Friday, February 25, 2011

Τουριστικά στερεότυπα τρέχουσας αραβολογίας και οι "ιδεολογικοί τουρίστες"

Τα γεγονότα της προηγούμενης διαδήλωσης με την προσπάθεια να μετατρέψουν το Σύνταγμα σε πλατεία Ταχρίρ μου προκάλεσε την σκέψη που έχω για τους χούλιγκαν. Ότι και να κάνουν ,κρίνονται ως αποτέλεσμα παρά ως αίτιο μιας κοινωνικής στρέβλωσης, αλλά αυτοί που φλερτάρουν από απόσταση και τους «κουρντίζουν» θέλουν δικαστήριο. Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι έχω δικαίωμα να απαγορεύσω σε κάποιον να εκδηλώσει την απελπισία του με κάποιον τρόπο, αλλά αυτός που με υποτιθέμενο ορθολογισμό «ποντάρει» σε αυτήν την απελπισία είναι υβρίδιο βλακείας και κυνισμού.


Έντρομος παρακολούθησα μια πολιτική επιχειρηματολογία, για να επενδυθεί ο ακτιβισμός αυτός με ένα σκεπτικό, μιας νόμιμης αριστερής πράξης. Ο φίλος που τα έχει «παίξει» από την ανεργία και την ανέχεια έχει δικαίωμα στην έκφραση της απελπισίας, αλλά ο τύπος που από την μικροαστική ασφάλεια του οριοθέτησε προκαταβολικά και ένα πυρήνα ορθολογισμού σε αυτή την δράση έχει δικαίωμα στην απόρριψη.

Αυτός ο «ορθολογισμός» είναι απορριπτέος γιατί πριν από όλα ξεκινά από μια μυωπική , αφόρητα «τουριστική» των τεκταινομένων της Β. Αφρικής. Για να δούμε λοιπόν τα τουριστικά στερεότυπα που αμάσητα καταπίνουν μερίδες μιας τρέχουσας αραβολογίας:

1.-Στην Μ. Ανατολή υπάρχει φτώχεια. Σε όλες τις χώρες της Μ.Ανατολής το ποσοστό φτώχειας σταθμισμένο με τον ίδιο τρόπο είναι όσο και της Ελλάδας, περίπου στο 20 %

2.-Στην Μ .Ανατολή υπάρχει υπανάπτυξη. Σε όλες τις χώρες αυτές οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν την τελευταία δεκαετία σταθερά πάνω από 5 %

3.-Στην Μ. Ανατολή υπάρχει μια κοινωνική διάρθρωση ιδιαίτερη τύπου καθυστερημένης οικονομίας. Στην Αίγυπτο η οικονομία έχει διάρθρωση Υπηρεσίες 50 %, Βιομηχανία 15 % Αγροτική Οικονομία 35 %.

4.-Οι εξεγέρσεις είναι αποτέλεσμα «φτώχειας». Οι εξεγέρσεις έχουν ως όρο επιτυχίας την απόλυτη μαχητική υποστήριξη της ανερχόμενης μικροαστικής αστικής τάξης των υπηρεσιών, που ασφυκτιούσε από τις κλεπτοκρατικές ολιγοπωλειακές δομές γύρω από τις οικογένειες των προέδρων.

5.-Το νέο πολιτικό σκηνικό τροφοδοτεί νέα οικονομική κρίση. Με την εξαίρεση της Λιβύης, τόσο σε Τυνησία όσο και Αίγυπτο η αναμενόμενη πολιτική ρύθμιση (νέο σύνταγμα, εκλογές) θα επιταχύνει την οικονομική παραπέρα την ανάπτυξη. Οι «αρμόδιοι» ήδη «παίρνουν θέση» στα σχετικά χρηματιστήρια.

6.-Η πλατεία Ταχριρ είναι υπόδειγμα ναι άλλο από αυτό που φαντάζονται. Από τα τεκταινόμενα της Ταχριρ η Ελληνική κοινωνία είχε περάσει το 1909 στο Γουδί ,και η Ευρωπαϊκή τον Μάιο του 68. Η Ταχρίρ είναι μια αναπάντεχη συνάντηση . Ο νεωτερισμός της είναι η νέα υβριδικότητα και όχι οι σκηνές .Ο νεωτερισμός είναι οι νέες κοινωνικές , πολιτιστικές, ταξικές και αισθητικές συμμαχίες. Η πλατεία Ταχρίρ είναι η συνάντηση της Αριστεράς και του Φιλελευθερισμού σε συνθήκες 21 αιώνα. Πολιτικά δικαιώματα, αναδιανομή, αντικλεπτοκρατικές ρυθμίσεις, ατομικά δικαιώματα, αλλά και οικονομική ανάπτυξη , ευκαιρίες απασχόλησης και επιχειρείν. Αυτοί που είδαν μια νέα κινηματική τεχνολογία που θέλουν να εισάγουν στην Ελλάδα είναι ιστορικά «νεκρόφιλοι» και «αφελείς ιδεολογικοί τουρίστες». Είναι το αριστερό ισοδύναμο του Γεωργιάδη, μόνο που από το 1821 μετατοπίστηκαν στο 1909 και το 1968.

Wednesday, February 23, 2011

H μαθητεία στο σινεμά των Coen και η σημερινή διαδήλωση:"Αληθινό Θάρρος"


Ο κινηματογράφος των Κοεν αποτελεί πάντα μια άσκηση ειρωνείας και στυλ. Τα πάντα γίνονται με ένα πολύ επεξεργασμένο στυλ διαφόρων εκδοχών του προφορικού λόγου. Όλοι οι ήρωες μιλάνε με ιδιόμορφους, αυστηρά προσωπικούς κώδικες, κάποτε με τικ, όλοι κάτοχοι μιας προσωπικής διαλέκτου. Όλοι οι ήρωες των Κοεν είναι προφανώς επιτηδευμένοι, αλλά η κινηματογραφική τους μαγεία τους κάνει φυσικούς, μοναδικούς. Τα αποτελέσματα αυτού του σινεμά δεν είναι πάντα ικανοποιητικά ,αλλά σχεδόν πάντα μοναδικά ιδιαίτερα. Το σινεμά των Κοέν είναι αφοπλιστικά «Κοενικό». Στην τελευταία ταινία βλέπουμε μεταξύ παρωδίας, και remake ενός αυθεντικού γουέστερν. Πιστόλια, καβαλαρίες, μοναχικοί καουμπόη , κώδικες τιμής , και αρκετοί θάνατοι χρησιμοποιούνται ως σκηνικό ανεπανάληπτων διαλόγων μεταξύ ανεπανάληπτων ηρώων. Μια δεκατριάχρονη με λεξιλόγιο λέκτορα κοινωνιολογίας, και θάρρος κάτι από Σουλιώτισσα, διάφοροι πιστολάδες με χαρακτηριστικές μούρες, ατάκες Ταραντίνο, εκφορά λόγου λες και μασουλάνε βίδες, και βλέμματα από διαφημίσεις κορεάτικου τρακτέρ και οδοντοστοιχίες με πουρί από τουαλέτα γηπέδου γ εθνικής στο Πακιστάν. Η ταινία δεν με ξετρέλανε αλλά η κατάδυση στον κόσμο των Κοεν ποτέ δεν είναι χάσιμο χρόνου.


Σε μια εποχή αφόρητης κρίσης, έρπουσας φτώχειας, και κυρίως απουσίας ελπίδας να μιλάμε για στυλ είναι σχεδόν ύβρις. Είναι άραγε; Όχι πάντα

Θα μεταφέρω μια προσωπική εμπειρία από την σημερινή πορεία.

Ώρα 13:20 περίπου. Θέση Σταδίου στο ύψος του Attica .Σημείο της πορείας μεταξύ του μπλοκ της Ολμε , και των υπαλλήλων ΟΤΑ.Βλέπω την εξής σκηνή:


Δεκαπέντε είκοσι άτομα, με μαύρα παντελόνια, μαύρα φούτερ με κουκούλα, μαύρους σκούφους, και μαύρα σακίδια στην πλάτη, ανεβαίνουν βιαστικά την Σταδίου με κατεύθυνση το Σύνταγμα παράλληλα προς την πορεία. Περνάνε από μπροστά μου σε χρόνο dt, και τους ακολουθούν συντεταγμένα τα Ματ.

Το προηγούμενο βράδυ έχω απολαύσει το στυλιστικό σύμπαν των Κοέν, και επηρεασμένος παρατηρώ την ομάδα ως στυλ. Δεν με ενδιαφέρει ,προς το παρόν, η πολιτική σηματοδότηση του συμβάντος αλλά η αισθητική. Ε λοιπόν φίλε μου  σε διαβεβαιώνω.

