Σε μια από τις συνήθεις συμπτώσεις που
μόνο οι εμμονικοί αριθμολόγοι θα έδιναν αξία, τόσο το χρηματιστήριο όσο και τα spread ταυτίζονται στο ψυχολογικό όριο των χιλίων μονάδων. Και
στις δύο περιπτώσεις έχουμε μια σαφή βελτίωση κάποιων "αριθμών" οι
οποίοι αντιστοιχούν σε αλλαγές οικονομικών δεδομένων.
Το λεγόμενο μέτωπο της εθνικής σωτηρίας,
μπορεί να επαίρεται ότι έχει μικρές επιτυχίες , ενώ το λεγόμενο αντιμνημονιακό
πλέγμα δεν μπορεί να επαναλαμβάνει το διπλό επιχείρημα ότι το μνημόνιο
συντρίβει την κοινωνία και διαλύει το Ευρώ. Οι χίλιες μονάδες μπορεί και να
επιβεβαιώνουν τον Αλαβάνο: το Ευρώ είναι μια χαρά , αλλά μπορεί να διαλύσει την
κοινωνία. Δεν υπάρχει κανένας λόγος που να μην αποκλείσουμε το ΧΑ στις 2000
μονάδες, τα spread στις 350 και την
ανεργία στο 40%.Ας ονομάσουμε τη συνθήκη 2000/350/40
Έχω την γνώμη ότι η συνθήκη αυτή μπορεί να γίνει πχ 2000/350/10 αν ο Σαμαράς
κάνει κάτι που η τρέχουσα θεωρία ,ρητά αποκλείει: Να ταυτιστεί με μια επιχείρηση
σύγκρουσης με την ελληνική ολιγαρχία.
Οι τρέχουσες συλλήψεις της συγκυρίας, εν
πολλοίς ,χαρτογραφούν τους πολιτικούς εκπροσώπους των αστικών κομμάτων ως απ' ευθείας
διαμεσολαβητές συμφερόντων με τον κωδικό όρο "διαπλοκή". Σύμφωνα με
τη άποψη αυτή οι πολιτικοί μοιράζουν πόρους στους ολιγάρχες και αυτοί τους
προστατεύουν μέσω των ελεγχόμενων ΜΜΕ.Η σύλληψη αυτή οδηγεί αυτομάτως στην
προτεινόμενη λύση: ένα πολιτικό μέτωπο των δυνάμεων της εργασίας θα αποκαλύψει
τον εγγενή, οργανικό σχηματισμό μεταξύ πολιτικής και οικονομίας. Αν αποκαλυφθεί
ότι η ροή των πόρων σχετίζεται με τις πολιτικές αποφάσεις προστασίας της
πλουτοκρατίας τότε ο πολιτικός συσχετισμός θα δυναμώνει υπέρ της αριστεράς. Στην
καθομιλουμένη :ο Σαμαράς είναι κυβέρνηση των συμφερόντων των λίγων ή η συνθήκη
2000/350/10 είναι δυνατή μόνο με κυβέρνηση Σύριζα plus.
Μπορούμε όπως να επεξεργαστούμε την
υπόθεση ότι ο Σαμαράς μπορεί να κάνει την έκπληξη; Δηλαδή, να συγκρουστεί με
τις κατεστημένες δυνάμεις του κρατικοδίαιτου καπιταλισμού;
Υποστηρίζω ότι αυτή η προοπτική είναι
σοβαρή ίσως και μονόδρομος .Η προοπτική δεν συνιστά ανατροπή αλλά φυγή προς τα
εμπρός που έχει ο αστικός σχηματισμός. Το εγχείρημα έχει τη μορφή ιστορικού
ενδεχόμενου , ενός ανοικτού στοιχήματος, το οποίο όμως έχει την εξής παραλλαγή:
Η κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, ο παρεοκρατικός καπιταλισμός θα παραμείνει
ως εξαίρεση, ως δευτερέουσα μορφή ενός πιο ανοικτού παιγνίου. Στην προοπτική
αυτή η κύρια αφήγηση για την κρίση μπορεί να αποκτήσει μια άλλη μορφή από το
"μαζί τα φάγαμε" και να διατυπωθεί ως : η διαπλοκή " μας
παρέσυρε " σε λάθη.Η προοπτική θα πρέπει να κατανοηθεί ως μεσοπρόθεσμη
διαδικασία παρά ως δραστική αλλαγή με συμβολικά σημεία καμπής.
