Η Χάννα ξεκίνησε με Οδυσσέα...

 

 

 

 

 

Το μυθιστόρημα του Μπέρνχαρντ Σλινκ   "Διαβάζοντας στην Χάννα"  είχε πολλαπλή τύχη. Έγινε best seller και ευτύχησε να γίνει μια εξαιρετική ταινία υποψήφια για τέσσερεις χρυσές σφαίρες. Η υπόθεση είναι η εξής: Ένας δεκαπεντάχρονος σχετίζεται με την τριανταπεντάχρονη  Χαννα αμέσως μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο. Η σχέση είναι ιδιόμορφη. Ο έφηβος γνωρίζει την ωραία πλευρά της  ζωής με αντάλλαγμα να διαβάζει στην αναλφάβητη Χάννα. Ξαφνικά η Χάννα εξαφανίζεται. Δέκα χρόνια μετά , ο έφηβος φοιτητής της νομικής παρακολουθεί μια δίκη δεσμοφυλάκων οι οποίοι από αμέλεια συνέργησαν στο θάνατο κρατουμένων συγκέντρωσης των ναζί, και ανακαλύπτει στις κατηγορούμενες την Χάννα .Η κατηγορούμενη αναλαμβάνει την ευθύνη των θανάτων, ως υπεύθυνη της ταξινόμησης .Ο  φοιτητής  Μικαελ αντιλαμβάνεται την περιπλοκή καθώς η Χαννα ως αναλφάβητη ήταν αδύνατο να έχει τέτοια ευθύνη. Τελικά η Χάννα καταδικάζεται , θύμα του συμπλέγματος της να μην παραδεχθεί τον αναλφαβητισμό της. Ο  Μίκαελ έχει δειλιάσει να παρέμβει στην δίκη .Χρόνια αργότερα  αποδιοργανωμένος από την συναισθηματική εμπλοκή , χωρίζει από τη γυναίκα του και αρχίζει να της στέλνει  στη φυλακή κασέτες με αναγνώσεις του. Η Χάννα καταβάλει προσπάθειες και τελικά ως αυτοδίδακτη μάθει να διαβάζει και να γράφει .Μια μέρα πριν την αποφυλάκιση αυτοκτονεί.

Το βιβλίο και η ταινία διεισδύουν στο προσωπικό χώρο των εμπλεκομένων με τον ναζισμό και περιγράφουν τις αντιφάσεις και αδράνειες της υπαγωγής η οποία τους οδηγεί στο "κακό". Υπάρχει ένα ολόκληρο ρεύμα στη Γερμανική λογοτεχνία , το οποίο ανατέμνει το προσωπικό , το ατομικό του ναζιστικού φαινομένου. Η οριακή κατάληξη του ρεύματος είναι μάλλον η "Πτώση", όπου είδαμε  τον Χίτλερ ως υστερικό καταβεβλημένο "συνάνθρωπο" , ο οποίος έγινε το απόλυτο hit ως παρωδία σε όλες τις γλώσσες.

Η "Χαννα" , βέβαια, μπορεί να ειδωθεί ως ηθική αλληγορία: όποιος έφηβος βρίσκει μια ώριμη τριανταπεντάρα να του μάθει τη ζωή ας προσέχει μη καταλήξει να διαβάζει σε κασετόφωνα όλη του τη ζωή, ενώ για τις ανυπόμονες τριανταπεντάρες εκτός από κανένα ποινικό για παιδεραστία υπάρχει και ο κίνδυνος να γίνουν φιλοναζί.

Η ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια στην ιστορία της "Χαννα" είναι ότι η ανάγνωση ως ερωτικό επιδόρπιο ή ως καθαρτήρια τελετή αποενοχοποίησης από τον ναζισμό αρχίζει με την Οδύσσεια. O Όμηρος πυροδοτεί το μηχανισμό του γερμανικού αναστοχασμού. Στην ταινία, η οποία αναγκαστικά παραλείπει πολλές σελίδες του βιβλίου η απαγγελία της Οδύσσειας είναι μια ολόκληρη σκηνή.