Οι τύποι έχουν φρεσκοπλυμένα πεντακάθαρα ρούχα όλοι. Τα φουτεράκια είναι φρεσκοσιδερωμένα λες πριν δυο ώρες. Οι σκούφοι στιλπνοί και αστραφτεροί .Τρεις ή τέσσερεις από αυτούς κρατάνε τσεκούρια, αχρησιμοποίητα με τις λάμες να λάμπουν λες και έχουν βγει από την συσκευασία του Praktiker πριν μισή ώρα. Και υπάρχει κάτι από την γλώσσα σώματος. Οι τύποι κινούνται με βήμα γοργό, πειθαρχημένο, δεν ανταλλάσουν κουβέντα ή βλέμματα μεταξύ τους. Κινούνται λες και είναι προπονημένοι.Δεν ξέρω αν με παρέσυρε το Κοενικό σύμπαν αλλά ήταν σα να βλέπω χορογραφία του Παπαϊωάννου με θέμα «οι αναρχοαυτόνομοι». Τρομερό casting, άψογη εκτέλεση, συγχρονισμός.

Δυο λεπτά αργότερα τα πρώτα δακρυγόνα στο Σύνταγμα. Το απόγευμα από ρεπορτάζ ιντερνετικού ραδιοφώνου μαθαίνω ότι συνελήφθη κάποιος με τσεκούρι στο Σύνταγμα όταν διαλύθηκε η «κατάληψη».

Φίλε μου το ιδιότροπο στυλ του Κοενικού σινεμά, μας κάνει και λίγο καλό. Διακρίνουμε μπαχαλάκηδες και «μπαχαλάκηδες» σε χρόνο dt. Και όσοι φιλότιμοι φίλοι είχαν την φαεινή ιδέα να «παίξουν» την πλατεία Ταχρίρ μεσοβδομαδιάτικα καλό θα ήταν να είχαν σκεφθεί και την πιθανότητα ότι θα είχαν και μαζί τους κάποιους με στυλ «πλατεία Ταχρίρ»

Η μαθητεία στο στυλ κάνει καλό.Συνεννοηθήκαμε ελπίζω..........

Monday, February 21, 2011

Ανομία ,Φιλελευθερισμός ,Δημοκρατική Ανυπακοή, Όρια και Κριτήρια


Πριν από μερικές εβδομάδες ο Εβερτ άφησε το μάταιο κόσμο. Την ίδια ακριβώς περίοδο αναπτύσσονται τα κινήματα «δεν πληρώνω» .Προφανώς το κοινό σημείο είναι η ανυπακοή. Ο Έβερτ με την ανυπακοή εγκαθίδρυσε την δημοτική ραδιοφωνία, αφαιρώντας από μια συντηρητική οπτική το επιχείρημα περί «ανομίας». Ταυτόχρονα έπεσαν στην αντίληψη μου δύο ενδιαφέροντα κείμενα.Το πρώτο αποκαλείται μια «Φιλελεύθερη υπεράσπιση των κατοίκων της Κερατέας» από το ιστολόγιο Μπλε Μήλο ,και το άρθρο του Κ.Δουζίνα στην Αυγή της 13/2 με τίτλο Ανομία : «Για την πολιτική και δημοκρατική ανυπακοή». Και στα δύο κείμενα γίνεται μια υπεράσπιση της ανυπακοής , ως μιας αυθεντικά φιλελεύθερης στάσης. Ιδίως το κείμενο του Δουζίνα είναι εξαιρετικά αφοπλιστικό: Ο J Rawls είναι υπέρ της ανυπακοής , και όπως γράφεται : « η φιλελεύθερη αιτιολόγηση της ανυπακοής βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στην Ελλάδα»


Δεν είναι ενδιαφέρον;

Ένας συντηρητικός πολιτικός με μια τυπική παρανομία βοηθά ένα αναμφισβήτητο μέτρο δημοκρατικής ανάπτυξης. Ένα τυπικό φιλελεύθερο ιστολόγιο υπερασπίζεται μια κινητοποίηση που έχει την πλήρη κάλυψη των πιο δυναμικών κομματιών της Αριστεράς. Ένας πολιτικός φιλόσοφος της Αριστεράς κάνει το αυτονόητο υπερασπιζόμενος το περιεχόμενο του φιλελευθερισμού σε αντιδιαστολή προς την κατάχρηση ή και επιλεκτική χρήση του από τους συντηρητικούς. Ο Δουζίνας δεν διακονεί κανένα χονδροειδή αφελή «αντιφιλελευθερισμό» (δεν διαβάζει ευτυχώς ελληνικά ιστολόγια….) ,αλλά οικειοποιείται το περιεχόμενο του.

Ωστόσο υπάρχει ένα δυσεπίλυτο ζήτημα

Αν η ανυπακοή έχει διπλή νομιμοποίηση , τόσο τυπικά φιλελεύθερη και τυπικά αριστερή επαναστατική , μέχρι ποιου σημείου μπορεί να επεκτείνεται;

Προκαταβολικά λέω ότι για δυο διαφορετικά κινήματα ανυπακοής έχω διαφορετική στάση

Η ανυπακοή του κυλιόμενου εισιτηρίου μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρουσα. Έχει στοιχεία αλληλεγγύης και εκμεταλλεύεται ένα τυπικό κενό στην ουσία του εισιτηρίου πληρωμένου χρόνου. Αφού έχω προαγοράσει χρόνο για μια μιάμιση ώρα , και χρησιμοποιώ μόνο δέκα λεπτά, γιατί να μην δωρίσω τα υπόλοιπα ογδόντα λεπτά στον άγνωστο; Με την ίδια λογική δεν μπορώ να παραχωρήσω και μια προπληρωμένη τηλεκάρτα με υπόλοιπο σε κανένα. Και τελικά ποιοι χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ; Εμείς που τα χρησιμοποιούμε ξέρουμε.

Η ανυπακοή των ΙΧ στα διόδια μου προκαλεί δυσανεξία. Έχει τυπικά ως υποκείμενο τον γιωταχή , ο οποίος τοποθετείται στο πρόβλημα ατομικά χωρίς αλληλεγγύη για κανένα, και έχει οργανικά μια ασαφή ταξική, εισοδηματική, ιδεολογική στάση. Μπορεί να είναι ο ιδιοκτήτης αγροκτήματος στο Καπανδρίτι, και ο δάσκαλος που πηγαινοέρχεται Ωρωπό. Τυπικά ο γιωταχής είναι ισότιμος με τον θεατή, τον πελάτη δεν έχει κανενός τύπου ιδεολογική πολιτική σήμανση. Βέβαια ένας σύλλογος κατοίκων Ωρωπού που ζητά ειδικό εισιτήριο είναι κάτι διαφορετικό. Γιατί το αίτημα του έχει μια στοιχειώδη ταυτότητα, που βοηθά την κοινωνία να διακρίνει ιδιαιτερότητες , να αξιολογήσει προθέσεις, να σταθεί κριτικά. Αλλιώς εγώ προσωπικά και μόνο από τον τρόπο που φέρονται οι γιωταχήδες στους πεζούς και δίκυκλους , ευχαρίστως θα τους έβαζα και διπλά διόδια για έλλειψη κυκλοφοριακής αγωγής, τα γουρούνια…..

Που σταματάει η ηθικά νόμιμη «δημοκρατική ανυπακοή»;

Στο κείμενο του Δουζίνα υπάρχει δυστυχώς μια μεγάλη ασάφεια η οποία συμβολίζεται στην χρήση της έννοιας του «απλού ανθρώπου» . Μια έννοια που δεν ορίζεται με σαφήνεια και όμως στηρίζει τον προβληματισμό του κειμένου. Το φαινόμενο αναλύεται σε μεγάλο βαθμό αφαίρεσης και σε μια μάκρο κλίμακα. Σύμφωνα με το Δουζίνα οι Ελίτ παρανομούν με την ανοχή πχ της φοροδιαφυγής , της διαφθοράς και άρα το» δεν πληρώνω» νομιμοποιείται ως υπεράσπιση της ουσίας του Συντάγματος. Μα η ανομία των Ελιτ είναι και το επιχείρημα του κατακερματισμού, της συλλογικής ανυπακοής των μικροσυμφερόντων, της μαύρης οικονομίας, της οικιστικής αυθαιρεσίας. Οι Ελιτ δεν κατακρατούν το δικαίωμα της ανομίας για ιδία χρήση, αλλά το ασκούν προνομιακά μαζί με το δικαίωμα τους να το παραχωρούν κατά προτίμηση σε διαφόρους. Οι Ελιτ δεν ανομούν απλά αλλά διακινούν και παραχωρούν ανομία ως στρατηγική ενσωμάτωσης.

