Wednesday, January 27, 2010

Ζει ανάμεσα μας:η "αφηρημένη" εργασία


To 1988 o John Carpenter J.Carpenter γυρίζει την ταινία “They live” που κυκλοφορησε στην Ελλαδα με τον προλιακοπουλικό τίτλο "Ζουν Αναμέσα" μας.
Πρόκειται για ενα από τα πιο Μαρξιστικά φιλμ.

Ο ήρωας βιώνει τον κοινωνικό αποκλεισμό ,ζει στα προάστια της πόλης και προσπαθώντας να καταλάβει το γιατί αυτής της αδικίας,αντιλαμβάνεται ότι αυτή δεν προέρχεται από την απτή κοινωνική λειτουργία,από την εμπειρική ανάλυση της παργματικότητας,αλλά από βαθύτερα αίτια,κάτι αόρατο που όμως εχει δική του δομή και δικούς τους νόμους.
Α καλά τώρα ,το 1988 στην Αμερική ,ο σκηνοθέτης δεν θα έκανε σοσιαλιστικό ρεάλισμο.Το ρίχνει στην μαυρη κωμωδία,και μας αποκαλύπτει κάτι τερατώδεις κυρίαρχους του κόσμου,που αποκαλύπτονται μόνο με τα ειδικά μαύρα γυαλιά.Και ακολουθει ενα τρομερό ντελίριο αποκαλύψεων καθώς οι μίσοι κάτοικοι είναι επικυρίαρχοι.Ο μπακάλης ο τραπεζίτης,αλλα και οι ερωτικός σύντροφος (σε μια ξεκαρδιστική σκηνή) εμφανίζεται ως τερατάκι ακριβώς την ώρα της συνεύρεσης....
Ωστόσο το υπόβαθρο της ταινίας είναι ομόλογο του «Κεφαλαίου».
Η ανάλυση της κοινωνικής αδικίας δεν μπορεί να γίνει αν την προσεγγίζεις με τους όρους που αυτή σου παρουσιάζεται.Γιατί αν και αδικία θα σου παρουσιάζεται κάπως «φυσική».Αν λοιπόν θέλεις να την δεις τότε πρέπει να ανακλύψεις (τουλάχιστον να προσπαθήσεις) κάποιους νόμους που διέπουν την κοινωνία,και κάνουν τα πράγματα να φαίνονται αυτά που φαίνονται.
Σε ιστολογική αυθαιρεσία αυτό περίπου γίνεται στο «Κεφάλαιο».Και από εκέι και πέρα αρχίζει τη ατέρμων συζήτηση.
Οι νόμοι του Κεφαλάιου είναι «βαθύτεροι » αλλα τα φαινόμενα τους ορατά.Οι νόμοι όμως αυτοί βασίζονται σε έννοιες που δεν μας είναι ομοίως ορατές απτές.Αρα οικοδομείται ενα σύστημα εννοιών που λειτουργούν και ελέγχονται μόνο εντός του εργου του Μαρξ.Οι έννοιες του Κεφαλάιου δεν είναι έννοιες της τρέχουσας ακαδημαικής οικονομίας.
Αν πείς σε κάποιον κλασσικό οικονομολόγο οτι η «αφηρημένη» εργασία δημιουργεί «υπεραξία» και όχι η «συγκεκριμμένη» τότε ή θα σε κοιτάξει με συμπόνια θα σε ρωτήσει τι ακριβώς είναι η «αφηρημένη» .Στην πρώτη περίπτωση η συμπόνια είναι δυσάρεστο συναίσθημα για οποίον το εισπραττει ,αλλα στην δεύτερη τα πράγματα είναι ακόμα χειρώτερα γιατι δεν μπορείς με μια λέξη να πείς τι είναι η «αφηρημένη» εργασία αλλά πρέπει να την ορίσει μέσα με μια σειρά από ορισμούς (αξία,χρήμα, κλπ) εντός του έργου του Μαρξ.
Ξαναείδα μερικά διαβάσματα μου για τον Μαρξ καθώς είδα την τελευταία ανάρτηση του "koblopoulos" και συνειδητοποίησα οτι ο Μαρξισμός είναι πλέον ακαδημαικό αντικείμενο.Από κριτική θεώρηση ενός αδέσποτου διανοούμενου,από εργαλείο αμφισβήτησης,και αφού για καμιά πεντηκοταετία έγινε νυσταλαία και καταπιεστική ιδεολογία κάποιων επιτήδειων καρεκλοκενταυρων σε ακαδημιές της ΕΣΣΔ ή της Πνομ Πνεχ ,εγινε και εξάμηνο στο Οικονομικό Πανεπιστημιο.
Πω πω φαντάσου ο καθηγητής να είναι και ενεργός αριστερός πολίτης.Εχει μπλέξει σε τυπικό βραχυκύκλωμα.Ασκείται επαγγελματικά με κάτι που το κράτος τον χρηματοδοτεί ,για να αποδείξει την εγγενή του αδικία (του αστικού κράτους) ,το οποίο όμως μεταχειρίζεται τον συγκεκριμμένο ως αποδειξη οτι το αστικό κρατος είναι large ενω ο ίδιος το καταπολεμά κατα την μη επαγγελματική του ζωή.Αγνοώ αν η φράση μου είναι σωστή συντακτικά αλλα το παράδοξο είναι εκεί.Τελικά οι περισσότεροι αριστεροί διανοούμενοι εχουν αποφασίσει να πολεμούν το σύστημα από «μεσα»,και αυτο τους ξηγιέται αναλόγως.Τους «χώνει» όλο και πιο «μέσα» .
Κατα την ταπεινή μου γνώμη ο Μαρξ είναι μια ιδιοφυία,του οποίου το έργο είναι τόσο σημαντικό όσο λίγα.Αλλά τα ιδιοφυή έργα γίνονται παρωδία στα χέρια του κάθε τσαρλατάνου από πολλές απόψεις.
Η μεγαλύτερη κακοπιστία είναι να πείς οτι ο Μαρξ πέθανε γιατί ο Πολ Ποτ κάτι ψιλοδιάβασε στο Παρίσι και μετά πήγε και μάντρωνε τα δεκαπενταχρονα στην Καμπότζη,αλλά και η αφέλεια είναι να πεις ότι το έργο του είναι αλάνθαστο και η μοναδική ανάγνωση του κόσμου.
Σήμερα όμως αποτελεί την πιο εναλλακτική ριζοσπαστική ματά στα τεκταινομενα της οικονομίας,αλλά είναι περίπου σαν την ψυχανάλυση.Αν έχεις κανένα βαρύ ψυχικό νόσημα συνίσταται να παίρνεις τα χάπια σου γιατί , ενω η ψυχανάλυση μπορεί να ερμηνεύσει το πρόβλημα σου ,μπορεί να στο λύσει στο σχετικά απώτερο μέλλον, και υπο πολλες προυποθέσεις.
Εκείνο που δεν μου αρέσει στον Μαρξ είναι οτι πριν το διαβάσεις καλο είναι να ξέρεις λιγη φιλοσοφία,δεύτερον το Κεφάλαιο και το Grundrisse είναι πυκνά,αφηρημένα και περίπου τρεις χιλιάδες σελίδες.Δύσκολα πραγματα.
Εκείνο που μου αρέσει είναι οτι υπάρχουν δεκάδες αλλοι που τον ερμηνεύουν οι οποίοι αφου διαφωνήσουν μεταξύ τους, τελικά δεν αντιδιαλέγονται με τους «αστούς» ,Ο Μαρξισμός παραμένει ενδοαριστερη υπόθεση.
Το βασικό όμως είναι ότι ο Μαρξ επινοεί,δημιουργεί έννοιες (κατηγορίες τις λένε οι φιλόσοφοι) δεν αναλύει τον κόσμο με τις έννοιες που βρίσκει.