Η πρόσφατη επίσκεψή Σόιμπλε τροφοδότησε μια πολυεπίπεδη συζήτηση,  η οποία εμπεριέχει στοιχεία ιστορίας,  διεθνούς δικαίου,  πολιτικών επίδικων, μυθολογίας, συναισθηματικών εμπλοκών, τακτικών ελιγμών και συγκυριακών υπολογισμών. Με κάποιο τρόπο ανακυκλώνει μια περιπέτεια για την οποία ανακαλύπτουμε ότι δεν τελείωσε δίκαια.

 Μήπως όμως η μικρή λεπτομέρεια της ιστορίας της "Χάννα" : η Οδύσσεια ως εκκίνηση μιας κάθαρσης , μπορεί να μας δείξει τον δρόμο;

Μήπως η γερμανική αμηχανία για την ανακύκλωση ενός πολύπτυχου ευαίσθητου ζητήματος, γίνει θετική στάση αν ξαναπροβάλλει ο πολυμήχανος  Οδυσσέας, όπως στις αναγνώσεις της " Χάννα " .Η κρίση  η οποία κινδυνεύει να παγιωθεί ως ανεπίστρεπτη καταστροφή, φαίνεται να παραλύει και τα δημιουργικά χαρακτηριστικά για τα οποία μια κάποια ευρωπαϊκή παράδοση ευμενώς αποδέχεται την αρχαιοελληνική μας διάρκεια. Ως κλασικίζουσα αρχαιολατρία ευχαρίστως αναγνώρισε στον εξεγερμένο νέο έλληνα το δικαίωμα ιδιοκτησίας στο κλασσικό παρελθόν. Μήπως από την εικόνα ενός τεράστιου αρχικού θυμού ,η οποία  ακολουθείται  από την παρουσία ενός  διαπραγματευτή ενός δανείου , λείπει η στερεότυπη σκηνή, με την οποία ίσως ψευδώς μας ταυτοποίησαν;  Που είναι η σκηνή του πολυμήχανου εφευρετικού Οδυσσέα που καλείται εν μέσω κρίσης να ανασύρει τις ιστορικές ή μυθικές ικανότητες του. Που είναι στη σημερινή Ευρωπαϊκή κρίση ο καθαρτήριος νεοέλληνας Οδυσσέας της "Χάννα";

Είναι βέβαιο ότι ο Οδυσσέας είναι δίπλα μας σήμερα στον πυθμένα της κρίσης. Ίσως είναι τόσο απασχολημένος που δε φαίνεται. Ίσως η περιπέτεια του διεξάγεται τώρα ενώ η εξιστόρηση του θα αργήσει. Αν όμως ξέφευγε από το Ομηρικό έπος και γινόταν  σύγχρονο trailer "προσεχώς" στο Youtube, να ασκούσε το θεραπευτικό του ρόλο: για το καλό το δικό του και το καλό του Μίκαελ και της Χάννα. 

 

Μια πλήρης ανάλυση του βιβλίου,εδώ

Που είναι ο Έλληνας Ναγκίμπ Μαχφούζ;

 

 

 

 

Τα τελευταία περιστατικά της Αιγύπτου ανέδειξαν με τον πιο διακριτό τρόπο το πρόβλημα της συγκυρίας :ενα σύνολο από ετερογενείς κοινωνικές δυναμικές συγκρούονται ή συνοδοιπορούν και ισορροπούν ασταθως. Πολιτικές, θρησκευτικές, οικονομικές, ταξικές διαφορές συγχρονίζονται σε ένα τόπο και οξύνονται χωρίς τελικά να γίνεται ορατό ποιο δυναμική τελικά επικρατεί. Μοιάζει με ένα διαγώνισμα πολλών μαθημάτων με ξεχωριστές εκφωνήσεις ανά μάθημα όπου ζητείται μια μόνο λύση που να εμπεριέχει όλα τα μαθήματα σε ένα. Εξ' αιτίας της  αιγυπτιακής περίπτωσης , αναδύθηκαν  οι ικανότητες των αναλυτών να περιγράψουν ένα τόσο δυναμικό περιβάλλον, και η αμηχανία των πολιτικών να πάρουν θέση.