Αν αύριο ο σύλλογος ιδιοκτητών αυθαιρέτων ενός συνεταιρισμού ,συλλογικά και δημοκρατικά και αντιπροσωπεύοντας μια περιοχή ξεσηκωθεί κατά των ελέγχων της πολεοδομίας για την νομιμότητα των κτισμάτων , ποιο τυπικό κριτήριο που επιτρέπει στον γιωταχή να μην πληρώνει ,μπορεί να εφαρμοστεί; Δεν θα υπάρχει δημοκρατική νομιμοποίηση ανυπακοής ; Δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει και ως επιχείρημα την υπεράσπιση διατάξεων του Συντάγματος που αφορούν το δικαίωμα κατοικίας ;Το παράδειγμα οριακό, αλλά το μεταχειρίζομαι για την τυπική ανεπάρκεια του σχήματος της γενικευμένης «δημοκρατικής ανυπακοής». Θα μπορούσα να επικαλεστώ μια σειρά από οριακά παραδείγματα ,όπου τα όρια της δημοκρατικής ανυπακοής είναι ασαφή. Η μικρομεσαία φοροδιαφυγή , η εκτεταμένη πολεοδομική αναρχία είναι πρόδρομες μορφές ανυπακοής; Υπάρχει δημοκρατική ανυπακοή χωρίς δημοκρατική διαδικασία, χωρίς ταξινομήσεις και οριοθετήσεις; Αν η ανομία είναι οι παρανομίες των «επάνω» , τότε η αντίδραση των «κάτω» παίρνει την μορφή της «ανυπακοής» οποτεδήποτε, οπουδήποτε, οπωσδήποτε; Δεν υπάρχουν κριτήρια, όρια;

Για μένα η δημοκρατική ανυπακοή νοείται μόνο με επίκληση του εισοδηματικού κριτηρίου. Μόνο οι «χωρίς χαρτιά» οι άνεργοι, οι φτωχοί νομιμοποιούνται στην ανυπακοή. Μόνο εκεί διακρίνω την αποτυχία της κοινωνίας του κράτους, της αγοράς, των θεσμών ,όλων μας . Όλες οι άλλες μορφές μου φαίνονται θεμιτές διαμαρτυρίες που όμως δεν νομιμοποιούνται ηθικά στην χρήση του οριακού μέτρου της ανυπακοής. Αντίστροφα έτσι αταξινόμητες χωρίς κριτήρια επιλογές χωρίς επίκληση του συγκεκριμένου, τροφοδοτούν την κυρίαρχη ιδεολογία της πυγμής του δυνατού που διασπείρεται ως έθος στην ατελείωτη ακολουθία των «μικρομεσαίων». Είναι τυχαίο πως ο εκφραστής τέτοιων κινημάτων είναι η Αυριανή και το Κόντρα ; Είναι τυχαίο που τα κινήματα αυτά συμβολοποιούνται στο πρώτο ενικό πρόσωπο;

Είμαι δημόσια μαζί με όσους διαμαρτύρονται για τα εισιτήρια των ΜΜΜ κυρίως για την τιμή των εισιτηρίων πακέτων , με όσους δωρίζουν εισιτήρια γιατί καταλαβαίνω τα εισοδήματα τους .Δεν θα με βρουν μαζί τους οι φίλοι της Κερατέας και ο άγνωστος Γιωταχής που σηκώνει μπάρες γιατί επίσης καταλαβαίνω την διαταξικότητα τους.

Δημοκρατική φιλελεύθερη ή αριστερή ανυπακοή χωρίς αντιστίξεις ,ταξινομήσεις, όρια δεν υπάρχει. Αντίστροφα χωρίς τα όρια αυτά είναι η πιο πειθήνια, ύποπτη ιδεολογική υπακοή στην στρατηγική των Ελίτ που είναι διπλή: Ιδιωτική χρήση της ανομίας, και επιλεκτική παραχώρηση της στους συμμάχους τους.


Συνδέσεις
Κ.Δουζίνας: Ανομία:Πολιτική και Δημοκρατική Ανυπακοή-Ενθέματα Αυγής
Μπλε Μήλο:Μια φιλελεύθερη υποστήριξη των κατοίκων της Κερατέας
LLS: Ιανουάριος 2010 "Χαρισε το ακυρωμένο"
LLS:Γιωταχής , ένας ασυνεπής θεατής του Dario Fo .Κατασκευαστής δρόμων , ένας ασυνεπής entrepreneur

Εικόνα:Shomei Tumatsu

Friday, February 18, 2011

Σκέψεις για την "Επανάσταση των Σιωπηλών" του Γ.Γραμματικάκη


Το πρωτοδιάβασα στον Περαστικό (ΕΔΩ) , και το αναδημοσιεύω ως πηγή προβληματισμού. Ο Γραμματικάκης μας καλεί για μια επανάσταση των σιωπηλών.

Ωστόσο το κείμενο του μειλίχιου Γραμματικάκη (ΕΔΩ)τροφοδοτεί μερικά ερωτήματα
- Πως διαχωρίζεται η απόσυρση , η ιδιώτευση από την σιωπή;
- Όσο η έντιμη διαμαρτυρία ενσωματώνει ακούσια και την ιδιοτέλεια του μπαγαμπόντη ,μήπως και η σιωπή θα λειτουργήσει ως βιότοπος της σκοτεινής συναλλαγής;
Το κείμενο του Γραμματικάκη μου δημιούργησε πονοκέφαλο και προκάλεσε τις εξής σκέψεις:
Η κλιμάκωση της κρίσης , τροφοδοτεί μια αντίδραση που όμως αρδεύεται από την αισθητική περιοχή του ακραίου. Όμως διαφεύγει από πολλούς πως το ακραίο ως ιδεολογικό και αισθητικό περιβάλλον ανήκει στο οπλοστάσιο των κυρίαρχων ελίτ. Τα δεκατριάχρονα βλέπουν τα σπλάτερ και γελάνε, βλέπουν τα πορνό όπως τους αγώνες μοτοσυκλέτας και η εικόνα των μελλοθάνατων ανάπηρων που ζητιανεύουν τους φαίνεται internet game. Οι μετανάστες σε απεργία κοντεύουν να αποδυναμώσουν το μήνυμα τους όχι γιατί τα μίντια τους αποσιωπούν αλλά γιατί θα τους προβάλουν ως μέρος του καθημερινού μενού ηδονισμού φρίκης.
Η ένταση λοιπόν δεν είναι της τάξης της πολιτικής δηλαδή του ταξικού συσχετισμού, των κοινωνικών επιτευγμάτων ,αλλά της τάξης της αισθητικής δηλαδή μιας φαινομενολογίας της πολιτικής, του συσχετισμού. Η τεχνικοποίηση της πολιτικής από τα «δεξιά» παράγει μια πολιτική ως μιντιακό παίγνιο, η αριστερή αντιπρόταση υποτιμά την επανείσοδο του μιντιακού μηνύματος ως στοιχείο του πολιτικού επίδικου. Ο Δεκέμβρης του οκτώ υπήρξε πριν από όλα μια εξέγερση live(ΕΔΩ) . H ένταση λοιπόν σε δεύτερο χρόνο, ως στοιχείο της φαινομενολογίας της πολιτικής επανέρχεται στην πολιτική διαμάχη, και αναδιατάσσει τις πρωτογενείς εστίες της πόλωσης.
Με την έννοια αυτή δεν βλέπω το κείμενο του Γραμματικάκη ως τεχνική πολιτική πρόταση μιας στάσης απόσυρσης , αλλά ως προβληματισμό για την φύση της πολιτικής σε μια εποχή υπερβολής, ανέξοδης ρητορείας, τηλεοπτικού φέρεσθαι.

Το κείμενο ακολουθεί:

Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΙΩΠΗΛΩΝ

"Οι Σειρήνες όμως έχουν ένα όπλο πιό φοβερό και από το τραγούδι: τη σιωπή τους. Και πιθανότερο, παρόλο που δεν έτυχε ποτέ, θα ήταν να γλυτώσεις από το τραγούδι τους, παρά από τη σιωπή τους."


Φράντς Κάφκα, Η σιωπή των σειρήνων

Καθώς η κρίση απλώνει βαριά την σκιά της στην χώρα και τις ψυχές μας, πολλοί προσπαθούν να προδικάσουν το μέλλον. Κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι θα υπάρξουν βίαιες αντιδράσεις, άλλοι πάλι ότι η απάθεια θα εξακολουθήσει να κυριαρχεί.

Ενώ όμως μια κλασική επανάσταση δεν είναι ανάμεσα στα ενδεχόμενα -ούτε οι συνθήκες υπάρχουν, ούτε ο εχθρός είναι ορατός- εγώ οραματίζομαι από παλιά μια άλλη επανάσταση. Μια επανάσταση διαφορετική από όσες περιγράφουν τα βιβλία, από όσες απεικονίζουν στις ταινίες τους οι σκηνοθέτες. Την ανάγκη της μάλιστα διατύπωσα πολλά χρόνια πριν. Kαθώς όμως περνά ο καιρός αυτή η άλλη επανάσταση, που οραματίζομαι, κερδίζει διαρκώς σε περιεχόμενο και ορμή.

Η επανάσταση λοιπόν, που οραματίζομαι, θα είναι μια επανάσταση των σιωπηλών. Δεν θα έχει σημαίες αναπεπταμένες, συνθήματα και ιδεολογικές διακηρύξεις. Θα είναι μια επανάσταση βουβή, που θα στηρίζεται απλώς στην αλληλεγγύη των βλεμμάτων. Θα ξεκινήσει από την απόλυτη, την οργισμένη σιωπή, και θα αποδώσει στον άνθρωπο όσα στερήθηκε, όσα ονειρεύθηκε, ό,τι ζήτησε με κραυγές –πριν επιλέξει την σιωπή.