Κανένα πραγματολογικό υλικό της συγκυρίας δεν συνηγορεί σε μια τέτοια
γνωμάτευση: Siemens, Lagard, Mega (Δάνειο) είναι κωδικές ονομασίες
αρχετυπικών διαδικασιών που υποτάσσουν την πολιτική στην οικονομία : η
πεμπτουσία του κλειστού συντεχνιακού νεοελληνικού καπιταλισμού. Είναι δυνατόν
μια πολιτική εξουσία που στηρίζεται στους κλασσικούς account managers του οικονομικοπολιτικού πελατολογίου ΝΔ , Πασοκ να αποκηρύξει
το πελατολόγιο και να μετατραπεί από απλούς διαχειριστές χρηματοροών σε
στρατηγικούς διαμορφωτές ενός πιο ανοικτού παιγνίου; Η υπόθεση μοιάζει κατ'
αρχάς σαν θαύμα του Αγίου Φανουρίου ωστόσο επειδή κατά λάθος γίνονται θαύματα
ας δούμε μερικές προκείμενες του προβλήματος.
1.-Η απονομιμοποίηση του καρτέλ
Η κρίση συνιστά μια αποτυχία των οικονομικών δυνάμεων που συνιστούν το κλειστό
καρτέλ της χώρας. Αν και η ιστορία δεν είναι γεμάτη από παραδείγματα από
κατόχους know how πολιτικής εκπόρνευσης
οι οποίοι να περιμένουν καρτερικά την εκπαραθύρωση τους, ωστόσο δεν είναι κενή
από παραδείγματα όπου οικονομικοί παίκτες μεταμορφώνονται και προσαρμόζονται σε
νέα πιο ανταγωνιστικά περιβάλλοντα. Εκτός από τους συμμετέχοντες στο κλειστό
πάρτυ του Μαξίμου, ο αστικός σχηματισμός έχει να δείξει επιδόσεις εξωστρέφειας
σε ανταγωνιστικούς τομείς. Η ελληνική ιδιαιτερότητα έγκειται στο ότι αυτή η
δεύτερη όψη του ελληνικού αστισμού δεν έχει τις ιδεολογικές και ηθικές βάσεις
για να επιβάλει μια αναγεννησιακή διάσταση και σκιάζεται από τον όγκο της
κλεπτοκρατίας. Το θεμελιακό όμως είναι ότι υπάρχει το κρίσιμο μέγεθος για να
πυροδοτήσει μια εκκίνηση. Το ιδεολογικό περιβάλλον με την επικράτηση της
έννοιας κλειδί της "παραγωγικής ανασυγκρότησης" εντός ή εκτός
μνημονίων , δημιουργεί ένα ευνοϊκό χώρο για την ανάπτυξη μιας ιδεολογίας της
παραγωγικής εξωστρεφούς Ελλάδας. Οι κοινωνικές αστικές δυνάμεις αυτής της
εξωστρέφειας δεν είναι αμελητέες.