Ο Στουρνάρας προσπάθησε να εκφοβίσει, απειλώντας με την υπόθεσή ότι αντιστοιχούμε με μια  κατάρρευση τύπου Αιγύπτου , μόνο που δεν κατάλαβε ότι ο έτσι ο ίδιος κατατάσσει τον εαυτό του στον ομόλογο του της κυβέρνησής Μουμπάρακ ή Μόρσι. Το οξύμωρο βέβαια είναι ότι μάλλον έχει δίκιο από μια άλλη πλευρά. Όχι γιατί υπάρχουν ομοιότητες και αντιστοιχίες ,μια προς μία, μεταξύ αιγυπτιακών και ελληνικών κομμάτων και ρευμάτων , αλλά γιατί και στις δύο χώρες παρουσιάζεται ένας  συγχρονισμός πολλαπλών συγκρούσεων οι οποίες αναδύονται από τον ανταγωνισμό των πιο ετερογενών ρευμάτων  .πχ Η  δεύτερη Ταχρίρ , η οποία αποτελείται από την κοσμική φιλελεύθερη αντιπολίτευση και τους νοσταλγούς του Μουμπάρακ  τελικά επικρατεί μέσω ενός τυπικού πραξικοπήματος για να διασώσει την δημοκρατία. Ενώ η μουσουλμανική αδελφότητα , που επιχείρησε να παραλλάξει το κράτος με αμφισβητούμενες ρυθμίσεις είναι μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση. Ο τρέχων fast track  αντιμνημονιακός κορμός αποκρυσταλλώνει αυθεντικά δημοκρατικά αριστερά αιτήματα για την  προστασία των αδυνάτων μαζί με τα αγχωτικά ανακλαστικά όσων ενεπλάκησαν με το πελατειακό κράτος και τις αδράνειες του , παρατάσσεται δε με τον βάναυσο λόγο του φυλετικού μίσους. Στον αντίποδα,  ένας ιστορικός συνασπισμός των διαχειριστών του κράτους, διακινεί ένα πολύπτυχο πρόγραμμα αποτελούμενο από τραυματική λιτότητα, αυτονόητες μεταρρυθμίσεις και πρακτικές ακριβώς στο όριο της συνταγματικής νομιμότητας. Μια ενδεχόμενη  σύγκρουση με επίδικο το μνημόνιο θα αντιπαραθέσει ένα τύπο λάβας  Ταχριρ με ένα μάγμα  τύπου Μόσρι :ενδιαφέρουσες περιπλοκές για τους δημοσιογράφους, δύσκολα ζητήματα για την πολιτική.