Γιατί αυτή η σιωπή, είναι η απόγνωση και η προσδοκία του. Δεν είναι αποδοχή, μήτε μοιρολατρία. Η σιωπή είναι το μέτρο της διαψευσμένης του ζωής, η πίκρα για τις επαγγελίες που ακυρώθηκαν, η οργή για την υποκρισία και το ψέμα. Η σιωπή είναι το ανώτερο στάδιο της πολιτικής ωριμότητας. Αν οδηγήσει στην επανάσταση, θα είναι μια επανάσταση αληθινή, αφού για πρώτη φορά δεν θα δεσμεύεται από τα λόγια της. Θα δεσμεύεται μόνον από τα αισθήματα της.

Η επανάσταση των σιωπηλών, δεν απευθύνεται λοιπόν σε ορισμένες τάξεις κοινωνικές, ούτε υπόσχεται ευημερία και δικαιώματα. Υπόσχεται μόνον μια άλλη γλώσσα: Την ξεχασμένη γλώσσα της ειλικρίνειας και της ευθύνης. Δεν επιδιώκει την εξουσία, αφού όπως απέδειξε η Iστορία, αυτό οδηγεί στην βία και τον εκφυλισμό. Επιδιώκει, όμως, να αποδώσει στον άνθρωπο την εξουσία της ζωής του, να απαντήσει στην βουβή απόγνωση της σιωπής του. «Η επανάσταση» σχολιάζει ένας θεωρητικός της, «συνιστά μια πνευματική αναταραχή, μέσω της οποίας μια ομάδα ανθρώπων επιδιώκει να θέσει νέα θεμέλια για την ύπαρξη της.”

Σε αυτήν λοιπόν την επανάσταση, που αναζητά αιωνίως τα θεμέλια της, δεν έχουν ίσως θέση οι ποιητές, μήτε οι φιλόσοφοι. Έχουν όμως θέση οπωσδήποτε οι άνεργοι. Ο φιλόσοφος προσπαθεί να καταλάβει τον κόσμο, ο ποιητής δημιουργεί τον δικό του. Ο άνεργος όμως τον στερείται εξ ορισμού. Η ανεργία αποτελεί τον παραλογισμό ενός πολιτισμού, που δεν παύει να επαίρεται για τις κατακτήσεις του. Ο παραλογισμός αυτός, αλλού εκδηλώνεται στην πρόκληση της χλιδής, στον άνεργο σε ταπεινώσεις που δεν τελειώνουν. Ο άνεργος κατέφυγε στην σιωπή, επειδή κουράστηκε να ακούει για επενδύσεις και για τη μείωση της ανεργίας·που εξαιρούν ωστόσο πάντοτε τον ίδιο. Ο άνεργος είναι πια σιωπηλός, όχι επειδή θέλει να κρύψει την οργή του, αλλά επειδή δεν αντέχει να μιλήσει άλλο.

Η σιωπή -που κρύβει την απόγνωση- χαρακτηρίζει ακόμα όσους έχουν έγνοια πραγματική για την φύση και το περιβάλλον. Δεν είναι πάντοτε οι «οικολόγοι». Οι οικολόγοι φλυαρούν χωρίς μέτρο, καταφεύγουν σε θεωρίες και αναλύσεις, ενώ συχνά κρυφοκοιτάζουν την εξουσία. Στην επανάσταση των σιωπηλών θα συμμετέχουν οι άλλοι: Όσοι γνωρίζουν ότι η ανάσα της φύσεως είναι το ίδιο σπουδαία με την δική τους ανάσα, ότι τα τραύματά της αποτελούν τραύματα στο δικό τους το σώμα και την ψυχή. Αν σήμερα η μόνη προσδοκία τους είναι η επανάσταση των σιωπηλών, είναι επειδή κουράστηκαν να υπομένουν: Την ασίγαστη μανία καταστροφής ενός ευλογημένου τόπου, τις απάνθρωπες πόλεις που στεγνώνουν τις ψυχές, την θυσία του αιώνιου και του αναγκαίου στο εφήμερο και το ταπεινό.

Η επανάσταση των σιωπηλών, δεν υπόσχεται νόμους και διατάγματα, που θα αποβλέπουν στην «προστασία» του περιβάλλοντος. Θεωρεί, αντίθετα, ότι είναι ο άνθρωπος που επείγει να προστατευθεί. Εκείνος –που σήμερα σιωπά με απόγνωση- οδηγείται σταθερά στην αποξένωση, επειδή το περιβάλλον μοιάζει να ανήκει πάντοτε σε κάποιους άλλους. Μόνον όμως όπου το περιβάλλον παραμείνει υπερήφανο και ανέγγιχτο, μπορεί να ανθίσει η πραγματική ζωή. Αλλιώς, θα πληθαίνουν οι απομιμήσεις και τα ομοιώματα της.

Στην επανάσταση των σιωπηλών συμμετέχουν και όσοι είδαν τον διαφορετικό κόσμο, που έπλασαν μέσα τους, να διαψεύδεται και να συντρίβεται. Ούτε μετάνιωσαν όμως, επειδή ο δικός τους κόσμος είχε αξίες και ήθος, ούτε μπορούν να τον αλλάξουν. Στην επανάσταση των σιωπηλών, είναι σημαιοφόροι χωρίς σημαίες, πεζοπόροι χωρίς προμήθειες. Διαθέτουν την τιμιότητα του βλέμματος και μια βαθύτερη αξιοπρέπεια. Ο κόσμος που έπλασαν -που είχε αξίες και ήθος- είναι πάντοτε εκεί. Αυτοί, οι σημαιοφόροι –χωρίς σημαίες- στην επανάσταση των σιωπηλών, είναι η εγρήγορση και η συνείδηση της.

Όσοι άλλωστε κατέφυγαν στην σιωπή, δεν έπαυσαν να ονειρεύονται: Την δίκαιη συγκρότηση του κοινωνικού ιστού, την αύρα μιας παιδείας ουσιαστικής, την ενίσχυση των δημιουργικών δυνάμεων που εν είδει μικρής φωτιάς υπάρχουν στον καθένα. Αντί όμως, όσοι καταφεύγουν σήμερα στην σιωπή, να κερδίσουν λίγα από τα όνειρα τους, έγιναν αριθμοί και αποδέκτες. Αριθμοί σε πίνακες στατιστικής και σε μετρήσεις θεαματικότητας, αποδέκτες των παραλογισμών μιας ψηφιακής οικονομίας, όμηροι μιας ζωής που διαρκώς αφυδατώνεται. Κι ενώ τα λόγια των πολιτικών επιμένουν να διαγράφουν κύκλους ανούσιους και υποκριτικούς, εκείνοι, στην σιωπή τους, προτιμούν να ακούν τον ήχο των κυμάτων, και την βουή των επερχομένων γεγονότων.

Αυτός άλλωστε –εγώ ή εσείς- που οραματίζεται την επανάσταση των σιωπηλών, δεν ενδιαφέρεται αν επικριθεί ως ρομαντικός, ούτε αν καταταχθεί από τους εχέφρονες στους υπέρμαχους μιας ουτοπίας, από τις πολλές που γνώρισε η ιστορία. Οι επικριτές της επανάστασης των σιωπηλών, συχνά φορτωμένοι με διπλώματα και κοινωνιολογικές περγαμηνές, αγνοούν την αξία της σιωπής, το εν δυνάμει επαναστατικό της περιεχόμενο. Τι άλλο όμως ήταν, η εξέγερση του Πολυτεχνείου –η μόνη που τελευταία γνώρισε η χώρα- από μια κραυγή σπαρακτική, μια στιγμή επαναστάσεως ύστερα από χρόνια σιωπής; Η σιωπή υπήρχε από νωρίς στις διαψευσμένες προσδοκίες των νέων ανθρώπων, σερνόταν στα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα και τους δρόμους της Αθήνας, μιλούσε με μουσικές και αθέατα δάκρυα. Η βία επιτάχυνε την έκφραση της, τα τάνκς προσπάθησαν να καλύψουν την απειλή της.

Οσοι λοιπόν αμφισβητούν την επανάσταση των σιωπηλών, δεν μέτρησαν ποτέ την αξία της σιωπής, δεν έτυχε ποτέ να αντιληφθούν την εκρηκτική της δύναμη. Μήπως όμως μέσα στην σιωπή δεν ανθίζει ο έρωτας - ή και πάλι σιωπηλά δεν πλάθει ο δημιουργός το έργο του;

«Οι επαναστάσεις είναι τρελές εμπνεύσεις της ιστορίας» έγραψε ένας επαναστάτης, που μάλιστα δολοφονήθηκε από τους πρώην συντρόφους του. Η επανάσταση των σιωπηλών, δεν θα είναι απλώς μια τρελή έμπνευση της ανθρώπινης ιστορίας. Θα είναι ίσως η συνέχεια και η αποθέωση της.


