Από την Muscat στην Hague

 

 

 

Εκτός από την ΕΕ μια άλλη  χαλαρή οικονομική και πολιτική ένωση τρίζει.

Η συνεργασία Gcc (Gulf Corporation Council),στην οποία συμμετέχουν   όλα τα κράτη της αραβικής χερσονήσου εκτός της Υεμένης, έχει προβλήματα. Η αρχική κατεύθυνση για μια βαθύτερη πολιτική και οικονομική ένωση , αναστέλλεται εξαιτίας κυρίως του Ομάν. Ακριβώς την περίοδο , όπου οι Ιρανοαμερικανικές σχέσεις εξομαλύνονται και θα περίμενε κανείς , ότι οι πλούσιοι του "κόλπου" θα επιτάχυναν τη συνεργασία, η ομαλότητα λειτουργεί σχεδόν διαλυτικά.

Το GCC μοιάζει με την πρώιμη ΕΟΚ. Έχει συνθήκες και συμφωνίες, τελωνειακής ένωσης, συγχρονισμού τηλεπικοινωνιών, ενίσχυσης των πολιτιστικών συναλλαγών. Η πολιτική συμφωνία έχει ένα υπόβαθρο κοινής ιστορίας και ένα οραματισμό ειρηνικής συνύπαρξης.
Το βέτο του Ομάν για την εμβάθυνση στους Gcc, έχει ένα  ιστορικό ενδιαφέρον. Το κράτος στο ανατολικό άκρο της χερσονήσου, είναι πολιτιστικά οι απόγονοι του Σεβάχ του Θαλασσινού. Αν η Σαουδική Αραβία παραπέμπει στις καμήλες, το Ομαν συμβολίζεται με τις μεγάλες σκούνες που έφτασαν ανατολικά στις Φιλιππίνες και στο Νότο στην Ζανζιβάρη. Το ιστορικό ταμπού του θαλασσινού  Ομάν είναι το δουλεμπόριο της Ανατολικής Αφρικής, καθώς οι πρόγονοι τους ήταν οι πιο κερδισμένοι. Ταυτόχρονα , όμως, η εγγύτητα με το Βελουχιστάν που μοιράζεται σήμερα ανάμεσα σε Πακιστάν και Ιράν έχει δημιουργήσει μια ορατή Βελουχική ομάδα στον πληθυσμό. Το Ομάν είναι δεν είναι πολιτιστικά και πληθυσμιακά πολύ πιο ομοιογενές από τις άλλες χώρες GCC και κυρίως την επικυρίαρχη Σαουδική Αραβία, στηρίζεται όμως περισσότερο στην εσωτερική πολυμορφία του.
Στις αρχές του μήνα, το Ομανικό βέτο ακούστηκε ισχυρότερο από ποτέ.
Το θέμα πέρασε απαρατήρητο καθώς επισκιάστηκε από την Ιρανοαμερικανική προσέγγιση, τα συνεχιζόμενα προβλήματα στην Αίγυπτο και το μίνι πραξικόπημα στο Ν.Σουδάν.
Το τελευταίο διάστημα στον χώρο GCC γίνονται και άλλες αλλαγές. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αρχίζουν να εξοπλίζονται. Παράλληλα με την οικονομική ανάπτυξη που απέφυγε το κραχ το 2009, και την ώθηση της Expo 2020 , στο Ντουμπάι και το Αμπου Ντάμπι υπογράφονται παραγγελίες όπλων.
Σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή περιπέτεια που σχετίζεται μια ανισσόροπη σχέση, εμπορικών πλεονασμάτων και ελλειμμάτων στους GCC η φυγοκέντρηση είναι  πιο πολύ-πολική.  Τυπικά την πυροδοτεί η πιο μεσαία δύναμη του χώρου, το Ομάν. Δεν είναι οι «ασθενείς» Μπαχρέιν, Κουβέιτ ούτε οι στρατιωτικά ισχυρή Σαουδική ή τα ισχυρά οικονομικά UAE.Μήπως αυτό σηματοδοτεί ένα άλλο μοντέλο δυνητικής διασποράς; Η επερχόμενη διάχυση του  GCC, δεν προκύπτει από τους δυνατούς ούτε από τους αδύναμους αλλά από τους οικονομικά μεσαίους και πολιτιστικά σταθερούς. Στην τρέχουσα ιδεοκίνηση προβάλλονται αδρά σενάρια δυνητικής αποδιάρθρωσης με κινητήριες δυνάμεις πολωμένες ανάμεσα σε «πλεονασματικούς» και «ελλειμματικούς». Γιατί όμως να αποκλείσουμε ένα ενδιάμεσο ,απρόβλεπτο πρωταγωνιστή;
Ποια είναι η μεσαία δύναμη της ΕΕ η οποία θα είχε το πιο λελογισμένο σενάριο παγώματος εμβάθυνσης   και την ισχυρότερη εθνικοπολιτιστική συγκρότηση; Ποιο είναι το πιθανό Ομάν της ΕΕ;
Μα η Ολλανδία
Έχει ισχυρή οικονομία, πολιτιστική συγκρότηση με αποικιακό παρελθόν, εξωστρέφεια και σχετικά ήπια εικόνα. Ότι πρέπει για να σηματοδοτήσει  ,ως outsider ,ένα αναπάντεχο κίτρινο Pause.Στις προσεχείς εκλογές ας προσέξουμε τα αποτελέσματα. Με τους γνωστούς νόμους του χάους μπορεί το πρώτο σημείο κρυστάλλωσης να είναι η Χάγη.
Εδώ μια ανάλυση για τη σημασία του Ομανικού Βέτο.Πηγή Al Monitor