Αυτή η επινοητικότητα είναι η δύναμη του.Αλλωστε και οι μόνες σοβαρές κριτικές εναντίον του δεν είναι ότι κάνει γενικώς λάθος,αλλα ότι το σύστημα εννοιών που δημιουργεί είναι αντιφατικό,ατελές.Η σοβαρή αντίρρηση στον Μαρξ από τον Bοhm-Bawerk παραμένει ισχυρή και άλλωστε απ’αυτής διεξάγεται συνεχώς η συζήτηση,και αφορά μια υποτιθέμενη η πραγματική διαφορά ανάμεσα στον πρωτο και τρίοτο τόμο του Κεφαλάιου.Να σημειωθεί πως ο Γ.Μηλιός στο βιβλίο του " Η θεωρία του Μαρξ για τον καπιταλισμό", αποδέχται μια πλευρά της κριτικής («αξίες» στον πρωτο τόμο , «τιμές» στον τρίτο) την οποία αποδίδει σε μια θεωρητική παλινδόμηση του ίδιου του Μαρξ εντός της διαδρομής του έργου του.
Εκείνη η εννοια που πραγματικά με εντυπωσιάζει είναι η έννοια της «αφηρημένης» εργασίας
Και επειδή δεν κινδυνεύω να κοπω από το εξάμηνο στο Οικονομικό,,αποφάσισα να γραψω το μάθημα μου

Δεν είναι να κατανοηθούν οι έννοιες του Μαρξ αν δεν συμφωνηθούν μερικά βασικά προαπαιτούμενα

  • Οι έννοιες αναφέρονται σε μια ολότητα,σε μια αντιμετώπιση της οικονομίας ως ολον και αφού κλείνονται οι κύκλοι της καπιταλιστικής οικονομίας.Τα εμπορεύματα παράγονται ως προιόντα προς πώληση,οι εργαζόμενοι που τα παρήγαγαν τα αγοράζουν,για να συνεχισθεί ο κύκλος
  • Οι έννοιες ουσιαστικά αναδύονται ως εξέταση εμβαθυνση της εμπειρικής πραγματικότητας,και δεν προκύπτουν άμεσα από αυτή. Πχ Η έννοια της υπεραξίας δεν προκύπτει απο πουθενά,παρά από μετά από μια ανάλυση,ενω η έννοια της ανισότητας είναι ορατή.
  • Οι έννοιες είναι ιστορικά καθορισμένες.Δηλαδή οταν λέμε εργασία στον καπιταλισμό αυτή δεν είναι η ίδια στην πρωτόγοννη κοινωνία.
  • Στην ουσία ο εννοιακός κόσμος του Κεφαλαίου είναι ένας κόσμος ανάλυσης των μορφών που ουσιαστικά αποκρύπτουν το περιεχόμενο τους

Ας δούμε μια σειρά

Η τιμή των εμπορευμάτων δεν αντιπροσωπεύει μόνο μια ισορροπία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης αλλα είναι ένα σύμβολο,ενας κωδικός ενός συνόλου σχέσεων που πλέκονται ακριβώς για να παραχθεί το προιόν.Ο Μαρξ μας αποκαλύπτει ακριβως την σύμβαση που βλέπουμε ως τιμή αποκρύπτει μια βαθύτερη και τελικά την μοναδική ισορροπία που κρύβεται από κάτω.

Η μαγική αυλη διαδικασία που μετατρέπει σχέσεις σε σύμβολα ,τα οποία εμείς όμως δεν βλέπουμε αναλύεται στον Μαρξ ως ανάλυση της «αξίας».Ο τύπος απεκάλυψε οτι αυτό που λέμε το παντελόνι «αξίζει» πενηντα ευρώ ,είναι ψιλοαπάτη.Γιατί πριν απο αυτό, προυπάρχει μια οικονομία και μια κοινωνία που παράγει προιόντα για να «αξίζουν».Αυτή είναι η μαγκιά της αξίας.Ο τύπος «σκοτωθηκε» και ανελυσε την αξία από πολλές πλευρές.Ορισε την μορφή της,το περιεχόμενο,και το μέγεθος της.Αμα μιλήσεις με κανένα Μαρξιστή οικονομολόγο για την αξία,θα μιλάει πεντε μέρες και αν μιλήσεις με κανένα κλασσικό θα σε ξεπετάξει σε δέκα λεπτάκια.

Η «αξία» λοιπόν κάνει ενα magic αλά David Copperfield και μετατρέπει την εργασία που έχει στερεοποιηθεί κρυσταλλωθεί στα προιόντα σε ένα σύμβολο,και εμείς μετά παίζουμε με τα σύμβολα.Αλλά για να μην μπλεκόμαστε με τα πολλά σύμβολα,φιάξαμε ένα που περίπου τα αντιπροσωπεύει και αυτό είναι το χρήμα.

Το χρήμα κατα Μαρξ από μόνο του ,εκ των προτερων,δεν είναι αξία,δεν υποκρύπτει γενικώς αξία,απλώς είναι το σύμβολο των συμβόλων που χρησιμοποιούμε για να ανταλλασουμε εμπορεύματα.Η δύναμη του είναι εκ των υστέρων την εχει γιατί εμείς του την συμφωνήσαμε.
Εκείνο όμως που στην πραγματικότητα κάνει το συμβολάκι αυτό είναι να μεταφέρει σχέσεις,που έχουν μεταμορφωθεί μέσω της μηχανής της «αξίας».Δηλαδή το χρήμα μας κοροιδεύει στα μούτρα μας,και ενω νομίζουμε οτι διακινεί πλούτο αυτό διακινεί σχέσεις.Ποιες σχέσεις ;οχι βεβαια σαν και αυτές μεταξύ Αλεξανδρατου και Ψωμόπουλου,αλλά ας πουμε αυτές που εχει ο κάθε εργαζόμενος με τον ιδιοκτήτη της εταιρείας που δουλεύει.
Μα καλα αν το χρήμα δεν εχει αξία,τότε γιατί γίνεται ο καυγάς;
Εμ εδω σε θέλω
Γιατί αυτές οι σχέσεις που το χρήμα αντιπροσωπεύει,από μόνες τους ετσι φυσικά και αβίαστα αναδιανεμουν τον πλούτο λάθος.Το εκάστοτε αφεντικό του κλέβει και δεν το ξέρει,και ο κάθε εργαζόμενος επίσης χάνει και δεν το ξέρει.Αυτο που δεν είναι ορατό και κανένας δεν βλέπει και δημιουργει την ανισότητα στον πλούτο ονομάζεται «υπεραξία».Το λεπτό σημείο είναι οτι σε οποιαδήποτε συνθήκη μισθωτής εργασίας (που την βλέπουμε ολικά,χωρίς αυτονόητες εξαιρέσεις) υπεραξία αντλείται εστω και αν οι αμοιβές είναι οι μεγιστες.Μονο σε κοινωνίες που δεν λειτουργεί ο νόμος της αξίας δεν έχουμε «υπεραξία».
Εδω λοιπον σε αυτην την ανάλυση εισέρχεται η έννοια της αφηρημένης εργασίας.
Οπως είπαμε στην αναλυση μας το χρήμα δεν είναι «λεφτά» αλλά είναι σύμβολο σχεσεων, η αξία είναι μια αυλη κοινωνική διαδικασία τυπου Copperfield,τότε και η εργασία του μισθωτού δεν είναι γενικώς εργασία αλλά είναι «διπλής όψεως» κάτι σαν φωτοαντίγραφο.
Το κακό είναι οτι και οι δυο πλευρές της είναι «υλικές» απτές αλλά εμείς βλέπουμε μονο την μία.
Ε καλά τώρα δεν ειναι η πρωτη φορά που σε κατι διπλό βλέπουμε μονο την μια όψη.
Το πιο απλό παράδειγμα είναι αυτό της σχέσης θερμοκρασίας και ενέργειας.Το ότι ένα ντουλάπι και μια ενα μαχαίρι έχουν την ίδια θερμοκρασία δεν σημαίνει οτι έχουν την ίδια ενέργεια.Παρα ταύτα αν καποιος εμπορεύεται ντουλάπια και μαχαίρια με βάση το βάρος και την θερμοκρασία,δεν νοιάζεται για την ενέργεια που κρύβουν.Ενω για την θερμοκρασία και το βάρος χρειάζεσαι μόνο ένα θερμομετρο και μια ζυγαριά για την ενέργεια που κρύβεται τα πραγματα δυσκολεύουν.Δηλαδή δεν είναι μοναδικό το φαινόμενο η εμπειρική πραγματικότητα να υποκρύτει πραγματικότητες που είναι γνωστές αλλά χρειαζόμαστε αλλες διαδικασίες για να τις αποκαλύψουμε.