Εικόνα : warhol-art.blogspot.com

Συνδέσεις
Γ.Γραμματικάκη: Η επανάσταση των Σιωπηλών
Περαστικός: Η βασική διαφορά Αθήνας Καίρου
LLS:Τα Δεκεμβριανά ως γεγονός live

Wednesday, February 16, 2011

Ήξερες; Ενα e mail από την Τύνιδα

Γεια σου LLS


Μου ζήτησες να σου γράψω τι υπάρχει στην Τύνιδα που δεν είναι και τόσο γνωστό σε εσένα, η τέλος πάντων δεν ανήκει στην γνωστή δημοσιότητα των στερεότυπων.

-Ήξερες ότι ο νεαρός που αυτοπυρπολήθηκε ,και έγινε η αιτία της εξέγερσης, είχε λάβει κλήση από γυναίκα δημοτική αστυνόμο; Αυτός προερχόταν από αγροτική οικογένεια με ισλαμικές παραδόσεις. Η προσβολή του ήταν διπλή. Μια γυναίκα τον ταπείνωσε μπροστά στους συναδέλφους του στο παζάρι

-Ήξερες ότι παρότι ο Μπεν Άλι είχει μέτωπο με τους ισλαμιστές ο γιος του είχε το πρώτο ραδιόφωνο 24ωρης λειτουργίας με αποσπάσματα από το Κοράνι;. Μάλιστα ήταν μια κερδοφόρα εταιρία καθώς σώρευε διαφημίσεις.

-Ήξερες ότι ο Μπεν Αλι είχε γίνει τόσο αντιπαθής σε όλους τους νέους επιχειρηματίες; Η οικογένεια του ασκούσε έμμεσο έλεγχο στα τελωνεία, τα οποία έβαζαν προσκόμματα στους ανταγωνιστές , και διευκόλυναν σκανδαλωδώς όλες τις εισαγωγές τους. Ο φάκελος με τα τελωνειακά σκάνδαλα είναι ο μεγαλύτερος από όλα της περιόδου του.

-Ήξερες ότι η δεύτερη σύζυγος του Μπεν Αλι ήταν παντρεμένη δύο φορές πριν από αυτόν. Ο πρόεδρος σε ισλαμική χώρα με σύζυγο από «τρίτο χέρι» ήταν ήδη περιγέλαστος.

-Ήξερες ότι ο Μπουργκίμπα ήταν σε κώμα, και ζούσε όταν εγκαινιάστηκε το μαυσωλείο του;

-Ήξερες ότι από τις 14 Ιανουαρίου έχουν ξεσπάσει 2000 απεργίες σε όλη την Τυνησία; Οι μισές από αυτές συνεχίζονται. Περνάμε μια επαναστατική περίοδο στον συνδικαλισμό και οι απεργίες γίνονται σχεδόν χωρίς ειδοποίηση.

-Ήξερες ότι οι μισές από αυτές κερδίζουν τα αιτήματα τους σε τρεις μέρες;

-Ήξερες ότι από τότε η τροχαία δεν «κόβει κλήσεις»; Οι ταξιτζήδες της Τύνησιας «άνοιξαν» de facto το επάγγελμα, και πηγαίνουν 50 χιλιόμετρα μακριά ενώ πριν δεν είχαν το δικαίωμα να βγουν από την μητροπολιτική Τύνιδα

-Ήξερες ότι στα τηλεοπτικά κανάλια και τα ραδιόφωνα μιλάνε 15 ώρες ημερησίως για πολιτική ενώ πριν δεν μιλούσαν παραπάνω από μισή ώρα;

-Ήξερες ότι σήμερα που σου γράφω κανείς δεν ξέρει τι πρόκειται ακριβώς να γίνει για τις εκλογές, το Σύνταγμα

-Ήξερες ότι εκτός από Σουπερ Μαρκετ κάηκαν εργοστάσια, εργοτάξια, αποθήκες σε όλη την Τυνησία

Ελπίζω να μην τα ήξερες και με έβαλες να χάσω πολύτιμο χρόνο από το Face book. Με στάθμιση πληθυσμού και εισοδήματος είμαστε η δεύτερη χώρα παγκοσμίως στο Face Book μετά τις ΗΠΑ

Χαιρετώ

Sami Materi

Friday, February 11, 2011

Ο λόγος του βασιλιά και ο λόγος από το Καπανδρίτι

Είδα πριν μερικές μέρες το «Λόγο του βασιλιά». Ένα αφόρητο μελό, με ιδεολογικό υπόστρωμα προπαγάνδας υπέρ της βασιλικής οικογένειας του «Ηνωμένου Βασιλείου», και μια τρομερή ερμηνεία. Αντιφατικά πράγματα. Οι χαρακτήρες με κάτι από Φώσκολο, απόλυτα καλοί απόλυτα κακοί μέσα στο κλισέ και την φορμόλη, και ένα happy end φινάλε για να βγουν οι Άγγλοι στους δρόμους πανηγυρίζοντας για την βασίλισσα τους και μετά να πάνε να αγοράσουν το τελευταίο tabloid για τον επικείμενο πριγκηπικό γάμο. Αφελείς ολοστρόγγυλοι χαρακτήρες με συναισθήματα από Μεξικάνικο σήριαλ , πολιτικές σπόντες επιπέδου Τράγκα αλλά θαυμάσια σκηνικά , επιμελημένη φωτογραφία και ένας αυθεντικό τραυλός συνθέτουν ένα φιλμ που προφανώς δεν περνάει απαρατήρητο. Η ερμηνεία του Φερθ είναι αρχετυπική. Αν με ρωτήσεις για την ταινία ειλικρινά δεν θα μπορούσα να σου πω χωρίς ταξινόμηση. Αν αντέχεις ένα γλυκερό φιλοβασιλικό μελό με γεύση βίπερ Νόρα , θα εισπράξεις ως αντιστάθμισμα του καλλιτεχνικού παλιμπαιδισμού μια πραγματική ερμηνεία Όσκαρ.


Η αμηχανία για το «Λόγο του Βασιλιά» είναι η αμηχανία της εποχής

Όσοι είχαν τις δυνατότητες να αγοράσουν οικόπεδα στις παρυφές του λεκανοπεδίου να κτίσουν για να απολαύσουν πραγματικά κατοίκιση και ποιότητα ζωής , ξαφνικά βρίσκουν το κόστος μετακίνησης να αυξάνει, ανασύρουν από την αισθητική τηλεοπτική φαρέτρα το στυλ «διαμαρτυρόμενος τηλεθεατής του Αυτιά» και παριστάνουν τον μετανάστη της Υπατίας. Δεν με πείθουν ούτε με αυτοπυρπολισμό. Η υπερβολή τους είναι η υπερβολή του μονομανή ατομιστή . Έχουν το βλέμμα των φοροφυγάδων της Λαρίσης που αφού «έπαιξαν» Lehman Brother έχασαν οικονομίες και ζητούσαν από το κράτος να τους καλύψει την χασούρα, χωρίς όμως να θέλουν να μας δείξουν και καμία φορολογική δήλωση. Σκέφτομαι ότι αντιπροσωπεύουν και το φουκαρά το Ρουσόπουλο , που θα πληρώνει πολλά διόδια αφού το Καπανδρίτι είναι πλέον αστική περιοχή…. Δίπλα όμως σε αυτό μπορεί να είναι και ο οικοδόμος του Ωρωπού που αναγκαστικά μένει εκεί γιατί το ενοίκιο είναι μικρό και τρέχει για το μεροκάματο καθημερινά στην Αθήνα. Αλλά και ο καθηγητής που μένει Πειραιά και τρέχει ωρομίσθιος για εφτακόσια ευρώ, στο αυτοκίνητο του φίλου ρεφενέ για να προλάβει στις οκτώ ,να είναι στα Οινόφυτα. Και όταν τους βλέπω στην τηλεόραση να ανοίγουν τις μπάρες των Αφιδνών, τους κοιτάω αποσβολωμένος.

Είναι η ίδια η αμηχανία για το «Λόγο του Βασιλιά».

Υψηλή υποκριτική  και trash ιδεολογίες στον συνυπάρχουν στον κινηματογράφο. Μεγαλομεσαίοι μπαγαπόντηδες και ασθμαίνοντες μεροκαματιάρηδες στοιβάζονται στην τηλεοπτική εικόνα .Εύχομαι το Όσκαρ για τους εργαζόμενους ,αλλά μου προκαλούν τόση θλίψη οι ατομιστές των διοδίων.

Wednesday, February 9, 2011

Μνημόνιο, Υγεία , Hooligans

2004 →987 εκ


2009 →3400 εκ

Οι πιο πάνω αριθμοί αντιπροσωπεύουν αντιστοιχία έτους και φαρμακευτικών δαπανών. Μαθηματικά νηπιαγωγείου αποδεικνύουν μέσα σε μια πενταετία αυξήθηκαν 380 % . Και δεν χρειάζεται παρά στοιχειώδης λογική και τουλάχιστον μια φορά αναμονή σε ιατρείο για να συμπεράνεις πως στην περίπτωση της υγείας: «Όλοι τα φάγατε».

