οι ιδέες στο εσωτερικό του Σύριζα δεν έχουν αιχμές αντιμαχίας , αλλά αξιώσεις απλής παρουσίας σε ένα χώρο  παράθεσης ,εμφάνισης και εκφώνησης  διαφόρων σχημάτων πολιτικής .Διάφορες ριζοσπαστικές φωνές που νομιμοποιούν την παρουσία τους ως πολιτική σε ένα συνεκτικό πρόγραμμα "εισοδισμού" και εσωκομματικής επικράτησης αλά 1935 , απλώς επιβεβαιώνουν τον μελαγχολικό τόνο που μπορεί να πάρει προσκόληση στο παρελθόν. Για τα ριζοσπαστικά αυτά ρεύματα θα ήταν χρήσιμη  , η  κατανόηση  του σύγχρονου κομματικοκρατικού φαινομένου ως θεμελιακή οντική διαχείριση της αναπαράστασης η οποία διαφέρει από την κοινωνική παρουσία (κινήματα ισότητας)  όπως η ανάλυση γίνεται στον Μπαντιού  (1).Αλλά αυτόν τον ξέχασαν και οι συνεργάτες στις αγγλόφωνες μεταφράσεις του. Στο συνεχές αυτό , η κομματική ενδυνάμωση  της πλατφόρμα  Ισκρα ,δεν θα αφαιρέσει νομιμοποίηση από τις κυρίαρχες τάσεις αλλά θα πυροδοτήσει την αντίστοιχη ενδυνάμωση των πιο ευρωπαϊκών και φιλελεύθερων φωνών. Η εκτατική φύση της πολιτικής του Σύριζα λειτουργεί ως ενισχυτής της έντασης όλων των απόψεων ως παράλληλη εκφώνηση και όχι ως περιοριστικό πλαίσιο το οποίο θα ωθούσε τις ίδιες απόψεις σε ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος, μια τυπική εσωκομματική σύγκρουση.

Η λατρευτική ευμένεια προς τον τυπικό Left Liberal Icon Λούλα, η διακριτική αλλά σαφής υποστήριξη προς τον οιονεί ημιμνημονιακό Χριστόφια, η ευπρόσδεκτη απόσταση από τον πετρελαϊκό Τσάβες (παρέκβαση) , οριοθετούν τον Σύριζα σε ένα πιο λειτουργικό ιδεολογικό στίγμα. Το ενδιαφέρον είναι πως τα αριστερόφωνα ρεύματα που μιλάνε τις πιο αναχρονιστικές διαλέκτους , έστω και αν στην ονομαστική τους αξία τους  διακινούν ένα "anti liberal" ρεπερτόριο , αφ' ενός μεν , λόγω της θεμελιακής συμμετοχής τους σε ένα κρατικοκομματικό σχήμα   αφ' ετέρου δε ,λόγω της τελετουργικής σχεδόν οιονεί διακοσμητικής παρουσίας τους τελικά θα παίξουν τον ρόλο καταλύτη στην περαιτέρω "ωρίμανση"