Ετσι και με την εργασία,βλεπεις βιώνεις και τελικά πληρώνεσαι για κάτι συγκεκριμμενο ,αλλα η δουλειά σου έχει και ενα κρυμμένο χαρακτήρα.
Ποιος είναι αυτός;μα να είναι γενικώς και αορίστως δουλειά,να υπάρχει παντού στον κόσμο (σε αυτο το σύστημα) η εργασία ως μια γενικεύμενη «υλη» η οποία παντου και παντα εισέρχεται στο σύστημα της αξίας για να μετασχηματισθεί ως χρηματική αποτίμσηση εμπορεύματος.Πριν να βρεις μια συγκεκριμμένη δουλειά (στο σημερινο σύστημα) αυτή υπάρχει ως υλική πραγματικότητα ως γενική κατηγορία.
Ο τρομερός Ρωσος οικονομολόγος Isaac Rubin (που τον καθαρίσανε στις ωραίες δίκες της Μοσχας σχετικά μικρό),μας εξηγεί πολύ ωραία οτι η «αφηρημένη» εργασία δεν είναι η φυσιολογική ικανότητα προς εργασία,ούτε το σύνολο όλων των εργασιών όλων των μισθωτών,αλλά είναι η «υλική» η «πραγματική» υπόσταση της εργασίας ως λειτουργίας στο συγκεκριμμένο σύστημα και μόνο σ’αυτό,που επιτρέπει στην φοβερή μηχανή της «αξίας» να μετατρέπει την δουλειά σε σύμβολο.
Χωρίς αυτο τον κρυμμένο χαρακτήρα δεν δουλεύει το σύστημα.
Χωρίς «αφηρημένη» εργασία το μηχανημα της «αξίας» δεν παράγει ανταλλάξιμα προιόντα,που διακινούνται μέσω συμβόλων.
Αυτή είναι λοιπόν η «αφηρημένη» εργασία.
Η κρυμμένη πραγματική υλική πλευρα της εργασίας που δεν είναι φυσιολογία,δεν είναι ολική κοινωνική εργασία ,αλλά είναι η μορφή της εργασίας που ανωνυμα, γενικά ,ομοιογεννώς εισέρχεται στην magic συσκευη της «αξίας» και επιτρέπει να δουλέψει το συστημα.
Ψαχνοντας τα σχετικα σε ενα πολύ εγκυρο ιστολόγιο διάβασα ένα αρθρο ενός από τους πιο σημαντικούς Μαρξιστές του John Holloway οποίος φαίνεται να μην έχει παρει πρέφα απο αφηρημένη εργασία.
Ευτυχώς που υπάρχουν τα ιστολόγια για να μπορεί ο κάθε αδέσποτος ιστολόγος να εκφρζαζει τις αντιρρήσεις του.Λοιπον οποιος διαβάσει το αρθρο του θα καταλάβει πως ο John Holloway αντιδιαστέλει την συγκεκριμμένη εργασία με την αφηρημένη ως εαν ειναι έννοιες του ίδιου επιπέδου.Θεωρεί την συγκεκριμμένη ως δημιουργική και την αφηρημένη ως αλλοτριωση.Κάνει δε και ενα αλλο λάθος θεωρεί οτι μπορούμε τοπικά αποσπασπατικά να απομειώσουμε την αφηρημένη εργασία ,ενω αυτή είναι μια έννοια της «ολότητας».Σύντροφε Holloway μόνο στην καθολικη κοινωνία των συνεταιρισμένων παραγωγών γίνονται αυτά τα πράγματα,μόνο τότε δεν θα λειτουργεί ο «ολικος» νόμος της «αξίας».
Αγνοώ αν η αφηρημένη εργασία γινε κατανοητή.

Ελπίζω ομως να φανηκε γαιτί είναι τοσο ελκυστικό το έργο του Μαρξ για την αξία.Προκειται για μια θεωρία διεπιστημονική για την οποια καποιος εγραψε οτι είναι σχεδόν μια αισθητική θεωρία των μορφών,καθώς όλες οι έννοιες αποτυπώνουν σχέσεις μορφων και περιεχομένου,ουσίας και εκφρασης.
Σαν τον ήρωα του
Carpenter για να δεις την πραγματικότητα πρέπει να βάλεις γυαλιά και όχι να βγάλεις .

39 comments:

Αντωνης said...

Καλημέρα LLS. Μπορώ να αναδημοσιεύσω;

Left Liberal Synthesis said...

RD
Και βεβαια.
Αλλωστε η Radical Desire του LLS , ήταν να αναδημοσιευθεί στο Radical Desire....
Να σαι καλα.

Αντωνης said...

Μακάρι να μπορούσα να ικανοποιώ σφοδρές επιθυμίες περισσότερο σύντροφε.:-)

Έχω την άδεια να προσθέσω τόνους όπου λείπουν και να διορθώσω τυπογραφικά, έτσι;

Αντωνης said...

Εδώ είμαστε: http://radicaldesire.blogspot.com/2010/01/left-liberal-synethsis-h.html

Αντωνης said...

Για το κουιζ σου: Τα αυτονόητα λέει νομίζω ο Stiglitz εν προκειμένω, αλλά άλλο θέλω να πω. Γιατί Josef και όχι Joseph; Τον ανατολικοευρωπαϊκοποίησες λίγο. :-)

Αντωνης said...

Α, επίσης, you have comments (over at my place).

Left Liberal Synthesis said...