Η αιγυπτιακή περιπλοκή γίνεται εύληπτη και κατανοητή με το καλειδοσκόπιο του έργου του Ναγκίμπ Μαχφούζ. Η ιδιαιτερότητα του έγκειται στο ότι , ο Μαχφούζ περιγράφει συστηματικά τον αστικό μικρόκοσμο του Καίρου του 40 και 50, ο οποίος ποτέ δεν ήταν πληθυσμιακά πλειοψηφικός αλλά διασχίζονταν από τις τρέχουσες ιδεολογικές τομές  της σημερινής Αιγύπτου. Οι ήρωες του Μαχφουζ είναι ηθοποιοί, δημόσιοι υπάλληλοι, δικηγόροι, εμποροι κλπ, οι οποίοι προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ κοσμικού φιλελευθερισμού, παραγωγικού  εθνικισμού, φιλανθρωπικού και πολιτικού  ισλάμ, αντι- ιμπεριαλισμού και εκσυγχρονισμού. Οι σημερινοί τουρίστες της Αιγύπτου βρίσκουν αυτό που έχουν ήδη έχουν φαντασιωθεί ως Αίγυπτο : Πυραμίδες, Νείλο, και εσχάτως τα υποβρύχια σπορ, ενώ το αστικό Κάιρο του Μαχφούζ παραμένει απάτητο ,  μυστηριώδες απομονωμένο. Κι' όμως αυτά τα νεοκλασικά παλιά  γραφεία του Μαάντι και οι ιστορικές  τριώροφες πολυκατοικίες της Ηλιούπολης φιλοξενούν και σήμερα τους ήρωες του Μαχφουζ, διχασμένους   ενίοτε τριχοτομημένους όπως και το 1950 .Ο αναγνώστης του Μαχφουζ ξέρει ήδη εδώ και πενήντα χρόνια ότι η Αίγυπτος χρειάζεται σύνθετα ταξινομικά εργαλεία για να γίνει προσβάσιμη στα  δυτικά μάτια , τα οποία είναι συνηθισμένα να βλέπουν την ανατολή με αδρά μοτίβα.

Δυσκολεύομαι να βρω τον αντίστοιχο Ελληνα Μαχφούζ. Ο σχεδόν συμπατριώτης του και συνομήλικος Τσίρκας υφαίνει ένα κόσμο πολωμένο δεξιά αριστερά και βυθίζεται στην τρέχουσα ιστορία σχεδόν ντοκυμανταιριστικά. Οι ομόλογοι του , Νομπελίστες Σεφέρης Ελύτης ανέδυαν μια πιο αφηρημένη πλευρά του ελληνικού δρομολόγιου. Ο σύγχρονος μας Μάρκαρης προσφέρει τελευταία "λαπαροσκοπικές" ενδοσκοπήσεις στο παρελθόν του κοινωνικού  σώματος που ασθενεί σήμερα, περιγράφοντας εύστοχα τις δαιδαλώδεις φραγμένες ιδεολογικές και πολιτιστικές αρτηρίες που παράγουν τα πολύπλοκα συμπτώματα της σημερινής κατάστασης "εντατικής" .Το σύγχρονο σινεμά του Οικονομίδη εστιάζει το φακό του  στο οικογενειακό κύτταρο σήμερα , καθώς αυτό  εσωτερικεύει την κοινωνική βία και την πολλαπλασιάζει ως νεοπλασία. Ο Οικονομίδης έδωσε μια καθαρή εικόνα του αποθεματικού βίας που σωρεύεται στα μικρά διαμερίσματα και τις επαρχίες της Αθήνας και το οποίο εκβάλει σήμερα ως φυλετική μικρόνοια.

Σε καταστάσεις κρίσεις , έχει σημασία η αρχιτεκτονική της έντασης. Πολλοί , μάλιστα με δυνατότητες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης, διακινούν με αμεριμνησία σενάρια με αδρές διπολικές συγκρούσεις. Πρόκειται για αφελείς ως επικίνδυνες δοξασίες , κεκαλυμμένες επιθυμίες,   οι οποίες απλώς ξορκίζουν το Αιγυπτιακό υπόδειγμα. Εκτός από την έκρηξη που παράγει ενεργούς διακριτούς εχθρούς σε ένα σταθερό "πεδίο μάχης εδάφους"  και είναι ερμηνευτικό σχήμα για το παρελθόν  ( εμφύλιος, ανένδοτος, δικομματισμός ) υπάρχει και η  ενδόρρηξη. Αυτή είναι  μια  τήξη που ρευστοποιεί ταυτόχρονα τους πολλαπλούς αντίπαλους και το πεδίο της σύγκρουσης τους. Οι ενδείξεις είναι πως η Αίγυπτος βαδίζει στην εσωτερική σταδιακή κατάρρευση η οποία μπορεί να "λιώσει"   τους ενεργούς εσωτερικούς παίκτες της και να πυροδοτήσει ευρύτερες αλλαγές.