Η ροή είναι απλή. Το δημόσιο πληρώνει , οι φαρμακευτικές εταιρείες εισπράττουν και όλοι οι ενδιάμεσοι ωφελούνται :γιατροί, φαρμακοποιοί, στελέχη εταιρειών.

Τώρα βέβαια η μείωση των δαπανών ουσιαστικά είναι μείωση ατομικών εισοδημάτων των πάντων που εμπλέκονται, και προφανώς κανένας δεν το δέχεται. Το ενδιαφέρον είναι οι θιγόμενοι δε μας λένε την αλήθεια αλλά «σκοτώνονται» για την υγεία μας. Και όταν οι φαρμακευτικές δαπάνες έτρεχαν με 20 % το χρόνο τι έκαναν; Και βέβαια υπάρχει το αναπάντητο ερώτημα : Όλοι οι εμπλεκόμενοι είναι στον ίδιο βαθμό ένοχοι, ή συνεργοί, και πως τελικά αντιπροσωπεύονται;

Ο συνεπής γιατρός του ΙΚΑ ,που «βλέπει» καλόπιστα τους ασθενείς ,πως διακρίνεται από τους γιατρούς που απλώς «βλέπουν» ασθενείς για να συνταγογραφήσουν για το bonus της φαρμακευτικής ;Δεν διακρίνεται, γιατί ο ίδιος δεν θέλει να διακριθεί ,αλλά θέλει να μπορώ να τον διακρίνω εγώ ως άτομο, γιατί μου μεταθέτει μια αφόρητη ευθύνη που δεν μπορώ να αναλάβω. Μου ζητάει να κάνω κάτι που αυτός δεν μπορεί να κάνει. Οι γιατροί , οι φαρμακοποιοί δεν είναι οι ίδιοι προφανώς και είναι αδικία να τους ταξινομήσεις στην ίδια ομάδα και μάλιστα ακούσια τους.

Συμβαίνει αυτό που συμβαίνει στο γήπεδο και το ξέρουν όλοι είναι το σύνδρομο της «θύρας»

Ας πούμε είσαι ο πιο κόσμιος οπαδός της ομάδας σου. Ο πιο αγνός , ιδεολόγος , και φιλήσυχος. Τα επεισόδια και οι βιαιότητες των χούλιγκαν και της αστυνομίας σου την δίνουν. Κάθεσαι μακριά από τους φανατικούς, και στην πρώτη στραβή τους φωνάζεις , να κάτσουν φρόνιμα. Είσαι ο καλύτερος φίλαθλος αλλά πάς στο γήπεδο τακτικά και άρα έστω και με απόσταση συνυπάρχεις με τους χούλιγκαν. Ωστόσο όμως αν σου πούνε ότι ξαφνικά η κερκίδα δεν έχει φανατικούς, δεν έχει σημαίες, συνθήματα, τραγούδια, και απειλές προς τους αντίπαλους. Τότε φίλε μου η θέση σου ως φίλαθλος δεν θα είναι η ίδια. Γιατί η εχεφροσύνη σου ως αγνού φιλάθλου δεν υπάρχει παρά μόνο σε αντιδιαστολή με τους «τρελαμένους». Από την στιγμή που είσαι παρών είσαι και εσύ μάρτυρας της παρέκκλισης .Δεν είσαι συνεργός, δεν είσαι υπεύθυνος, δεν είσαι καν προσκείμενος με τους χούλιγκαν. Είσαι όμως παρών, και ξέρεις τι γίνεται ή τι μπορεί να γίνει .Είσαι μάρτυρας φίλε μου. Έχεις μια ειδική σχέση με το έγκλημα, μια σχέση για την οποία κανείς δεν μπορεί να σε κατηγορήσει παρά μόνο ο εαυτός σου. Όποιος πάει στην μπάλα ξέρει πολύ καλά τι εννοώ. Όλοι είμαστε μακριά από την βία των γηπέδων αλλά όλοι κρατάμε εκείνη την ύποπτη απόσταση , του «όσο πρέπει».

Το ίδιο συμβαίνει με τους καλούς λειτουργούς του κυκλώματος της υγείας. Είναι «μάρτυρες» και αρκετά έξυπνοι να καθίσουν μακριά από το βρώμικο κύκλωμα «όσο πρέπει». Και όπως και στην περίπτωση του γηπέδου δεν υπάρχει παρά μόνο η ατομική τους συνείδηση να τους ελέγξει, για τα όσα πολύ καλά ξέρουν, γνωρίζουν . Στα τεκταινόμενα της υγείας λοιπόν δεν μπορούμε εμείς οι «εκτός γηπέδου» παρά να κοιτάμε αμήχανοι, ουδέτεροι και τελικά οι μοναδικοί θιγμένοι. Οι «καλοί» της υγείας προφανώς προσβλέπουν σε εμάς. Αλλά και εμείς τους κοιτάμε και τους λέμε : «Πριν να κοιτάξουν εμάς, ας κοιτάξουν την συνείδηση τους, όπως κάνουν οι «καλοί» φίλαθλοι του γηπέδου, που ξέρουν πολύ καλά πόσο ένοχοι είναι»

Thursday, February 3, 2011

Inception:Το όνειρο μιας επανάστασης



Του Larbi Sadiki
Πηγή Al Zazeera
(μτφ:LLS)

Η ρεαλιστική ορολογία του «ντόμινο» δεν μπορεί να αποδώσει με ακρίβεια την τρέχουσα ιστορική φάση , κατά την οποία οι Άραβες είναι έτοιμοι να ανατρέψουν τους ηγεμόνες, από το Κάιρο προς Σαναά.

Αυτή η φάση είναι απελευθερωμένη από μια τριπλή δυναμική: τον φόβο του αστυνομικού κράτους, τις οριαντελιστικές κατασκευές που υποτιμούν τον Αραβικό δυναμισμό και τις εμμονές των δυτικών θεωρητικών του «εκδημοκρατισμού » οι οποίοι κατατρύχονται με τις δομές, τον πολιτισμό ,και την δημιουργία θεσμών μέσω ιεραρχίας.
Ομοίως, η δυναμική αυτή σκοντάφτει επάνω σε δομές μιας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων που κινητοποιούνται από το προσωπικό συμφέρον είναι αδιαπέραστη για τα όνειρα των εκατομμυρίων των Αράβων να είναι ελεύθεροι.
Η έναρξη έγινε στην Τυνησία και η Αίγυπτος ακολουθεί. Αν και οι προκλήσεις είναι φοβερές, ο σπόρος για την καλλιέργεια του ονείρου για την δημοκρατία έπεσε στην Τυνησία και πήρε την μορφή επίδειξη δύναμης των πολιτών.