Αντωνη
Τα περι "αφηρημένης" τα λεμε και στην φιλόξενη RD
Γιατί μου φάνηκε η θέση Stgilitz ως αναδιατύπωση της πλατφορμας "Καραμανλή";
Θα μου πεις και πως αλλιώς να το πεί
Α Jojef θα το βρηκα ετσι σε κανενα λινκ,η μάλλον "ωρθογραφοια" LLS

Αντωνης said...

Σα στο σπίτι σας:-) Impromptu σεμινάριο για Μαρξ, ό,τι καλύτερο!

Αντωνης said...

Α, παρεμπιπτόντως, το βιβλίο του Νέγκρι για την Γκρουντρίς το κατάλαβες; Μου βγαλε την παναγία και δεν νομίζω ότι κατάλαβα τι λέει.

Elias said...

Το ζήτημα της αφηρημένης εργασίας όντως αναλύεται διεξοδικά απο τις μελέτες του Μηλιού.
Αναλύεται με βάση τις μαρξιστικές διανυσματικές της συσσώρευσης και της ανταλλαγής ,αλλά και με μια δόση υπερ-εννοιολογικής τοποθέτησης.
Στο βιβλίο '' Να ξαναδιαβάσουμε το Κεφάλαιο'' συλλογικός τόμος με επιμέλεια Αλτουσερ, φαίνεται πολύ έντονα η συσχέτιση αφηρημένης εργασίας-ανταλλακτικής αξίας- φετιχισμού εμπορεύματος(βλ. κεφάλαια Ranchier- Βalibar).
Τελικά καταλήγουμε να ψηλαφούμε την σχεδόν ιδεατή και εξω-συμβατική με τις ηθικές νόρμες , σχέση του Μαρξ με την έννοια ''αφηρημένη
εργασία'' σαν αυτή να
ως αυτή σχετίζεται με τις θεωρήσεις του ανταλλακτικού χρήματος.
Π.χ , δεν αναλύθηλε απο τους νεομαρξιστές η εγελιανή διάσταση στο Κεφάλαιο , που φαίνεται να υιοθέτησε ο Κάρλ Μαρξ για
την έννοια του απαξιωμένου εργάτη στην οικονομία (θα ηταν προχειρότητα αυτή του την θέση να την ταυτίσουμε με την καταγγελτική του στάση για την θεοποίηση της επιθυμίας για κέρδος ή συσσώρευση πλούτου )αν και πιο πρόσφατες προσεγγίσεις(Μπατλερ πχ.) φαίνεται να καταλήγουν στην συσχέτιση της αφηρημένης εργασίας με την ψυχική εξουσία του χρήματος.
Λέει ο Μ.Serres :'' Τί
είναι η εργασία; Μα, μια πάλη ενάντια στον θόρυβο, στην αταξία! ''θέλοντας να δείξει μια άλλη διάσταση της μαρξιστικής σύνδεσης
της αφηρημένης
εργασίας απο τον φετιχισμό του εμπορέυματος.
Να επισημάνουμε την πολύ σημαντική ζιμμελιανή προσέγγιση για την εργασία μέσα απο Φιλοσοφία του Χρήματος( 1900)όπου σχεδόν μας εισάγει στην οικονομική πραγματικότητα ως σκηνικό πάθους και αναπαράστασης.

Επίσης, μια μαρξιστική
προσέγγιση του αφηρημένου στοιχείου στην εργασία ως φαινόμενο , δεν υφίσταται ξεχωριστά απο την ιδεολογική και πολιτική ψυχοπαθολογία,
διοτι υπόρρητα, πάντα
συναντιέται στους μηχανισμούς που διαμορφώνουν την επιθυμία του υποκειμένου.

Μια νεομαρξιστική μηχανική των Επιθυμιών ,μέσω του Ντελέζ και του Μπωντριγιάρ,μας βοήθησε
να συσχετίσουμε
-οσο είναι εφικτό- την εξουσιαστική δομή της επιθυμίας κέρδους με το μανιακό της εργασίας αποτέλεσμα, το Αφηρημένο του εργασιακού χρονικού.

Εάν σήμερα απομυθοποιήσουμε το Μεγάλο Κεφάλαιο ως δαιμονιακό και πυρηνικό κομμάτι της καπιταλιστικής πραγματικότητας -χωρίς να απορρίψουμε την μαρξιστική φιλοσοφία περί φετιχισμού χρήματος και εμπορέυματος- τότε μπορούμε να δούμε την
αφηρημένη εργασία να ζεί ανάμεσα μας , μέσω της
συμβολικής διάστασης
της χρηματικής επιθυμίας
(παράγοντα ψυχοπαθολογίας του υποκειμένου)
Τόσο η αλτουσεριανή όσο και η φουκωική έννοια της καθυπόταξης, έξοχα προσαρμοσμένη στην σύγχρονη εκδοχή του ατομικού ψυχισμου απο την Μπάτλερ, μας θυμίζουν οτι η αφηρημένη εργασία
είναι ουσιαστικά ο φορέας της αυτοαναφοράς ως ψυχικό προαπαιτούμενο εξουσιαστικής κυριαρχίας.

Αν κοινωνικοποιήσουμε το αφηρημένο ως έννοια, και δούμε γύρω μας την υπερχρέωση και την υπερρκατανάλωση, ως σημαινόμενα/ φαντασιακά άγχη με τις θανατερές τους σημειολογικές θέσεις στους ατομικούς ιδεοψυχαναγκαστικούς κόσμους,τότε θα αντιληφθούμε την καθυπόταξη για εργασία
ως προγενέστερη της νέυρωσης (ανταπόκριση στο κάλεσμα του συμβολικού μέσου κοινωνικής καταξίωσης και πλούτου, του χρήματος δηλαδή)

142 χρόνια μετά το Das Kapital,κοινωνίες και άτομα υποβάλλονται για πολύ καιρό στον τρόμο της έλλειψης ρευστότητας και στην μελλοντική αβεβαιότητα πιστωτικών ονείρων και ελπίδας, απορροφώντας τον δημοσιονομικό τρόμο που εξαπολύεται και
σωματοποιώντας-ατομικά και συλλογικά - τις νευρώσεις επιβίωσης που αντικαθιστούν πλέον τις νευρώσεις επιτυχίας των προηγούμενων δεκαετιών.

Χρήσιμο είναι λοιπόν να προσεγγίσουμε την
αφηρημένη εργασία και μέσα απο την ψυχοπαθολογική εκδοχή της ταξικής νεύρωσης και το σύμπτωμα πλουτισμού ,στα πλαίσια της
εντεινόμενης οικονομικής ανασφάλειας, αποτυπώνοντας κάπως επικίνδυνα φυσικά, την λακανική τρισδιάστατη κατηγοριοποίηση του ψυχικού κόσμου( Συμβολικό-Πραγματικο -Φανταστικό) και διεισδύοντας στον διαστροφικό πυρήντα της επιθυμίας( με το πάντα χρήσιμο και διαχρονικό βυθόμετρο της μαρξιστικής ανάλυσης )

Left Liberal Synthesis said...

Αντωνη
Ανεφερεσαι στο Marx beyond Marx ;
Μου αρεσει ο Νεγκρι αλλά κυρίως ο μετα την Αυτοκρατορία.Αλλα και πάλι καλε μου φίλε δεν εχω τοσο καλή εμπλοκή.

Left Liberal Synthesis said...