Η ομολογημένη αποτυχία ή ημιτελής εξέλιξη του δημαρικού εγχειρήματος για μια κοινωνική διαχείριση του μνημονίου, είναι κακός οιωνός. Βέβαια οι αφελέστατοι των αφελεστάτων επιχαίρουν για την επερχόμενη εκλογική δυστοκία της , αγνοούν  ή αποσιωπούν ότι οποιαδήποτε εξέλιξη θα περιλαμβάνει κάποιου τύπου μνημόνιο με δανειστές και την ανάγκη εύρεσης ενδιάμεσων δρόμων. Κυριαρχεί το "εδαφικό" σχήμα των δύο στρατών όπου οι απώλειες του αντιπάλου είναι τελικά βήματα νίκης. Αντίθετα όμως η απουσία ενός αμφλιπλευρου πόλου  στο κομματικό συνεχές θα δημιουργήσει ένα τοπίο αλά Ταχρίρ: ακούσιοι προσωρινοί συμπαραστάτες, πρώην και μελλοντικοί  εχθροί θα πολωθούν απέναντι σε εξ' ίσου αντιφατικούς αντιπάλους. Και αν στην Αίγυπτο οι φιγούρες και οι τάσεις είναι αδρά σχηματισμένες στον κόσμο του Μαχφούζ , στην Ελλάδα από που αναδύονται όλες αυτές οι παραστάσεις του σήμερα;

 Συνδέσεις για το Naguib Mahfouz εδώ

Αποφεύγοντας τα δύο ταμπού

 

 

 

Η κίνηση της Δημαρ να φύγει από την κυβέρνηση μάλλον πυροδοτεί μια νέα συζήτηση για τα ζητήματα "κεντροαριστεράς" "μεσαίου χώρου" κλπ.Ανεξάρτητα από τις απόψεις τών ιδίων, εντός Δημάρ,  έχουν ενδιαφέρον και οι γνωματεύσεις των σχολιαστών .

Ο Γ.Βούλγαρης αποτελεί σημείο αναφοράς του ρεύματος της λεγόμενης κεντροαριστεράς. Στο κείμενο του στα Νέα κρίνει την δημαρική έξοδο , με βάση τις γνωστές προκείμενες του λόγου του. Σύμφωνα με το σχήμα του ΓΒ υφίσταται η αδήριτη ανάγκη μεταρρυθμίσεων , οι οποίες συμπίπτουν με μερικές από τις μνημονιακές προσταγές. Επομένως η είσοδος της Δημαρ στην κυβέρνηση , συντηρούσε στην κυβερνητική σταθερότητα και την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων. Εκείνο που απουσιάζει τελείως από το σχήμα του ΓΒ είναι η πιθανότητα , οι θεμιτές μεταρρυθμίσεις, να ταυτίζονται με μια κατάχρηση των προεδρικών διαταγμάτων, με νομοθετήσεις στο όριο του συντάγματος. Ακόμη έχουν εξαφανιστεί από τη λογική του, τα πραγματικά περιστατικά που κατέθεσαν οι αρμόδιοι, σύμφωνα με τις οποία, η  σαμαρική δεξιά αντιμετώπισε την τρικομματικής ως βάρος, ενώ υπήρξαν κραυγαλέες αθετήσεις συμφωνιών (Δεη) , διαρροές για να  δημιουργείται  αρνητικό κλίμα  κλπ. Δηλαδή απουσιάζει από την οπτική του μια διάθεση ταξινόμησης της ΝΔ , με βάση ένα κριτήριο αυταρχικότητας, πατριδοκαπηλείας , δυσανεξίας προς συναινέσεις.