Παρέκβαση: Λούλα εναντίον Τσάβες
Ο αναγκαστικά εξωτικός χαρακτήρας που παίρνουν οι διάλογοι για την Λατινική Αμερική , υποβαθμίζουν την απόσταση που έχουν τα δύο διακριτά πολιτικά σχέδια. Ο Τσάβες αντιπροσωπεύει μια σχετικά απλή διαδικασία αναδιανομής καθώς το 95 % των εξαγωγών και το 45 % των κρατικών εσόδων προέρχονται από το πετρέλαιο. Η φύση της οικονομίας παρέχει στο φιλολαϊκό Τσάβες βαθμούς ελευθερίας αδιανόητους. Ταυτόχρονα καλό είναι να απομαγευτεί η αναδιανομή σε ένα κράτος πρώτων υλών. Στην Σαουδική Αραβία το κοινωνικό κράτος δεν είναι καθόλου μικρό, η δε πρόσφατη "άνοιξη "αντιμετωπίστηκε με "πολιτικά μέσα" καθώς διπλασιάστηκαν σε μια νύκτα τα πάσης φύσεως επιδόματα προς τους πολίτες. Τα επιδόματα αυτά δεν είναι καθόλου αμελητέα και ποικίλλουν από 300-400 δολάρια ανα παιδί, ενώ η εκπαίδευση είναι υποχρεωτική δημόσια και η υγεία πλήρως δωρεάν. Με μια έννοια η αναδιανομή και κοινωνική προστασία που εξασφάλισε ο Λούλα είναι απείρως πιο δύσκολη καθώς γίνεται σε μια οικονομία με πολύ μεγαλύτερη διασπορά πόρων και αντιθέσεων.Για την δυσανεξία προς τον Τσάβες ο καταστατικά αντιφιλελεύθερος Negri αφιερώνει ολόκληρο κεφάλαιο όπου με ρητή σαφήνεια προκρίνει Λούλα ( Good Bye Mr.Socialism  p 150-163)  ο δε Zizek έχει κατονομάσει τις οικονομίες Σαουδικής Αραβίας και Βενεζουέλας ως διεθνείς κερδισμένους μιας οικειοποίησης  ενός πλούτου χωρίς αξία.( Living the end times p 241)

 

(1) A Badiou Theoretical Writings p 78 ,155-16 , Βeing and Event p 107-108. Νύξεις με βάση αυτήν την τεκμηρίωση εδώ και εδώκαι εδώ

Ένα χρήσιμο σχήμα αφήγησης: Cloud Atlas

 

 

 

Είδα το Cloud  Atlas, την νέα ταινία των αδελφών Wachowski , οι οποίοι κατά τη διάρκεια της παραγωγής έγιναν αδέλφια Wachowski ( πηγή).Οι δημιουργοί των Matrix κατασκεύασαν μια απρόσμενα αισιόδοξη ταινία με ένα στέρεο new age φιλοσοφικό υπόβαθρο. Τα πάντα ρέουν , κορυφώνονται και διαλύονται με μια εσωτερική συνέχεια και επανάληψη. Το κινηματογραφικό αποτέλεσμα πολύ ενδιαφέρον , με πολύπλοκη σεναριακή δομή πολύ πιο απαιτητική για τα δεδομένα του μέσου θεατή των Χολιγουντιανών επιτυχιών. Η πολυπλοκότητα εξηγεί και την σχετική ταμειακή υστέρηση της ταινίας σε σχέση με τα Matrix.Και οι έξι εμβόλιμες παράλληλες ιστορίες είναι πολύ ενδιαφέρουσες και θα μπορούσαν να ήταν κάλλιστα ανεξάρτητες τηλεταινίες 20 λεπτών υψηλής ποιότητας.

