Monday, July 23, 2012

Τραυματική εσωτερίκευση της συναίνεσης


Δεν ήταν ανάγκη να επέμβουν  τα Ματ  στην Χαλυβουργική για να πυροδοτηθεί  ο μηχανισμός  διαμόρφωσης τηλεοπτικής  πραγματικότητας όπου σχηματίστηκαν οι δύο κλασσικοί πόλοι: από τη μια πλευρά ένας τυπικός λόγος " νόμου τάξης και ιερών δικαιωμάτων" και από την άλλη ο λόγος αντίστασης και καταγγελίας.
Ωστόσο ξεχάστηκε το επίδικο: τα αιτήματα της απεργίας.

Στο επίπεδο αυτό έχει γίνει μια μετατόπιση  που αντανακλά μια βαθύτερη σταθερότητα και συναίνεση. Τον Οκτώβρη η απεργία δεν δέχεται ούτε μία απόλυση  ,  τον Ιούλιο αποδέχεται ογδόντα  και υιοθετεί μια σταδιακή απορρόφηση   η οποία συσχετίζει απασχόληση με πωλήσεις (εδώ). Δεν  θέλω να δω το στοιχείο αυτό, με βάση ένα τυπικό κριτήριο συνέπειας και αγωνιστικότητας, γιατί αυτό αποτελεί αντικείμενο συζήτησης των ιδίων των απεργών και όσων αναφέρονται σε αυτούς. Το ζήτημα είναι πως πολύ γρήγορα, σιωπηλά ανασχηματίζονται αντιλήψεις, ιδέες, αιτήματα ,προοπτικές .Αυτό που σήμερα  είναι αποδεκτό ήταν εννέα μήνες πριν αδιανόητο. Ποιος μπορεί να ορίσει τα όρια του αποδεκτού εννέα μήνες αργότερα;

Ο χαρακτήρας της καθ´ ημάς συναίνεσης είναι συγκρουσιακός, πολωτικός, ιονισμένος. Διαμορφώνονται βαθύτερες , ουσιαστικότερες συμφωνίες και συντονισμοί , σε ένα φόντο ,σε ένα ευρύτερο πλαίσιο που σχηματίζεται από δίπολα και πολύγωνα έντασης με δομικό  το στοιχείο της τελετουργίας. Παρά τα επιφαινόμενα οι κομματικές εκφράσεις είναι πιο περίπλοκες και επεξεργασμένες από ότι νομίζουμε. Λειτουργούν σε πολλαπλά επίπεδα με διαφορετικά λόγους-πλαίσια κατάλληλα για τις διαφορετικές ομάδες που αντιπροσωπεύονται. Η έγκληση για μια συναίνεση τύπου Ιταλίας, Ιρλανδίας είναι παραπλανητική, γιατί η αντίστοιχη συναίνεση ορίζεται με τον  ιδιόρρυθμο ελληνικό τρόπο μιας ονομαστικής πόλωσης. Τα κόμματα και οι παρατάξεις εκφράζονται με διαφορετικές ψυχές και γλώσσες που δημιουργούν μια εικόνα πολλών επιπέδων: επιφάνειες συναινέσεως  επικαλύπτονται από άλλες φαινομενικής σύγκρουσης.

Η πιο  σκληρή, λοιπόν ,  σχεδόν εμβληματική  κινητοποίηση μιας ιστορικής φάσης,  με πρωταγωνιστές αυθεντικούς εκπροσώπους του πιο χειμαζόμενου μέρους της εργασίας , μεταλλάσσεται σε ένα μακρύ χρονικό διάστημα θραύοντας τα τυπικά όρια της συγκρότησης της .Η εικόνα της , όμως, παραμένει αναλλοίωτη γιατί αυτή η εικόνα τροφοδοτεί ως γεννήτρια τον μηχανισμό πόλωσης. Η τραγική μετατόπιση από το μηδέν στο ογδόντα βεβαίως αντανακλά ένα συσχετισμό ισχύος που άλλαξε. Η εκτίμηση των εκάστοτε συσχετισμών είναι ευθύνη των απ´ ευθείας πρωταγωνιστών αλλά και όσων διαμόρφωσαν μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα.