Στο κείμενο του ΓΒ αποδίδεται στην δημαρ ολόκληρη η ευθύνη ενός μεταρρυθμιστικού σχεδίου, έτσι ώστε μόνο αυτή είναι υποχρεωμένη να συμβιβάζεται σύμφωνα τις σαμαρικές ιδεοληψίες. Καθώς προχωρούν οι μέρες είναι φανερό πως στην περίπτωση της Ερτ, δεν υπήρξε ουσιαστικά υπαναχώρηση, αλλά μια πολιτική της πυγμής  η οποία ουσιαστικά  πέτυχε. Το βασικό της πολιτικής κίνησης ήταν ο μονομερής απόλυτος αιφνιδιασμός. Στην λογική του ΓΒ αυτοί οι αιφνιδιασμοί  περνάνε απαρατήρητοι, ή θεωρούνται δευτερεύοντες σε σχέση με το μείζον των μεταρρυθμίσεων. Ουσιαστικά προκρίνεται η υπεροχή του περιεχομένου των μεταρρυθμίσεων έναντι των διαδικασιών. Ο ΓΒ προκρίνει μια λύση εκλογικής καθόδου πασοκ δημαρ  με νέο όνομα , αποφεύγοντας να περιγράψει πως αυτό μπορεί να γίνει με δύο κόμματα ευρισκόμενα σε τόσο απόσταση.

Μια αντίστροφη κριτική γίνεται από τον Μ.Σπουρδαλάκη  στην Εποχή. Εδώ υιοθετείται ένα αδρό σχήμα σύμφωνα με το οποίο η κοινωνική  πόλωση προσδιορίζει την άρθρωση του πολιτικού συστήματος, επομένως ενδιάμεσα ή αμφίπλευρα σχέδια σαν αυτά της δημαρ δεν έχουν καν θέση αλλά υφίστανται ως ασκήσεις επί χάρτου από διάφορους τεχνοκράτες. Η περιγραφή του ΜΣ , παρά το πιο εκλεπτυσμένο λεξιλόγιο, βασίζεται σε ένα απαρχαιωμένο οικονομισμό, όπου τα κόμματα και ρεύματα ανήκουν στο λεγόμενο "εποικοδόμημα" ως απ' ευθείας αντιστοίχηση των  τάξεων. Απουσιάζει τελείως μια περιγραφή των πολιτικών  ρευμάτων ως αποκρυσταλώσεις , ως μορφές δυναμικής συσσωμάτωσης αυτόνομων αστερισμών ιδεών, ονομασιών, σημαινομένων που επηρεάζονται από την συγκυρία και την διαμορφώνουν ταυτόχρονα. Έχει ενδιαφέρον ότι στο ίδιο κείμενο ο ΜΣ , εξηγεί το φαινόμενο της ΧΑ με βάση την υιοθέτηση ενός κυρίαρχου μανιχαισμού, τον οποίο ακριβώς ο ίδιος υιοθετεί ως εξηγητικό σχήμα για την κατανόηση του φαινομένου της λυμφατικής κεντροαριστεράς.

Παρά την φαινομενική απόσταση των δύο κριτικών ,οι ΓΒ και ΜΣ υιοθετούν μια ταυτόσημη μεθοδολογία για τη δυναμική κατανόηση  της συγκυρίας.Ο καθείς αποφεύγει ως νύξη την πιθανότητα επικράτησης του απόλυτου "κακού"  του σεναρίου του.
Στον ουδέτερο ιδεολογικά τεχνοφιλελεύθερο ΓΒ, δεν υπάρχει η πιθανότητα να επιτύχουν οι μεταρρυθμίσεις με ένα ρεπερτόριο αιφνιδιασμών, οριακών ρυθμίσεων, οι οποίες θα διαμορφώσουν μια νέα πολιτική επιτυχία των κινήσεων πυγμής, ακριβώς ως αποκρυστάλλωση των μοτίβων της πολιτικής με τα οποία αυτοκατανοείται η ΧΑ. Με βάση ένα κριτήριο "ξαφνικού θανάτου" η Σαμαρική δεξιά μάλλον επικρατεί στην ερτ. Αυτό βεβαίως δεν ισχυροποιεί μόνο τον Σαμαρά αλλά και την μεθοδολογία του, και τους μονομανείς λάτρες της "δύναμης".