Elias
Welcome back!!
Βλεπω τον συνειρμό σου που εκκινει από την αφηρημενη εργασία,και διασχίζει τα παντα για να καταλήξει στον Λακάν.
Δεν εχω σχόλιο να προσθεσω ,παρα να σε ρωτήσω γιατί εισαιτόσο σποραδικός στο Cognitariato;

Αντωνης said...

Ναι, αυτό ακριβώς. Τρελά δυσνόητο βιβλίο. Για μένα.

Left Liberal Synthesis said...

Αντωνη
Κυκλοφορουν ( το ενα ήδη στα ελληνικά) δυο βιβλια με συνομιλίες του Ν
Διευκρινίζουν χωρις να απλοποιούν το project του
Good by Mr.Socialism ((και στα ελληνικα)
In the praise og the common
Οντως το MBM ειναι δυσνόητο
Αν και για μενα ο τύπος μετα το Savage Anomaly (που εγραψε στην ημιφυλακή για τον Σπινόζα) εκτοτε ακροβατεί μεταξυ Πολιτικής Θεολογίας και Πολιτικής Φιλοσοφίας.
Την ετσιθελικη μου προτίμηση για τον Ν στην είπα και αλλού...

LeftG700 said...

Φίλε Left Liberal Synthesis,


Νομίζουμε ότι η προσέγγισή σου χάνει κάπου τον δρόμο της. Εντοπίζουμε την αρχή του αποπροσανατολισμού στο σημείο που γράφεις:

“Αν πείς σε κάποιον κλασσικό οικονομολόγο οτι η «αφηρημένη» εργασία δημιουργεί «υπεραξία» και όχι η «συγκεκριμμένη» τότε ή θα σε κοιτάξει με συμπόνια θα σε ρωτήσει τι ακριβώς είναι η «αφηρημένη»”.

Ίσως να σε κοιτάξει με συμπόνια -χρησιμοποιούμε απλώς την έκφρασή σου, δεν υιοθετούμε την υπεροψία του- επειδή, αν και κλασικός οικονομολόγος, πιθανόν να ξέρει ότι, κατά τον Μαρξ, η αφηρημένη εργασία είναι η πηγή της ανταλλακτικής αξίας και η συγκεκριμένη εργασία της αξίας χρήσης του κάθε εμπορεύματος. (Παρεμπιπτόντως, γιατί βάζεις σε εισαγωγικά τις λέξεις;).

Κατά τον Μαρξ, θα συνέχιζε ο κλασικός οικονομολόγος, η διαδικασία της παραγωγής υπεραξίας παίρνει μπρος με την μετατροπή της ανθρώπινης εργασίας σε εμπόρευμα. Αλλά αυτό το πάτημα του κουμπιού για το ξεκίνημα της παραγωγής της υπεραξίας γίνεται στα έγκατα του καπιταλισμού και δεν μπορεί να το δει εύκολα ο εργάτης.

Εκείνο που μπορεί να δει πιο εύκολα ο εργάτης -και να ’σαι καλά Left Liberal που του το μπερδεύεις-είναι ότι η υπεραξία πραγματώνεται επειδή εργάζεται πέρα από τον κοινωνικά αναγκαίο χρόνο που απαιτείται για την αναπαραγωγή του ως άτομο και το επιπλέον της εργασίας (και της αξίας) το βάζει στο τσεπάκι του ο κεφαλαιοκράτης. Κι άμα το δει αυτό -πάντα ο λόγος ανήκει στον κλασικό οικονομολόγο- θα αναρωτηθεί γιατί να έχει ο κεφαλαιοκράτης αυτή τη δύναμη να ιδιοποιείται τη δική του δουλειά. Και πιθανόν να καταλάβει ότι έχει αυτή τη δύναμη γιατί κατέχει τα μέσα παραγωγής. Και μετά μπορεί να του μπει η επικίνδυνη ιδέα να του τα πάρει και να τα αποδώσει σε όλη την κοινωνία.

Κι εκεί θα μπλέξουμε άσχημα φίλε Left Liberal, θα σου έλεγε ο κλασικός οικονομολόγος και θα σε αποχαιρετούσε ευχόμενος καλό μεσημέρι.


Τα λέμε.

Αντωνης said...

Φίλε LLS,
Αναδημοσιεύω και εγώ τις ερωτήσεις που μου προκύπτουν από τα παραπάνω, ώστε να έχεις, ως συγγραφέας πληρέστερη εικόνα.
Όπως καταλαβαίνεις, έμπλεξες:-) Χωρίς πλάκα τώρα, είναι σημαντική η συγκεκριμένη κουβέντα σε επίπεδο διαδικτύου.

Αντωνης said...

Το είχα δει, αλλά είναι χρήσιμο να υπάρχει και εδώ. Τα ερωτήματα, και ελπίζω να μην υπέρ του δέοντος αδαή, που θα είχα εγώ είναι:

α) ποιος και πώς καθορίζει τον "κοινωνικά αναγκαίο χρόνο" πέραν του οποίου μπορεί αυτός που ελέγχει τα μέσα παραγωγής να επικαρπωθεί την υπεραξία;

β) ποια είναι η μορφή αυτού του καθορισμού αν όχι μια αφηρημένη συνάρτηση, ένας λογάριθμος;

γ) πώς μπορεί ο εργάτης να γνωρίζει τον "κοινωνικά αναγκαίο" χρόνο:

δ) δεν ξανασήκωσε κεφάλι συνεπώς η αφηρημένη εργασία, δηλ. δεν ξαναεπιστρέψαμε εκεί; Την προσπεράσαμε;

Αντωνης said...

Φίλε LLS, o διάλογος για αφηρημένη εργασία συνεχίστηκε στο RD. Όποτε ευκαιρήσεις, πέρνα μια βόλτα.

Anonymous said...

ΧΑ Χα!! Πολύ διανοούμενοι εδώ μέσα ,άντε να καταλάβουμε τι είναι η αφηρημένη εργασία. Εγώ νομίζω ότι είναι αυτό που
καταλαβαίνει ένα παιδί.

π.x το τηλέφωνο στο γραφείο μου όπως και κάθε αντικείμενο
περιέχει όλη την εργασία που έχει πραγματοποιηθεί από το παρελθόν μέχρι τώρα για να υπάρχει. Από την επινόηση των αρχων λειτουργίας του,την ερευνητική εργασία για το σχεδιασμό του,την εξαγωγή πρώτων υλών, κτλ έως τη διάθεση του στο κατάστημα.

Μάλλον αυτό είναι δικός μου ορισμός πιο αφηρημένος ακόμα.
Για να το απλουστεύσουμε ας αφαιρέσουμε τα προηγούμενα στάδια ερευνας και επινόησης και ας φανταστούμε δεδομένη την τεχνογωσία...όλα τα υπόλοιπα στάδια εμπλέκουν στην πράξη πολύ μεγάλο , διαφοροποιημένο και πλατιά κατανεμημένο αριθμό εργατών και μεσων παραγωγής (τα οποια και αυτά ισοδυναμούν με ποσο εργασίας).,,Χα,Χα οποτε η αφηρημένη εργασία είναι ΠΟΛΥ αφηρημένη.

Η σχέση αφηρημένης εργασίας με το εμπόρευμα είναι αντίστοιχη με κείνη της μάζας με την ενέργεια.
Ζητείται Αϊνστάιν της πολιτικής οικονομίας να
βρει την εξίσωση...