Το "Αόρατο Ρήγμα" και οι "αόρατοι"

 

Διάβασα "Το "Αόρατο Ρήγμα" του Α.Δοξιάδη και το απόλαυσα γιατί με ένα σαφή αλλά τεχικά τεκμηριωμένο τρόπο, αναδεικνύει τις ιδιομορφίες της ελληνικής κοινωνίας του "μνημονίου". Δεν θέλω να κάνω μια ολική παρουσίαση του βιβλίου, γιατί απλά το θεωρώ ένα από τα must για όποιον προσπαθεί να διατυπώσει ένα δημόσιο λόγο. Θέλω να εκμεταλλευτώ το "Αόρατο Ρήγμα" (εφεξής ΑΡ)  για να αναδιατυπώσω μια άποψη που έχω σχηματίσει:

Η τρέχουσα ιδεοκίνηση για την πολιτική και την οικονομία, όταν γίνεται με τους τρέχοντες όρους , είναι τελετουργική. Αυτή η τελετουργία έχει τη μορφή της οξύτητας. Εντός ή κάτω από τους πολλούς πόλους της αντιπαλότητας, υφίστανται    δυναμικά πλάσματα συμφερόντων , τα οποία έχουν σχηματίσει αόρατα ρήγματα και αόρατες συναινέσεις. Μιλάμε κυριολεκτικά για ένα ενεργό υπέδαφος, μια ζέουσα "βαθιά δομή" επί της οποίας η τρέχουσα πόλωση είναι μια υπερκατασκευή .Η μεταμόρφωση των υπαρκτών αόρατων ρηγμάτων σε φαινόμενες συγκρούσεις με άλλα επίδικα είναι ο όρος συντήρησης, καθήλωσης των πόλων των αόρατων ρηγμάτων αυτών.

Στο ΑΡ διατυπώνεται ένα συνεκτικό έργο  όπου αναδεικνύονται αυτά τα αόρατα  ρήγματα .Ενδεικτικά:

Στο ΑΡ γίνεται μια ταξινόμηση ανάμεσα σε "διεθνώς εμπορεύσιμους κλάδους " tradables και "μη εμπορεύσιμους κλάδους". Οι πρώτοι περιλαμβάνουν όλες τις δραστηριότητες που υφίστανται άμεσα τον ανταγωνισμό (πχ ο μαραγκός από το Ικεα) ενώ στους δεύτερους όσοι δεν υφίστανται άμεσα τον ανταγωνισμό ( πχ δημόσια διοίκηση) .Παρότι αναγκαστικά απλοποιώ το σχήμα, ο ΑΔ παρατηρεί πως για μια ολόκληρη φάση ενώ τα καταναλωτικά πρότυπα αυξάνουν για όλους, το μερίδιο των "εμπορεύσιμων κλάδων" συρρικνώθηκε. Η ιζηματοποίηση των όλων  εισοδημάτων και η συνακόλουθη έκφραση της δυσανεξίας  τους χωρίς το αόρατο ρήγμα τους, δημιουργεί ένα μετασχηματισμένο πόλο δυσανεξίας. Ο πόλος αυτός ενώ  δημιουργεί την πολιτική πλοκή (πχ αντιμνημόνιο fast track) αποκρύβει και τελικά συντηρεί το ρήγμα, εις βάρος των θυμάτων του πόλου των "εμπορεύσιμων".