Το εύρημα της ταινίας είναι ότι συνοδεύει την υποβόσκουσα φιλοσοφική συνάφεια έξι πολύ διαφορετικών ιστοριών απλωμένων σε ένα χρονικό όριο 400 ετών , με την χρήση των ίδιων ηθοποιών μεταμφιεσμένων με τους πιο περίτεχνους τρόπους. Έτσι ο μέσος αμερικάνος θα νομίσει ότι είδε τον Τομ Χανκς σε έξι ρόλους ενώ ο πιο υποψιασμένος Ευρωπαίος θα δει διακριτά και εσωτερικό επίπεδο συσχέτισης των ιστοριών. Οι παραγωγοί το έπαιξαν δίπορτο απευθυνόμενοι στους σινεφίλ και τον λαό, αλλά μάλλον την πάτησαν :ο λαός μπερδεύεται με έξι παράλληλες ιστορίες. Έτσι πάει στράφι η μοναδική επιτυχία του Matrix 1 όπου οι μεν λακανιστές είδαν τα τρία επίπεδα κατανόησης του βιόκοσμου ,οι δε πιτσιρικάδες τα μαύρα παλτά του Neo , και οι δύο έμειναν τελικά ενθουσιασμένοι. Το  Cloud Atlas δεν έγινε Matrix γιατί οι ταινίες πού "αγάπησαν λαός και κριτικοί" δεν γίνονται κάθε λίγο και λιγάκι.
Ωστόσο αυτή η τόσο πολύπλοκη αφήγηση του  Cloud Atlas καθώς ρέει επιπλέοντας στον ωκεανό ιδεών που διακινούν οι εμπνευστές της, αναδεικνύει και μια επιδεξιότητα των παραγωγών του: να σου διηγείται κάποιος έξι ιστορίες οι οποίες εξελίσσονται ταυτόχρονα και να σου αποσπά το ενδιαφέρον δεν είναι τόσο απλό. Περίπου ως σπαζοκεφαλιά, με σαφείς και ασαφείς υπαινιγμούς για τις ενδεχόμενες συσχετίσεις, αναδύεται μια κινηματογραφική γιγαντοαφίσα με κολάζ από διαφορετικές εποχές και χώρους.
Στο ψυχεδελικό Inception (πηγή) η πολυπλοκότητα κατασκευάζονταν ως κατάδυση των ίδιων προσώπων σε αλλεπάλληλα πνευματικά σύμπαντα ως πορεία "βάθους"  ενώ στο τοπολογικό Cloud Atlas προκύπτει μια εκτατική διαδικασία με διαφορετικούς ήρωες σε μια διεσταλμένη τοπική και χρονική συνθήκη. Στο  Cloud Atlas συμπεραίνεται ότι οι σταθερές μεταμορφώσεις της ζωής επαναλαμβάνονται παντού και πάντα. Με μια έννοια η μελλοντολογική έκτη ιστορία της ταινίας με την υποτιθέμενη ζωή εκτός γης ήταν ο αναμενόμενός τερματισμός της αφήγησης: εκτός γης οι άνθρωποι παραμένουν αθεράπευτα ίδιοι. Την ιδέα αυτή υπηρετεί και διανομή , η οποία μέσα από τις τρομερές μεταμφιέσεις των ίδιων ηθοποιών υπαινίσσεται την διάρκεια και επανάληψη. Δεν μπορεί να υπάρξει sequel, απλά γιατί η επέκταση και επανάληψη φτάνει στα όρια της στην ταινία.
Η μορφή αυτή αφήγησης, με τον εκκεντρικό μηχανισμό της παράθεσης είναι προφανώς απαιτητική , αλλά και επίκαιρη:

Μήπως αυτό  δεν είναι , το σχήμα των κυρίαρχων εισηγήσεων σήμερα; Δεν μιλάμε για πολλαπλές ιστορίες με χαλαρή σύνδεση με ένα παρελθόν , ένα αβέβαιο παρόν και ένα αποκαλυπτικό μέλλον. Στο  Cloud Atlas  συνυπάρχουν η κατάργηση της δουλείας με τα πυρηνικά ατυχήματα του 70 και μια κοινωνία τύπου Blade Runner στην Σεούλ μετά από εκατό χρόνια . Και στην Αθήνα σήμερα οι αφηγήσεις αφορούν τη γερμανική κατοχή του 40, το κινέζικο υπόδειγμα εργασίας και τις γεωπολιτικές συνάφειες Ελλάδας Βραζιλίας. Οι χρονικές συντεταγμένες των αφηγήσεων τοποθετούνται από την έναρξη του Νεοελληνικού κράτους σχεδόν 200 χρόνια πριν ,ενώ με ευχέρεια σηματοδοτούμε γωνίες καμπής με κλίμακες δεκαετίας. Η ίδια η παραγωγή του παγκόσμιου χρέους πλέον έχει κορέσει τους τόπους και τους χρόνους καθώς η λογιστική αποτύπωση δεν έχει κανένα ορθολογιστικό τοπικό και χρονικό έρεισμα και παραμένει συμβολικό μέγεθος.

