A.Negri:Ιωβ και εργασιακή θεωρία της Αξίας

Αναδημοσιευση από: Αριστερά και Πολιτική Θεολογία

Το 1983 ο A.Negri ευρίσκεται στον τέταρτο χρόνο της φυλάκισης του.Ακριβώς αυτή τη χρονιά αποφασίζει να ασχοληθεί με τον Ιωβ και να γράψει ένα απο τα πιο σημαντικά συγχρονα κείμενα πολιτικής θεολογίας της αριστεράς: Il lavoro di Giobbe (η εργασία του Ιωβ).Ίσως δεν ειναι άσχετο ότι ο ΑΝ τελέιωσε καθολικό γυμνάσιο και ότι οι πρώτες του πολιτικές αναζητήσεις έγιναν στο πλαίσιο της καθολικής οργάνωσης νεολαίας "Gioventú Italiana di Azione Cattolica (GIAC)".Ακόμη δεν πρέπει να παραβλεψουμε ότι τελικά η τροφοδοτρια πηγή της τριλογιας που ξεκινήσε με την "Αυτοκρατορία " δεν είναι παρά το θεμελιακό Savage Anomaly το οποίο εξετάζει διεξοδικά την Σπινοζικη πολιτιολογεία, γραμμένο την ίδια περίοδο.Η φυλακή λοιπόν στρέφει τον ΑΝ στην Βίβλο και την Θεολογία της Ολλανδικής Αναγέννησης.

Στο Il lavoro di Giobbe (ildj) γίνεται στην ουσία μια γιγαντιαία μεταφορά ένας αναλογικος συλλογισμος ,ο οποίος συνδέει την εξαντληση της εργασιακής Θεωρίας της αξίας του Μαρξ με την σχέση Ιωβ Θεού.Το κουβάρι φαίνεται εκκεντρικό και για αυτο ερεθιστικό ,αλλά ας προσπαθήσουμε να το ξετυλιξουμε.

Ήδη μερικά χρονιά πριν, απο το Marx beyond Marx, ο ΑΝ θεωρεί ότι η κλασσική ανάγνωση της εργασιακής Θεωρίας της αξίας δεν μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση του φαινομένου της εκμεταλευσης της μισθωτής εργασίας.Στην κλασσικη ανάγνωση ,η θεωρία αναλύει ότι η μοναδική πηγή κέρδους είναι η απλήρωτη κατανάλωση εργατικής δύναμης η οποία αναφέρεται στην συνολική αναπαραγωγή του εργάτη ,η οποία δεν είναι απλά απλήρωτη εργασία ,αλλα απλήρωτη αναπαραγωγή.Η ημέρα τεμαχιζεται σε εργασία και αναπαραγωγή και ο μισθός αναπληρώνει μόνο την εργασία . Στις πρώτες αναλύσεις του ΑΝ ,ο τεμαχισμος αυτός αμφισβητείται καθώς η εργασία - παραγωγή έχει επεκταθεί πλέον στο σύνολο της ημέρας η παραγωγή πλέον είναι ο ίδιος ο βιος του εργάτη ο οποίος δεν παράγει οσο εργαζεται αλλα ουσιαστικά είναι ο ίδιος μια ασυνεχης παραγωγή , ένας "τόπος " όπου οι παραγωγικές δυνάμεις επενδύονται ως εάν ο ίδιος να είναι ένα εργοστάσιο παραγωγής μιας υποκειμενικοτητας.

Η θεωρία του ΑΝ , όπως την αποτυπωσαμε χοντρικά, εξελίχθηκε στο μεταγενέστερο έργο του, και συνεχίζει να αμφισβητείται σοβαρά .Το θέμα δεν είναι αυτή καθ´εαυτή η θεωρία .Το ζήτημα είναι ότι αυτή κωδικοποιειται ως μια αδυνατοτητα στοιχειώδους υπολογισμού της εκμεταλευσης , ως ένα κλάσμα παραγωγής αναπαραγωγής .Η θεωρία του ΑΝ καταστατικά στηριζεται σε μια μη αλγοριθμικη φύση και αποτύπωση του φαινομένου της εκμεταλευσης .

Η μη αλγεβρικη αποτύπωση της εκμεταλευσης επαγωγικα οδηγει στην κατανόηση της μη εκμεταλευτικης κοινωνίας ,ως μη " υπολογιστικά" δίκαιης. Η κομμουνιστική κοινωνία δεν αναστρεφει μια εξίσωση που αποδιδει ένα μείον στην εργασία , δεν εξισώνει τα στοιχεία ενός κλασματος, δεν εξισορροπει ένα ασταθες υδραυλικό σύστημα ,η κομμουνιστική κοινωνια είναι πέραν της δικαιοσύνης της μαθηματικης ισότητας.Αυτο το στοιχείο της μη υπολογιστικης αποκατάστασης της εργασίας ,αυτο το ακατανόητο στοιχείο υπέρβασης της μαθηματικης ανισότητας μέσω μιας σχέσης πέραν της ισότητας και ανισότητας, βρίσκει ο ΑΝ στον μύθο του Ιωβ.

Για όσους δεν θυμούνται ο Ιωβ υποφέρει να πανδεινα ως μια δοκιμασία πίστης και υπομονής .Ωστόσο ενώ η πρώτη αναγνωση βλέπει το στοιχείο της υπομονής , ο ΑΝ αναδεικνύει μέσω μιας εξαντλητικης λογοτεχνικης ανάγνωσης ,το στοιχείο της υπέρβασης του δουναι λαβειν.Η σχέση Ιωβ Θεού δεν απορρυθμιζεται για να ρυθμιστει ,δεν αποσυντονιζεται για να συντονιστεί, αλλα συνεχώς εκφράζει μια μη διαλεκτική ζευξη,όπου τελικά ο πλεονασματικος πόλος είναι ο Ιωβ και όχι ο Θεός.Στην μη διαλεκτική αυτή σχέση ο Ιωβ είναι ο δημιουργός ο παραγωγός ,ο οποίος τελικά υπερβαίνει την απλή εξισορρόπηση , για να δημιουργήσει ενεργητικά μια νέα οικειοποιηση του Θεού.

Η γιγαντιαία μεταφορά είναι προφανής :

Όσο στον κομμουνισμού όσο και στον Ιωβ δεν έχουμε αποκατάσταση μιας δικαιοσύνης ,αλλα μια υπέρβαση της διακρισης.
Το ενδιαφέρον στο βιβλιο αυτο είναι οτι ,ο ΑΝ για να θεμελιώσει τη μεταφορά αυτή καταβυθιζεται κυριολεκτικά στο βιβλίο κείμενο,αναδεικνυει λογοτεχνικά και σημασιολογικα στοιχεία απαρατήρητα στην συμβατική Θεολογία της " υπομονής" .Πρόκειται για μια φρέσκια αριστερή βιβλική μελέτη ,μια αριστερή πολιτική Θεολογία .Δεν είναι βέβαια απαρατηρητο οτι ο αποπνικτικος οικονομισμος της εποχής ο οποίος επικρατεί και εντος αριστεράς , ουσιαστικά έχει υποβιβάζει την πλευρά αυτη του μεγάλου φιλοσόφου της εποχής A.Negri.

A.Negri The labor of Job .Bayard 2002