Στο ΑΡ προσφέρονται και άλλες διαυγαστικές παρατηρήσεις και ταξινομήσεις , που αποκρύβονται από την τρέχουσα ιδεοκίνηση (πχ το θέμα των μεγάλων εταιρειών, η φορολογία των αυτοαπασχολούμενων, οι μηχανισμοί φυγής από τις υπηρεσίες του δημοσίου κλπ). Εαν η ελληνική κοινωνία αναλυθεί με τα εργαλεία και την οπτική του ΑΡ τότε μια σειρά από δραστηριότητες και λειτουργίες , αποκαλύπτονται ως "ορθολογικές" επιλογές έλλογων υποκειμένων. Η κοινωνία μας δεν έχει στρεβλώσεις έχει σταθερά συστήματα , αποκρυσταλλώσεις συσχετισμού συμφερόντων, τα οποία παράγουν λογικά αναμενόμενα αποτελέσματα. Ετσι μια σειρά συζητήσεων γίνονται προσχηματικά, με την επίκληση κοινότοπων αφαιρέσεων οι οποίες προσπαθούν να αναπαράγουν τους υφιστάμενους αόρατους συσχετισμούς.

Το κεφάλαιο για την σιωπηρή συναίνεση είναι, κατά την γνώμη μου ένα από τα πιο ενδιαφέροντα. Αναδεικνύονται ένα πλήθος περιπτώσεων όπου οι παράδοξες  ιδιομορφίες τυγχάνουν μιας ευρύτατης συναίνεσης από την Ακροδεξιά έως το ΚΚε. Η γενική αντιμετώπιση για τα φροντιστήρια και τα ασφαλιστικά ταμεία , είναι υποκριτική και συναινετική ταυτόχρονα.
Ακόμη το κεφάλαιο "επιδόσεις και συγκρίσεις" παρέχει τεχνικά στοιχεία, όπου η ελληνική οικονομία έχει επιτύχει μια σειρά από διαστροφικές πρωτιές.
Είναι τόσο ερεθιστικό  το ΑΡ ώστε είναι περιττό να απαριθμήσω όλα τα ενδιαφέροντα που παρέχει.

Ωστόσο το γενικό του πνεύμα προκαλεί μια απορία. Ο ΑΔ είναι εκ των συντακτών του κειμένου των 58.Το ΑΡ αποκαλύπτει ένα νεοελληνικό δυναμισμό ο οποίος συστημικά είναι αόρατος γιατί είναι προφανώς διακομματικός και διαταξικός. Το λογικό συμπέρασμα του ΑΡ δεν είναι να συνενωθούν οι εκπρόσωποι των  αδικημένων πάροχων   "tradables" σε ένα ενιαίο κόμμα ρεύμα, αλλά να διαμορφώσουμε ένα ιδεολογικό και διαλογικό περιβάλλον όπου οι πάροχοι των "tradables" θα απομαγεύσουν τα αόρατα. Αυτή η απομάγευση ή θα γίνει σε όλο το εύρος του ιδεολογικού φάσματος αλλιώς κυριολεκτικά σε λίγα χρόνια θα γίνουμε όλοι "αόρατοι”

Ακατανόητος και ίσως επιβλαβής μαξιμαλισμός

 

 

 

Τελικά βρεθήκαμε στο Free Thinking Zone  για τη συζήτηση των bloggers. Το κλίμα ήταν χαλαρό, το ύφος της συζήτησης και η διάταξη του χώρου προσιδίαζε προς ένα παραγωγικό  "πολιτικό  εργαστήριο" .Οι σκέψεις που κατέθεσα ήταν συνοπτικά οι ακόλουθες:

Η πρωτοβουλία , όπως τουλάχιστον περιγράφεται στην γενέθλια πρόσκληση-διακήρυξη δεν με βρίσκει σύμφωνο. Την βρίσκω σχετικά αυτοκαταστροφική για το μέλλον των εύλογων μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη η κοινωνία.

Οι 58 "εκβιάζουν" την δημιουργία ενός πολιτικού υποκειμένου για να συμμετάσχει στις ευρωεκλογές, ενώ ρισκάρουν να αποδυναμώσουν εμμέσως την επερχόμενη νίκη ένός αυτούσιου καθαρά αυτοδιοικητικού ρεύματος το οποίο κινείται στους άξονες των εύλογων μεταρρυθμίσεων που έχουμε ανάγκη .Την ώρα που ο Συριζα, ανατρέπει τις παραδόσεις της ανανεωτικής αριστεράς , υποβιβάζει τον αυτοδιοικητικό χαρακτήρα και υποτάσσει τα πάντα στο "fast track αντιμνημόνιο", μια σειρά πετυχημένων  δημάρχων στο κλίμα των πέντε κινδυνεύουν να νικήσουν χωρίς ιδεολογικοπολιτική καταξίωση.