Φυτεύοντας ένα όνειρο

"Όταν μια ιδέα έχει εισχωρήσει στον εγκέφαλο, είναι σχεδόν αδύνατο να εξαλειφθεί", δήλωσε ο Dom Cobb, που παιζόταν από το Leonardo DiCaprio στο Inception του Christopher Nolan.
Έτσι λοιπόν μίλησε ο λαός της Τυνησίας, παραμερίζοντας τον δικτάτορα και έτσι εξαπόλυσε κρουστικά κύματα των οποίων ο πολιτικός απόηχος θα είναι αισθητός για πολύ καιρό. Το κεντρικό μήνυμα του Inception έχει σήμερα ισχυρή απήχηση στον αραβικό κόσμο.
Η σημαία της Τυνησίας που ανεμίζει στις διαδηλώσεις σε πολλές αραβικές πόλεις είναι ενδεικτική για την έμπνευση και το θαυμασμό που προκάλεσε η εξέγερση. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι στην Τυνησία το όνειρο έγινε πραγματικότητα. Ο δικτάτορας που ήταν κάποτε φοβερός και πιστεύεται ότι ήταν ανίκητος, έπεσε και έφυγε γρήγορα.
Από την Τύνιδα στο Κάιρο, η «λαϊκή εξουσία» αντιπροσωπεύει ένα ορόσημο, μια «απαρχή» στα σκαριά. Χρησιμεύει πλέον ως η πηγή ενός δημοκρατικού ρεύματος που ρέει με μια άγρια και αποφασιστική δίψα για δημοκρατική διακυβέρνηση , για όλους τους καταπιεσμένους σε όλη την αραβική περιοχή.
Τα τεχνάσματα που χρησιμοποιούνται μετά από την απομάκρυνση του Μπεν Αλί είναι εκπληκτικά. Στο Κουβέιτ οι κυβερνήτες προσφέρουν δωρεάν φαγητό, το καθεστώς της Υεμένης μείωσε τις τιμές κατά 10%, η Ιορδανία, δεσμεύτηκε για διατήρηση των επιδοτήσεων και την αύξηση των μισθών, και παρόμοια μέτρα ανακοινώνονται στην Αίγυπτο. Τίποτα όμως δεν μπορεί να κατευνάσει τους καταπιεσμένους.
Η σημαία της Τυνησίας που κυματίζει στις εξεγέρσεις αντιπροσωπεύει κάτι περισσότερο από μια επίδειξη διαμαρτυρίας. Πρόκειται για μια σύνδεση. Είναι μια πράξη πίστης που δείχνει ότι η λαϊκή εξουσία, και όχι οι δικτάτορες, είναι αήττητη. Είναι μια ομολογία για στράτευση του και όχι παθητική αναμονή για μια δημοκρατία που έρχεται ενσωματωμένη σε δυτικούς στρατούς και αρμάδες όπως έγινε στο Ιράκ το 2003.
Είναι η εκδήλωση εφ’ ενός μεν ενός εκκολαπτόμενου ονείρου ελευθερίας, αφ’ ετέρου δε μια σήμανση ότι η λαϊκή εξουσία δεν είναι πλέον μια ένωση του τύπου Ακίνο - Φιλιππίνες, Vaclav - Τσεχοσλοβακία ή Βαλέσα –Πολωνία . Στην ιστορία όπως και στην ζωή ,τα γιγάντια βήματα προκύπτουν συχνά από την μικρή , αλλά δημιουργική αυτοπραγμάτωση των ονείρων.
Το κουτσουρεμένο όνειρο είναι αργός θάνατος. Η πράξη του Mohamed Bou'azizi η αυτοθυσία στις 17 Δεκεμβρίου σχετίζεται με όλους τους ενδιαφερόμενους με την ανθρώπινη κατάσταση . Η επακόλουθη αυτοδέσμευση μέσω Twitter, Facebook, ραπ μουσικής στην Τυνησία - και τώρα στην Αίγυπτο - συνιστούν μια κοινή στάση για τη διεκδίκηση της λαϊκής κυριαρχίας. Ίσως όμως είναι κάτι περισσότερο και από αυτό. Είναι ένα θεμελιώδες κείμενο ένα μανιφέστο ζωής.
Το δικαίωμα στο όνειρο δεν μπορεί να ανατεθεί στους δημαγωγούς, μεγαλομανείς ή ηγέτες .Δεν είναι κάτι που χωρίς τη σοβαρότητα «εισάγεται» στον λαό.
Οι μάζες θέλουν να ονειρεύονται τα όνειρά τους, χωρίς να παρεμποδίζονται από τα όνειρα των συλλεκτών των μικρών τίγρεων , χρυσού ή παιδιών Φαραώ. Από εδώ πηγάζει η ποιοτική διαφορά αυτής της διαδικασίας.

Επανεμφάνιση μιας αναγέννησης

Η Αίγυπτος και η Τυνησία είναι τα δύο κρατη με τη μεγαλύτερη παράδοση κρατικής υπόστασης στην αραβική Μέση Ανατολή.
Και οι δύο ήταν μια πηγή φωτός στον αραβικό εποχή της φιλελεύθερης σκέψης από τα μέσα του 1800. Τότε πειραματίστηκαν με τα πρώτα εκλεγμένα συμβούλια και οι δύο προσπάθησαν για ένα ιδεολογικό συγκρητισμό προκειμένου να παντρευτεί την νεωτερικότητα και την παράδοση.
Μετά την ανεξαρτησία της η Τυνησία υιοθέτησε το γαλλικό σύστημα χειραγώγησης και επέβαλλε κάποιας μορφής φιλελεύθερη κοσμική δομή και ανάλογη οικοδόμηση του έθνους κράτους. Η Αίγυπτος όμως υιοθέτησε δομές κεντρικού και ιεραρχικού σχεδιασμού σοσιαλιστικής εθνικής απόχρωσης που ήταν στην παναραβική ημερήσια διάταξη. Η Αίγυπτος διοικήθηκε από τον στρατό ενώ η Τυνησία από ένα γαλλόφιλο νομικό κατεστημένο.
Ωστόσο, υπάρχει μία διαφορά όσον αφορά την δύναμη της τρέχουσας διαμαρτυρίας που σαρώνει την περιοχή. Η Λαϊκής δυσφορία στην Τυνησία έχει σηκώσει τους ανέμους της λαϊκής δυσαρέσκειας σε πολλές αραβικές πόλεις. Η επιτυχία της όμως της εξέγερσης στην Αίγυπτο, θα αλλάξει ριζικά όλη την περιοχή της Μέσης Ανατολής, αν όχι όλο τον κόσμο.
Θα έχει ως αποτέλεσμα να καταρρεύσει ένα σπίτι από τραπουλόχαρτα; Οι Ελίτ, οι πολιτικές, οι συμμαχίες, τα στρατηγικά δογμάτα, καθώς και αραβο-αραβικές σχέσεις θα πρέπει να αλλάξουν για πάντα. Θα ξαναγραφούν οι Αίγυπτο-ισραηλινές σχέσεις και θα επανατοποθετηθεί το Παλαιστινιακό ζήτημα, το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο όχι μόνο των Αραβο-Ισραηλινών σχέσεων, αλλά και των Αραβο-Δυτικών σχέσεων.
Αυτό δεν πρόκειται να σημαίνει ότι η Αίγυπτος θα αθετήσει τις συμφωνίες της με το Ισραήλ. Αντίθετα, η Αίγυπτος θα ανακτήσει τη θέση της ως ο κινητήρας του αραβικού κόσμου, δυναμικά υπερασπιζόμενος την δικαιοσύνη, τη νομιμότητα των δικαιωμάτων των Παλαιστινίων, καθώς και δίκαιη λύση ως το μόνο δρόμο για μια γενναία και δίκαιη ειρήνη.
Ο εκδημοκρατισμός του αραβικού κόσμου θα φέρει στην εξουσία έντονα φιλοπαλαιστινιακές δυνάμεις που δεν εμφορούνται από realpolitik και δεν αισθάνονται ενοχοποιημένες από τις διπλωματικές και ηθικές πιέσεις από τις ΗΠΑ, το Κουαρτέτο ή τον ΟΗΕ. Ένα επικίνδυνο αδιέξοδο είναι προφανές.
Μέχρι στιγμής το μέρος που κερδίζει από τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, ή ελλείψει αυτών είναι οι Ισραηλινοί. Για το λόγο αυτό το δημοκρατικό όνειρο και οι άνεμοι της Λαϊκής Εξουσίας που πνέουν σε όλο τον αραβικό κόσμο, χωρίς αμφιβολία έχουν ανησυχήσει το Ισραήλ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο έθνος στη γη.
Το Ισραήλ είναι βολεμένο, γνωρίζοντας ότι πολλά από τις υπάρχουσες απονομιμοποιημένες αραβικές άρχουσες ελίτ έχουν περισσότερο ή λιγότερο αφαιρέσει το Παλαιστινιακό από την διεθνή πολιτικής ατζέντα.
Εντός του Αραβικού Κόσμου, θα πρέπει λαϊκή εξουσία πετύχει - και η δυναμική έχει ήδη δημιουργηθεί – έτσι ώστε ο Μουμπάρακ να αλλάξει το μυαλό του για έκτη θητεία, και να εγκαταλείψει σχέδια για το γιο του. Η δυναστεία της Λιβύης θα είναι η επόμενη που θα σαρωθεί από την οργή ενός λαού που έχει βαρεθεί τον Ghaddafi και τις καταπιεστικές συμμορίες του.

Αίγυπτος: Τι πήγε στραβά;