Η κάθε μια από τις κυρίαρχες διηγήσεις του σήμερα εμπεριέχει ένα πλήθος στοιχείων τα οποία δομούνται από ετερόκλητα υλικά με μια αυξανόμενη ποικιλία .Στην προσπάθεια να  ενισχυθούν τα στοιχεία πειθούς και επιρροής , επεκτείνονται τα επίδικα σε όλο και πιο δύσβατες περιοχές .Το ελληνικό πρόβλημα είναι και ελληνικό και νοτιευρωπαικό και ευρωπαϊκό και του ανεπτυγμένου κόσμου και της Κίνας και των Brics ,και με αναφορές στο 80 και με αναφορές στο 2040 και και… Η έκταση της ατζέντας είναι τύπου  Cloud Atlas.Στον κόσμο αυτό οι πιο αδρές αφηγήσεις λειτουργούν περισσότερο ως ψυχική καταλλαγή παρά ως αξιώσεις επιρροής.

Το  Cloud Atlas δεν με ξετρέλανε αλλά μάλλον θα χρειαστεί να το ξαναδώ. Πρέπει να εξοικειωθώ με τις παρατεταμένες, εκ πρώτης όψεως άσχετες ιστορίες, οι οποίες κάπου συνδέονται. Το πρόβλημα είναι πως το πικρόχολο αλλά τελικά αισιόδοξο τέλος δεν είναι εγγυημένο όπως στην ταινία.

 Wikipedia- Cloud Atlas

The Nocosia Consensus

 

 

 

Η είσοδος της Κύπρου σε μηχανισμό μνημονίου δημιουργεί μια νέα συνθήκη η οποία σταθεροποιεί περαιτέρω το πολιτικό σκηνικό. Το γεγονός ότι το Κυπριακό μνημόνιο υπογράφεται επί προεδρίας Χριστόφια προσδίδει ειδικά χαρακτηριστικά στην σταθερότητα αυτή.

Η Κύπρος ιστορικά είναι μήτρα πολλών εξελίξεων που γίνονται στην Ελλάδα. Η γενέθλια ιδρυτική συνθήκη της μεταπολίτευσης έγινε πάνω στα συντρίμμια της κατεχόμενης Κύπρου. Η κοινή μνημονιακή πορεία Αθηνών Λευκωσίας , και η ισχυρή διασύνδεση με το Τελ Αβίβ, δημιουργούν πλέγμα συμφερόντων και ιδεών το οποίο υπερβαίνει τη συγκυρία και παγώνει τις συντεταγμένες που δημιουργήθηκαν μετά την αποπομπή ΓΑΠ.

Η αποπομπή ΓΑΠ ,με τον τρόπο που έγινε και η κωματώδης παραλυσία των δύο ημερών, στην οποία βρέθηκε η τότε αντιπολίτευση ,είναι το ορόσημο της συγκυρίας. Μετά από την τομή αυτή και την κυβέρνηση Παπαδήμου ,οι εκλογές ήταν "καταδικασμένες" να παράξουν σταθερότητα (πηγή) , η οποία διαφάνηκε αμέσως (πηγή) , με τη συνδρομή των πιο αναπάντεχων παικτών (πηγή) και τελικά διαμόρφωσαν την παρατεταμένη περίοδο συγκροτημένης αναταραχής (πηγή) που διάγουμε.

Με τη γνωστή περίτεχνη ρητορεία , κτήμα της ανανεωτικής αριστεράς , και πριν καν τελειώσουν οι διαπραγματεύσεις, στην Αυγή εμφανίζονται θερμές συνηγορίες προς τον Χριστόφια, οι οποίες υπερβαίνουν την ταξινομική βάση του Σύριζα "μνημόνιο-αντιμνημόνιο" , ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα προς συναινετικές διαπραγματεύσεις , οψέποτε γίνουν, εντός ενός τύπου "καλού" μνημονίου αλά Χριστόφια (πηγή).Δεν χρειάζονται παρά μερικές δημιουργικές λεκτικές κατασκευές οι οποίες θα σηματοδοτήσουν τη στροφή χωρίς εσωτερικές αναταράξεις. Άλλωστε εδώ και καιρό στον Σύριζα οι διακινούμενες απόψεις , έχουν χάσει την εσωτερική ελεγκτική τους ισχύ και απλώς παρατίθενται ως συλλογές ιδεών.Την ώρα που με τη χρήση αυστηρών κριτηρίων ελέγχονται όλες οι ιδέες, γνωματεύσεις, λέξεις, αναφορές του αστικού πλέγματος, ο Τσίπρας ως τυπικός φιλελεύθερος διακηρύσσει στους Ελληνοαμερικάνους επενδυτές ότι το κράτος είναι ουδέτερο, το κακό το κάνουν οι ιδιώτες διαπλεκόμενοι, και ο Σύριζα θα αποκαταστήσει τους κανόνες της αγοράς(πηγή).Anything goes.....