Η γενική αίσθηση ότι ένας χώρος μπορεί να εκπροσωπηθεί πολιτικά επειδή θα στελεχωθεί από πρόσωπα κύρους, είναι λανθασμένη. Υποτιμά την ανάγκη συμβολικών ταυτίσεων, συναισθηματικών προβολών, τη σημασία της «ιστορικής συνέχειας»  Το ιστορικό παράδειγμα της Συμμαχίας του 77 κσι η πρόσφατη πανωλεθρία Μόντι στην Ιταλία τεκμηριώνουν πως η πολιτική σύγκρουση γίνεται σε πολλαπλά επίπεδα. Με την έννοια αυτή η αποτύπωση ενός τοπολογικού πολιτικού κέντρου trans όπου διασταυρώνονται και επικοινωνούν μεταρρυθμιστές όλων των εκκινήσεων είναι ολέθρια. Οι μεταρρυθμίσεις ιστορικά επιτυχαίνουν όταν οι μεταρρυθμιστές είναι ισχυροί, ταυτόχρονα συγχρονισμένοι , εντός των πολιτικών οικογενειών τους και όχι όταν συνωστίζονται άχρωμοι στο υπερβατικό «κέντρο».  

Η πολιτική αποτύπωση του Συριζα ως "νεοκομμουνιστικού" και η ευρύτερη δυσανεξία προς τον χώρο είναι άστοχη. Ο ρητορικός ριζοσπαστισμός, η αναβολή των εύλογων μεταρρυθμίσεων, η εύνοια στο τοπικό και το μερικό, δεν προέρχονται από τον "κομμουνισμό" αλλά από τον τυπικό αστικό χαρακτήρα του Συριζα. Ίδιον όλων των αστικών εκάστοτε αντιπολιτεύσεων είναι η θεατρική οξύτητα. Μάλιστα αν συγκριθεί  ο Τσίπρας με τον Γαπ του 07-09 ( επικεφαλής ομάδας τρακτέρ με άροτρα με σκοπό το Σύνταγμα, διαδήλωση κατά της Cosco,συμπαράσταση στον Γκορτσίδη, επανακρατικοποίηση του Οτε κλπ) μάλλον φαίνεται ελαφρώς πιο νουνεχής. Η παθολογική δυσανεξία προς τον Συριζα,ουσιαστικά τον ακολουθεί στην αδιέξοδη γραμμή του να μετατρέψει τις ευρωεκλογές σε δημοψήφισμα. Στην λογική αυτή ο Συριζα φλερτάρει να  την ιδέα να καταγραφεί ως  νικητής στο Ευρωπαικό γίγνεσθαι μαζί με την Marine Le Pen.Μια   αποκωδικοποίηση των ευρωπαϊκών εκλογών, με το ίδιο κριτήριο ( οι νικητές νομιμοποιούνται να κυβερνήσουν) δημιουργεί ένα πολιτικό τοπίο εντός του οποίου υπονομεύεται το ίδιο το δικό του σχέδιο. Ο Συριζα διεκδικεί για τον εαυτό του την διακυβέρνηση, για να συνδιαλέγει με την πιο ευρωφοβική καιροσκοπική Γαλλία καταγράφοντας μια εκβιαστική Πύρρειο νίκη .Η αποτροπή των ευρωεκλογών- δημοψήφισμα αδυνατίζει με την ασθμαίνουσα συγκόλληση που προτείνουν οι 58, γιατί αδυνατίζει τον υφιστάμενο παραγωγικό κατακερματισμό και δραματοποιεί την σύγκρουση.

 Oι 58 μπορούν να έχουν μια ιστορική ευκαιρία αν αναστείλουν το σχέδιο τους για ενα ψηφοδελτίο των ευροεκλογών και να μετατραπούν σε think tank του ευρύτερου διακομματικού ρεύματος που εκπροσωπουν οι Καμίνης, Μπουτάρης, Βερνίκος(;), Ιωακειμίδης κλπ. Το ρεύμα αυτό μπορεί να καταγραφεί ως ο μεγάλος νικητής σε μια περίπλοκη συγκυρία. Στο επίπεδο αυτό είναι φυσική και δυνατή μια τοπολογική συμπόρευση των πάσης εκκίνησης μεταρρυθμιστών. Με ένα παράδοξο τρόπο οι 58 αγνοούν τον υπαρκτό ευρύτερο μεταρρυθμισμό για να εμπλακούν σε μια πολιτική κατασκευή η οποία δεν προκύπτει από πουθενά (άρνηση Δημαρ). Τα δια γυμνού οφθαλμού ορατά , κατασκευασμένα ερωτήματα των δημοσκοπήσεων για την κεντροαριστερά , όπου η υποστήριξη προκύπτει ήδη  από την πλοκή του ερωτήματος (κλασσικό κολπάκι) , επιβεβαιώνουν πως ο καταρρέων Δολ πάει να πάρει στο λαιμό του και άλλους. Είμαστε τόσο αφελείς;