Αντιστοίχως ο ΜΣ και σύσσωμο το ρεύμα του αντιμνημονίου «fast track» αποσιωπά ότι η πιθανότητα να  επικρατήσει  , πολύ πριν καταγράψει την εκλογική νίκη, μπορεί  πυροδοτήσει μια δυναμική κατάρρευσης του υφιστάμενου αδύναμου πλέγματος, οικονομίας πολιτικής που διατηρείται οριακά. Το αντιμνημονίο   fast track ,προβάλει ένα σενάριο εναλλαγής ως εάν να υφίσταται η σημερινή σταθερότητα, ενώ είναι φανερό πως οι αντίπαλοι του σύριζα είναι ουσιαστικά ικανοί να επιτύχουν μια καταστροφή ως αυτοπληρούμενη προφητεία εν όψει κα όχι μετά την Συριζαική νίκη. Είναι τόσο ενδιαφέρον, ότι το διάβημα Βαρουφάκη Galbraith προεξοφλεί μια μείζονα χρηματοοικονομική κατάρρευση, σε περίπτωση νίκης του Σύριζα και καλεί την αμερικανική κυβέρνηση να παρέμβει (εδώ). Και αν ο Ομπάμα δεν πιστέψει τον Βαρουφάκη ότι "παιδιά είναι ας πουν και καμιά κουβέντα παραπάνω" ;

Φαίνεται λοιπόν ότι προκύπτει ένα κενό ,πολιτικής της συγκυρίας , το οποίο δεν έχει να κάνει με την γραφική τιποτολογία της λεγόμενης κεντροαριστεράς. Ο όρος κεντροαριστερά αφορά την ιστορική τελετουργία της δημοκρατίας και στερείται περιεχομένου. Όταν στο πρόγραμμα του σύριζα δεν υπάρχει ούτε ως  νεύμα ένα πιθανό μέτρο τυπικού σοσιαλιστικού επιθετικού χαρακτήρα ( επιθετική κρατικοποίηση μιας ιδιωτικής κερδοφορας εταιρείας)  , όταν το αντιμνημονιο fast track , προβάλει ως λύσεις  μια σειρά αυτονόητες ρυθμίσεις εντός του υφιστάμενου ευρωπαϊκού πλαισίου , είναι οξύμωρο έως αφόρητο να μιλάμε πχ  για το Πασοκ ως "σοσιαλιστικό".

Με την οξύτητα της κρίσης , η ισορροπία πολιτικής, οικονομίας, θεσμών, κοινωνικών διαθέσεων είναι ασταθής. Αυτό είναι το τυφλό σημείο , ταμπού, της συγκυρίας: το όριο μιας κατά λάθος  ενδόρρηξης είναι εγγύς. Όταν ο ήπιος Φώτης, που δηλώνει ότι στηρίζει την κυβέρνηση,  ρίχνει το χρηματιστήριο 6 %  τότε δεν  χρειάζεται φαντασία για τι ακολουθεί με  πιο κεντρικές αλλαγές. Η έξοδος από την κρίση πρέπει να επιτευχθεί , λοιπόν, με μια αλληλουχία αλλαγών, παλινδρομήσεών, λεπτών χειρισμών. Η ανάγκη ενός ρυθμιστικού κόμματος τύπου δημαρ, είναι στρατηγική. Δεν οφείλεται στην επιθυμία της κεντροαριστεράς επινόησης του Βούλγαρη, ούτε είναι αδύνατη από τον αρχαϊκό οικονομικό ντετερμινισμό του Σπουρδαλάκη.

Συνδέσεις

1.-Γ.Βούλγαρης.Τα Νέα

2.-M.Σπουρδαλάκης.Εποχή

Πολύ πιο ψύχραιμες και στον αντίποδα του πρωτόγονου οικονομισμού του ΜΣ οι παρεμβάσεις των Λιάκου (εδώ) και Σεβαστάκη (εδώ)