Με βάση λοιπόν το Κυπριακό μνημόνιο θα δημιουργηθεί μια φιλολογία εκδοχών ,και ερμηνειών , χωρίς ουδείς να πάρει ρητή κατηγορηματική απόσταση από τον Χριστόφια. Πρόκειται στην κυριολεξία για την κατίσχυση της γεωπολιτικής απέναντι στην πολιτική και την πολιτική οικονομία.
Για να αναδειχθεί το εύρος της συναίνεσης ας δοκιμάσουμε να ελέγξουμε τις πιθανές συνέπειες στην υποθετική περίπτωση όπου ο "αντιμνημονιακός" χώρος πάρει σαφείς και ρητές αποστάσεις από το Κυπριακό μνημόνιο.

1.Ο "μνημονιακός" χώρος θα μετατοπίσει το ζήτημα στο πεδίο του "εθνικού" επίδικου.Η αποκήρυξη του Χριστόφια θα πάρει το χαρακτήρα "εθνικής" μομφής. Η Σαμαρική δεξιά θα παίξει το χαρτί με μεγάλη χαρά ,γιατί μέσω αυτού θα συνεχίσει την προσπάθεια υπονόμευσης από τα κάτω της ρατσιστικής ατζέντας.

2.Ο Χριστόφιας θα βρεθεί σε μια πρωτοφανή απομόνωση , φλερτάροντας με την εκλογική κατάρρευση , τροφοδοτώντας τις πιο περίπλοκες εξελίξεις.

3.-Η απόσταση και η χρόνια κατανόηση των Κυπριακών ζητημάτων στην "εξωτική " τους διάσταση , θα μπορούσαν να αναγεννήσουν ένα νέο "Κυπριακό" εντός Ελλάδος με χαρακτηριστικά "τραγωδίας"

Επομένως το κόστος εγκατάλειψης του Χριστόφια είναι εκθετικό. Κανείς δεν μπορεί να το αναλάβει. Σχεδόν υποχρεωτικά, δημιουργείται μια άρρητη συναίνεση "εθνικού" περιεχομένου, η οποία ενσωματώνει εκδοχές και παραλλαγές μνημονιακής συμφωνίας. Άλλωστε ο μηχανισμός επιμόλυνσης της Κυπριακής Οικονομίας είχε ελλαδική καταγωγή.

Εντός αυτού του σταθερού πλαισίου, τα φλερτ πολλαπλασιάζονται. Ο Στουρνάρας επιχαίρει για την επιτυχία Τσακαλώτου στις εκλογές του Σύριζα, ενώ ο "στρατηγικός" εγκέφαλος του Σαμαρά , Λαζαρίδης σε μια επίδειξη ψυχραιμίας αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση για απλή αναλογική, υπολογίζοντας στην ωριμότητα του δυνητικού νικητή Σύριζα.Η συζήτηση για την κεντροαριστερά γίνεται σιγά σιγά περιττή καθώς ο Σύριζα έκων άκων καταλαμβάνει τον χώρο , όπως εύστοχα παρατηρεί ο ιδεολογικός του αντίπαλος Σ. Καλύβας(πηγή)

 

Εικόν: http://24.media.tumblr.com/tumblr_mbiit6uv7y1qkezl7o1_1280.jpg