Θα μπορούσαν εκ των υστέρων να ειπωθούν πολλά: Μήπως  το απεργιακό γεγονός εγκλωβίστηκε στο θέαμα του; Μήπως υποτιμήθηκε η ικανότητα της μιντιακής μηχανής να πολτοποιεί τα γεγονότα; Η ψυχολογική ανάγκη των δυνάμεων της εργασίας να συμπυκνώσουν συμβολικά τον ταξικό αγώνα σε μια κλίμακα πέραν του ελέγχου τους, τελικά το κατάφερε,  μόνο η συμβολοποίηση επεκράτησε του αγώνα. Το σενάριο του θεάματος του αγώνα προέβλεπε μια  εξέλιξη η οποία απέκλινε από την ραγδαία μεταβαλλόμενη ισορροπία ισχύος. Σήμερα αυτή η ισορροπία είναι δυσμενέστερη από ότι πριν εννέα μήνες και αυτό αποτυπώνεται στην συναίνεση του ογδόντα .Ωστόσο η συναίνεση αυτή παρουσιάζεται στην μορφή της πόλωσης.
Η ελληνική συναίνεση είναι ενεργοβόρα και αυτοκαταστροφική. Απαιτεί μια τελετουργία , μια συμφωνημένη διαδικασία έντασης χωρίς την οποία η συμφωνία είναι ακατόρθωτη. Ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της διαμάχης  στο διάστημα των εννέα μηνών συντελέστηκαν ιδεολογικές  μεταβολές οι οποίες δεν είναι αμελητέες: η αποδοχή της συσχέτισης εργασίας κύκλου εργασιών , αυτή την στιγμή ,σε αυτό τον τόπο, είναι μια ρήξη με τα θεμέλια των διακηρυγμένων συνδικαλιστικών παραδόσεων. Κινείται  πέραν των ορίων των πιο μετριοπαθών δυνάμεων συνδικαλιστικής έκφρασης της εργασίας και  εφάπτεται  με τον ιδεολογικό πυρήνα του κλασσικού φιλελευθερισμού. Σε άλλα συμφραζόμενα θα αναφερόμασταν σε ουσιώδεις ιδεολογικές υπαναχωρήσεις ,σε άρρητες θεμελιακές αναθεωρήσεις οι οποίες , ως ταμπού δεν είναι δυνατό να διατυπωθούν δημοσίως και παραμένουν ως μικρές δευτερεύουσες προτάσεις στα   ρεπορτάζ.

Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι προφανώς γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα. Ας τους ευχηθούμε το καλύτεροι .Συνειδητοποιούμε όμως ακόμη μια ακόμη φορά: η συναίνεση στην Ελληνική κοινωνία υπάρχει αλλά είναι αφόρητα ενεργοβόρα και πολλαπλά τραυματική.

Εικόνα:http://salbert8.wordpress.com/2010/11/12/breaking-the-cycle-feminism-and-postmodern-art/

10 comments:

MLOG said...

@LLS
Το φαινόμενο αποσύνδεσης μορφής-περιεχομένου ξαναχτυπά! Εκ πρώτης όψεως τουλάχιστον...
Το στρατόπεδο "αντίστασης-καταγγελίας" αποκρυσταλλώθηκε γύρω από την καταδίκη (πολιτική και νομική) τού κυβερνητικού αυταρχισμού. Χαρακτηριστικός εκπρόσωπος της γνωστής υποσυνιστώσας τού συριζα που λέγεται "νομιμολάτρειςτουΣΥΝ" ο χασοδίκης (http://xasodikis.blogspot.gr/2012/07/blog-post.html?spref=tw)
Η αντιμετώπιση αυτή βρίσκεται όντως εντός αστικής συναίνεσης: ούτε καν την αστική δημοκρατία δεν σέβεστε+ο σαμαράς εξαργυρώνει (επίδειξη πυγμής) προεκλογικές επιταγές προς ακροδεξιούς ψηφοφόρους.
Δεν διέγνωσα απόκλιση από αυτό το μοτίβο καταγγελίας στις άλλες (μαζικές) αριστερές οργανώσεις. Προς στιγμήν...

Η απουσία ιδεολογικής επεξεργασίας και συνειδητοποίησης της εργατικής τάξης ως προς την καπιταλιστική κρίση είναι κραυγαλέα. Λέξη δεν βλέπω -έχεις δίκιο- για το επίδικο. Ο οικονομισμός δεκαετιών εκ μέρους των συδικαλιστικών οργανώσεων δεν επιτρέπει παρά τη φυγή προς τη συμβολική πόλωση. Το χειρότερο είναι ότι αφήνει κενό ιδεολογικής ηγεμονίας, που το καταλαμβάνει βέβαια απροσκόπτως η κυρίαρχη ιδεολογία: ο νεοφιλελευθερισμός. Δεν θα τόλεγα συνειδητή συναίνεση λοιπόν. Θα τόλεγα πανικόβλητη προσφυγή στο πεδίο τού αντιπάλου. Ήττα από χέρι δηλαδή.
Ακόμα και ένας "εθνικός λόγος" τύπου: 'ο μάνεσης προσθέτει ανέργους στη χώρα...υπάρχει κυβερνητικός σχεδιασμός για την παραγωγή χάλυβα;...Να τονωθεί η ζήτηση...' είναι απών
Σοσιαλδημοκρατικός λόγος τού τύπου: απαγόρευση απολύσεων για κερδοφόρες επιχειρήσεις/λογιστικός έλεγχος της επιχείρησης από το σωματείο (αιτήματα συνδικάτου πεζώ και μετώπου αριστεράς στη γαλλία,όπως είδα στην ουμανιτέ)...είναι απών
Αντικαπιταλιστικός λόγος τύπου: αποδόμηση τού επιχειρήματος "μείωση κόστους εργασίας και απολύσεις αυξάνουν την ανταγωνιστικότητα" ή τύπου "δεν μπορούν αυτοί, μπορούμε εμείς" (=αυτοδιαχειριστικές διέξοδοι)...στα σπάργανα