2.-Η φύση της Συριζαικής πρόκλησης
Η Συριζαική πρόκληση συνιστά ευρύτερο ιστορικό γεγονός το οποίο εμπεριέχει μια
εσωτερική πλευρά μιας ακούσιας προοπτικής: ενώ η γραμματεία, η ιστορική
ιδεολογική προέλευση του χώρου είναι τυπικά κριτική προς τον οικονομικό
φιλελευθερισμό , ουσιαστικά είναι φορέας μιας δυναμικής ανοίγματος, διεύρυνσης
του επιχειρηματικού παιγνίου. Με μια έννοια ο Σύριζα γίνεται ακούσια και παρά
την βούληση των περισσότερων ρευμάτων στο εσωτερικό του, φορέας τυπικής
φιλελευθεροποίησης της οικονομικής πλοκής. Η ουσία του οικονομικού του λόγου, η
φύση των ενστάσεων του Σύριζα παραπέμπουν σε ένα σαφή φιλελευθερισμό χωρίς
όνομα: ένας ενοχικό left liberal project.Αν δεχθούμε ότι οι πολιτικές συγκρούσεις δεν έχουν τη
μορφή διελκυστίνδας αλλά τη σύνθετη μορφή των μηχανισμών της ωρολογοποιίας με
τους πολλαπλούς μοχλούς, τότε η Συριζαική πίεση τελικά ωθεί προς
φιλελευθεροποίηση παρά προς καρτελοποίηση. Η εύλογη παρατήρηση ότι ο Σύριζα
είναι θεμελιακά κατά των ιδιωτικοποιήσεων παραγνωρίζει το γεγονός πως για
οποιαδήποτε ιδιωτικοποίηση η αντίρρηση θα δομηθεί ως έλεγχος του καρτέλ των
υποψηφίων αγοραστών , δηλαδή θα γίνεται αναγκαστικά από την φιλελεύθερη
οπτική.Για τις ιδιωτικοποιήσεις η ουσιώδης αντίρρηση δεν είναι του Σύριζα αλλά
του ΚΚΕ το οποίο είναι υπέρ του καθεστώτος " μη εταιρικών δημοσίων
υπηρεσιών" .Στην πολιτική ρητορεία του Σύριζα για δημόσια επιχειρηματικότητα
,η λέξη κλειδί είναι η επιχειρηματικότητα καθώς ευρίσκεται στον αντίποδα μιας
υποτιθέμενης οικονομίας εκτός του "νόμου της αξίας".
3.-Η αμφίπλευρη δομή των μνημονιακών
πολιτικών
Οι μνημονιακές πολιτικές έχουν
πανίσχυρες νομικές δεσμεύσεις. Η φύση του κομματικού ανταγωνισμού έχει
υποβαθμίσει την ουσία των αντικαρτέλ ρυθμίσεων που επιβάλουν τα μνημόνια εις
βάρος και παρά την θέληση των εκάστοτε διαδρομιστών του Μαξίμου. Από τυπική
άποψη τα μνημόνια δημιουργούν ένα κύμα διεύρυνσης του ανταγωνισμού στο χαμηλό
επίπεδο (κλειστά επαγγέλματα) .Στο υψηλό επίπεδο, οι ρυθμίσεις στις τράπεζες
έχουν ένα σαφές στοιχείο κατασκευής ολιγοπωλίου αλλά αυτό σχετίζεται με την
Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αλλά και αν ακόμη δεχτούμε την άποψη ότι στο νέο
κεντροποιημένο τραπεζικό σύστημα υπάρχουν οι οργανικοί μηχανισμοί διαπλοκής,
δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι το εγχώριο πλέγμα θα μεταφερθεί αυτούσιο,
άφθαρτο στο υψηλότερο επίπεδο. Το ελληνικό καρτέλ θα έχει θύματα. Εκτός του
τραπεζικού τομέα τα μνημόνια έχουν μια ρητή κατεύθυνση φιλελευθεροποίησης. Επομένως
το ισχυρό δεσμευτικό πλαίσιο είναι ισχυρό.
4-Η εσωτερική υποτονικότητα
Αν υιοθετήσαμε το τυπικό "μηχανικό" κριτήριο των αντικυβερνητικών
κινητοποιήσεων, η κυβέρνηση Σαμαρά δεν περνάει άσχημα. Με τη λήξη της εμβληματικής
απεργίας στην Χαλυβουργική, τη δια περιπάτου επιχείρηση Ξένιος Δίας, την
ακαριαία ακύρωση των καταλήψεων υπό την καθαρά συμβολική δυσανεξία του Σύριζα ,
η κυβέρνηση δείχνει να μη δυσκολεύεται ιδιαίτερα λόγω ενός μαχητικού κινήματος
στους δρόμους. Η χαρτογράφηση της κοινωνικής ψυχολογίας είναι πέραν των
ικανοτήτων του ιστολογίου, αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα
μιας ευρείας αναμονής η οποία λειτουργεί ως επωαστήρας: Κατάλληλη θερμοκρασία,
υγρασία και σκιά για γονιμοποιήσεις όχι στο άγονο έδαφος της
"κεντροαριστεράς" αλλά στο προνομιακό πεδίο της κορυφής της
πυραμίδας.