ΝΟΜΟΣ A
Η αφηρημένη εργασία συγκλίνει με τη συγκεκριμένη σε πολύ
αρχαϊκές διαδικασίες παραγωγής. Συλλογή αγριων καρπών από το δασος και άμεση διάθεση τους την αγορά από τον παραγωγο. Τότε έχεις αφηρημένη εργασία= συγκεκριμένη εργασία====> ανταλλακτική αξια.


ΝΟΜΟΣ B.

Η ανταλλακτική αξια δεν πρόκειται να καταργηθεί ποτε
και να παραμείνει η αξια χρήσης,όπως λανθασμένα ισχυρίζονται κάποιοι κομμουνιστές.

Η ανταλλακτική αξια προκύπτει σαν επακόλουθο από την
διαδικασία διάκρισης , αξιολόγησης, μέτρησης του μόχθου που απαιτείται για την παραγωγή ενός προϊόντος.
Τα όρια τα θέτει η ίδια η φύση σε συνδυασμό με το παρόν
στάδιο τεχνολογικής δυνατότητας.

XAXAS

Anonymous said...

Διευκρίνιση στο νομο B

Η ανταλλακτική αξια δεν πρόκειται να καταργηθεί ποτε
................
Ακόμα και αν αφαιρούσαμε το νομο προσφοράς -ζήτησης ως παράγοντα καθορισμό της τιμής (αυτό είναι εφικτό σε μια κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία).
Δέχομαι απορίες

XAXAS

Left Liberal Synthesis said...

Anonymous
Νομίζω οτι ορίζεις σωστά την κλασσική εννοια της αφηρημενης εργασίας.
Επειδη η αναρτηση αναφερόταν στην κατα Μαρξ αφηρημενη εργασία (για την οποία η συζητηση συνεχιζεται αενάως..) μαλλον θα διαφωνήσω.
Αυτό που ορίζεις εσύ στον Μαρξ αποκαλείται κοινωνική εργασία,και είναι ολη η εργασία οπως την περιγράφεις.Στον Μαρξ αφηρημενη εργασία υπάρχει μονο στον καπιταλισμό και οχι σε αλλες οικονομίες.
Σχετικα με την υπαρξη οικονομίας χωρίς ανταλλακτική αξία,συμφωνω μαζύ σου στην εξής εννοια
Παραμένει μια υπόθεση εργασίας ή πολιτικής (αναλογως πως το βλέπεις)
Κατα τα λοιπά που τους είδες τους διανούμενους;;
Ιστολόγια κάνουμε.

Anonymous said...

Noμίζω οτι δεν απεχει πολυ η διαισθητικη ερμηνεία μου απο αυτό
που είπα.

Από
http://www2.rizospastis.gr/wwwengine/story.do?id=1885432

Στις συνθήκες, όμως, της εμπορευματικής παραγωγής, η εργασία των εμπορευματοπαραγωγών δεν είναι μόνο συγκεκριμένη, αλλά και αφηρημένη.

Κατά την ανταλλαγή συγκρίνονται μεταξύ τους και εξισώνονται το ένα με το άλλο τα πιο ποικιλόμορφα εμπορεύματα που έχουν δημιουργηθεί από διαφορετικά είδη συγκεκριμένης εργασίας.

Συνεπώς, πίσω από τα διαφορετικά συγκεκριμένα είδη εργασίας κρύβεται κάτι το κοινό, που χαρακτηρίζει κάθε εργασία.

Τόσο η εργασία του μαραγκού, όσο και η εργασία του ράφτη, παρά την ποιοτική διαφορά ανάμεσα σ' αυτά τα είδη εργασίας, αποτελούν παραγωγικό ξόδεμα του μυαλού, των νεύρων, των μυώνων κλπ. του ανθρώπου, και με αυτήν την έννοια αποτελούν όμοια ανθρώπινη εργασία, εργασία γενικά.

Η ομοιογενής κοινωνική εργασία των εμπορευματοπαραγωγών, ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη μορφή της, λέγεται αφηρημένη εργασία.

Η αφηρημένη εργασία δημιουργεί την αξία του εμπορεύματος και, μάλιστα, είναι η μοναδική πηγή της αξίας.

Left Liberal Synthesis said...

Anonymous
Σωστα στον Ριζοσπαστη αναφέρεται οτι η αφηρημένη εργασία είναι ίδιο του καπιταλισμού ως επι πλέον της συγκεκριμμενης (η οποία υπάρχει ως
Δεν διαφωνούμε
Αλλα και αν παρεις την φράση του Ριζοσπαστη
"Η ομοιογενής κοινωνική εργασία των εμπορευματοπαραγωγών, ανεξάρτητα από τη συγκεκριμένη μορφή της, λέγεται αφηρημένη εργασία" τοτε και παλι ο όρος ομοιογενής χρειάζεται εξήγηση.
Το θεμα δεν είναι τοσο απλό.
Για την προσεγγιση του χρειαζόμαστε και την οξυμμένη διαίσθηση σου.

Left Liberal Synthesis said...

Anonymous
Λείπει η φραση
(η οποία υπάρχει ως στοιχείο σε όλες τις εργασίες ολων των προηγούμενων ιστορικών περιόδων)

Anonymous said...

Μα που είναι το δύσκολο; Διαφορετικά είδη εργασίας ,οπως λέει του μαραγκού
, του ράφτη κτλ. μετασχηματίζονται σε προιόν δηλαδή σε αξία , η οποία
συμβολοποιέιται στο χρήμα.

"Η αφηρημένη εργασία δημιουργεί την αξία του εμπορεύματος και, μάλιστα, είναι η μοναδική πηγή της αξίας."

'Ετσι μέσω της αξίας διαφορετικά είδη συγκεκριμένης εργασίας, αποκτάνε κοινή υπόσταση, συμπυκνωνονται σε με νέα κοινή μορφη , την αξία.

1 τηλεόραση κοστίζει 300e ,όσο 100 κιλά μήλα. Η αφηρημένη εργασία που αντιστοιχεί για την παραγωγή μήλων, οσο και εκείνη για την τηλεόραση είναι η ισοδύναμη αξία των 300ε.

Left Liberal Synthesis said...

Anonymous
Για μενα,(προφανως σε σε ειναι απλο) είναι οτι ενω όλες οι συγκεκριμμενες εργασίες που δημιουργησαν μήλα και τηλεοράσεις εχουν ριζικά διαφορετικούς μισθούς (ενσωματωμένη εκαπιδευση κλπ) είναι διαφορετοι η αφηρημενη εργασία είναι ισοδύναμη.
Είναι ενδιαφερον (επαβαλαμβανω για μένα)
Ωστοσο δεν εχει νοημα να επιμείνω αφου για σενα είναι ήδη ξεκαθαρο.

Αντωνης said...

Ενημερώνω και εδώ ότι απάντησα ήδη στο blog μου στην σχετική με την ανάρτησή σου ανάρτηση του LeftG700.

Μωυσής Μπουντουρίδης said...

Πολύ ενδιαφέρον το ποστ (αλλά κι οι σχολιασμοί που το ακολούθησαν). Θα ήθελα όμως να παρατηρήσω κάτι το οποίο, ενώ το υπαινίσσεται ο LLS, δεν φαίνεται να του δίνει τη σημασία που του αξίζει. Είναι το θέμα των κοινωνικών σχέσεων.