ΥΓ 1. όσο περνάει ο καιρός τόσο δικαιώνεται η ρήση ότι ο συνασπισμός κρύβει κάτω από το χαλί την απουσία εθνικής αστικής τάξης και την αντικαθιστά με επιχειρήματα περί ευνομούμενου κράτους
2. Γιατί βλέπεις παντού συναίνεση; Είναι απόρροια της συμβασιοκρατικής επιστημολογικής θέσης;

Left Liberal Synthesis said...

Mlog

Για λόγους συνέπειας του διαλόγου ας μου επιτρέψεις να επαναλάβω οτι δεν κάνω κριτική απο την οπτική μιας συνεπούς αντικαπιταλιστικης αριστεράς, αλλά απο την οπτική κρίσης των τελικών επιτευγμάτων

Δεν έχω την αυταπάτη οτι οι συνδικαλιστικοί αγώνες δεν είναι ταξικοί και άρα σε τελευταία ανάλυση πολιτικοί αλλά ούτε τη ψευδαίσθηση μιας οικονομίας χωρίς ιδιωτικό τομέα.

Πετυχημένη συνδικαλιστική δράση είναι αυτή που τελικά κρατά την ισορροπία κεφαλαίου εργασίας στο καλύτερο δυνατό ισοζύγιο για την εργασία , στον συγκεκριμμένο τόπο και χρόνο.

Με βάση αυτήν την οπτική νομίζω τα έκανε μαντάρα. Απλά η απεργία έγινε δέσμια της εικόνας της, των προσδοκιών που δημιουργήθηκαν στους άλλους εργαζόμενους.Με την έννοια αυτοί οι ίδιοι οι απεργοί είναι τελικά ήρωες γιατί προσπάθησαν να ανταποκριθούν σε πολλαπλά καθήκοντα.Οι θεσμικοί φορείς που ενεπλάκησαν έπαιξαν παιχνίδι χοντρό και δημιούργησαν μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα η οποία τελικά λειτούργησε υπέρ της απεργίας και εις  βάρος των απεργών.

Με την έννοια αυτή βλέπω την συναίνεση: τα κόμματα της αριστεράς δεν έχουν λύση για το σενάριο θραύσης - τήξης του συστήματος το οποίο λειτουργει πλέον οριακά ,επομένως συναινούν στην οριακή λειτουργία.Η ανάταξη είναι αμφίβολη και η καταστροφή είναι για όλους : don't touch λοιπόν.

Φορτιζεται η απεργία με ένα περιεχόμενο μιας μεγάλης ταξικής αντεπίθεσης την στιγμή που δεν υπάρχουν ούτε οι προϋποθέσεις αλλά ούτε και οι θελήσεις για κάτι τέτοιο.

Το περιστατικο με την ΧΑ είναι ενδεικτικό .Δεν είναι ζήτημα ιδεολογικου συγχρονισμού που υποστηρίζει ο κάθε βλάκας , αλλά ζήτημα μιας ασάφειας που καλλιέργησαν οι απ´εξω.Αν η χαλυβουργία δεν είχε γίνει σύμβολο θα είχε κερδίσει τα απτά συγκεκριμμένα για τους εργάτες.Ήταν υπολογη στον κόσμο όμως , χωρίς κανεις να μπορει αυτο να το υποστηρίξει.

Δεν θα το έλεγα με τιποτα ηττα των απεργών , θα το έλεγα ηττα  ενός αστοχαστου περίγυρου με προέλευση, διαδρομή και παραστάσεις εκτός εργατικής τάξης.Ο περίγυρος αυτός δεν συμπαραστάθηκε στην απεργία αλλά στο θέαμα της για να νοηματοδοτήσει την οργανική του ταξικη ασάφεια μέσω ενος ετεροπροσδιορισμου.Ο περίγυρος αυτός χρησιμοποιεί εργαλιακα και τελετουργικά τον αυθεντικο ταξικό αγώνα για υπάρξει ως τηλέ-αριστερά .Αυτη η τηλεαριστερά ηττήθηκε και ας ελπίσουμε πως πήρε το μάθημα .