5-Η ιστορική ενδεχομενικότητα
Είναι δυνατό ένας τυπικός άχρωμος, περιορισμένης εμβέλειας δεξιός πολιτικός που
κατέγραψε το εξευτελιστικό 17 % να κάνει τέτοιο άλμα ; Χμ...Στατιστικά η
πιθανότητα υπάρχει και είναι ισοδύναμη με την πιθανότητα η ΑΕΚ να κάνει δέκα
νίκες σερί. Ωστόσο η ιστορική παρακαταθήκη του γεννήτορα της ΝΔ έχει στοιχεία
αυτονόμησης από τις αντίστοιχες ιστορικές δεσμεύσεις. Περαιτέρω είναι άγνωστο
τι είδους συνειδησιακές διαδρομές μπορεί να χαράξει η αστική καταγωγή του
Σαμαρά.
Υπάρχουν λοιπόν εξωτερικές συνθήκες οι οποίες , εκ των υστέρων , θα μπορούσαν
να εξηγήσουν μια μεταμόρφωση.
Παρατηρώντας τις λεπτομέρειες
Θα είχε ενδιαφέρον όμως να συνεχίσουμε
την υπόθεση εργασίας στην εξής διάσταση: Αν μια τέτοια ιστορική μεταμόρφωση
γίνει (ως γεγονός ενός τετελεσμένου μέλλοντα) ποια θα ήταν τα πρόδρομα
φαινόμενα , ως ίχνη του παρόντος που θα έπρεπε να παρατηρούμε στον ενεστώτα
χρόνο. Δηλαδή θα μπορέσουμε να παίξουμε με τη μηχανή του χρόνου πιστοποιώντας
το γεγονός στο μέλλον και μετά να παρατηρήσουμε τις δυσδιάκριτες λεπτομέρειες
δίπλα μας σήμερα;
Η λιτότητα στην επικοινωνία.-Ο Σαμαράς
έχει μια αξιοπρόσεκτη λιτότητα στην επικοινωνία του, η οποία του επιτρέπει να
έχει την ευχέρεια πολλαπλών κινήσεων στο μέλλον. Οι ρητές δεσμεύσεις του για το
μέλλον είναι ελάχιστες.
Η στοχοποίηση του καρτέλ από την Εσπερία.-Η συχνότητα δημοσιευμάτων αναφορών
υποδείξεων από ισχυρούς διαμορφωτές γνώμης στη Δύση για τους ολιγάρχες είναι
αξιοσημείωτη και πάντως μεγαλύτερη από ποτέ.
Το διαφαινόμενο άνοιγμα στις
ιδιωτικοποιήσεις.-Οι προσημάνσεις για τις μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις σηματοδοτούν
μεγάλο άνοιγμα σε νέους παίκτες
Η λουμπενοποιημένη κριτική προς
Σύριζα.-Ο σαφής αλλά μη ονομαζόμενος φιλελευθερισμός του Σύριζα, βραχυκυκλώνει
την κυβέρνηση. Ο εντοπισμός της κριτικής σε διάφορες "Αμαλίες"
προδίδει άγχος για την υποκλοπή και οικειοποίηση μιας κοινής ατζέντας και όχι
συνεπή πολιτική για ρήξη και σύγκρουση στα πραγματικά επίδικα.
Οι χίλιες μονάδες λοιπόν μπορούν να
σημάνουν μια τομή. Αν ο Σαμαράς παραμείνει ένας παρερχόμενος διαχειριστής του
Καρτέλ τότε επιφυλάσσει στον εαυτό του την τύχη του προκατόχου του και ένα
εφιαλτικό μέλλον , ως πρωθυπουργό, στον επερχόμενο Τσίπρα. Αν όμως τολμήσει
τότε θα διευκολύνει τον επερχόμενο Τσίπρα που θα βρει μια πιο ανοικτή οικονομία σε ανοδικό κύκλο, αλλά
θα έχει επιτελέσει ένα έργο αντάξιο της αστικής καταγωγής του και ίσως έχοντας
την μοίρα της Αεκ να κάνει δέκα νίκες
σερί……..
Εικόνα:
http://www.thousandislandslife.com/BackIssues/Archive/tabid/393/articleType/ArticleView/articleId/117/Thousand-Islands-Life-Future.aspx