Δεν είναι μόνο το ζήτημα του φετιχισμού, ότι οι κοινωνικές σχέσεις (π.χ., της καπιταλιστικής παραγωγής) γίνονται ένα πράγμα (π.χ., το χρήμα). Ούτε μόνο και κάτι ισχυρότερο που είπε ο Paolo Virno, ότι ακόμη κι η σκέψη σαν αφηρημένη σχέση, στον καπιταλισμό, γίνεται ένα πράγμα (π.χ., ιδιοκτησία). Αλλά, όπως επέμενε ο Alfred Sohn-Rethel - καθώς κι ο Slavoj Zizek (στο Sublime Object of Ideology) - η ίδια η πραγματική αφαίρεση είναι αρχικά μια (κοινωνική) σχέση, η οποία πρώτα πραγμμοποιείται (γίνεται ένα πράγμα) και μόνο μετά αναδύεται σαν σκέψη. Αυτό εννοούσε ο Μαρξ όταν έλεγε στο Grundrisse ότι μια συγκεκριμένη έννοια συγκεκριμενοποιείται μόνο σαν "σύνθεση πολλών ορισμών," σαν "αναπαράσταση της ενότητας των ποικίλων όψεων των πραγμάτων." Κι, επομένως, λεει ο Μαρξ, "σαν κανόνας, οι πιο γενικές αφαιρέσεις ξεπροβάλλουν μόνο μέσα στις πιο πλούσιες δυνατές συγκεκριμένες εκβάσεις, στις οποίες ένα πράγμα εμφανίζεται σαν κοινό σε πολλά, μέσα σ' όλα τα πράγματα. Τα άτομα τώρα κυβερνούνται από τις αφαιρέσεις, ενώ νωρίτερα εξαρτιώντουσαν το ένα από το άλλο."

Μ' άλλα λόγια, για να δεχθούμε ότι η αφαίρεση προηγείται της σκέψης (και μ' αυτή την έννοια είναι το συμβολικό κρυμμένο μέσα στο πραγματικό, όπως έδειξε πολύ ωραία η ανάγνωση του Φρόϋντ από τον Ζίζεκ), εκείνο που προϋποτίθεται είναι να δούμε κάτι υλικό κι εμμενές έξω και πέρα από την ίδια τη σκέψη (και, πολύ περισσότερο, σ' αντίθεση με την υπερβατικότητα του Καντιανού κριτικού υποκείμενου). Κι, επιπλέον, αυτό το έξω πρέπει ταυτόχρονα να είναι και μέσα, με την έννοια ότι αυτό είναι εκείνο που κινεί τις σκέψεις, τις έννοιες, τις σχέσεις, τα πράγματα.

Αλλά τι είναι αυτό το μέσα-έξω; Η απάντηση του Μαρξ είναι κατηγορηματική: Είναι η δράση στην πιο ακραία (κι άρα αφαιρετική) οντολογική της βάση. Η δράση σαν μετασχηματισμός των στοιχείων του πραγματικού, καταστάσεων, πραγμάτων, σκέψεων, εννοιών, δηλαδή, η δράση που υλοποιεί, καθιστά δυνατές τις "συγκεκριμένες εκβάσεις, στις οποίες ένα πράγμα εμφανίζεται σαν κοινό σε πολλά, μέσα σ' όλα τα πράγματα." Είναι η δράση λοιπόν, όχι σαν μια εσκεμμένη ή συνειδητή μορφή διαμεσολάβησης ή αναπαράστασης, αλλά σαν η άμεση, η αυθόρμητη, η ζωντανή και ζωογόνος, σαν η υλική μορφή των μετασχηματισμών, που ανακατεύουν κι ανακατεύονται αένα (σ)τον κόσμο. Η δράση σαν μια εμμενής δυναμική σχέση, που όχι απλώς παράγει, αλλά ταυτίζεται με τις αντιφατικότητες και τις ασυμμετρίες των στοιχείων του κόσμου (πράγματα, διαδικασίες ή σκέψεις). Και με τη δράση των μετασχηματισμών, με τη δράση που η ίδια αλλάζει καθώς τείνει να αλλάξει ενεργητικά τον κόσμο ή να τον κρατήσει στην ίδια αδράνεια και παθητικότητα, είναι που κλειδώνουν μεταξύ τους τα δυο αδύνατα κενά, του συμβολικού και του πραγματικού. Είναι που ξαναγυρίζουμε αδιάκοπα σε μια άναρχη αρχή. Είναι που διαρκώς το μέσα γίνεται έξω (όπως στη λωρίδα του Moebius). Είναι οι αγώνες κι οι ανταγωνισμοί που έχουν σαν διακύβευμα τη συγκεκριμενοποίηση των πραγματικών αφαιρέσεων και την καθολικοποίηση του συγκεκριμένου πραγματικού. Τίποτε δεν υπάρχει έξω από τη δράση κι από τις σχέσεις που αυτή θέτει ή στις οποίες τίθεται, τίποτε έξω από τους αγώνες για την απόφανση της ύπαρξης του κάθε όντος.

John 25aris said...

Νιώθω περήφανος που η χαζοανάρτηση μου έγινε αφορμή για ένα τέτοιο πράγμα! Θέλω χρόνο για να το επεξεργαστώ αλλά έχω μείνει άναυδος!

Left Liberal Synthesis said...

Μωυση
Νομίζω επεκτεινεις την αναρτηση σε μια κατεύθυνση που αρχίζαμε να θίγουμε στον Radical Desire οπου η συζήτηση ήταν πολυ ενδιαφέρουσα
Θα ήθελα την γνωμη σου (ησουν αλλωστε ο μεταφραστης του Holloway) για την προσεγγιση του.
Η ταπεινότητα μου την βρήκε off side.Στοχαζεται σε μια πόλωση αφηρημένη εργασία απόλαυση στην εργασία,η οποία κάλλιστα μπορει να μην ισχύει.Μπορείς να έχεις απολαυστικες εργασίες που εχουν την "αφηρημενη" τους διάσταση,ως εργασίες εντος καπιταλισμού.
Εξ άλλου ο ορος "κρίση της αφηρημενης εργασίας",υποκρίπτει τον a priori διχασμό της εννοιας.
Δηλαδή υπάρχει και μη κριση της αφηρημένης εργασίας,ή τι γίνεται με την συγκεκριμμένη.
Στο κείμενο του απουσιάζει η έννοια οπως την βλεπω στους Μηλιο Rubin
Δηλαδή αφηρημενη είναι ΜΗ ΕΜΠΕΙΡΙΚΩΣ ΑΠΤΗ ΕΝΝΟΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΚΡΙΠΤΕΙ ΣΧΕΣΗ.
Αν εχει κρίση η αφηρημενη εργασία τότε εχει κριση η έννοια
Προταση
Το σχόλιο σου επεκτεινε το ως αρθρο πχ στην ΕΠΟΧΗ

Left Liberal Synthesis said...

John 25
Αναυδος;;;
Να το πάρω για καλό;;

Μωυσής Μπουντουρίδης said...

Μπορείτε να μου πείτε πού ακριβώς έγινε η επέκταση της συζήτησης; Το θέμα έχει φοβερό ενδιαφέρον. Μόνο που δεν θέλω - ούτε είμαι σε θέση - να το προσεγγίσω καθαρά οικονομικά ή κάτω από το πρίσμα της θεωρίας της αξίας, ας πούμε, από την πλευρά, π.χ., του Μηλιού (τον οποίον, εννοείται, τον εκτιμώ για τη δουλειά του, παρά την απόσταση που έχω απ' αυτήν στις δικές μου σκέψεις κι ασχολίες).