MLOG said...

Δεν διαφωνώ με την τελευταία παράγραφο τού σχολίου σου. Αυτό θέλω να πω με τη "φυγή προς τη συμβολική πόλωση"
Η λέξη ήττα αφορούσε τη συνδικαλιστική δράση. Μια παραλλαγή τού "μαντάρα" δηλαδή.
Η απορία μου παραμένει: Γιατί τα κόμματα της αριστεράς "δεν έχουν λύση για το σενάριο θραύσης - τήξης του συστήματος"; Γιατί δεν προτείνουν στην ελλάδα τις διάφορες (όχι μόνο τής "συνεπούς αντικαπιταλιστικής αριστεράς") λύσεις (εθνικές, σοσιαλδημοκρατικές κλπ)που προτείνουν π.χ. στη γαλλία για τις απολύσεις στην πεζώ;

Left Liberal Synthesis said...

Mlog

Μα γιατί απλά είναι "συμβατικά" μερος του συστήματος.

Αλλα η γνώμη μου είναι οτι η λύση δεν θα ερθει "εκτός συστηματος" αλλά αν σκεφτομαστε με πιο πολυπλοκους ορους , δηλαδή συστηματος και αντισυστηματος ταυτοχρονα.

Το ΚΚΕ και ο Συριζα όταν "παιζουν" τις αντισυστημικές δυνάμεις μου προκαλούν γέλιο. Οποιος εχει στοιχειωδη πραγματική σχεση με την αριστερά και εχει δει προσωπα και πραγματα μπορεί να καταλάβει ο "αντισυστημισμός" που διακινείται είναι αυθεντική καλιτεχνική performance.

Η Δημαρ η παλαι ποτε "δεξιές" πλευρες της ΑΑ είχαν μια εντιμότητα εδω.Καταλαβαιναν τα ορια τους.Ακόμα και το ΚΚΕσ ΑΑ ήταν πολύ πιο έντιμο.Ακόμα και ως ΑΚΟΑ σήμερα κινείται σε ένα πλαισιο ρεαλιστικού αντιστημισμου που ξέρει τα όρια του.

Για μένα αυτο είναι η ελλογη αριστερά.Ξέρει τα όρια και τις συμβάσεις της πολιτικής, ξέρει πως το αυθενικό γίνεται θεαμα, το κρατος απορροφα οποιον σχετιζεται μαζι του κλπ κλπ

Ας δουμε και τα ορια του blogging: μάλλον ειναι πολύ περιορισμένα για να απαντήσει σε τετοια μεγάλα ερωτηματα.

MLOG said...

Σωστός!
Θα τα διατύπωνα βέβαια διαφορετικά, αλλά επί της ουσίας...
Δεν είναι μόνο θέμα επαφής με πρόσωπα και πράγματα. Οι ίδιες οι έννοιες σύστημα/αντισύστημα μπάζουν:αναιρούν την "τοπική τού ρήγματος". Παρόμοιο πρόβλημα έχουν και οι έννοιες συμμαχία, μέτωπο.
Ο συριζα γίνεται κάπως λιγώτερο γραφικός λόγω αγκίστρωσής του στην αστική νομιμότητα (μέσω συνασπισμού).

ΥΓ 1. Η εντιμότητα (=μη λαϊκισμός) είναι μάλλον αδύνατη για...27%
2. Άλλο όρια, άλλο συμβάσεις. Τα όρια τού blogging δεν μου επιτρέπουν να το αναλύσω :) Όμως ένα σύνθημα μού επιτρέπω:
Κάτω η συμβασιοκρατία!
Προτιμώ υποθετικο-απαγωγικές προσεγγίσεις που ναι μεν επιβάλουν αιτήματα και διαμορφώνουν ορθολογικά πεδία, αλλά αφήνουν ελεύθερες παραμέτρους...
3. φλυάρησα πάλι...

Left Liberal Synthesis said...

Mlog

Οντως ο Συναπισμος δεν έχει τοσο μπαροκ όσο το ΚΚΕ

Το δε 27 % ειναι αμειλικτο, βρίσκεσαι στην κυβέρνηση στο πι και φι,και άντε καθάρισε .....

MLOG said...

chère gauche caviar, kala ksemperdemata :)

Left Liberal Synthesis said...

Mlog
καλο καλοκαίρι
Το LLS θα πάει διακοπές

MLOG said...

καλές διακοπές LLS

Left Liberal Synthesis said...

Mlog
Ευχαριστω.Στο μεταξύ με είδε το ιστολόγιο να φεύγω, τσαντίστηκε και με έβαλε να κανω αλλη μια ανάρτηση.Τι να πεις...