Ο Μουμπάρακ έχει όμως ο ίδιος αναλάβει την ευθύνη για την «ημέρα της οργής» που έπληξε το σύνολο των μητροπόλεων της Αιγύπτου, από το Σουέζ στο Κάιρο.
Μετά από σχεδόν 30 χρόνια στην εξουσία, η Αίγυπτος του υστερεί στον τομέα του εκδημοκρατισμού και της οικονομικής ανάπτυξης και της διανεμητικής δικαιοσύνης στο εσωτερικό. Χωρίς το ανάλογο ανάστημα ως παν-αραβική και παγκόσμιος ηγέτιδα δύναμη - από την Παλαιστίνη προς το Σουδάν – η Αίγυπτος του Μουμπάρακ υπήρξε αδύναμη όσο ένα θρυμματισμένο βότσαλο .Ο Αχμεντ Αμπούλ Γκέιτ πρέπει να είναι ο χειρότερος υπουργός εξωτερικών της Αιγύπτου εδώ και χρόνια.
Είναι ο γιος του Gamal , ο οποίος, ως de facto πρόεδρος, είχε αναλάβει την αναδιάρθρωση της ατζέντας της εσωτερικής κατάστασης με την επικουρία βασικών υπουργών και σύμμαχο το κυβερνών NDP.
Η ανεξέλεγκτη οργή που εξέφρασαν τα εκατομμύρια των Αιγυπτίων σήμερα προέρχεται από τη ζημία που έπληξε ένα ολόκληρο έθνος εξ’ αιτίας του Gamal και του περιβάλλοντος του .Αυτών των συντεχνιών του κόμματος NDP, του οποίου η διαφθορά, ο νεποτισμός και η αδιαφορία για τη νοημοσύνη του λαού τροφοδότησε τις σελίδες των εκατοντάδων εφημερίδων της αντιπολίτευσης .
Το λάθος του Μουμπάρακ είναι ότι έχει δώσει όλο και πάρα πολλή δύναμη στον γιο του και την κλίκα του, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων όπως ο Ahmed EZZ, Fathi Sorour, Safwat Serif και Ali Eddin Helal.
Πλέον, η φιλελευθεροποίηση που εφαρμόστηκε σε διάφορους τομείς αγνόησε πλήρως το ζήτημα της διανεμητικής δικαιοσύνης.
Ο Γκαμάλ προσπαθούσε να σταθεροποιήσει τα οικονομικά επιτεύγματα βασιζόμενος στην παγκόσμια, εταιρική κοινότητα, υποτιμώντας την έρπουσα διάλυση του κράτους πρόνοιας αυτού που πρώτη φορά εγκαθίδρυσε ο Nasser . Αυτή η διάλυση αποδείχθηκε καταστροφική για τους κατοίκους της Αιγύπτου, καθώς και για την πολιτική επιβίωσή του.
Η αρχαϊκή παραδοχή του ότι τα εκατομμύρια της Αιγύπτου των κατοίκων είναι ευχαριστημένοι με την πεπατημένη ιεραρχία - αυτό που ονομάζεται στην αιγυπτιακή καθομιλουμένη το ghalaba – δηλαδή να υφίσταται ένας διαρκής σεβασμό προς τον δεσποτικές κάστες των Effendi και Pasha ,τώρα διαψεύδεται οικτρά.
Το Βατερλώ της πολιτικής σταδιοδρομίας του Gamal είναι βέβαιο.
Όποιος παίζει με την τιμή του ψωμιού στην Αίγυπτο παίζει με την τύχη του

Ρίχνοντας τα ζάρια

Ο Gamal και ο εσωτερικός κύκλος του NDP υπονόμευσαν ένα από τους κανόνες της πολιτικής Μουμπάρακ.: Η λελογισμένη καταπίεση με υπαρκτές βαλβίδες ασφαλείας είναι προτιμότερη από τον πλήρη έλεγχο της κοινωνίας.
Εδώ είναι όπου Γκαμάλ διέπραξε ένα προπατορικό αμάρτημα αγνοώντας καθοδήγηση του πατέρα του. Αυτός, και οι όμοιοι του Ahmed Ali EZZ και Eddin Helal, έχασαν το στοίχημα του μέλλοντος τους με τον αποκλεισμό της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και των άλλων πολιτικών κομμάτων.
Αυτή η είναι η σκευωρία που στήθηκε το Νοέμβριο 2010 με τις βουλευτικές εκλογές. Θα σκέφτηκε ότι αυτός ήταν ο δρόμος για την εξασφάλιση της κυριαρχίας του NDP κυριαρχία μέσω μιας συνταγματικής περιχαράκωσης .
Αυτή ήταν μια ασυγχώρητη γκάφα. Οι 420 έδρες, συμπεριλαμβανομένων των ανεξάρτητων είναι μιας πρωτοφανής πλειοψηφία στο κοινοβούλιο των 518 εδρών.
Ο πατέρας Μουμπάρακ ήξερε τα όριά του και είχε επινοήσει τους μηχανισμούς και δικλείδες ασφαλείας για την πολιτική αποσυμπίεσης. Επέτρεψε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα ένα σοβαρό περιθώριο ύπαρξης, γνωρίζοντας ότι ήταν ένα σημαντικό κανάλι , για την συγκράτηση και διαχείριση του θυμού κατά του καθεστώτος.
Επέτρεψε στον Τύπο ένα βαθμό της ελευθερίας της έκφρασης που ήταν εντελώς απούσα στην Τυνησία του Μπεν Αλί. Οι ΜΚΟ, ακόμη και αν εν μέρει παρενοχλούμενες ήταν ενεργές. Η Kefaya, της Αιγύπτου το "Κίνημα για την Αλλαγή», οργάνωση πολλές διαδηλώσεις και καθιστικές διαμαρτυρίες που έστειλαν μηνύματα στο Μουμπάρακ και το καθεστώς του.
Γκαμάλ θα ήταν όπως και οι περισσότεροι δικτάτορες: απαίσιος σε πολιτικούς χειρισμούς και χωρίς την εξυπνάδα για να καταλάβει τις λεπτές αποχρώσεις της.

Το τέλος πλησιάζει!

Για την εποχή Μουμπάρακ, το τέλος πλησιάζει.
Ακόμη και αν ο Μουμπάρακ - του οποίου ο στρατός ξεπερνά κατά πολύ εκείνη του ανατραπέντος Ben Ali ως προς το μέγεθος, τη δύναμη και την πίστη - εμποδίζει την επανάληψη της Τυνησίας , η επικείμενη μοίρα έχει αποφασιστεί ήδη στους δρόμους της Αιγύπτου.
Το NDP έχει απογυμνωθεί και εκτίθεται για αυτό που είναι - ένα κόμμα που κερδίζει λαϊκή συγκατάθεση μόνο με δωροδοκίες , θέσεις χρήμα, ή χάρες.
Ούτε οι αντιδιαδηλώσεις επαρκούν για την αντιμετώπιση των ταραχών. Η συνήθη τακτική με την χρήση μισθοφόρων , δεν έχει λειτουργήσει αυτή τη φορά.
Οι απολύσεις από το υπουργικό συμβουλίο δεν θα κάνουν παρά μόνο ανακύκλωση παλιών προσώπων από το NDP .Η ανακοίνωση νέων εκλογών μπορεί να κατευνάσει τις μάζες , τις πολιτική ελίτ και την κοινωνία των πολιτών.
Ο Μουμπάρακ δεν έχει άλλη επιλογή τώρα, αλλά να ανακοινώσει - τιμητικά – την συνταξιοδότηση του ιδίου και του Gamal , εναντίον και της επιμονής της συζύγου του.
Ο Μουμπάρακ έχει ένα πλεονέκτημα σε σχέση με την Τυνησία του Ben Ali : υπαρκτές πολιτικές δυνάμεις , ισχυρή δικαστική εξουσία και μια μακρά παράδοση στην ελευθερία του Τύπου.
Υπάρχουν, επίσης, άλλοι ηγέτες, όπως ο Ελ-Μπαραντέι, με τον οποίο μπορούν να επιδιώξουν μια ημερήσια διάταξη αντίστοιχη προς τις κοινωνικές απαιτήσεις για επείγουσα μεταρρύθμιση. Επιπλέον, έχει χρόνο, όσο μικρός και αν είναι για να ρίξει αυλαία στο βίο του NDP και συνοδεύσει τον Ben Ali στην μοναχική και εξευτελιστική εξορία.
Το είπε λίγο αλλά και πολύ αργά από ο Ben Ali : "Έχω λάβει το μήνυμα."
Οι Μουμπάρακ ,πατέρας και γιος, έχουν για καιρό αγνόησε δύο μηνύματα από την κοινωνία των πολιτών: όχι στην παρατεταμένη εξουσία του πατέρα, και όχι σε κληρονομική διαβίβαση από πατέρα σε γιο.
Όσο πιο γρήγορα το αποδεχτούν , τόσο το καλύτερο για την Αίγυπτο και τους ίδιους.

Ο Larbi Sadiki είναι λέκτορας στη Έδρα  Πολιτικής Μέσης Ανατολής  στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, και συγγραφέας του βιβλίου «Αραβικός  εκδημοκρατισμός: Εκλογές χωρίς τη Δημοκρατία »(Oxford University Press, 2009) και «Προς αναζήτηση της  Αραβικής Δημοκρατίας: Λόγοι και Αντίλογοι (Columbia University Press, 2004 ), και σύντομα κυκλοφορεί το « η Χαμάς και η πολιτική διαδικασία» (2011)
 
Εδώ σύνδεση με το άρθρο στο Al Zazeera

Wednesday, February 2, 2011

Αριστερά και Μετανάστευση: Ένας γόνιμος διάλογος στο Αριστερό Βήμα


Με αφορμή ένα άρθρο του Π.Παπακωνσταντίνου στο "Αριστερό Βήμα", διεξάγεται ένας  πλούσιος διάλογος.Σε ένα παραγωγικό ύφος και με συνεισφορά προσωπικών εμπειρικών δεδομένων, παρατίθενται επιχειρήματα, ιδεολογικές πλευρές και επισημάνσεις.Το θέμα δεν προσφέρεται για ευκολίες και ο συγκεκριμμένος διάλογος είναι εξαιρετικά γόνιμος καθώς αναδεικνύονται όλες οι πλευρές χωρίς στερεότυπα.

Με κλικ στην τίτλο ή εδώ απ'ευθείας μεταφορά στο άρθρο και τον σχετικό διάλογο