Από πολιτικής πλευράς, απεχθάνομαι τις διενέξεις πάνω σ' ανεπαίσθητες διαφορές, μόνο και μόνο για να επιβεβαιώνονται οι προσωπικοί εγωισμοί κάποιων. Ίσως για τον ίδιο λόγο, δυστάζω να γράψω κάτι για το θέμα αυτό στην Εποχή ή την Αυγή (τους αφήνω ν' "αρχίσουν την επανάσταση χωρίς εμένα," όπως έλεγε μια παλιά ταινία). Μ' ενδιαφέρουν οι φιλοσοφικές, οι οντολογικές διαστάσεις των πραγματικών αφαιρέσεων και της παραγωγής σαν σχέσης δράσης, σχέσης μετασχηματισμών με την πλαστική έννοια (της κοινωνικής σχέσης που μετασχηματίζει και μετασχηματίζεται).

Για τον Holloway θέλω να είμαι πολύ προσεχτικός, για να μπορέσω νά 'μαι δίκαιος απέναντί του. Θα μ' ενδιέφερε μια ψύχραιμη συζήτηση για τις απόψεις του, έξω όμως από τα πάθη των πεισματικών εγωισμών και των σεχταριστικών διαφωτισμών. Προτιμώ να την κάνω τουμπεκί, παρά να παίζω την κολοκυθιά, αν καταλαβαίνετε τι εννοώ.

Left Liberal Synthesis said...

Μωυση
-Μου φανηκε ως επέκταση το σχολιο σου για κατι που δεν ήταν σαφές στην αναρτηση.Μου φανηκε ορθη παρατηρηση,και ωθηση για κατι αλλο
-Επετρεψε μου να κρίνω ως ιστολόγος (και μόνο) οτι με βάση το επίπεδο της υπαρχουσας συζητησης εντος ιστολογίων , μια "σεχταριστική" συζήτηση έστω και εγωπαθων συζητητών για δευτερεύοντα θεματα από μόνη της αλλάζει το κλίμα.΄Να το πω με μεγαλομανία ίσως τα ιστολογια να είναι ενας χωρος που η θεωρία εκλαικευεται ευκολώτερα.
-Το κάλεσμα μου για αρθρο στην Εποχή είχε την εννοια ¨:σε παρακολουθούμε ανελειπως στα ιστολόγια,σε βλεπουμε αραιά στην εποχή,καλά τα λες ,θελουμε και άλλο
Στο μεταξυ ,συνθήκες γραφης αυτων των γραμμων μη δημοσιεύσημες,με εκαναν να ξεχασω να σε καλωσορίσω στο LLS.
-Νομίζω οτι καταλαβα τα περι Holloway .Δεν νομίζω οτι το θεμα απασχολει κανενα αλλο εκτος από εμενα πλεον.Αλλα σεβαστη η θεση

Μωυσής Μπουντουρίδης said...

Θες να μου στείλεις ένα μαίηλ στη διεύθυνσή μου - θα τη βρεις στα thrymmata - για να σου μιλήσω λίγο πιο συγκεκριμένα κι ανοιχτά;

Left Liberal Synthesis said...

MM
Υπαρχει μυνημα στον υπολογιστη σου

Αντωνης said...

Μωυσή, εκμεταλλεύομαι την ευκαιρία να σου πω ένα γεια:-) Ελπίζω να είσαι καλά.

Αν είναι κάτι που πρέπει να ξέρω για την εμπλοκή που είχα και εγώ στο θέμα της ανάρτησης του φίλου LLS, μου λες.

Μωυσής Μπουντουρίδης said...

Αντώνη, δεν ήξερα - ή δεν θυμόμουν; - ότι δική σου είναι η Radical Desire! Μπερδεύτηκα και με το αποψινό Lost, που να καταλάβω ποιος είναι ποιος.. Να συζητήσουμε όμως κι άλλο για τον Holloway, εντάξει;

Αντωνης said...

Oui, oui, c' est moi, cher ami.:-)

Το Lost το παράτησα στη δεύτερη σαιζόν. Αγόρασα την τρίτη αλλά δεν κάθησα ποτέ να την δω.:-(

Anonymous said...

Σκέφτομαι, η Αξία ως έννοια δεν είναι καλύτερη από την έννοια τιμή. Και στον Μαρξ υπάρχει αντίφαση στον 1ο και 3ο τόμο. Άρα, η έννοια της Αξίας δε νομίζω ότι πολυχρειάζεται και αρκεί η τιμή.
Και η αφηρημένη εργασία σα να είναι προβληματική σα να μην έχει σχέση με τις θεωρήσεις του ανταλλακτικού χρήματος όπως κάνει ο Μηλιός στο βιβλίο του, αλλά το αφηρημένο στην εργασία μάλλον έχει να κάνει με την ψυχική δύναμη της εξουσίας του χρήματος ή γενικότερα του οικονομικού οριζόμεμου δηλ. ως κυνηγιού του πλεονάσματος. Ενός πλεονάσματος που προσφέρει απόλαυση και ετσι διατηρείται ο καπιταλιστικός κύκλος. Είναι δηλ. οι έννοιες Αξία και Αφηρημένη Εργασία μέσα στο πλαίσιο των σημαινόντων εν είδει κυρίαρχου σημαίνοντος πράγμα που σημαίνει ότι ο Μαρξ κρατά την ανάλυσή του στα σημαίνοντα της καπιταλιστικής εννοιολόγησης αλλά και φαντασίωσης.

"Είναι οι αγώνες κι οι ανταγωνισμοί που έχουν σαν διακύβευμα τη συγκεκριμενοποίηση των πραγματικών αφαιρέσεων και την καθολικοποίηση του συγκεκριμένου πραγματικού."

Στα λόγια του Μωυσή θα θελα να σχολιάσω την έννοια της "πραγματικής αφαίρεσης". Δεδομένου πως πρόκειται για αφαίρεση, έχουμε να κάνουμε με στατικότητα, και άρα έχουμε να κάνουμε πάντα για οριοθετική κίνηση που πάντα αφήνει κάτι έξω από οιαδήποτε αφαιρετική διαδικασία. Η πραγματική αφαίρεση κατά συνέπεια, δεν μπορεί να αντιδιασταλεί σε μια μη πραγματική αφαίρεση αφού είναι διαρκώς δυνάμει μεταλλάξιμη. Και αυτό το "λάθος" γίνεται στην οπτική του Μωυσή γιατί βρίσκεται στη βάση του διαλεχτικού υλισμού και την ψευδοδιάκριση ανάμεσα σε υλισμό και ιδεαλισμό και σε μια υπόρρητη αποδοχή μιας πραγματικότητας καθαυτήν.
Όμως, κάθε υλισμός ή κάθε έννοια πραγματικότητας ενέχει ιδεαλιστικά στοιχεία ή αλλιώς επιστήμη και ιδεολογία είναι αξεδιάλυτα.
Κάθε οροθέτηση απονομιμοποιεί μια επικράτεια "σωμάτων", ώστε η εξιδανίκευσή της να μας προσκολλά όλο και περισσότερο στην φαντασίωση.

Rakis